Kullanıcı:Dr. Coal/deneme tahtası

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
Menkul değer sembolüBİST: SISE[1]
EndüstriCam sanayisi
Kuruluş25 Ekim 1935 (88 yıl önce) (1935-10-25)[2]
Genel merkezi
Tuzla, İstanbul
,
 Türkiye
Önemli kişiler
  • Ahmet Kırman (Yönetim Kurulu Başkanı)[1]
  • Görkem Elverici (Genel Müdür)
ÜrünDüzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, cam elyafı, cam geri dönüşümü, kimyasallar
Gelirartış 95,3 Milyar ₺ (2022)[3]
Net gelirartış 19,3 Milyar ₺ (2022)
Toplam varlıkartış 163,95 Milyar ₺ (2022)[3]
Sahibi
Çalışan sayısı+25.000 (2023)[4]
Web sitesisisecam.com.tr

Şişecam veya resmi adıyla Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.,[1] cam alanında faaliyet gösteren Türkiye merkezli şirketler grubu.

Ana faaliyet alanları cam ve kimyasal madde üretimidir. Mimari ve endüstriyel olmak üzere düz cam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasallar ve elektrik üretimi iş kollarında girişimleri bulunan şirketler grubu; düz cam, cam ev eşyası, cam ambalaj, araba camı ve cam elyafı ile cam üretiminde kullanılan sodyum karbonat ve krom bileşikleri gibi hammaddeleri imal etmektedir.[5] 2023 sonu itibariyle 14 ülke ve 45 tesiste üretim yapan şirketin 25.000'den fazla çalışanı bulunmaktadır.[4]

Düz cam ve cam ambalaj alanlarında dünyadaki en büyük beş, cam ev eşyası alanında ise en büyük iki şirket arasındadır.[4] Cam endüstrisinin bütün temel alanlarında üretim yapmaktadır.[4][6]

İştirakleri olan Anadolu Cam, Denizli Cam, Paşabahçe, Soda Sanayii ve Trakya Cam ile Ekim 2020'de Şişecam adı altında birleşmiştir.[6]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı'da cam imalatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı İmparatorluğu zamanından cam eşya kalıntılarına en erken, 1450 yılında Edirne'de yapımına başlanan Edirne Sarayı'nın kazıları sırasında rastlanılmıştır. Daha sonra ise cam işçiliğinin Topkapı Sarayı'nda devam ettirildiği bilinmektedir.[2][7] 1600'lerde sürahi, şişe, kâse, bardak, ayna gibi cam ürünleri üretildiğine dair kayıtlar bulunmakta ve şişe üretimi öne çıkmaktadır.[7]

1800'ler itibariyle sanayileşme adımları kapsamında kurulan çeşitli imalathaneler arasından özellikle Abdülmecid döneminde yaptırılan Beykoz Cam ve Billurat Fabrika-i Hümayunu,[a] günümüz Türk cam endüstrisinin kilometre taşı kabul edilir.[2][7] 1885 yılında ise Modyanu adındaki bir yabancı tarafından kurulan Paşabahçe Şişe Fabrikası'nda yüzlerce işçinin çalıştığı, 20. yüzyıl başında bu fabrikanın faal olduğu bilinmektedir.[9][10]

Bir önceki yüzyılda Avrupa'daki cam endüstrisine paralel bir gelişme görülmüşse de 1900'lü yıllarda girilen savaşlar nedeniyle bu üretim büyük ölçüde aksadı. Beykoz'daki fabrika, üretimde çeşitli sorunlar yaşadı ve Avrupa'dan ithal edilen ürünlerle rekabet edemeyerek İkinci Meşrutiyet döneminde ekonomik nedenlerle üretimi durdurdu.[2][7]

Şirketin kuruluşu ve ilk fabrika[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de cumhuriyetin ilanının ardından, cam ürün ihtiyacının ülke içinde gerçekleştirilecek imalatla karşılanabilmesi için yeni bir fabrika kurulması gerekliliği doğdu.[2]

Fabrikanın temel atma töreninde kullanılan malalar ve açılışta kullanılan makas, Türkiye İş Bankası Müzesi'nde sergilenmektedir.

Atatürk Devrimleri ve Türkiye'deki en belirgin yapısal reform örnekleri kapsamında bir girişim olarak gösterilen İzmit Paşabahçe Şişe-Cam Fabrikası,[11] Sanayi Teşvik Kanunu ve Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 17 Şubat 1934 tarih ve 2/162 sayılı kararı üzerine Türkiye İş Bankası tarafından kuruldu ve 25 Ekim 1935 tarihinde "Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Sosyetesi" olarak tescillendi.[12][2] Şirketin kuruluş sermayesi 1.000.000 Türk Lirası olarak belirlendi. Bunun %97,75'i Türkiye İş Bankası, %2,25'i Türk Tecim Anonim Sosyetesi[b] tarafından karşılandı.[2]

İpek Film tarafından kaydedilen temel atma töreni,[2] dönemin Başbakanı İsmet İnönü ve Ekonomi Bakanı Celâl Bayar'ın katılımıyla Paşabahçe semtinde 14 Ağustos 1934 tarihinde yapılan fabrika, yine İsmet İnönü tarafından 29 Kasım 1935 tarihinde açılarak günlük yaklaşık 6 ton üretim kapasitesi ve toplam 400 çalışanla hizmete girdi.[12][14]

1936 yılında yaklaşık 2.500-3.000 ton, 1939 yılında toplam 4.767 ton şişe ve cam eşya üretildi.[12][14]

Sonraki yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]

1957 yılında ürünlerin perakende satışı için Paşabahçe kuruldu.[14]

Şirket, ilk ihracatını 1958 yılında Kıbrıs'a yaparken Paşabahçe ise ilk kez 1960'ta Amerika Birleşik Devletleri'ne ürün ihraç etti.[14]

1959'da temeli atılan Çayırova'daki cam fabrikası, 1961'de faaliyete girdi.

Halka arz ve borsa kotasyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirket, 3 Ocak 1986'da halka arz edildi ve hisse senetleri bugünkü Borsa İstanbul'da işlem görmeye başladı.[1]

Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren Sisecam Resources LP ise şirketin aldığı kararla 26 Mayıs 2023 tarihinde, tüm payları satın alınarak halka kapatıldı.[15]

Birleşme[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim 2020'de; kendi iştirakleri olan Anadolu Cam Sanayii A.Ş., Denizli Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş., Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş., Soda Sanayii A.Ş. ve Trakya Cam Sanayii A.Ş. ile devralma yoluyla Şişecam adı altında birleşti. Bu işlem, zamanına dek Türkiye sermaye piyasasındaki en büyük birleşme işlemi oldu.[6]

12A23


Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Fabrika-i Hümayun: Devlet Fabrikası. Bu kamu iktisadi teşebbüsleri, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1800'ler itibariyle kurulmaya başlanmıştır.[7] Beykoz Cam ve Billur Müzesi, adını bu fabrikadan alır.[7][8]
  2. ^ Bu şirket, günümüzde Tecim Limited Şirketi ünvanıyla Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı'nın (Munzam Sandık Vakfı) bir iştirakidir.[13]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e "Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. - Genel Bilgiler". www.kap.org.tr. Kamuyu Aydınlatma Platformu. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  2. ^ a b c d e f g h Özcan-Erdal, Burcu (14 Aralık 2022). "Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı Çerçevesinde Paşabahçe Cam ve Şişe Fabrikası'nın Kuruluşu ve İlk Yılları". Türk Dünyası Araştırmaları. 132 (261). ss. 389–412. doi:10.55773/tda.1179127. ISSN 0255-0644. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  3. ^ a b "Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. - Finansal Rapor". www.kap.org.tr. Kamuyu Aydınlatma Platformu. 3 Şubat 2023. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
  4. ^ a b c d "Şişecam 88'inci Yılını Kutluyor". sisecam.com.tr. Şişecam. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  5. ^ "9A23 Yatırımcı Sunumu" (PDF). sisecam.com.tr. Şişecam. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  6. ^ a b c "Şişecam en büyük birleşmeye imza attı | Advertorial Haberler | Bigpara". bigpara.hurriyet.com.tr. Hürriyet. 5 Ekim 2020. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  7. ^ a b c d e f Yıldız, Yasin; Canıyılmaz, Gökşen (22 Aralık 2021). "Osmanlı Devletı̇'nde Cam İmalatı ve Beykoz Cam ve Billur Müzesi". Milli Saraylar Sanat Tarih Mimarlık Dergisi, 21. ss. 26–47. ISSN 2687-198X. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  8. ^ "Beykoz Cam ve Billur Müzesi". millisaraylar.gov.tr. Millî Saraylar Başkanlığı. Erişim tarihi: 27 Ocak 2024. 
  9. ^ Kırpık, Cevdet (2004). Osmanlı Devletinde işçiler ve işçi hareketleri: 1876 - 1914 (Doktora). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  10. ^ Zengi̇n, Fatih (31 Aralık 2020). "Osmanlı Devleti'nde Emekçiler, Grevler ve Emekçi Örgütleri". Igdir University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 5. ss. 1–22. ISSN 2459-0584. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. 
  11. ^ Eğilmez, Mahfi (2022). Yapısal Reformlar ve Türkiye. İstanbul: Remzi Kitabevi. ss. 60, 62. ISBN 978-975-14-2088-6. 
  12. ^ a b c "Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A. Ş." Atatürk Ansiklopedisi. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. 9 Aralık 2020. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  13. ^ "Munzam Sandık Vakfı". www.tibasvakfi.org.tr. Munzam Sandık Vakfı. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  14. ^ a b c d "Şişecam | Tarihçe". www.sisecam.com.tr. Şişecam. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 
  15. ^ "KAP". kap.org.tr. Kamuyu Aydınlatma Platformu. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Dr._Coal/deneme_tahtası&oldid=32026046" sayfasından alınmıştır