1925 Finlandiya cumhurbaşkanlığı seçimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
1925 Finlandiya cumhurbaşkanlığı seçimi
Finlandiya
← 1919 15-16 Ocak 1925 1931 →
 
Aday Lauri Kristian Relander Risto Ryti
Parti Tarım Birliği Ulusal İlerici
Seçim oylaması 172 109
Aldığı oy 123,932 71,199

Önceki Cumhurbaşkanı

Kaarlo Juho Ståhlberg
Ulusal İlerici

Seçilen Cumhurbaşkanı

Lauri Kristian Relander
Tarım Birliği

Finlandiya'da 1925 yılında İki turlu cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılmıştır. Halk 15 ve 16 Ocak tarihlerinde cumhurbaşkanını belirleyecek olan seçiciler kurulu üyeleri içi oy kullanmıştır.[1] Seçilen kurul üyeleri üçüncü tur oylamasında Lauri Kristian Relander'ı cumhurbaşkanı seçmiştir. Bu onun için büyük bir zaferdi.[2] Halk oylamasına katılım sadece %39.7 ile sınırlı kaldı.[3] Görevden ayrılan cumhurbaşkanı K.J. Ståhlberg ikinci bir dönem için aday olmayı reddetmişti. Cumhurbaşkanı Ståhlberg, Finlandiya'ya cumhurbaşkanı olarak siyasi hizmetini çoktan tamamladığını iddia etti. Dahası, birçok sağcı Finli (özellikle İç Savaş gazileri ve Büyük Finlandiya hareketinin destekçileri) kendisine karşı çıktığı için istifa etmek istedi. Finlandiyalı tarihçi Pentti Virrankoski'ye göre, Cumhurbaşkanı Ståhlberg emekliliğinin Finlandiya'da parlamenter siyaseti geliştireceğini umuyordu. Ståhlberg'in partisi İlericiler, Finlandiya Merkez Bankası Başkanı Risto Ryti'yi cumhurbaşkanı adayı olarak seçti. Tarımcılar ancak Şubat 1925 başlarında Lauri Kristian Relander'i cumhurbaşkanı adayı olarak seçti. Ulusal Koalisyoncular başlangıçta eski Naip ve Başbakan Pehr Evind Svinhufvud'u cumhurbaşkanı adayı olarak seçtiler, ancak daha sonra Svinhufvud'un yerine Helsinki Üniversitesi'nde rektör (müdür) olarak çalışan bir akademisyen olan Hugo Suolahti aday gösterildiler (Heikinheimo, Ilmari, Suomen elämäkerrasto (Finlandiya Biyografi Derlemesi), sf. 731, Helsinki: Werner Söderström Publications Ltd., 1955). Relander, Finlandiya Parlamentosu Başkanlığı ve Viipuri Eyaleti Valiliği görevlerinde bulunmuş olmasına rağmen, Ryti'yi karanlık bir aday olarak yenerek birçok politikacıyı şaşırttı. Ståhlberg, Ryti'yi ilkeli ve bencil olmayan bir siyasetçi olarak gördüğü için halefi olarak sessizce Ryti'yi tercih etmişti. Relander'in zaferi karşısında hayal kırıklığına uğramış ve kızlarından birine, Relander'in halefi olarak seçileceğini önceden bilseydi, ikinci bir dönem için aday olmayı düşünebileceğini söylemiştir (bkz. örneğin, Sakari Virkkunen, Finland's Presidents I / Suomen presidentit I. Helsinki: Otava Ltd., 1994, sf. 183-187 (Ståhlberg), sf. 10-17; Johannes Virolainen, Son Seçim Dönemi / Viimeinen vaalikausi. Helsinki: Otava Ltd., 1991; Raimo Salokangas, "The Independent Republic" (Itsenäinen tasavalta), pgs. 631-632 in Seppo Zetterberg et al., eds., Fin Tarihinin Küçük Devi / Suomen historian pikkujättiläinen. Helsinki: WSOY, 2003; Pentti Virrankoski, A History of Finland / Suomen historia, volumes 1&2. Helsinki: Fin Edebiyat Derneği (Suomalaisen kirjallisuuden seura), 2009, sf. 791-792).

Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Halk oylaması[değiştir | kaynağı değiştir]

PartiOy%Sandalye
Sosyal Demokrat Parti165.09126.5579
Ulusal Koalisyon Partisi141.24022.7168
Tarım Birliği123.93219.9369
İsveç Halk Partisi78.42212.6135
Ulusal İlerici Parti71.19911.4533
Sosyalist İşçi Partisi41.2136.6316
Diğerleri8220.130
Toplam621.919100.00300
Geçerli oy621.91999.64
Geçersiz/boş oy2.2580.36
Toplam oy624.177100.00
Kayıtlı seçmen/katılım1.572.48539.69
Kaynak: Nohln & Stöver

Seçiciler kurulu[değiştir | kaynağı değiştir]

Aday Parti İlk tur İkinci tur Üçüncü tur
Oylar % Oylar % Oylar %
Väinö Tanner Sosyal Demokrat Parti 78 26.00 2 0.67
Lauri Kristian Relander Tarım Birliği 69 23.00 97 32.44 172 61.21
Hugo Suolahti Ulusal Koalisyon Partisi 68 22.67 80 26.76
Risto Ryti Ulusal İlerici Parti 33 11.00 104 34.78 109 38.79
Karl Söderholm İsveç Halk Partisi 35 11.67
Matti Väisänen Sosyalist İşçi Partisi 16 5.33 16 5.35
Väinö Voionmaa Sosyal Demokrat Parti 1 0.33
Toplam 300 100.00 299 100.00 281 100.00
Geçerli oylar 300 100.00 299 99.67 281 93.67
Geçersiz/boş oylar 0 0.00 1 0.33 19 6.33
Toplam oy sayısı 300 100.00 300 100.00 300 100.00
Kaynak: Nohlen & Stöver

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Dieter Nohlen & Philip Stöver (2010) Elections in Europe: A data handbook, p606 978-3-8329-5609-7
  2. ^ Nohlen & Stöver, s627
  3. ^ Nohlen & Stöver, s622