İlluminati
İlluminati (Latince: illuminatus, Türkçe: aydınlanmışlar) ya da tarihteki adıyla Bavyeralı İlluminati, batıl inanca, önyargıya, dinin toplumsal yaşam üzerindeki etkisine, iktidarın kötüye kullanımına karşı Aydınlanma Çağı'nda 1 Mayıs 1776'da kurulmuş ve 1985'de dağılmış, gizli bir aydın toplululuğudur. Çağdaş illuminati ise; zihin denetimi uygulayarak, hükûmetleri ve kuruluşları ele geçirerek Yeni Dünya Düzeni'ni sağlamak amacını güttüğü iddia edilen, monarşileri yıkmayı, dinsel inançları yok etmeyi, ulus devletleri ve vatanseverliği sonlandırarak toplumsal düzeni altüst etmeyi planladığı öne sürülen ancak varlığı veya etkinliği kanıtlanamamış bir yapılanmadır.[1]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Hareket 1 Mayıs 1776 tarihinde Ingolstadt'ta (Yukarı Bavyera), Ingolstadt Üniversitesi kilise hukuku profesörlerinden biri olan filozof Adam Weishaupt tarafından beş kişiyle kuruldu.[2] Aydınlanma Çağı'nın bir kolu olarak özgür düşünceyi temel edinmiş üyelerden oluşan topluluk masonluğu model aldı.[3] İlluminati üyeleri üstlerine itaat edecekleri üstüne gizli bir ant içtiler. Üyeler her biri farklı derecelere sahip olmak üzere üç ana sınıfa ayrıldı ve pek çok İlluminati grubu var olan Mason locası üyeliklerini iptal etti.
Weishaupt başlangıçta topluluğun adının "Perfectibilists (Mükemmelleştiriciler)" olmasını planladı.[2] Grup ayrıca "Bavyeralı İlluminati" diye de adlandırıldı ve ideolojisine "İlluminizm" dendi. Brunswick dükü Ferdinand ve diplomat Franz Xaver von Zwack gibi pek çok önemli kişilik, aydın ve politikacı kendilerini grup üyesi saydı. Topluluğun pek çok Avrupa ülkesinde şubesi açıldı ve 1784'te içerisinde 2000'e yakın üyesi oldu.[4] Topluluk edebiyat dünyasından da Johann Wolfgang von Goethe, Johann Gottfried Herder ve dönemin Gotha ile Weimar düklerinin de ilgisini çekti.[1]
1777 yılında Karl Theodor, Bavyera'nın yöneticisi oldu. Theodor aydınlanmacı mutlakiyet taraftarıydı ve döneminde içinde İlluminati'nin de bulunduğu bütün gizli toplulukları yasakladı. Bavyera hükûmeti tarafından 1785'te yayımlanan bildiri, grubun dağılmasına neden oldu. Kurucu Adam Weishaupt, Ingolstadt Üniversitesi'ndeki görevinden alındı. Bavyera'dan sürgün edildikten sonra hayatının geri kalanını Thüringen-Gotha'da geçirdi ve 1830'da öldü. Topluluğun yazışmaları ve belgeleri toplatılıp daha sonra hükûmet tarafından yayımlandı.[1]
Komplo teorileri[değiştir | kaynağı değiştir]
1797 ile 1798 yılları arasında yayınlanan Augustin Barruel'in Memoirs Illustrating the History of Jacobinism (T. "Jakobenliğin Tarihini Gösteren Anılar") ve John Robison'un Proofs of a Conspiracy (T. "Bir Komplonun Kanıtları") kitaplarında İlluminati'nin ayakta kaldığı ve Fransız İhtilali'nin mimarı olduğu gibi uluslararası komplo teorileri ortaya atıldı.[1]
Bavyeralı İlluminati, Mark Dice, David Icke, Texe Marrs, Ryan Burke, Jüri Lina ve Morgan Gricar gibi komplo teorisyenlerinin savına göre, etkinliğini sürdüren bir örgüttür. Pek çok dayanaksız sav dünyadaki birçok siyasi, askerî ve ekonomik olayın sorumlusunu gizli bir örgüt olan İlluminati olarak gösterir. Komplo teorisyenlerine göre birçok ABD Başkanı, bu örgüte doğrudan veya dolaylı olarak hizmet etmektedir. Ayrıca birçok tanınmış çocuk çizgi filminde bilinçaltı mesajlarıyla beyin yıkama gerçekleştirildiği iddia edilmektedir.[5][1]
Myron Fagan'a göre Waterloo Muharebesi, Fransız İhtilali, John F. Kennedy suikastı bu örgütün işidir.[6]
Popüler kültüre yansımaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Günümüzde İlluminati ile ilişkilendirilen pek çok simgenin Hollywood sinemasında ve Amerikan müziklerinde kullanıldığı düşünülmektedir. Stanley Kubrick'in Gözleri Tamamen Kapalı adlı filmi, bugüne kadar yapılmış en kapsamlı İlluminati çözümlemesi olarak kabul edilir. Filmde sadece örgütün ayinlerini ve göstergebilimini iyi bilen insanların anlayabileceği pek çok göndermenin olduğu bilinmektedir.
Popüler müzikte ise Lady Gaga, Rihanna, Katy Perry, Jay Z ve Kanye West gibi şarkıcılar kliplerinde İlluminati simgelerini kullanmıştır. En sık kullanılan simgeler, asıl örgütle hiçbir bağlantısı olmayan piramit, tek göz, üçgen ve güneştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ a b c d e Williams, Emma Slattery (22 Haziran 2021). "Tarihin en gizemli cemiyetlerinden İlluminati hakkında neler biliniyor?". BBC News Türkçe. 4 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023.
- ^ a b "New England and the Bavarian Illuminati, Vernon Stauffer (1918)" (İngilizce). 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2012.
- ^ The Enlightenment, Freemasonry, and The Illuminati (28 Ocak 2011) (İngilizce)
- ^ "A Bavarian Illuminati primer, Compiled by Trevor W. McKeown" (İngilizce). 28 Ocak 2011. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2012.
- ^ "United States Presidents and The Illuminati, Masonic Power Structure" (İngilizce). 28 Eylül 2001. 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.
- ^ Mark Dice, The Illuminati: Facts & Fiction, 2009. ISBN 0967346657 (İngilizce)
- Genel
- The Secret School of Wisdom: The Authentic Ritual and Doctrines of the Illuminati, trans. Jeva Singh-Anand, ed. Josef Wäges ve Reinhard Markner, Lewis Masonic, London, 2015. ISBN 978-0853184935
- Die Korrespondenz des Illuminatenordens. vol. 1, 1776-81, ed. Reinhard Markner, Monika Neugebauer-Wölk ve Hermann Schüttler. - Tübingen, Max Niemeyer, 2005. - ISBN 3-484-10881-9
- Mozart'ın Yapıtlarındaki Masonik Örgü. Katharine Thomson. çev. Halim Spatar. - İstanbul, Pencere Yayınları, 2004. - ISBN 975-7814-21-0
