2019 Finlandiya parlamento seçimleri
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parlamento'daki 200 sandalyenin tamamı Çoğunluk için 101 sandalye gerekli | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Katılım | 72.84% | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Seçim bölgelerine göre seçim sonuçları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_(cropped).jpg)
.jpg)
_(cropped).jpg)
.JPG)
.jpg)
_(cropped).jpg)
Finlandiya'da 14 Nisan 2019'da parlamento seçimleri yapıldı. İlk kez hiçbir parti oyların yüzde 20'sinden fazlasını elde edemedi. 2015 seçimlerinde birinci parti olan Merkez Parti, 18 sandalye kaybederek 1917'deki seçimden sonraki en düşük oy oranını elde etti ve dördüncü sıraya geriledi. Sosyal Demokrat Parti ise bir önceki seçime göre altı sandalye daha kazanarak az bir oy farkla birinci parti ünvanını eline aldı, bu 1999'dan sonra parti adına bir ilkti. Aynı zamanda bu seçimde bir önceki seçime göre Yeşiller 5 sandalye ve Sol İttifak ise 4 sandalye daha fazla kazandı.
Finler ve Ulusal Koalisyon birer sandalye daha kazanırken, Finler bir önceki parlamentoda yer alan 21 milletvekilinin Mavi Reform'u kurmak için ayrılmasıyla kaybettiği sandalyeleride bu seçimle tekrar geri almış oldu. İsveç Halk Partisi ve Hristiyan Demokratlar sandalye sayılarını aynen korudu. Åland Koalisyonu'da sandalye sayısını korurken, on iki ay önce Liike Nyt'ı kuran eski bir Ulusal Koalisyon milletvekili Harry Harkimo kendi seçim bölgesinde aday olarak kazandı ve böylece partisinin ilk milletvekili oldu.
Sosyal Demokrat Parti lideri Antti Rinne, Merkez Parti, Yeşil Birliği, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi ile bir koalisyon hükümeti kurdu. Merkez Parti'nin yıkıcı yenilgisi sebebiyle açıklama yapan, Juha Sipilä, partinin Eylül 2019'daki kongresine kadar genel başkan olarak kalıcağını söyledi.
Seçim öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Görevdeki hükûmet, Merkez Parti, Gerçek Finler ve Ulusal Koalisyon Partisi'nden oluşan üç partili bir merkez sağ koalisyon hükûmetiydi. 28 Mayıs 2015'te parlamento, 128'ye karşı 62 oyla Juha Sipilä'yı başbakan olarak seçti.
2017 hükümet krizi
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Kampanya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Oulu'daki çocuklara yönelik cinsel istismar skandalından sonra, göçmen karşıtı Gerçek Finler'e verilen destek 2018'in sonunda %8,5'ten %9'a, seçimle birlikte %17,5'e yükseldi.
Sosyal Demokratlar, ülkenin refah seviyesini yükseltmek ve finanse edebilmek için vergilerin artırılmasını önerdiler.[5]
Seçim, özellikle "Finlandiya'da politikacılara yönelik saldırıların nadir olduğu"[6] düşünüldüğünde, "kampanya sürecinde olağandışı bir saldırganlık düzeyi"[7] gördü.
Kamuoyu yoklamaları
[değiştir | kaynağı değiştir].png)
Seçim sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eduskunta'nın 200 üyesi, D'Hondt yöntemine göre ayrılan sandalyelerle 13 çok üyeli seçim bölgesinde orantılı temsil yolu kullanılarak seçilir. Seçilen temsilci sayısı, seçimlerden altı ay önce belirlenen resmi nüfusla orantılı olmalıdır. Åland'ın tek üyeli seçim bölgesi ve kendi parti sistemi vardır.[8]
| Seçim bölgesi | Sandalye | 
|
|---|---|---|
| 01 Helsinki | 22 | |
| 02 Uusimaa | 36 | |
| 03 Güneybatı Finlandiya | 17 | |
| 04 Satakunta | 8 | |
| 05 Åland | 1 | |
| 06 Kanta-Häme | 14 | |
| 07 Pirkanmaa | 19 | |
| 08 Güneydoğu Finlandiya | 17 | |
| 09 Savonya | 15 | |
| 10 Vaasa | 16 | |
| 11 Orta Finlandiya | 10 | |
| 12 Oulu | 18 | |
| 13 Laponya | 7 |
Sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Parti | Oy | % | Sandalye | +/– | |
| Sosyal Demokrat Parti | 546.471 | 17.73 | 40 | +6 | |
| Gerçek Finler | 538.805 | 17.48 | 39 | +1 | |
| Ulusal Koalisyon Partisi | 523.957 | 17.00 | 38 | +1 | |
| Merkez Parti | 423.920 | 13.76 | 31 | –18 | |
| Yeşil Birliği | 354.194 | 11.49 | 20 | +5 | |
| Sol İttifak | 251.808 | 8.17 | 16 | +4 | |
| İsveç Halk Partisi | 139.640 | 4.53 | 9 | 0 | |
| Hristiyan Demokratlar | 120.144 | 3.90 | 5 | 0 | |
| Liike Nyt | 69.427 | 2.25 | 1 | Yeni | |
| Mavi Reform | 29.943 | 0.97 | 0 | Yeni | |
| Korsan Partisi | 19.032 | 0.62 | 0 | 0 | |
| Åland İçin (C–L–M–S–ÅF) | 11.640 | 0.38 | 1 | 0 | |
| Yedi Yıldız Hareketi | 11.366 | 0.37 | 0 | Yeni | |
| Vatandaş Partisi | 7.645 | 0.25 | 0 | Yeni | |
| Feminist Parti | 6.662 | 0.22 | 0 | Yeni | |
| Liberal Parti – Seçme Özgürlüğü | 5.014 | 0.16 | 0 | Yeni | |
| Komünist Partisi | 4.305 | 0.14 | 0 | 0 | |
| Hayvan Adalet Partisi | 3.378 | 0.11 | 0 | Yeni | |
| Bağımsızlık Partisi | 2.444 | 0.08 | 0 | 0 | |
| Önce Finler | 2.366 | 0.08 | 0 | Yeni | |
| Komünist İşçi Partisi – Barış ve Sosyalizm İçin | 1.240 | 0.04 | 0 | 0 | |
| Aito suomalainen yhteislista | 589 | 0.02 | 0 | Yeni | |
| Reform Listesi | 525 | 0.02 | 0 | Yeni | |
| Alternatif Åland(ÅD) | 358 | 0.01 | 0 | - | |
| Rehtiliike yhteislista | 344 | 0.01 | 0 | Yeni | |
| Yhteislista Jaana ja Leo | 87 | 0.00 | 0 | Yeni | |
| Bağımsızlar | 6.612 | 0.21 | 0 | 0 | |
| Toplam | 3.081.916 | 100.00 | 200 | 0 | |
| Geçerli oy | 3.081.916 | 99.42 | |||
| Geçersiz/boş oy | 17.844 | 0.58 | |||
| Toplam oy | 3.099.760 | 100.00 | |||
| Kayıtlı seçmen/katılım | 4.510.040 | 68.73 | |||
| Kaynak: Vaalit | |||||
Hükümet oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Seçim tartışmaları sırasında Sosyal Demokratlar, Ulusal Koalisyon Partisi, Yeşil Birliği, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi, Gerçek Finler'in dahil olmadığı bir koalisyona katılmakla ilgilendiklerini belirttiler.[9] Beş parti tarafından reddedilmesine rağmen, Gerçek Finler'in genel başkanı Jussi Halla-aho, koalisyon kurarken tüm partilerin sorumluluk göstermesi gerektiğini söyledi.
İki hafta sonra, hükûmeti yönetmesi beklenen SDP başkanı Antti Rinne, koalisyon ortağı olması mümkün olan her partiye temel gelir, toplu pazarlık, iklim değişikliği veya sağlık reformu gibi çeşitli konulardaki düşüncelerini değerlendirilmek için bir anket gönderdi.[10] Cevaplara ve tüm partilerle yapılan görüşmelere dayanarak, Merkez Parti, Yeşiller, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi ile bir hükûmet kurmak için müzakare masasına oturucağını belirtti. Müzakereler başarılı oldu ve Rinne Kabinesi 6 Haziran'da resmen göreve başladı.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Nyt se ratkesi – Stubb sivuun, Petteri Orpo on kokoomuksen uusi puheenjohtaja". Ilta-sanomat. 11 Haziran 2016. 22 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.
- ^ "Li Andersson kruunattiin virallisesti puheenjohtajaksi". Iltalehti. 11 Haziran 2016. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2016.
- ^ "Anna-Maja Henriksson valittiin Rkp:n puheenjohtajaksi – "Me teimme sen. Me rikoimme lasikaton!"". Helsingin sanomat. 12 Haziran 2016. 13 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2016.
- ^ "Kristillisdemokraattien uusi puheenjohtaja on Sari Essayah – haluaa malliksi Saksan sisarpuolue CDU:n". Helsingin Sanomat. 28 Ağustos 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2015.
- ^ "Finland's top candidate for prime minister says wants to raise taxes". news.yahoo.com (İngilizce). 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ "Scuffles, suspected assault at Helsinki election event". News (İngilizce). 13 Nisan 2019. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ "Attempted street attack on Foreign Minister Timo Soini". News (İngilizce). 24 Mart 2019. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ "Electoral Districts". 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ Teivainen, Aleksi (12 Nisan 2019). "Five party leaders reject idea of forming ruling coalition with Finns Party". Helsinki Times (İngilizce). 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ "SDP highlights economy, equality and education in search for govt partners". News (İngilizce). 26 Nisan 2019. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "Finland's new government: SDP, Centre dominate ministerial portfolios". News (İngilizce). 3 Haziran 2019. 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
