2016 Avrupa Futbol Şampiyonası Finali

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2016 Avrupa Futbol Şampiyonası Finali
Germany vs Poland 0-0 (27103531294).jpg
Finalin oynandığı Stade de France
Olay 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası
Portekiz Fransa
1 0
Uzatma süresi sonucunda
Tarih 10 Temmuz 2016 (2016-07-10)
Yer Fransa Stadyumu, Saint-Denis
Hakem Mark Clattenburg (İngiltere)
Seyirci 75.868
Hava durumu Açık
28 °C (82 °F)
38% nem
← 2012 2020 →

UEFA Euro 2016 Finali, UEFA'nın millî takımlar düzeyinde dört yılda bir düzenlediği Avrupa Futbol Şampiyonası turnuvasının 15. edisyonu olan Euro 2016'nın final maçıdır. Final maçı 10 Temmuz 2016 tarihinde Paris'te bulunan Fransa Stadyumu'nda oynanmış ve Portekiz ile Fransa'yı karşı karşıya getirmiştir. 24 takımlı turnuva grup aşamasıyla başlamış, burada 16 takım eleme aşamasına kalmıştır. Finale giden yolda Portekiz, F Grubunu, İzlanda, Avusturya ve Macaristan'a karşı aldığı üç beraberlik sonucu üçüncü bitirdi. Son 16 turunda Hırvatistan'ı geçtikten sonra çeyrek finalde Polonya'yı penaltı vuruşları sonucu yenmiştir. Yarı finalde Galler'i yenerek tarihinde ikinci kez finale çıkmıştır. Fransa ise A Grubunu, Romanya ve Arnavutluk galibiyetleri ve İsviçre beraberliğiyle birlikte birinci sırada bitirmiştir. Eleme aşamasında Fransa, İrlanda ve İzlanda'yı geçtikten sonra yarı finalde Almanya'yı yenerek finale çıkmıştır.

Final maçı 75.688 seyirci tarafından takip edildi ve İngiliz hakem Mark Clattenburg tarafından yönetildi. İlk yarının ortalarına doğru Portekizli Cristiano Ronaldo sakatlığından ötürü oyundan alınıp yerine Ricardo Quaresma oyuna dahil oldu. Değişikliğin sonucu olarak Nani hücum bölgesinde tek başına oynamaya başladı. İlk yarı golsüz beraberlikle bitti ve iki takım devre arasında oyuncu değişikliği hakkını kullanmadı. Her iki takımın da skor üretmek için fırsatları olsa da, normal süre 0-0 bitti ve uzatmalara geçildi. Maç golsüz devam ederken ikinci uzatma devresinin bitimine üç dakika kala Raphaël Guerreiro'nun yaklaşık 20 metreden kullandığı serbest vuruş Fransa kalesinin üst direğine çarptı. Bir dakika sonrasında Portekiz, Éder'in attığı golle öne geçti; yaklaşık 20 metre mesafeden çektiği alçak şutta Fransa kalecisi Hugo Lloris'i geçmeyi başardı. İki dakikalık uzatma periyotunun sona ermesiyle hakem bitiş düdüğünü çaldı ve Portekiz rakibini 1-0 mağlup edip tarihindeki ilk büyük turnuva şampiyonluğuna erişti.

Portekiz'den Pepe maçın adamı seçilirken, Fransız Antoine Griezmann turnuvanın oyuncusu ödülünü kazandı. Ülkesinde düzenlenen 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın finalini kaybettikten 12 yıl sonra burada aynı turnuvayı kazanan Portekiz, bu turnuvayı kazanan onuncu ülke oldu. Fransa ise Portekiz'den sonra kendi evinde final kaybeden ikinci takım oldu. Ayrıca, 1960 Avrupa Uluslar Kupası üçüncülük maçında Çekoslovakya'ya karşı oynadığı maçtan bu yana ülkesinde düzenlenen büyük bir turnuvada ilk yenilgisini aldı. Maç, 90 dakikası berabere biten beşinci Avrupa Şampiyonası finali olurken kazananın uzatma devresinde belli olduğu ikinci final oldu. Kupayı kazanan Portekiz FIFA Konfederasyon Kupası'nda oynamaya hak kazandı ve 2017'de Rusya'da düzenlenen turnuvaya katıldı.

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası, UEFA'nın millî takımlar için düzenlediği Avrupa Futbol Şampiyonası'nın 15. edisyonuydu ve 10 Haziran ile 10 Temmuz tarihleri arasında Fransa'da düzenlendi.[1][2] Eleme turları, Eylül 2014 ve Kasım 2015 tarihleri arasında, 53 takımın beşerli ve altışarlı gruplara bölündüğü, takımların birbirleriyle içeride ve deplasmanda oynadığı bir lig usulü turnuva modelinde gerçekleşti. Gruplarını ilk iki sırada bitiren takımlar, ev sahibi Fransa ve en iyi üçüncü takım olan Türkiye turnuvaya katılmaya hak kazandı. Geri kalan dört takımlık kontenjan, gruplarını üçüncü sırada bitiren sekiz takımın oynadığı çift ayaklı play-off maçları sonucu belirlendi.[3] Turnuvada yer alan 24 takım, dört takımdan oluşan ve her takımın gruptaki rakipleriyle bir kez maç yaptığı altı gruba ayrıldı. Gruplarını ilk iki sırada bir bitiren ve en iyi üçüncülerden dört takım eleme aşamasına çıkmaya hak kazandı.[2]

Fransa daha önce iki kez Avrupa Şampiyonası finali oynadı. İlk finalde ev sahibi olarak 1984'te İspanya'yı yenerken, Hollanda'da oynanan ikinci finalde İtalya'yı altın gol ile yendi. Portekiz daha önce bir final oynadı ve onu da ev sahibi Yunanistan'a 2004'te kaybetti.[4] İki takım daha önce 24 kez karşılaşırken 1926 yılındaki ilk buluşmaları Toulouse'da 4-2'lik Fransa üstünlüğüyle sonuçlandı. Bu final öncesi Fransa'nın 18 galibiyeti bulunurken Portekiz beş galibiyet aldı, 1 maç berabere bitti. Portekiz'in son galibiyeti 1975'te oynanan bir hazırlık maçında geldi, sonrasında oynanan 10 maçın tamamını Fransa kazandı. Turnuvalarda oynadıkları son üç turnuva maçı–Euro 1984 yarı finali, Euro 2000 çeyrek finali, ve 2006 FIFA Dünya Kupası yarı finali– Fransa galibiyetiyle sonuçlandı.[5] Turnuvanın başında, Portekiz FIFA Dünya Sıralaması'nda sekizinci sırada yer alırken Fransa on yedinci sıradaydı.[6]

Final maçı, bir Paris banliyösü olan Saint-Denis'teki Fransa Stadyumu'nda oynandı. 25 Nisan 2014'te Paris'te yapılan toplantı sonrasında turnuvanın takvimiyle birlikte maçın oynanacağı stadyum UEFA tarafından açıklandı.[7] Paris daha önce iki finale ev sahipliği yaptı; her ikisinin de Prensler Parkı'nda oynandığı bu finaller, 1960 ve 1984 finalleriydi.[8] UEFA Kategori 4 stadyumu olan Fransa Stadyumu, Avrupa'daki en büyük altıncı stadyumdu ve 80,000 kişilik maksimum kapasitesiyle turnuvadaki stadyumların en büyüğüydü. Final maçı, Fransa ve Romanya arasında oynanan açılış maçıyla birlikte bu statta oynanan on yedinci maç oldu.[9]

Finale giden yol[değiştir | kaynağı değiştir]

Portekiz[değiştir | kaynağı değiştir]

Portekiz'in finale giden yolu
Rakip Sonuç
1 İzlanda 1-1
2 Avusturya 0-0
3 Macaristan 3-3
S16 Hırvatistan 1-0 (uz.)
ÇF Polonya 1-1 (uz.) (5-3 p)
YF Galler 2-0

Sekiz maçta yedi galibiyet 1 mağlubiyet alıp I Grubu birincisi olarak turnuvaya katıldıktan sonra Portekiz, F Grubu'nda yer aldı. İlk grup maçı, 14 Haziran'da Saint-Étienne şehrindeki Geoffroy-Guichard Stadyumu'nda İzlanda'ya karşı oynadı. Gylfi Sigurðsson İzlanda'yı öne geçirmek için iki önemli fırsat yakalarken Portekiz kalecisi Rui Patrício ikisinde de başarılı oldu. Ardından 31. dakikada Andre Gomes'in yaptığı ortada Nani, Portekiz'i öne geçiren golü attı. İkinci yarının başlarında Jóhann Berg Guðmundsson'un yaptığı ortayı Vieirinha ıska geçince Birkir Bjarnason gelen topu tamamladı ve beraberlik golünü kaydetti. Maçın geri kalan kısmında topa sahip olma oranı ve çektiği şutlarla üstünlüğü kursa da, Portekiz skor avantajını ele alamadı ve maç 1-1 bitti.[10][11] Dört gün sonra Prensler Parkı stadında Portekiz Avusturya ile karşılaştı. İlk yarı golsüz geçildirken ikinci yarının sonlarında Portekiz penaltı kazandı. Ülkesinin en çok forma giyen futbolcusu unvanını bu maçta kazanan Cristiano Ronaldo, Avusturya'nın ceza sahasında defans oyuncusu Martin Hinteregger tarafından düşürüldü fakat kazandığı penaltıyı kaçırdı. Maçın devamında yaptığı kafa vuruşu ofsayt sebebiyle iptal edildi ve maç 0-0 bitti.[12][13]

Grubun son maçında Portekiz, 22 Haziran'da Park Olympique Lyonnais stadında Macaristan ile oynadı. Zoltán Gera 19. dakikada yaptığı vole vuruşuyla Macaristan'ı öne geçirirken, Ronaldo'nun pasında yerden yaptığı vuruşla kaleci Gábor Király'i mağlup eden Nani durumu eşitledi. Balázs Dzsudzsák'ın ikinci yarının ikinci dakikasında çektiği şut sekerek ağlara gitti ve Macaristan yine üstünlüğü aldı fakat üç dakika sonra Ronaldo skoru 2-2 yaptı. Dzsudzsák 55. dakikada yine seken bir şutla takımını öne geçirdi, fakat 60. dakikada Ronaldo bu sefer kafa vuruşuyla eşitliği sağladı. 3-3 biten maçla birlikte İzlanda'nın Avusturya'ya son dakikada attığı gol, Portekiz'in grubu üçüncü sırada bitirmesine sebep oldu. Grubunu üçüncü bitiren altı takımdan dördü bir üst tura çıkarken Portekiz en iyi üçüncüler arasında üçüncü sırayı aldı ve Slovakya, İrlanda ve Kuzey İrlanda ile birlikte bir üst tura çıktı.[14][15]

Cristiano Ronaldo
Cristiano Ronaldo (Polonya ile oynanan çeyrek finalde) turnuva esnasında ülkesinin en çok maça çıkan oyuncusu oldu.

Son 16 turunda Portekiz, D Grubu lideri Hırvatistan ile 25 Haziran günü Lens şehrindeki Bollaert-Delelis Stadyumu'nda karşılaştı. BBC Sport'un yazarlarından Saj Chowdhury maçı "iki takımın da hücum yapmadığı sıkıcı bir maç" olarak tanımlarken, The Guardian yorumcusu Barry Glendenning maçı "kimsenin hafızasında uzun süre kalmayacak bir maç" şeklinde yorumladı.[16][17] İlk 24 dakikada şut çekilmezken, bu bir şampiyona rekoru oldu, normal süresi 0-0 biten maçta uzatmaların bitimine üç dakika kala Ronaldo'nun şutunu sektiren Hırvatistan kalecisi Danijel Subašić, dönen topu yakın mesafeden kafayla vuran Ricardo Quaresma'nın golüne engel olamadı ve maç 1-0 Portekiz üstünlüğüyle bitti.[16][18]

Çeyrek final maçında Portekiz, 30 Haziran tarihinde Marsilya şehrindeki Vélodrome Stadyumu'nda Polonya karşısına çıktı. Polonya, Kamil Grosicki'nin ortasında 2. dakikada topu Portekiz ağlarına gönderen Robert Lewandowski'nin turnuva tarihindeki en erken atılan ikinci golüyle 1-0 öne geçti. İlk yarının üçte ikilik bölümünün sonlarında Renato Sanches'in, Nani'yle yaptığı verkaçın ardından çektiği şut Grzegorz Krychowiak'tan sekti ve Polonya kalesine giderek skoru 1-1 yaptı. Maçın ikinci yarısı ve her iki uzatma devresi golsüz geçildiği için seri penaltı vuruşlarına gidildi. Ronaldo, Sanches ve João Moutinho Portekiz'in penaltılarını gole çevirirken, Lewandowski, Arkadiusz Milik ve Kamil Glik aynı şekilde karşılık verdi ve skor 3-3 oldu. Nani'nin kullandığı penaltı atışı gol olduktan sonra Jakub Błaszczykowski'nin penaltısını kaleci Rui Patrício kurtardı. Quaresma Portekiz'in beşinci penaltısını gole çevirdi ve takımın bir üst tura çıkışını garantiledi.[19][20]

Portekiz 6 Eylül'de Park Olympique Lyonnais stadında, 1958 FIFA Dünya Kupası'ndan beri ilk büyük turnuvasına katılan Galler ile yarı finalde karşı karşıya geldi. Golsüz geçen ilk yarıdan sonra, kornerden gelen topu kafayla Galler ağlarına gönderen Ronaldo'nun golüyle Portekiz öne geçti. Üç dakika sonra Ronaldo'nun uzak mesafeli şutu Nani'ye çarpınca yön değiştiren top Hennessey'in koruduğu kaleye girdi ve Portekiz 2-0 kazanarak Avrupa Şampiyonası finalinde oynamaya hak kazandı.[21][22]

Fransa[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa'nın finale giden yolu
Rakip Sonuç
1 Romanya 2-1
2 Arnavutluk 2-0
3 İsviçre 0-0
S16 İrlanda 2-1
ÇF İzlanda 5-2
YF Almanya 2-0

Turnuvaya ev sahibi olduğu için direk katılım sağlayan Fransa, A Grubunda yer aldı. Takım, ilk grup maçında, 10 Haziran'da Fransa Stadyumu'nda Romanya ile karşılaştı. Golsüz geçen ilk yarıda gole en yakın olunan an, Antoine Griezmann'ın yaptığı ve Romanya kalesinin direğine çarpan top oldu. İkinci yarının on üçüncü dakikasında, Fransa Dimitri Payet'in ortasına yaptığı kafa vuruşuyla golü atan Olivier Giroud ile öne geçti. Yedi dakika sonra, Patrice Evra'nın Rumen futbolcu Nicolae Stanciu'a ceza sahasında yaptığı faul neticesinde alınan penaltıyı Bogdan Stancu gole çevirdi ve skora dengeyi getirdi. Maçın bitimine bir dakika kala Payet'in yaklaşık 20 metreden çektiği şut gol oldu ve Fransa ilk maçı 2-1 kazandı.[23][24]

Fransa sonraki rakibi Arnavutluk ile beş gün sonra Vélodrome Stadyumu'da karşılaştı. İyi savunma yapan Arnavutluk, Ledian Memushaj'nin direkten dönen şutuyla gole yaklaştı. Fransa normal sürenin son dakikasında Adil Rami'nin yaptığı ortaya kafa vuran Griezmann'ın golüyle öne geçti. Altı dakikalık uzatma devresinin sonunda Payet'in gol olan vuruşuyla Fransa maçı 2-0 kazandı.[25][26] Son grup maçında Fransa, İsviçre ile 19 Haziran tarihinde Villeneuve-d'Ascq komünündeki Pierre-MauroyStadyumu'nda karşılaştı. Paul Pogba iki kez İsviçre kale direklerine takılırken, Payet'in de bir şutu üst direğe vurdu. Bacary Sagna ceza sahasında İsviçreli Blerim Džemaili'nin formasını çekti fakat penaltı verilmedi ve maç 0-0 bitti. Fransa grubunu lider olarak tamamladı ve son 16 turuna adını yazdırdı.[27][28]

Fransa 26 Haziran'da oynanan son 16 turu maçında Park Olympique Lyonnais stadında E Grubu üçüncüsü İrlanda ile karşılaştı. Maçın ikinci dakikasında Pogba'nın ceza sahasında Shane Long'a yaptığı faul sonucu kazanılan penaltıyı Robbie Brady gole çevirdi ve İrlanda'yı 1–0 öne geçirdi. Griezmann, 57. dakikada yaptığı kafa vuruşuyla eşitliği sağlarken, dört dakika sonra takımını öne geçiren golü kaydetti. Shane Duffy, 66. dakikada Griezmann'a yaptığı faul neticesinde kırmızı kart görerek takımını 10 kişi bıraktı. Fransa maçı 2-1 kazanmasına rağmen Rami ve N'Golo Kanté gördükleri kartlardan dolayı sonraki maçta cezalı duruma düşüp sahada yer almadılar.[29][30]

Fransa'nın çeyrek finaldeki rakibi, önceki turda İngiltere'yi eleyen İzlanda oldu. Giroud 12. dakikada yerden yaptığı vuruşla Fransa'yı öne geçirirken Pogba golden sekiz dakika sonra yaptığı kafa vuruşuyla takımının iki farklı üstünlüğü yakalamasını sağladı. 43. dakikada Payet yaklaşık 30 metreden çektiği şutta golü bulurken Griezmann, İzlanda kalecisi Hannes Þór Halldórsson'un üzerinden aşırttığı topta golü bularak farkı artırdı ve Fransa devre arasına 4-0 önde girdi. Kolbeinn Sigþórsson 56. dakikada İzlanda'nın ilk golünü kaydederken Payet'in kullandığı duran topta Giroud yaptığı kafa vuruşuyla Fransa'nın yeniden dört farklı üstünlüğü yakalamasını sağladı. Bjarnason'un maçın bitimine altı dakika kala attığı kafa golü maçın son golü oldu ve maç 5-2 sona erdi.[31][32]

Yarı final maçında Fransa, son Dünya Kupası şampiyonu Almanya ile 7 Temmuz tarihinde Vélodrome Stadyumu'nda karşılaştı. İlk yarının uzatmalarının ikinci dakikasında, Bastian Schweinsteiger'in ceza sahasında topa elle müdahale etmesi dolayı verilen penaltıyı Griezmann gole çevirdi ve Fransa ilk devreyi 1-0 önde kapattı. Maçın bitimine 18 dakika kala, Pogba'nın yaptığı ortayı Manuel Neuer uzaklaştıramayınca topu önünde bulan Griezmann skoru 2-0 yaptı. Joshua Kimmich iki farklı pozisyonda gole çok yaklaştı fakat çektiği şut direkten dışarı giderken yaptığı kafa vuruşunu Hugo Lloris dışarı çeldi. Maç 2-0 sona erdi ve bu skorla Fransa, 1958 FIFA Dünya Kupası'ndan beri Almanya'yı ilk kez büyük bir turnuvada yenmiş oldu.[33][34]

Maç öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eleme aşamaları ve final için kullanılan top, Alman spor malzemeleri firması Adidas'ın ürettiği Adidas Fracas oldu. Topun resmi tanıtımı 20 Haziran'da turnuva devam ederken yapıldı. Bu durum, bir maç topunun yalnızca final için kullanılmadığı ve turnuva boyunca (final hariç) ilk kez birden fazla top tasarımının kullanılmasıyla bir ilkti.[35]

Mark Clattenburg
Mark Clattenburg finalin hakemi seçildi.

8 Temmuz 2016 tarihinde UEFA Hakem Komitesi, maçın yönetimi için Futbol Birliği'nden 41 yaşındaki İngiliz hakem Mark Clattenburg'un seçildiğini açıkladı. Clattenburg'un yardımcılıklarını Simon Beck ve Jake Collin yaparken Anthony Taylor ve Andre Marriner çizgi hakemleri olarak görev aldı. Macar Viktor Kassai dördüncü hakem olarak, yurttaşı György Ring de yedek yardımcı hakem olarak görev aldı. Clattenburg, Pedro Proença'dan sonra hem Avrupa Şampiyonası finali hem de UEFA Şampiyonlar Ligi finali yöneten ikinci hakem oldu. Bu maç, Clattenburg'un 7 hafta içinde 2016 FA Cup Finali ve 2016 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali ile birlikte yönettiği üçüncü final oldu. 2007'den beri FIFA kokartı takan ve UEFA elit hakemlerinden olan Clattenburg, 2012 Olimpiyatları'nda altın madalya maçı ve 2014 UEFA Süper Kupası maçlarını da yönetmişti. 1964'ten sonra Avrupa Şampiyonası finali yöneten ilk İngiliz hakem oldu. Maç, Clattenburg'un Euro 2016'da yönettiği dördüncü maçtı.[36]

Finale saatler kala, Eyfel Kulesi'ne ulaşmaya çalışan taraftarlar arasında kavgalar yaşandı ve polis aşırı kalabalığı önlemek için müdahalede bulundu.[37] Taraftarlar çöp kutularını ateşe verirken polis, stadyumun yakınına bırakılan bir paketi kontrollü bir şekilde patlattı. Kargaşa ikinci yarıda kontrol altına alındı fakat maçın sonrasında taraftarlar arasında kavgalar patlak verdi. Polis, güvenli bölgeler olmadıkları için insanların Eyfel Kulesi ve Şanzelize Caddesi'ne gitmemelerini istedi.[38]

Maçın başlama vuruşundan önce 20.45'te kapanış seremonisi düzenlendi. Seremonide 600 dansçı yer aldı ve Paris İtfaiye Tugayı, Fransa Cumhuriyet Muhafız Alayı ve Radio France Korosu tarafından "Seven Nation Army" şarkısı yorumlandıktan sonra İsveçli şarkıcı Zara Larsson, Fransız DJ David Guetta ile beraber turnuvanın resmi şarkısı olan "This One's for You" şarkısını seslendirdi.[39] Maçın başlamasından önce, stadyumu güveler bastı ve oyuncularla teknik ekibe rahatsızlık verdi. Stadyum çalışanlarının maçtan bir gün önce stadyumunun ışıklarını açık bırakması böcek sürüsünü stada çekti. Oyuncular ve teknik ekip, ısınma esnasında böcekleri vurup ezmeye çalışırken stadyum çalışanları da fırçalarla güveleri duvardan, zeminden ve başka yerlerden temizlemeye çalıştı.[40][41]

Fransa'nın maç kadrosu yarı finalden farklı olmazken, Portekiz yarı final maçında sakatlık ve kart cezasından dolayı oynayamamış Pepe ve William Carvalho'yu yeniden ilk 11'e dahil etti. Fransa 4-2–3-1 dizilişini tercih ederken Portekiz 4-1–3-2'yi tercih etti.[22] Maç öncesi, Portekiz teknik direktörü Fernando Santos turnuva boyunca takımına yönelik yapılan eleştiriye "Devam etmesini istiyorum ... Hak etmeden [finali] kazanmamızı istiyorum!" sözleriyle tepki gösterdi.[42]

Maç[değiştir | kaynağı değiştir]

Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yarı[değiştir | kaynağı değiştir]

Portekiz, Orta Avrupa Yaz Saati'ne göre 21.00 civarında başlama vuruşunu yaparak finale başladı. 10 Temmuz 2016 tarihinde oynanan finali 75,868 taraftar takip ederken, hava koşulları 28 °C (82 °F) sıcaklık ve %38 nem şeklindeydi.[43][44] José Fonte ve Carvalho'dan gelen erken hatalardan sonra dördüncü dakikada Cédric Soares'in gönderdiği uzun pasta topa hareketlenen Nani şutunu çekti fakat top üst direğin yukarısından dışarı gitti. İki dakika sonra Fonte'nin kafayla uzaklaştırdığı topa vole vuran Moussa Sissoko'nun şutu dışarı gitti. Ardından Griezmann'ın şut da farkla dışarı gitti. Sekizinci dakikada Payet'in Ronaldo'ya yaptığı müdahale sonucu Ronaldo acı içinde yerde kaldı. 10. dakikada Pepe'nin hatasında Payet müsait şekilde ortayı yaptı, Griezmann'ın gelen ortaya yaptığı kafa vuruşunu Rui Patrício kurtardı. Pozisyonun devamında kullanılan kornere ceza sahasında kafa vuran Giroud'un topu yine Portekiz kalecisi tarafından kurtarıldı.[22] 18. dakikada Ronaldo tedavi için sahayı terk etti ve uygulanan tedaviden sonra dizinde sargıyla sahaya geri döndü. Bu esnada Sissoko'nun uzaktan çektiği şut üst direğin hemen üstünden dışarı çıktı. İlk yarının ortalarına doğru Adrien Silva'nın çektiği vole farkla dışarı çıkarken pozisyonun hemen ardından Ronaldo değişiklik istedi ve yeini Quaresma'ya bıraktı. Portekiz, Nani'nin en önde oynadığı bir 4–1–4–1 dizilişine geçti. 34. dakikada Sissoko, Adrien Silva'ya bacak arası attıktan sonra şutunu çekti fakat Rui Patrício topu çelmeyi başardı. Cédric Payet'e yaptığı faulden ötürü sarı kart gördü. Üç dakika sonra, Nani'nin attığı pasa hareketlenen Adrien Silva'ya ceza sahasında yapılan müdahale sonucu Portekiz köşe vuruşu kazandı. Köşe vuruşundan gelen topa kafa vuruşu yapan Fonte'nin topu üstten dışarı gitti. İlk yarının bitimine dört dakika kala Payet'in çektiği şut Pepe'den döndü. Duraklama dakikalarının ikincisinde João Mario’nun Nani'ye doğru kestiği orta kalenin uzağından dışarı çıktı ve ilk yarı golsüz eşitlikle bitti.[45]

İkinci yarı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ricardo Quaresma performing an overhead kick
Ricardo Quaresma ikinci yarı kaleye röveşata çekerken.

Her iki takım da devre arası değişiklik hakkını kullanmadı ve Fransa ikinci yarıya başladı.[45] İkinci yarının ilk dakikalarında Payet'in şut çekmesine izin vermeyen Pepe'ye Sissokko faul yaptı. 53. dakikada Pepe'nin müdahalesiyle Fransa'nın kazandığı köşe vuruşundan gelen topu Rui Patrício iki hamlede yakaladı. Sonrasında Pogba'nın yaklaşık 30 metreden çektiği şut Portekiz kalesinin yukarısından dışarı çıktı. Devamında sahaya giren bir kişiden ötürü oyun kısa süreli durdu, güvenlik görevlileri şahsı dışarı çıkarınca maç kaldığı yerden devam etti. 56. dakikada João Mario'nun ortasında topu Samuel Umtiti kornere atarken devamında Quaresma'nın kullandığı korner Evra tarafından uzaklaştırıldı. Üç dakika sonra, Fransa Payet'in yerine Kingsley Coman'ı oyuna alarak ilk değişikliğini yaptı. Coman'ın oyuna ilk katkısında pası alan Griezmann şutunu çekti fakat topu Rui Patrício yakalamayı başardı. 62. dakikada João Mario, Giroud'a çelme takmaktan ötürü sarı kartla cezalandırıldı. Dört dakika sonra Pogba'nın pasını alan Coman topu içeri çevirirken Griezmann'ın altıpastan yaptığı kafa vuruşu az farkla dışarı çıktı.[46]

Portekiz, João Moutinho'yu oyuna alıp Adrien Silva'yı çıkararak ikinci değişikliğini yaptı. 17 dakika kala Coman, Giroud ile verkaça girdi fakat Coman'ın Portekiz ceza sahasına çevirdiği yerde hiçbir takım arkadaşı yoktu. İki dakika sonra Coman, topu Portekiz ceza sahasındaki Giroud'a aktardı, Giroud'un yerden giden şutunu Rui Patrício çeldi. 78. dakikada her iki takımda değişiklik yaptı; André-Pierre Gignac, Giroud'un yerine oyuna girerken Eder, Renato Sanches'in yerini aldı. Nani'nin orta şut karışımı gönderdiği topu Lloris tokatlarken topun indiği yerde olan Quaresma'nın aniden çıkardığı röveşatayı yine Lloris kontrol etti. Maçın devamında Umtiti kart gördü ve Nani'nin 23 metreden sol ayağıyla çektiği şut kalenin epey üstünden dışarı gitti.[46] 84. dakikada Sissoko topla beraber katetti, yaklaşık 25 metreden şutunu çıkardı fakat kaleci Patricio topu çıkarmayı başardı. Duraklamaların ikinci dakikasında, Evra yerden içerideki Gignac'a doğru topu çevirdi, Gignac Pepe'yi ekarte etti ve şutunu çekti fakat şutu kale direğinden oyun alanına geri döndü. Maçın normal süresi 0-0 bitti ve maç uzatmalara gitti.[47]

Uzatmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa, uzatma devresine başlayan taraf oldu. Uzatmaların dördüncü dakikasında Umtiti'nin faulüne maruz kalan Eder, takımına serbest vuruş kazandırdı. Quaresma'nın yaklaşık 35 metreden gönderdiği falsolu topa kafa vuran Pepe'nin topu dışarı gitti, devamında ofsayt bayrağı kalktı. Maçın devamında önce Sissokko'ya yaptığı faulden dolayı Raphaël Guerreiro sarı kart görürken heme ardından Blaise Matuidi, Eder'e yaptığı faulden ötürü sarı kartı gördü. Bir dakika sonra Carvalho, Coman'a yaptığı faulden ötürü sarı kartla cezalandırıldı. İlk devrenin bitimine bir dakika kala Portekiz köşe vuruşu kazandı. Quaresma'nın kullandığı köşe vuruşunda Eder yaptığı kafa vuruşunu Lloris tokatladı ve defans uzaklaştırdı. İkinci uzatma devresinin üçüncü dakikasında, Laurent Koscielny elle oynamadan ötürü sarı kartla cezalandırıldı (televizyonda tekrarı gösterildiğinde topun Eder'in eline çarptığı anlaşılmaktaydı)[48] ve devamında Guerreiro'nun yaklaşık 25 metreden kullandığı frikik kale direğinden geri döndü. Bir dakika sonra Eder, Portekiz'i öne geçiren golü attı: topu önüne alan Eder, topla içeri katederken Koscielny'nin müdahale etmesine izin vermedi ve yaklaşık 25 metreden çektiği şut Lloris'in sağından ağlarla buluştu. Fransa golün hemen ardından Sissokko'yu çıkarıp Anthony Martial oyuna aldı. Evra'nın yaptığı ortayı kaleci Rui Patricio kontrol ederken devamında Fransa'nın kullandığı kornerde topu kapıp hızlı atağa çıkan Portekiz'de Nani'nin şutu dışarı gitti. 114. dakikada Pogba, João Mario'ya yaptığı faulden dolayı sarı kart gördü. Dört dakika kala Nani'nin ortasını uzaklaştıran Sagna, uzatmaların son dakikasında João Mario'ya müdahalede bulundu. Uzatmalarında iki dakikalık duraklama süresi tamamlanınca, hakem son düdüğünü çaldı ve Portekiz maçı 1-0 kazandı.[47]

Detaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

10 Temmuz 2016 (2016-07-10)
21.00 OAYS
Portekiz  1-0 (uz.)  Fransa
Rapor


Red shirts, red shorts and green socks
Portekiz[44]
Blue shirts, blue shorts and red socks
Fransa[44]
KL 1 Rui Patrício 120+3. dakikada sarı kart gördü 120+3'
SĞB 21 Cédric 34. dakikada sarı kart gördü 34'
STP 3 Pepe
STP 4 José Fonte 119. dakikada sarı kart gördü 119'
SLB 5 Raphaël Guerreiro 95. dakikada sarı kart gördü 95'
DOS 14 William Carvalho 98. dakikada sarı kart gördü 98'
SĞK 16 Renato Sanches 79. dakikada oyundan çıktı 79'
OOS 23 Adrien Silva 66. dakikada oyundan çıktı 66'
SLK 10 João Mário 62. dakikada sarı kart gördü 62'
FV 17 Nani
FV 7 Cristiano Ronaldo (K) 25. dakikada oyundan çıktı 25'
Değişiklikler:
FV 20 Ricardo Quaresma 25. dakikada oyuna girdi 25'
OS 8 João Moutinho 66. dakikada oyuna girdi 66'
FV 9 Éder 79. dakikada oyuna girdi 79'
Teknik Direktör:
Fernando Santos
POR-FRA 2016-07-10.svg
KL 1 Hugo Lloris (K)
SĞB 19 Bacary Sagna
STP 21 Laurent Koscielny 107. dakikada sarı kart gördü 107'
STP 22 Samuel Umtiti 80. dakikada sarı kart gördü 80'
SLB 3 Patrice Evra
SĞK 18 Moussa Sissoko 110. dakikada oyundan çıktı 110'
OS 15 Paul Pogba 115. dakikada sarı kart gördü 115'
OS 14 Blaise Matuidi 97. dakikada sarı kart gördü 97'
SLK 8 Dimitri Payet 58. dakikada oyundan çıktı 58'
FV 7 Antoine Griezmann
FV 9 Olivier Giroud 78. dakikada oyundan çıktı 78'
Değişiklikler:
OS 20 Kingsley Coman 58. dakikada oyuna girdi 58'
FV 10 André-Pierre Gignac 78. dakikada oyuna girdi 78'
FV 11 Anthony Martial 110. dakikada oyuna girdi 110'
Teknik Direktör:
Didier Deschamps

Maçın Adamı:
Pepe (Portekiz)[50]

Yardımcı hakemler:[36]
Simon Beck (İngiltere)
Jake Collin (İngiltere)
Dördüncü hakem:
Viktor Kassai (Macaristan)
Çizgi hakemleri:
Anthony Taylor (İngiltere)
Andre Marriner (İngiltere)
Yedek yardımcı hakem:
György Ring (Macaristan)

Maç kuralları[51]

İstatistikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Maç sonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Pepe (Polonya ile oynadıkları çeyrek final maçından) maçın adamı seçildi.

Portekiz oyuncusu Pepe maçın adamı seçildi.[50] ESPN kupayı getiren şutun "göz kamaştırıcı" olduğunu ve "her finali kazandırmayı hakettiğini" yazdı.[53] Griezmann turnuvanın en iyi oyuncusu ödülünü alırken Portekiz'den dört ve Fransa'dan iki oyuncu, UEFA'nın yaptığı "turnuvanın takımı" kadrosuna seçildi.[2] Bu maç, Portekiz'in Fransa'ya karşı aldığı ilk büyük turnuva galibiyeti olurken aynı zamanda 1975'ten beri Fransa'ya karşı alınan ilk galibiyetti, ve Portekiz'e ilk büyük turnuva kupasını getirdi.[5][40] Galibiyetle birlikte Portekiz, Rusya'da düzenlenecek 2017 FIFA Konfederasyon Kupası'na ilk kez katılım sağladı. Ayrıca turnuvaya ilk kez aynı konfederasyondan üç takımın katılmasına vesile oldu. (ev sahibi Rusya, dünya şampiyonu Almanya ve Avrupa şampiyonu Portekiz).[54]

Finali kazanan Portekiz, bu turnuvayı kazanan onuncu farklı ülke olurken bu başarıyı kendi evindeki 2004 turnuvasını finalde kaybettikten on iki yıl sonra elde etti.[1] Fransa, 2004'teki Portekiz'den sonra kendi evinde düzenlediği turnuvayı finalde kaybeden ikinci ülke oldu.[1] Maç, normal sürenin berabere bittiği beşinci Avrupa Şampiyonası finali olurken golsüz biten ilk final oldu.[2][55] Ayrıca maç, 1960'taki ilk turnuvadan sonra galibin uzatmalarda belirlendiği ikinci finaldi.[55]

Turnuvadan birkaç hafta önce Benfica'dan Bayern Münih'in kadrosuna kattığı Renato Sanches, 18 yıl 328 günle Avrupa şampiyonu olan en genç futbolcu oldu. Sanches sonrasında "Turnuva'nın En İyi Genç Oyuncusu" ödülünü de aldı.[56] Ronaldo galibiyeti "kariyerimin en mutlu anlarından birisi ... Benim için eşsiz bir durum. Unutulmaz." sözleriyle anlattı.[57] Portekiz teknik direktörü Santos Portekiz taraftarlarını övdü ve "takımın ruhunu ayağa kaldırdığını" belirtti, Eder hakkında ise "Çirkin ördek golünü attı! O artık güzel bir kuğu!" cümlelerini dile getirdi.[57] Takımının da "güvercinler kadar yalın, yılanlar kadar akıllı." olduğunu belirtti.[58] Rakip meslektaşı Didier Deschamps üzgün bir şekilde "Ağır basan duygunun büyük bir haya kırıklığı olduğunu, finali böyle kaybetmenin acımasızca" olduğunu belirtti.[57] Açıklamalarına "Kendi evimizde Avrupa şampiyonu olmanın eşsiz bir fırsatını kaçırdık. Söylenecek söz yok." diye ekledi.[42] Takımının kaptanı Lloris, fırsatlarını iyi değerlendiremediklerini fakat yenilgide oldukça cömert olduklarını belirtti ve rakiplerini şu sözleriyle övdü: "Bütün turnuva boyunca mental olarak çok güçlü kaldıkları için Portekiz'i tebrik etmeliyiz."[57]

Portekiz gazetesi Jornal de Notícias galibiyetin "Portekiz futbolunun en büyük olayı" olduğunu yazarken[59] A Bola bütün Portekizli oyuncuların birer "kahraman" olduklarını söyledi.[59] Fransız L'Équipe "harap olduklarını" belirtirken takımın geleceğinin pesimist bir şekilde gördüklerini, "hızlı bir şekilde geri döneceklerinin kesinlikten çok uzak olduğunu" yazdı.[59] Le Parisien de Griezmann'ın turnuvayı gol kralı olarak bitirmesinden ve bunu 1984'te Michel Platini'den sonraki en yüksek gol sayısı olmasından teselli buldu.[59] İspanyol Diario AS Portekiz'in turnuva içindeki tutumunu "bu güzel oyunun yıllıklarında yer alacak bir futbol oynamadıklarını" söyleyerek eleştirirken İtalyan Corriere della Sera tam tersi bir yaklaşımla "bu kupayı kazanmayı hak ettiklerini" yazdı.[59] Le Monde daha sonra yaptığı haberde turnuvanın ülkeye €1.22 milyar gelir sağladığını, ev sahibi olarak giderlerinin ise €200 milyondan daha az olduğunu belirtti.[60] Aynı gazete, yaptığı en iyi 30 Avrupa Şampiyonası maçı listesinde 2016 finaline 10. sırada yer verdi.[61]

Bir sonraki uluslararası turnuva olan 2018 FIFA Dünya Kupası'nda Portekiz, grup aşamasını İspanya'nın ardından ikinci bitirip eleme aşamasının ilk turunda Uruguay'a elendi.[62] Yine başında Deschamps'ın olduğu Fransa, turnuvayı finalde Hırvatistan'ı 4-2 mağlup ederek kazandı.[63] Portekiz, 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda son 16 turunda Belçika'ya kaybederek unvanını koruyamazken Fransa'da yine aynı turda İsviçre'ye seri penaltı atışları sonucu kaybederek elendi.[64]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c Augustyn, Adam; C. Shepherd, Melinda; Chauhan, Yamini; Levy, Michael; Lotha, Gloria; Tikkanen, Amy (19 Kasım 2020). "European Championship". Encyclopædia Britannica. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  2. ^ a b c d "Euro 2016: all you need to know". UEFA. 21 Şubat 2020. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  3. ^ Stokkermans, Karel (15 Ekim 2020). "European Championship 2016". RSSSF. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  4. ^ "Most titles". UEFA. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  5. ^ a b "Portugal national football team: record v France". 11v11. AFS Enterprises. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  6. ^ "Mens rankings – 2 Jun 2016". FIFA. 25 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  7. ^ "UEFA Euro 2016 match schedule announced". UEFA. 25 Nisan 2014. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  8. ^ "Parc des Princes". UEFA. 1 Ocak 2014. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  9. ^ McCoy, Tom (6 Haziran 2016). "Euro 2016 venue by venue: France's 10 stadiums for finals". BBC Sport. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  10. ^ Sanghera, Mandeep (14 Haziran 2016). "Portugal 1–1 Iceland". BBC Sport. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  11. ^ "Portugal 1–1 Iceland". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  12. ^ Fletcher, Paul (18 Haziran 2016). "Portugal 0–0 Austria". BBC Sport. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  13. ^ "Portugal 0–0 Austria". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  14. ^ Sanghera, Mandeep (22 Haziran 2016). "Hungary 3–3 Portugal". BBC Sport. 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  15. ^ "Hungary 3–3 Portugal". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  16. ^ a b Chowdhury, Saj (25 Haziran 2016). "Croatia 0–1 Portugal". BBC Sport. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  17. ^ Glendenning, Barry (25 Haziran 2016). "Croatia 0–1 Portugal: Euro 2016 – as it happened". The Guardian. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  18. ^ "Croatia 0–1 Portugal". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  19. ^ Dawkes, Phil (30 Haziran 2016). "Poland 1–1 Portugal". BBC Sport. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  20. ^ "Poland 1–1 Portugal". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  21. ^ McNulty, Phil (6 Temmuz 2016). "Portugal 2–0 Wales". BBC Sport. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  22. ^ a b c Smyth, Rob (20 Şubat 2017). "Portugal 1–0 France: Euro 2016 final – as it happened (4 of 4)". The Guardian. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  23. ^ Bevan, Chris (10 Haziran 2016). "France 2–1 Romania". BBC Sport. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  24. ^ "France 2–1 Romania". UEFA. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  25. ^ Jurejko, Jonathan (15 Haziran 2016). "France 2–0 Albania". BBC Sport. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  26. ^ "France 2–0 Albania". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  27. ^ Begley, Emlyn (19 Haziran 2016). "Switzerland 0–0 France". BBC Sport. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  28. ^ "Switzerland 0–0 France". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  29. ^ Hafez, Shamoon (26 Haziran 2016). "France 2–1 Republic of Ireland". BBC Sport. 25 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  30. ^ "France 2–1 Republic of Ireland". BBC Sport. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022. 
  31. ^ Fletcher, Paul (3 Temmuz 2016). "France 5–2 Iceland". BBC Sport. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  32. ^ "France 5–2 Iceland". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  33. ^ McNulty, Phil (7 Temmuz 2016). "Germany 0–2 France". BBC Sport. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  34. ^ "Germany 0–2 France". UEFA. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  35. ^ "Ball for UEFA Euro 2016 knockout rounds unveiled". UEFA. 20 Haziran 2016. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  36. ^ a b "Clattenburg named referee for UEFA Euro 2016 final". UEFA. 8 Temmuz 2016. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  37. ^ "Paris police fire tear gas and water cannons in Euro Cup fan zone". Canadian Broadcasting Corporation. Thomson Reuters. 10 Temmuz 2016. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  38. ^ Stevens, Samuel (10 Temmuz 2016). "Euro 2016: French riot police fire tear gas at supporters as fans told not to travel to Eiffel Tower and Champs Elysees". The Independent. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  39. ^ "All stops pulled out for closing 'Euro symphony'". UEFA. 10 Temmuz 2016. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022. 
  40. ^ a b McNulty, Phil (11 Temmuz 2016). "Portugal 1–0 France (AET)". BBC Sport. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  41. ^ Barkham, Patrick (11 Temmuz 2016). "Why the Euro 2016 final was overrun by moths". The Guardian. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  42. ^ a b O'Brien 2021, s. 438.
  43. ^ "Portugal v France, 10 July 2016". 11v11. AFS Enterprises. 1 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  44. ^ a b c "Tactical Line-ups – Portugal v France" (PDF). UEFA. 10 Temmuz 2016. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  45. ^ a b Smyth, Rob (20 Şubat 2017). "Portugal 1–0 France: Euro 2016 final – as it happened (3 of 4)". The Guardian. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  46. ^ a b Smyth, Rob (20 Şubat 2017). "Portugal 1–0 France: Euro 2016 final – as it happened (2 of 4)". The Guardian. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  47. ^ a b Smyth, Rob (20 Şubat 2017). "Portugal 1–0 France: Euro 2016 final – as it happened (1 of 4)". The Guardian. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  48. ^ "Focus on European Championship Final referee Mark Clattenburg". Eurosport. PA Sport. 10 Temmuz 2016. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  49. ^ "Full Time Summary – Portugal v France" (PDF). UEFA. 10 Temmuz 2016. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  50. ^ a b Kell, Tom (10 Temmuz 2016). "Portugal spoil France's party with extra-time win". UEFA. 13 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  51. ^ "Regulations of the UEFA European Football Championship 2014–16" (PDF). UEFA. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  52. ^ a b c d "Team statistics" (PDF). UEFA. 10 Temmuz 2016. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2022. 
  53. ^ "Eder scores winning goal as Portugal stun France to win Euro 2016". ESPN. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  54. ^ "Eder's extra-time winner puts Portugal in Confederations Cup". FIFA. 10 Temmuz 2016. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  55. ^ a b Stokkermans, Karel (22 Temmuz 2021). "European Championship". RSSSF. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  56. ^ "Renato Sanches named Young Player of the Tournament". UEFA. 10 Temmuz 2016. 13 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  57. ^ a b c d Kell, Tom (10 Temmuz 2016). "Ronaldo: One of the happiest moments of my career". UEFA. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  58. ^ O'Brien 2021, s. 439.
  59. ^ a b c d e "The world's media react to the UEFA Euro 2016 final". UEFA. 11 Temmuz 2016. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  60. ^ "L'Euro 2016 a généré 1,22 milliard d'euros de retombées financières" [Euro 2016, 1.22 milyar euro finansal gelir yarattı]. Le Monde (Fransızca). Agence France-Presse. 10 Ocak 2017. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  61. ^ Pedro, Alexandre (9 Temmuz 2020). "Retour sur ... Portugal – France 2016 : Eder, Ronaldo et les papillons de nuit" [Back to ... Portugal – France 2016: Eder, Ronaldo and the moths]. Le Monde (Fransızca). 3 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  62. ^ Morrison, Neil (2 Ağustos 2018). "World Cup 2018 – Match Details". RSSSF. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  63. ^ McNulty, Phil (15 Temmuz 2018). "France 4–2 Croatia". BBC Sport. 25 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 
  64. ^ Morrison, Neil (22 Temmuz 2021). "European Championship 2021 (Details Final Tournament)". RSSSF. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2022. 

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2016_Avrupa_Futbol_Şampiyonası_Finali&oldid=28902808" sayfasından alınmıştır