Halis Bayancuk
Halis Bayancuk | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1 Şubat 1985 Bingöl |
| Diğer ad(lar)ı | Ebu Hanzala |
| Etnik köken | Zaza |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Eğitim | Diyarbakır İmam Hatip Lisesi |
| Meslek | İmam |
| Organizasyon | Tevhid Dergisi |
| Memleket | Bingöl |
| Suçlama | Silahlı terör örgütü kurma veya yönetme |
| Mahkûmiyet cezası | 12 yıl 6 ay hapis |
| Mahkûmiyet durumu | Silivri Cezaevi (Tahliye edildi) |
| Evlilik | Zeynep Bayancuk (2006–günümüz) |
| Çocuk(lar) | 1 |
| Ebeveyn(ler) | Hacı Bayancuk |
Halis Bayancuk (1 Şubat 1985, Diyarbakır) ya da bilinen takma adıyla Ebu Hanzala, İslâmî köktendincidir.
Çeşitli zamanlarda El-Kaide ve IŞİD soruşturmalarında göz altına alınması ve ardından serbest bırakılmasıyla ve IŞİD'in "Türkiye emiri" olduğu iddiasıyla gündeme gelmiştir.[1] 2017 yılında son kez tutuklanmış, yargılandığı davanın Şubat 2021'de açıklanan kararıyla "silahlı terör örgütü kurma veya yönetme" suçundan 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmıştır.[2] Cezası Silivri Cezaevi'nde infaz edilmekteyken 11 Temmuz 2023 tarihinde tahliye edildi.[3]
İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]
1 Şubat 1985 tarihinde Hacı Bayancuk ve Halide Bayancuk'un oğlu olarak Diyarbakır'da doğdu. Muhlis adında bir erkek kardeşi, Özlem adında bir ablası vardır. Aslen Bingöl'ün Yamaç Köyü'ndeki Zaza bir aileden gelmektedir.[4] Babası, Hizbullah yöneticilerinden olan ve Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan suikastının planlayıcısı olarak hüküm giyen Hacı Bayancuk'tur.[5][6]
1998 yılına kadar Diyarbakır'da kaldı ve ilköğrenimini bu kentteki devlet okullarında tamamladı. Babası Hacı Bayancuk'un kanun kaçağı olması nedeniyle Adana, Kayseri ve İstanbul gibi çeşitli illerde yaşadı ve din adamlarından özel dersler aldı. 2000 yılında İstanbul'da gözaltına alındı ve iki hafta ev hapsinde tutuldu. Ardından Diyarbakır'a döndü ve Diyarbakır İmam Hatip Lisesi'nde eğitimine devam etti. El-Ezher Üniversitesi'nde okumak üzere Mısır'a gitti, ama eğitim vizesi alamadığı için bu amacına ulaşamadı. Mısır'da yaşamaya devam etti, Arapça öğrendi ve çeşitli İslâmî gruplarla tanıştı.
Mısır'da yaklaşık beş yıl kaldıktan sonra 2007 yılında Türkiye'de bulunduğu sırada Mısır yetkilileri tarafından ülkeye girişi yasaklandı. Bunun üzerine İstanbul'un Bağcılar ve Bayrampaşa bölgelerinde sohbetlere başlayarak Selefî anlayışa sahip insanları etrafında toplamaya başladı. Bir yandan da sosyal medya aracılığıyla geniş kitlelere ulaşabilmek için "TevhidDersleri.org" sitesini kurup Tevhid Dergisi'ni çıkardı.[7] "Ebu Hanzala Hoca" isimli resmî YouTube sayfası bulunmaktadır.
IŞİD üyeliği[değiştir | kaynağı değiştir]
El-Kaide ve IŞİD'e yönelik operasyonlarda tutuklanan Bayancuk'un IŞİD'in "Türkiye emiri" olduğu iddia edildi.[8] Kendisi bu iddiayı ve IŞİD'le bağlantılı olduğu savını reddetti,[9][10] fakat yargılandığı davanın 2021 yılında açıklanan kararıyla "silahlı terör örgütü kurma veya yönetme" suçundan 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Bayancuk, Aralık 2014'te sosyal medyada paylaştığı videosunda IŞİD hakkında, "IŞİD bizim Müslüman kardeşimizdir. Onlara yönelik her bir saldırıyı bize yapılmış sayarız. Ben inanıyorum ki o savaş akide savaşıdır. Ben o kardeşlerimin yanındayım." dedi.[11][12] Fakat daha sonra IŞİD hakkında yapmış olduğu eleştirilerden dolayı örgüt tarafından "kâfir" ilan edildiği ve ölüm tehditleri aldığı öne sürüldü.[kaynak belirtilmeli]
Buna ek olarak Bayancuk'un; IŞİD'in İstanbul lideri olduğu iddia edilen Ebu Ubeyde kod adlı İlyas Aydın ile ilişki içinde olduğu; kendisine bağlı kişiler aracılığıyla IŞİD'in yerel örgütlenmeleriyle bağlantı kurduğu;[7] IŞİD'e üye kazandırmak için gizli mescit açtığı ve piknik organizasyonları düzenlediği[13] öne sürüldü.[14][15][16][17]
Tutuklanmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Bayancuk, ilk kez tutuklandığı Nisan 2008'den, hüküm giydiği Şubat 2021'e kadar olan dönemde farklı mahkemelerce verilen gözaltı ve tutuklama kararları kapsamında toplamda 8 yıl tutuklu kaldı.[18]
Lideri olduğu grubun bir sinagoga eylem düzenleyeceği iddiasıyla 35 kişi ile beraber 1 Nisan 2008 tarihinde gözaltına alındı ve üç gün sonra tutuklandı. Bir yıl tutuklu kaldıktan sonra 15 Mayıs 2009'da tahliye edildi.
12 Nisan 2011'de ikinci kez tutuklandı ve yaklaşık iki yıldan sonra 24 Ocak 2013’te delil yetersizliği nedeniyle tahliye edildi.
14 Ocak 2014'te El-Kaide operasyonu çerçevesinde tutuklandı.[19] Ardından Irak ve Şam İslam Devleti'nin Türkiye lideri olduğu iddia edildi.[20] 9 Ekim 2014'te yeniden serbest bırakıldı. Star Gazetesi'ne verdiği röportajda Gülen Cemaati'nin kendisine komplo kurduğunu iddia etti.[21]
23 Temmuz 2015'te dördüncü kez IŞİD operasyonu kapsamında gözaltına alındı ve ardından tutuklandı. 24 Mart 2016'da yeniden tahliye edildi. Beşinci kez 26 Ağustos 2016'da gözaltına alındı ve ardından serbest bırakıldı. 8 Mart 2017'de Ankara'da konuşmacı olarak katılacağı panelin valilik tarafından iptal edilmesinden ötürü valilik çalışanlarına "müşrik" deyip tehdit savurduğu için altıncı kez gözaltına alındı. Beş gün sonra serbest bırakıldı.
30 Mayıs 2017'de IŞİD'in üst düzey yöneticisi olduğu iddiasıyla yedinci kez göz altına alındı, 7 Haziran 2017'de tutuklandı.[22] Müebbet hapis cezasıyla yargılanmasına başlandı.[9] 9 Nisan 2020 tarihinde görülen ilk duruşmada hakkında tahliye kararı verildi, ancak cezaevinden çıkmadan hakkında yakalama kararı çıkarıldı ve yeniden tutuklandı.[23]
Yargılandığı davada Şubat 2021'de açıklanan kararla, "silahlı terör örgütü kurma veya yönetme" suçundan 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.[2] 11 Temmuz 2023 tarihinde “kaçma şüphesi bulunmadığı” gerekçesiyle[24] tahliye edildi.[3]
Kişisel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Mısır'da bulunduğu sırada, 2006 yılında Zeynep Özer (d. 1981) ile evlendi. Bu evlilikten Muhammed Hanzala (d. 2016) adında bir oğlu oldu.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 4 Asıl
- Akaid Dersleri
- El-Esmau'l Husna (iki cilt)
- Gençlerle Hasbihal
- Güncel İtikad Meseleleri
- Hüküm ve Hikmetleriyle Ramazan ve Oruç
- İhtilaf Fıkhı
- Kalp Katılığının Zararları
- Laileheillallah
- Müslümanların Allah'a Karşı Sorumlukları
- Müslümanların Birbirlerine Karşı Sorumlulukları
- Müslümanların Emirlerine Karşı Sorumlulukları
- Ramazan Mektubu
- Tasavvuf
- Tevhid Kur'an'ı Kerim Meali
- Tüm Rasullerin Ortak Müjdesi
- Vahyin Rehberliğinde En'âm Suresi Tefsiri
- Vahyin Rehberliğinde İbrahim ve Hicr Suresi Tefsiri
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "IŞİD zanlısı Bayancuk'a 7 gözaltı 5 tutuklama 4 tahliye 2 salıverme". aydinlik.com.tr. 1 Eylül 2017. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- ^ a b "'Ebu Hanzala' kod adlı Halis Bayancuk'a 12 yıl 6 ay hapis cezası". Anadolu Ajansı. 8 Şubat 2021. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ a b Duvar, Gazete (7 Kasım 2023). "'Ebu Hanzala' kod adlı Halis Bayancuk tahliye edildi". www.gazeteduvar.com.tr/ebu-hanzala-kod-adli-halis-bayancuk-tahliye-edildi-haber-1627565. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ "Halis Bayancuk kimdir?". EbuHanzala.kim. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ Emirci, Cem (16 Şubat 2011). "Hizbullahçıdan hakime: Size beddua edeceğim". Diyarbakır: Milliyet gazetesi. DHA. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ "'1 Numara' Ebu Hanzala'ya tahliye!". Sözcü Gazetesi. 25 Mart 2016. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- ^ a b "'Ebu Hanzala': IŞİD'in 'Türkiye emiri' değil, vaizlerin en etkilisi". diken.com.tr. 11 Kasım 2017. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "'Ebu Hanzala' kod adlı Halis Bayancuk'a verilen 12 yıl 6 ay hapis cezası onandı". Milliyet. 25 Şubat 2021. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ a b "IŞİD'in Türkiye yöneticilerinden 'Ebu Hanzala'ya ağırlaştırılmış müebbet istemi". sputniknews.com. 10 Kasım 2017. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ Sorani, Basnews. "Ebu Hanzala: IŞİD amacına ulaşsaydı Türkiye'de cephe açacaktı". www.basnews.com. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2021.
- ^ "Sosyal medyada paylaştığınız bir videoda, "IŞİD bizim Müslüman kardeşimizdir. Onlara yapılmış her saldırıyı bize yapılmış sayarız." Diyorsunuz. Bunu açıklar mısınız?". Tevhid Dersleri. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "El Kaide operasyonunda tutuklanıp, serbest bırakılan Bayancuk: IŞİD'e yapılan saldırı bize yapılmış sayılır". t24.com.tr. 22 Aralık 2014. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "Halis Bayancuk, DEAŞ'a gizli mescit kurmuş". hurriyet.com.tr. 31 Mayıs 2017. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "Halis Bayancuk'un avukatı konuştu". Akit Tv. 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Halis Bayancuk Davası ve Gerçekler". Adem Özköse. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "'Ebu Hanzala' kod adlı Halis Bayancuk'a 12 yıl 6 ay hapis cezası". Terör örgütü DEAŞ'ın sözde "üst düzey yöneticisi" olduğu belirtilen "Ebu Hanzala" kod adlı Halis Bayancuk, El-Kaide kapsamında yargılandığı davada, "silahlı terör örgütü kurma ve yönetme" suçundan 12 yıl 6 aya kadar hapisle cezalandırıldı. www.aa.com.tr. 2021. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Yeginsu, Ceylan (24 Temmuz 2015). "Turkey, Anticipating Attack, Strikes 3 ISIS Targets in Syria With Jets" (İngilizce). The New York Times. 25 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ "Halis Bayancuk - Ceza Davaları İnceleme Raporu". İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği. 14 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "El Kaide operasyonunda tutuklanan cihatçıların 'akıl hocası' Ebu Hanzala serbest". diken.com.tr. 10 Ekim 2014. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "IŞİD hücrelerinin liderliğini Halis Bayancuk'un yaptığı iddiası doğru mu?". evrensel.net. 23 Haziran 2014. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "Halis Bayancuk: 'Terör lideri' yaptılar, 'Gülen' ile sorguladılar". star.com.tr. 21 Aralık 2014. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "IŞİD zanlısı Bayancuk'a 7 gözaltı 5 tutuklama 4 tahliye 2 salıverme". aydinlik.com.tr. 1 Eylül 2017. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2018.
- ^ "'IŞİD yöneticiliği'nden yargılanan Bayancuk'un tahliye kararına itiraz edildi; cezaevinden çıkmadan yeniden tutuklandı". T24. 9 Nisan 2020. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- ^ "'Ebu Hanzala'nın tahliye nedeni belli oldu: Kaçma tehlikesi yokmuş!". www.cumhuriyet.com.tr. 20 Temmuz 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.