American Life

Vikipedi, özgür ansiklopedi
American Life
Siyah bir baret ve ceket giyen Madonna, kameraya doğru ciddi bir şekilde bakarken.
Madonna stüdyo albümü
Yayımlanma21 Nisan 2003
Kaydedilme
TarzFolk · folktronika
Süre49:39
ŞirketMaverick · Warner Bros.
YapımcıMadonna · Mirwais Ahmadzaï · Mark "Spike" Stent
Madonna kronolojisi
GHV2
(2001)
American Life
(2003)
Remixed & Revisited
(2003)
American Life albümünden çıkan single'lar
  1. "American Life"
    Yayımlanma: 8 Nisan 2003
  2. "Hollywood"
    Yayımlanma: 3 Temmuz 2003
  3. "Nothing Fails"
    Yayımlanma: 21 Kasım 2003
  4. "Love Profusion"
    Yayımlanma: 8 Aralık 2003

American Life, Amerikalı şarkıcı Madonna'nın dokuzuncu stüdyo albümü. 21 Nisan 2003'te Maverick Records tarafından yayımlandı ve Warner Bros. Records tarafından dağıtıldı. Bütünüyle Madonna ve Mirwais Ahmadzaï tarafından üretilen albüm, Amerikan kültürünün birçok bölümüne atıflarda bulundu. Amerikan Rüyası ve materyalizm temalarını tekrarlayan bir konsept albüm olarak ortaya çıktı. Bu temalar, Madonna'nın 1980'lerden beri "Material Girl" (1985) gibi dünya genelinde hit olan şarkılarla kazandığı şöhretini reddetti. Albüm, birçok şarkıda akustik müzikten etkilenirken genel anlamda rock, halk ve elektronika tarzlarını barındırdı.

American Life, müzik eleştirmenlerinden karışık eleştiriler aldı. Kendi tutarlılığına dikkat çekildi ancak kaydın genel anlamda "Madonna hakkında" olduğu ve kafa karıştırdığı belirtildi. Çıktıktan sonra on dört ülkenin listelerinde bir numara oldu. ABD'de bir milyon gönderi rakamıyla Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği (RIAA) tarafından ve Birleşik Krallık'ta 300 bin gönderi rakamıyla British Phonographic Industry (BPI) tarafından platin sertifika ile ödüllendirildi. 2003 yılının en çok satılan otuz ikinci albümü oldu ve yıl içinde beş milyon kopya sattı. Bunların yanı sıra 2004'teki 46. Grammy Ödülleri'nden iki adaylık elde etti.

Albümden dört single çıktı. Albüme adını veren ilk single, genel anlamda olumsuz eleştiriler topladı ve hatta Blender tarafından tüm zamanların en kötü dokuzuncu şarkısı seçildi. Birçok ülkede ilk ona girmesine ve Birleşik Krallık'ta iki numaraya yükselmesine rağmen ABD'de en fazla 37 numaraya kadar ilerleyebildi. Savaş ve şiddet sahneleri içeren tartışmalı video klibi eleştiriler yüzünden yeniden çekilip düzenlenerek gösterime girdi. İkinci single "Hollywood" ise Madonna'nın 1983'ten bu yana Billboard Hot 100 listesine giremeyen ilk single'ı oldu. Sırasıyla üçüncü ve dördüncü single'lar olarak piyasaya sürülen "Nothing Fails" ile "Love Profusion", tanıtım yetersizliğinin bir sonucu olarak düşük bir ticari performans gösterdi. Buna rağmen her ikisi de İspanya'da bir numara oldu.

Madonna albümün tanıtımını ilk olarak Nisan ve Mayıs 2003'te küçük bir tanıtım turnesiyle yaptı. 2003 MTV Video Müzik Ödülleri'nde Britney Spears, Christina Aguilera ve Missy Elliott ile birlikte "Like a Virgin" ile "Hollywood"u birleştiren bir performans sergiledi. Performans sırasında Aguilera ve Spears ile öpüşmesi büyük bir tartışmayı ve tanıtımı ortaya çıkardı. American Life'ın asıl tanıtımı, $125 milyon hasılat elde ederek 2004'ün en çok kazanan turnesi olan Madonna'nın altıncı konser turnesi Re-Invention World Tour ile yapıldı. Turne, Madonna'nın ilk konser albümü ile de aynı adı taşıyan I'm Going to Tell You a Secret belgeseli için kaydedildi.

Arka plan ve gelişim[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'ların başında Madonna; erotik fotoğraf kitabı Sex, sadomazoşist ilhamlı Erotica albümü ve erotik gerilim filmi Kanıt Vücut gibi "kendi içindeki fazla hiddet ve kızgınlıktan" kaynaklanan bir dizi kışkırtıcı çalışmaya odaklandı.[1] Buna karşın yeni milenyumun başında kocası Guy Ritchie, çocukları Lourdes ve Rocco ile birlikte sakin, daha içe dönük ve sağlıklı bir hayat yaşamaya başladı. Biyografi yazarı J. Randy Taraborrelli'ye göre Ritchie'nin Madonna'nın hayatındaki varlığının şarkıcı üzerinde daha olgun bir hâle getiren ve öfkesini hafifletebilen sakinleştirici bir etkisi vardı.[1] Şarkıcı müzikal kariyerinde ise 2001 boyunca Drowned World Tour ile meşgul olmuştu. Ancak 11 Eylül 2001'e gelindiğinde intihar bombacıları kaçırdıkları iki jet uçağını Dünya Ticaret Merkezi'ne çarparak hemen hemen 3.000 kişinin ölmesine sebep oldu.[2] Bu olay, Amerikan toplumu üzerinde kasvetli ve paranoyak bir mod ortaya çıkararak derin bir etki yarattı. Madonna'nın da dahil olduğu Amerikan halkı kendi kültürlerini ve uzun ömürlü bir ideal olan Amerikan Rüyası'nı sorgulamaya başladı.[3] Bunların ardından dokuzuncu stüdyo albümü American Life üzerinde çalışmaya başlayan Madonna, kafasındaki soruları cevaplandırmayı ve 11 Eylül felaketi ile 2003 Irak Savaşı'na uygun bir yanıt vermeyi istedi.[3] Ayrıca savaşı takip eden ayların ülke genelinde politik olarak şiddetli tartışmalara yol açacağını düşündü ve bunu yeni kaydında anlatmaya karar verdi.[3]

2000'de çıkardığı stüdyo albümü Music'te olduğu gibi Madonna, Fransız DJ ve yapımcı Mirwais Ahmadzaï'nin yardımına başvurdu. Daima kendini ve müziğini çağdaş bestelere adapte etmeyi sevdiği için yeni Massive Attack ve Lemon Jelly albümlerinden de ilham aldı.[4] Ayrıca "Akustik ve elektronik müziğin iki dünyasını bir araya getirmek için yola çıktık. [...] Bu başka bir adım ama kendimi hiçbir zaman tekrar etmek istemedim. Şimdiye kadar kendimi tekrarlamayı veya aynı kaydı iki kez yapmayı hiç istemedim." dedi.[4] American Life, Madonna'nın Maverick Records'tan çıkan son stüdyo albümü oldu ve şirketle geçen on bir yıllık müzik geçmişini noktaladı.[5][6] VH1 ile yaptığı Madonna Speaks başlıklı yazıda şarkıcı, müzik sektöründe geride bıraktığı 20 yılı hakkına konuştu ve American Life'ın arkasındaki motivasyonların "maddi şeylerin" önemsizliği hakkında olduğundan bahsetti: "Bir sürü 'maddi' şeyim var ve bu şeylerin ya da neyin önemli olduğuna dair birçok inancım vardı. Hayatımda geride kalan 20 yıla baktım ve değer verdiğim şeylerin önemli olmadığını fark ettim."[7] Bunların yanı sıra albümünün konseptiyle ilgili düşünceleri hakkında Q dergisine bilgi verirken yirmi yıldır eğlence sektöründe olmasaydı, ileride albümün temelini de oluşturacak olan, şöhret ve servet ve bunların riskleri üzerine doğru bir görüşü olabileceğini söyledi.[4]

Kapak ve yayımlanma[değiştir | kaynağı değiştir]

2003'e gelindiğinde Madonna, devrimci bir moddaydı ve bu yüzden daha sonradan magazinsel tartışmalara yol açacak olan farklı bir imajı denemeye karar verdi.[8] Hırçın Aşık filminin yarattığı ticari hayal kırıklığından hâlâ kurtulma aşamasındayken imajını bir savaşçıya benzer şekilde tamamıyla değiştirdi. Bu imajı oluştururken Arjantinli gerilla önderi Che Guevara'dan ilham aldı.[8] Fransız tasarımcı ekibi M/M Paris (Michael Amzalag ve Mathias Augustyniak), American Life'ın kapağını tasarlamak için görevlendirildi. İkili müzisyenlerle yaptıkları iş birlikleriyle tanınıyorlardı ve Madonna bu görevi onlara konsept hakkında yalnızca altı dakikalık bir tartışmanın ardından verdi.[9][10] Albümün fotoğrafları, fotoğrafçı Craig McDean tarafından Ocak 2003'te Los Angeles'ta çekildi ve maliyeti $415.000 oldu.[11] McDean, daha önce şarkıcı ile Vanity Fair dergisinin Ekim 2002 sayısının kapak fotoğrafı çekimleri için çalışmıştı ve bu fotoğraf çekiminde de askeri bir tema vardı. Madonna; koyu yeşil ve siyah kıyafetler, savaş botları ve silahlar içinde McDean'in objektifine poz vermişti.[11]

Sağına doğru bakan bir adamın siyah beyaz fotoğrafı. Üzerinde küçük bir "x" olan siyah bir bere takmış ve önü kapalı bir ceket giymiş. Saçları omuz hizasında, kıvırcık ve siyah. Sağında ona bakan bir adam ve solunda bir bitki var.
Arjantinli gerilla önderi Che Guevara, albüm kapağının tasarlanmasındaki ana ilham oldu. Guevara'nın ünlü Guerrillero Heroico fotoğrafı (üstte), kapak için uyarlandı.

1989'daki albümü Like a Prayer'da olduğu gibi Madonna, saçını ciddiyeti temsil eden koyu kahverengiye boyadı. Albüm kapağında Guevara'nın ünlü Guerrillero Heroico fotoğrafındaki bereden giyerek poz verdi.[11] Veja dergisiyle yaptığı bir röportajda Guevara'dan "devrimci bir ruhla hemen özdeşleşen bir sembol" diye bahsederek "Bu tüm albüm için de geçerlidir: Şu an kafamda devrimci bir durum olduğunu hissediyorum." dedi.[12] Yazar Santiago Fouz-Hernández, Madonna's Drowned Worlds: New Approaches to Her Subcultural Transformations adlı kitabında Guevara'nın albüm kapağına ilhamlı kaynağı olmasını, Madonna'nın Hispanik kimlik ve Latin altkültürü örnekleri içeren birçok çalışmasından biri olarak değerlendirdi.[13] Milis tema yüzünden boyanmış saç ve sanatsal kompozisyon, yetmişlerde kötü ünüyle tanınmış ve kaçırılmış olan medya patronu varisi Patty Hearst'ün fotoğraflarıyla karşılaştırıldı.[14] Kapağın yazı tipinin de askeri bir tarzı vardı. "American Life" sözcükleri kan kırmızı renkle punk-rock stili kullanılara yazılmıştı.[11][15] CD kitapçığının içinde, şarkıcının hafif makineli Uzi silahını tuttuğu bir fotoğraf da vardı ve çeşitli dövüş sanatı pozları verdiği fotoğraflarının birleşimi Madonna adını oluşturuyordu.[11] 2003 sonlarına gelindiğinde Madonna, askeri imajından kurtuldu ve bir yazar ya da hayırseverinkine benzer şekilde ince, asi olmayan bir imaja büründü.[8]

Larry King ile Ekim 2002'de yaptığı bir röportajda Madonna, albüme İbranice bir ad koymayı düşündüğünden bahsetti. Düşündüğü isim sonsuzluk anlamına gelen Ein Sof idi.[16][17] Ancak aylar geçtikçe ve albüm, büyülü eğlence sektöründe manevi bir yaşamı sürdürmenin zorluklarından daha fazla bahseder hâle gelince adı Hollywood olarak değiştirdi ve "Bu benim kafamdaki durumun bir yansıması ve şu anki dünyadan bir görünüm." sözlerini söyledi. Ancak yine de tatmin olmadı ve son olarak American Life adında karar kıldı.[18]

American Life, isim şarkısında geçen küfür yüzünden "Parental Advisory" olarak etiketlendi ve böylece Erotica (1992) albümünden sonra şarkıcının bu etiketi taşıyan ikinci albümü oldu.[19] ABD'de 22 Nisan 2003'te piyasaya sürüldü ve sekiz ay sonra Warner Music France, Édition Spéciale 2CDs: American Life + Remixed & Revisited adı altında hem albümü hem de remiks derlemesi Remixed & Revisited'i içeren bir box set yayımladı.[20][21] Albümün çıkmasından önce ve sonra şarkıların yasa dışı indirilmesine karşı Madonna'nın iş ortakları aynı uzunluk ve boyutta bir dizi yanlış MP3 dosyası yarattı. Bu dosyalardan bazılarında Madonna'nın "What the fuck do you think you're doing?" sözleri yer aldı ve ardına ses çıkmayan kısımlar konuldu.[22] Bunun üzerine Madonna'nın web sitesi bir hacker tarafından ele geçirilerek ana sayfaya "This is what the fuck I think I'm doing..." mesajı ve ardından albümdeki her şarkının indirme bağlantısı konuldu.[22][23] Saldırıdan sonra Madonna.com yaklaşık 15 saat boyunca kapalı kaldı.[23] Madonna'nın sözcüsü Liz Rosenberg, The Smoking Gun'a bu saldırının gerçek olduğunu ve herhangi bir pazarlama taktiği olmadığını söyledi. Saldırı, çevrimiçi hacker dergisi Phrack sitesine bağlantı veriyordu ve sitenin temsilcileri yaptıkları açıklamada "herhangi bir şekilde hacker ile ilişkilerinin olmadığını ve bu kişinin kimliğini bilmediklerini" belirttiler.[22] Saldırıya maruz kalan sayfada ayrıca dijital ve çevrimiçi korsanlığın önüne geçmeyi amaçlayan federal yasa Digital Millennium Copyright Act (DMCA) için aşağılayıcı ifadeler de kullanılmıştı. Bunlara ek olarak sayfada günlük teknoloji programı The Screen Savers'ın sunucusu Morgan Webb'e yönelik doğaçlama bir evlilik teklifi de vardı.[22]

Tanıtım[değiştir | kaynağı değiştir]

Canlı performanslar[değiştir | kaynağı değiştir]

Askeri giysi giyen sarı saçlı bir kadının fotoğrafı. Başında bir şapka ve elinde bir mikrofon var. Etrafında kendisi gibi askeri giysiler giymiş olan dansçılar yer alıyor.
Madonna ve dansçıları, 2004'teki Re-Invention World Tour 'da "American Life" performansını sergilerken.

Albümü tanıtmak için Madonna, ABD ve Avrupa'yı dolaştığı bir tanıtım turnesine girişti. Bu kapsamdaki performanslardan biri New York'taki Total Request Live stüdyolarında gerçekleşti ve MTV tarafından Madonna on Stage & on the Record özel adıyla ekranda yayınlandı. Carson Daly'nin sunduğu performansta şarkıcı, albümden şarkılar söyledi ve izleyicilerin sorularına cevap verdi.[24][25] Ayrıca Oxford, Birleşik Krallık'taki HMV mağazasında 500 kişiye de şarkı söyledi.[26] Yine Birleşik Krallık'tayken BBC One'ın Friday Night with Jonathan Ross ve Top of the Pops programlarında "American Life" ile "Hollywood"u seslendirdi.[27][28] Bir diğer performans Manhattan'daki Tower's Fourth Street'te 400 kişiye sergilendi.[29] Performans için uzun siyah örtülerin ve büyük hoparlörlerin kullanıldığı bir sahne inşa edildi ve Billboard'un açıklamasına göre bu sayede şarkıcının yakınlardaki binden fazla hayranı performansı duyabildi.[29] Madonna ayrıca Paris, Fransa'daki Cantine du Faubourg adlı restaurantta tasarımcı Jean-Paul Gaultier, yönetmen Luc Besson ve yapımcı Ahmadzaï dahil olmak üzere bazı Fransız arkadaşlarına ve NRJ Radio'nun düzenlediği bir promosyondan bilet kazananlara özel sahne aldı.[30]

27 Ağustos 2003'te Madonna, Amerikalı sanatçılar Britney Spears ve Christina Aguilera ile birlikte "Like a Virgin" ve "Hollywood" karışımı bir performans sergileyerek 2003 MTV Video Müzik Ödülleri'nin açılışını yaptı. Ayrıca Amerikalı rapçi Missy Elliott da kendisinin "Work It" şarkısın bir bölümünü performans sırasında söyledi.[31] "Hollywood" performansında sonra Madonna, hem Spears ile hem de Aguilera ile öpüştü ve bu olay, üç sanatçının da televizyon tarihinin de kötü şöhretli olaylarından bir hâline geldi.[31] 2003'te Madonna, müzik sektöründeki yirminci yılını kutlamak için özel bir hatıra box set ve 1983'teki ilk stüdyo albümünü yayımlamayı planladı.[32][33] Ancak sonradan box set planı iptal edildi ve yerine Remixed & Revisited yayımlandı. Remixed & Revisited, American Life'daki dört şarkının remiks sürümlerinden ve daha önceden yayımlanmamış "Your Honesty" şarkısından oluştu.[34]

Single'lar[değiştir | kaynağı değiştir]

Albüm yayımlanmadan önce "Die Another Day", aynı adlı on ikinci James Bond filmini tanıtmak amacıyla single olarak yayımlandı. ABD'de sekiz numaraya kadar ilerlerken[36] Birleşik Krallık'ta üç numaraya kadar ilerledi.[37] Şarkının video klibinin yapım maliyeti altı milyon doları aştı ve bu rakam klibi, Michael Jackson ve Janet Jackson'ın "Scream" klibinden sonra tüm zamanlarının en pahalı ikinci video klibi yaptı.[38] Albümün çıkış single'ı "American Life", 8 Nisan 2003'te ABD'de ve 14 Nisan 2003'te Avrupa'da yayımlandı. Blender dergisinin gelmiş geçmiş en kötü dokuzuncu şarkı seçtiği[39] şarkı için iki video klip hazırlandı.[40] İlk versiyon, çocukların ve kışkırtıcı savaş kıyafetleri giyen mankenlerin olduğu bir podyumda geçiyordu. Klip şiddet içerikliydi ve seyircileri eğlendirmek için yapılan dövüş sahneleri barındırıyordu. Klibin sonunda ise zamanın ABD Başkanı George W. Bush, bir puro yakarken canlandırılmaktaydı.[41] Video klibin savaş karşıtı içeriği daha sonradan Madonna'nın vatansever olmadığına dair değerlendirmelere dönüştü ve sonuç olarak şarkıcı klibin Amerikan müzik kanallarındaki gösterimini durdurdu. Ardından buna dair bir açıklama yaparak klibi yayınlatmak için o zamanların uygun zaman olmadığını ve klibin anlamını yanlış anlayabilecek hiç kimseyi rencide etmeyi istemediğini ifade etti.[42] İlk klibin rafa kaldırılmasından sonra Madonna'yı arkasında dönen ülke bayraklarının önünde asker kıyafetiyle şarkı söylerken gösteren ikinci klip hazırlandı. Şarkı, Billboard Hot 100 listesine doksan numaradan giriş yaptı[43] ve en fazla otuz yedi numaraya kadar ilerleyerek Madonna'nın listede ilk kırka giren kırk beşinci hiti oldu.[36] ABD'nin yanı sıra Birleşik Krallık'ta iki numaraya kadar çıkarken[44] Avusturya ile Avustralya'da yedi[45][46] ve Fransa ile Almanya'da on numaraya kadar ilerleyebildi.[47][48]

İkinci single, "Hollywood", 3 Temmuz 2003'te Avrupa'da ve 8 Temmuz 2003'te ABD'de piyasaya sürüldü. ABD'de Hot 100'a giremedi ve Madonna'nın 1983'teki çıkışlı single'ı "Burning Up"tan bu yana yirmi yıldır bu listeye giremeyen ilk single'ı oldu. Buna rağmen Birleşik Krallık, İtalya ve Kanada'da bir ilk beş hiti oldu.[36][49][50] "Nothing Fails", 26 Ekim 2003'te üçüncü single olarak yayımlandı. Listelerde önceki American Life single'larının gösterdiği başarıyı gösteremeyerek bazı ülkelerde ilk yirmi dışında kaldı. Yalnızca İspanya ve Kanada'da ilk onda yer aldı.[36][51] Şarkının 2003 sonlarında "Nothing Fails (Nevins Mix)" adıyla hazırlanan sürümü Madonna'nın remiks EP'si Remixed & Revisited'e dahil edildi ve İtalya'da yedi numaraya kadar ilerledi.[52] "Love Profusion", dördüncü ve son single olarak 8 Aralık 2003'te yayımlandı. Yalnızca İtalya, Kanada ve Yunanistan'da ilk ona girerken ikincisinde şarkıcının ellinci ilk on hiti ve art arda ilk ona giren on üçüncü single'ı olarak kayıtlara geçti.[36][52] Bundan başka, Birleşik Krallık'taki UK Singles Chart'a on birinci sıradan dahil oldu ve Madonna'nın "One More Chance" (1996) single'ından beri ülkede ilk on başarısı gösteremeyen ilk single'ı oldu.[53] Single'ların yanı sıra tanıtım için dağıtılan "Nobody Knows Me" ve "Mother and Father", Amerikan kulüplerinde başarı yakalayarak ABD Hot Dance Club Songs listesinde sırasıyla dört ve beş numaraya yükseldi.[36] Böylece American Life, bu listede yedi şarkısı da ilk ona giren ilk albüm oldu.[54]

Turne[değiştir | kaynağı değiştir]

2003'te Madonna, bir sanat montaj projesi olan X-Static Process için Steven Klein ile iş birliği yaptı. Montaj; yoga yapan birinden, bir peygamberden veya bir kraliçeden bir ucubeye ya da bir kutup dansçısına kadar Madonna'nın çeşitli manevi uygulamalarının farklı somut örneklerini tasvir ediyordu.[55] Proje yayımlandıktan sonra dünya genelinde başarı yakalayarak Berlin, Düsseldorf, Floransa, Londra, New York ve Paris'te sergilerde yer aldı.[56] Serginin bitmesinin ardından Madonna, sergideki görüntülerden etkilenerek bu görüntüleri henüz planlamadığı turnesinde kullanmaya karar verdi ve bunun için Klein'den bir taslak oluşturabilmek için yardım istedi. Daha sonra altıncı konser turnesi Re-Invention World Tour'u geliştirmeye başladı. Turnenin tanıtım posteri, montaj projesinde kullanılan fotoğraflardan birine yer verdi. Posterde Madonna, kameraya doğru dört ayak üzerinde sürünür bir hâlde görünüyordu ve üzerinde on yedinci yüzyıl modasına uyan bir kıyafet vardı.[56] Şarkıcı, birlik ve şiddet karşılaştırmasını turnenin ana konusu olarak belirlendi.[57] Gösteriler French Baroque-Marie Antoinette Revival, Military-Army, Circus-Cabaret, Acoustic ve Scottish-Tribal bölümlerine ayrıldı.[57] Q Ödülleri sırasında Elton John, Madonna'yı büyük tartışmalara yol açan gösterilerinde dudak senkronizasyonu yapmakla suçlasa da iddia Madonna'nın temsilcileri tarafından reddedildi.[58] Başlangıçta müzisyen Prince'ın Musicology Live 2004ever turnesinin 2004'ün en çok hasılat yapan turnesi olması öngörülse de sonradan Billboard Boxscore, içerdiği 56 konserden 55 tanesi kapalı gişe olan ve $125 milyon gelir elde eden Re-Invention Tour'un yılın en fazla hasılat kazanan turnesi olduğunu duyurdu.[59] 2004 Billboard Turne Ödülleri'nde Re-Invention Tour'a En İyi Turne ödülü verilirken Madonna'nın turne menajeri Caresse Henry'ye ise En İyi Menajer ödülü verildi.[60][61] 2005'e gelindiğinde turneye aitI'm Going to Tell You a Secret belgeseli yayımlandı.[62]

Ticari performans[değiştir | kaynağı değiştir]

Madonna, "Mother and Father"ı 2004'teki Re-Invention World Tour'da seslendirirken.

Piyasaya sürülmesinin ardından American Life, ABD'de ilk haftasında 241.000 kopya satarak Billboard 200 listesine bir numaradan giriş yaptı. Bu satış rakamı, ilk haftasında 420.000 kopya satan Madonna'nın 2000 çıkışlı önceki stüdyo albümü Music'ten daha azdı; ayrıca yalnızca ilk haftasındaki satış 200.000 kopyanın üzerindeydi.[63] Albüm, Madonna'nın Billboard 200 listesine bir numaradan giriş yapan ikinci ardışık albümü oldu ve toplamda kendisinin beşinci bir numaralı albümü olarak kayıtlara geçti.[64] Sonraki hafta satış rakamı geçen haftaya göre %62 azalarak 91.000 kopyaya düştü ve bu düşüş albüm listesinde ise zirveden sekizinci sıraya gerilemeye sebep oldu.[65] Satışlardaki düşüşler giderek arttı ve sonunda albüm Billboard 200 listesinden çıktı. Eylül 2003'te Madonna'nın MTV Video Müzik Ödülleri'ndeki performansının ardından satışlar %19 artsa da bu, listeye geri dönmek için yeterli olmadı.[66] 7 Temmuz 2003'te Amerika Kayıt Endüstrisi Birliği (RIAA), ABD'de bir milyon gönderi rakamına ulaşması sayesinde yayımlanmasından yalnızca birkaç ay sonra albüme platin sertifika verdi.[67] Gönderilerin bu sayıya ulaşmasına rağmen Nielsen SoundScan verilerine göre albüm, Ekim 2012'ye kadar ülkede toplam 680.000 kopya satarak günümüzde MDNA (2012) ve Rebel Heart (2015) albümlerinden sonra şarkıcının en az satan albümü hâline geldi.[68][69] Ayrıca Billboard tarafından o yıl hazırlanan yıl sonu listesinde 125 numarada yer aldı.[70] Kanada'da albüm 18.000 kopya satarak 10 Mayıs 2003 tarihli listeye bir numaradan giriş yaptı. Nielsen SoundScan'e göre Kanada'daki bu rakam, şarkıcının ilk haftasında sırasıyla 59.000 ve 50.000 satan Ray of Light (1998) ve Music (2000) albümlerinin ilk hafta satışlarının yarısı bile olmaktan uzaktı.[71][72] Yine de albüm bir ay içinde müzik marketlere 100.000 adet gönderilmesi sayesinde Canadian Recording Industry Association (CRIA) tarafından platin sertifikayla ödüllendirildi.[73]

Birleşik Krallık'ta Amerikan Life, ilk haftasında 65,013 kopya satarak UK Albums Chart'a bir numaradan giriş yaptı. Buradaki rakam da ilk haftasında 151.891 kopya satan Music albümünün ilk hafta satışından düşüktü.[74][75] Sonraki hafta Justin Timberlake'in Justified albümü ve The White Stripes'in Elephant albümü yüzünden üç numaraya inmek zorunda kaldı.[76] Ardından düşmeye devam ederek üçüncü haftasında beş numaraya geriledi ve beşinci haftaya gelindiğinde ilk ondan ilk onun dışında kaldı.[77][78] Toplamda listede 19 hafta geçirdi ve böylece Birleşik Krallık'ın yıl sonu listesinde 52 numarada yer aldı.[75][79] American Life, Haziran 2008'e gelindiğinde ülkede 335.115 kopya satışına ulaştı ve British Phonographic Industry'den (BPI) platin sertifika aldı.[80][81] Avrupa ülkelerinde ise Avusturya, Belçika (hem Flanders bölgesinde hem Valonya bölgesinde), Danimarka, Fransa, İsveç, İsviçre, İtalya ve Norveç'te liste başı oldu.[82] Buna bağlı olarak Avrupa genelinde bir milyonun üzerinde belirlenmiş satış yaptığı için International Federation of the Phonographic Industry (IFPI) tarafından platin sertifikayla ödüllendirildi.[83] Ayrıca Fransa,[84] İsviçre[85] ve Rusya'dan[86] platin sertifika alırken Brezilya,[87] Hollanda,[88] ve Yunanistan'dan[89] altın sertifika aldı.

Japonya'da albüm Oricon Weekly Albums listesinde dört numarada zirve yaptı ve listede 13 hafta geçirdi,[90] Yayımlandığı yıl ülkede 100.000 adet gönderilmesi sayesinde Recording Industry Association of Japan (RIAJ) tarafından altın sertifikaya layık görüldü.[91] Avustralya'da yayımlanan ARIA Albums Chart'ta hızlı bir düşüşe geçmeden önce en fazla üç numaraya kadar çıktı.[92] Yine de Australian Recording Industry Association (ARIA) tarafından albüme 70.000 gönderi talebi aldığı için platin sertifika verdi.[93] Genel anlamda American Life, dünya genelinde beş milyon kopya satarak[94][95][96] 2003 yılının en çok satan 32. albümü oldu.[97]

Şarkı listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

American Life – Standart sürüm[98]
No. BaşlıkŞarkı yazar(lar)ıYapımcı(lar) Süre
1. "American Life"  Madonna · Mirwais AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 4:58
2. "Hollywood"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 4:24
3. "I'm So Stupid"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï (ek yapım: Mark "Spike" Stent) 4:09
4. "Love Profusion"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 3:38
5. "Nobody Knows Me"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 4:39
6. "Nothing Fails"  Madonna · Guy Sigsworth · Jem GriffithsMadonna · Ahmadzaï (ek yapım: Stent) 4:49
7. "Intervention"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 4:54
8. "X-Static Process"  Madonna · Stuart PriceMadonna · Ahmadzaï 3:50
9. "Mother and Father"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 4:33
10. "Die Another Day"  Madonna · AhmadzaïMadonna · Ahmadzaï 4:38
11. "Easy Ride"  Madonna · Monte PittmanMadonna · Ahmadzaï 5:05

Yapım görevlileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapım görevlileri, American Life albüm kitapçığından alınmıştır.[99]

Listeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seritikalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölge Sertifika Satış/gönderi
ABD (RIAA)[131] Platin 680.000[68]
Almanya (BVMI)[132] Platin 300.000^
Avustralya (ARIA)[133] Platin 70.000^
Belçika (BEA)[134] Altın 25.000*
Birleşik Krallık (BPI)[135] Platin 335.115[80]
Brezilya (ABPD)[136] Altın 50.000*
Danimarka (IFPI Denmark)[137] Altın 25.000^
Fransa (SNEP)[138] Platin 300.000*
İsveç (GLF)[139] Altın 30.000^
İsviçre (IFPI Switzerland)[140] Platin 40.000x
Japonya (RIAJ)[141] Altın 100.000^
Kanada (Music Canada)[142] Platin 100.000^
Macaristan (MAHASZ)[143] Platin 20.000x
Hollanda (NVPI)[144] Altın 40.000^
Rusya (NFPF)[145] Platin 20.000*
Yunanistan (IFPI Greece)[146] Altın 10.000^
Özetler
Avrupa (IFPI)[147] Platin 1.000.000*
Dünya geneli 5,000.000[95]

*yalnızca sertifikaya dayalı satış rakamları
^yalnızca sertifikaya dayalı gönderi rakamları
xyalnızca sertifikaya dayalı açıklanmamış rakamlar

Yayımlanma tarihleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölge Tarih Format Şirket
ABD[148] 21 Nisan 2003 Dijital indirme Warner Bros.
Birleşik Krallık[149]
Kanada[150] 22 Nisan 2003 CD

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Taraborrelli 2008, s. 402
  2. ^ O'Brien 2008, s. 366
  3. ^ a b c O'Brien 2008, s. 368
  4. ^ a b c Rees, Paul (Mayıs 2003). "Madonna Attacks!". Q. Cilt 67. ss. 1-5. ISSN 0955-4955. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  5. ^ Teather, David (16 Haziran 2004). "Madonna ends her Maverick era". The Guardian. Londra. 13 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2010. 
  6. ^ "Heads Roll at Madonna's Maverick Label". ABC News. 20 Temmuz 2004. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2010. 
  7. ^ "'Madonna Speaks' For The First Time To VH1 On New 'American Life' Album". PR Newswire. 16 Nisan 2003. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013. 
  8. ^ a b c Johnson 2008, s. 277
  9. ^ Frankel, Susannah (23 Ocak 2008). "Master Minds: From album covers to Calvin Klein ads, the artists have revolutionised the way we see fashion". The Independent. Londra. 10 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2010. 
  10. ^ Marshall, Alexandra. "M/M (Paris)". The Wall Street Journal. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013. 
  11. ^ a b c d e O'Brien 2008, s. 377
  12. ^ Martins, Sérgio (23 Nisan 2003). "Uma fera chamada Madonna". Veja (Portekizce). 10 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2013. 
  13. ^ Fouz-Hernández & Jarman-Ivens 2004, s. 153
  14. ^ Dominic, Serene (14 Mayıs 2003). "Madonna: American Life". Metro Times. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2010. 
  15. ^ Pareles, Jon (18 Nisan 2003). "Critic's Notebook; Madonna's Real Art: Getting Attention". The New York Times. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013. 
  16. ^ King, Larry (10 Ekim 2002). "CNN Larry King Live". Larry King Live. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2010. 
  17. ^ Wiederhorn, Jon (8 Ocak 2003). "Madonna Follows Spiritual Muse For New Album". MTV News. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2013. 
  18. ^ O'Brien 2008, s. 369
  19. ^ Cinquemani, Sal (24 Şubat 2007). "Madonna: Erotica". Slant Magazine. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2010. 
  20. ^ Paoletta, Michael (25 Nisan 2003). "American Life". Billboard. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2012. 
  21. ^ Édition Espéciale 2CDs: American Life + Remixed & Revisited (Compact Disc). Madonna. Paris, Fransa: Warner Music France. 2003. 9362-48673-2.
  22. ^ a b c d "Hacked: Madonna's Web Site Defaced". The Smoking Gun. 18 Nisan 2003. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2010. 
  23. ^ a b Vance, Ashlee (22 Nisan 2003). "Like a virgin – Madonna hacked for the very first time". The Register. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2010. 
  24. ^ Sunucu: Carson Daly (21 Haziran 2003). "Madonna on Stage and on the Record". Madonna on Stage and on the Record. MTV. 
  25. ^ Silverman, Stephen M. (4 Ağustos 2003). "Madonna Plans to Take Her 'Life' to MTV". People. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2013. 
  26. ^ Davies, Hugh (10 Mayıs 2003). "HMV? More like a Virgin". The Daily Telegraph. Londra. 29 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2013. 
  27. ^ "Friday Night with Ross and Madonna". BBC Genome. 24 Nisan 2003. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  28. ^ "Madonna 'stalker' ejected from TOTP". BBC. 16 Mayıs 2003. 1 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  29. ^ a b Christman, Ed (10 Mayıs 2003). "Retail Track: Madonna Makes Music". Billboard. 115 (19). s. 45. ISSN 0006-2510. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016. 
  30. ^ Catroux, Sébastien (8 Mayıs 2003). "Madonna fidèle à sa réputation". Le Parisien. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  31. ^ a b Moss, Corey (28 Ağustos 2003). "Madonna Smooches With Britney And Christina; Justin, Coldplay Win Big At VMAs". MTV News. 12 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016. 
  32. ^ Thomas Erlewine, Stephen (25 Kasım 2003). "Remixed & Revisited". Allmusic. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009. 
  33. ^ Kaufman, Gil (10 Şubat 2003). "Madonna Box Set Will Mark 20th Anniversary Of Her First LP". MTV News. 13 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009. 
  34. ^ Caulfield, Keith (21 Ekim 2003). "Madonna In A 'Remix' Mood". Billboard. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009. 
  35. ^ Hannaham, James (29 Haziran 2003). "Madonna, 'American Life'". Spin. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2012. 
  36. ^ a b c d e f g "Madonna – Chart History". Billboard. 30 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2010. 
  37. ^ "Your charts for 9th November 2002". UK Singles Chart. Official Charts Company. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2010. 
  38. ^ "Die teuersten Musikvideos aller Zeiten". Die Welt (Almanca). 27 Nisan 2007. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2010. 
  39. ^ Staff, TMZ (21 Haziran 2006). "Madonna, Clay Aiken in Top 50 Worst Songs Ever". TMZ. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2012. 
  40. ^ Wiederhorn, Jon; Norris, John (31 Mart 2003). "Madonna Yanks Controversial 'American Life' Video". MTV News. 28 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2010. 
  41. ^ Clerk 2008, s. 90
  42. ^ Wiederhorn, Jon (22 Nisan 2004). "Madonna Defends Her Violent 'American Life' Video". MTV News. 15 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010. 
  43. ^ "Singles Minded". Billboard. 115 (14). 5 Nisan 2003. ISSN 0006-2510. 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010. 
  44. ^ "2003 Top 40 Official UK Singles Archive". UK Singles Chart. 26 Nisan 2003. 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2012. 
  45. ^ "Madonna – American Life". ARIA Charts. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011. 
  46. ^ "Madonna – American Life". Ö3 Austria Top 40. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011. 
  47. ^ "Madonna – American Life". French Singles Chart. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011. 
  48. ^ "Chartverfolgung: Madonna American Life (single)" (Almanca). Media Control Charts. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013. 
  49. ^ "Madonna – Hollywood". Hung Medien. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2012. 
  50. ^ "2003 Top 40 Official UK Singles Archive". Official Charts Company. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2012. 
  51. ^ "Hits of the World: Spain". Billboard. 115 (52). New York. 27 Aralık 2003. ISSN 0006-2510. 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010. 
  52. ^ a b "Madonna Singles Discography". Federation of the Italian Music Industry. 1982-2010. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2010. 
  53. ^ "2003 Top 40 Official UK Singles Archive". UK Singles Chart. 26 Nisan 2003. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2012. 
  54. ^ "Chart Beat". Billboard. 9 Haziran 2005. 25 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2009. 
  55. ^ Lieberman, Rhonda (1 Mayıs 2003). "Weighty Madonna: Rhonda Lieberman on "X-STaTIC PRo=CeSS"". Business Wire. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2009. 
  56. ^ a b Timmerman 2007, s. 23
  57. ^ a b Cinquemani, Sal (11 Temmuz 2008). "Madonna: American Life". Slant Magazine. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2011. 
  58. ^ Cosgrove-Mather, Booty (4 Ekim 2004). "Elton John: Stop Faking, Madonna". CBS News. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009. 
  59. ^ Susman, Gary (14 Aralık 2004). "Mother of 'Re-Invention'". Entertainment Weekly. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009. 
  60. ^ Trust, Gary (4 Kasım 2004). "Madonna Tour Gets Top 'Backstage Pass' Honor". Billboard. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2008. 
  61. ^ Reporter, Icon (5 Kasım 2004). "Re – Invention named Top Tour in Billboard awards". Madonna.com. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2009. 
  62. ^ Garfield, Simon (20 Kasım 2005). "Looks good on the dancefloor". The Guardian. Londra. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2009. 
  63. ^ Martens, Todd (30 Nisan 2003). "Madonna's 'Life' Easily Debuts At No. 1". Billboard. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2009. 
  64. ^ Pietroluongo, Silvio (23 Ekim 2005). "Madonna Dances Straight To No. 1". Billboard. 12 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2009. 
  65. ^ Martens, Todd (7 Mayıs 2003). "50 Cent Holds Off 'Idol' To Return To No. 1". Billboard. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2009. 
  66. ^ Mayfield, Geoff (13 Eylül 2003). "Tomgues Wag Over VMA Kiss". Billboard. 115 (37). s. 57. ISSN 0006-2510. 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013. 
  67. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; riaa isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  68. ^ a b Trust, Gary (20 Ekim 2012). "Ask Billboard: The Twitter-Sized Edition". Billboard. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2013. 
  69. ^ Christman, Ed (6 Aralık 2012). "Grammy Nominations Shut-Outs: A Look at the Numbers Behind Justin Bieber, One Direction, Lionel Richie, More". Billboard. 18 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  70. ^ a b "The Year-end issue 2003". Billboard. 115 (52). 27 Aralık 2003. s. 72. ISSN 0006-2510. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2013. 
  71. ^ Williams, John (23 Kasım 2005). "Madonna dances to No. 1 in Canada". Jam!. 9 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2013. 
  72. ^ "Canadian Albums: May 10, 2003". Billboard. 10 Mayıs 2003. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2014. 
  73. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; cria1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  74. ^ Jones, Alan (25 Kasım 2005). "Madonna tops both albums and singles charts". Music Week. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2013. 
  75. ^ a b c "Madonna | Artist | Official Charts". UK Albums Chart Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  76. ^ "Madonna drops down album chart". BBC News. 4 Mayıs 2003. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013. 
  77. ^ "R Kelly Is Top Of Charts". Sky News. 11 Mayıs 2003. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013. 
  78. ^ "Archive Chart: UK Albums". Official Charts Company. 3 Mayıs 2003. 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013. 
  79. ^ a b "End of Year Album Chart Top 100 – 2003". Official Charts Company. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015. 
  80. ^ a b Cardew, Ben (14 Temmuz 2008). "Coldplay number one again in static top three". Music Week. 20 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2013. 
  81. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bpi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  82. ^ a b "Madonna – American Life" (Felemenkçe). Ultratop.be. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  83. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; europe isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  84. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; snep isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  85. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ifpiswi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  86. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; 2m isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  87. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; abpd isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  88. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; nvpi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  89. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; greece1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  90. ^ a b "ja:アメリカン・ライフ" (Japonca). Oricon. 23 Nisan 2003. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2010. 
  91. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; riaj isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  92. ^ a b "Madonna – American Life". Australiancharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  93. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; aria isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  94. ^ "Madonna regresa a los 80 y a sus raíces dance". El Universo (İspanyolca ve Fransızca). Paris. 14 Kasım 2005. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013. 
  95. ^ a b "Madonna vuelve a raíces". El Nuevo Diario (İspanyolca ve Fransızca). Paris. Agence France-Presse. 14 Kasım 2005. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013. 
  96. ^ "Madonna completa 54 anos. Veja sua evolução capilar" (Portekizce). Globo.com. s. 6. 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013. 
  97. ^ "Top 50 Global Best Selling Albums for 2003 (physical and digital album formats included)" (PDF). International Federation of the Phonographic Industry. 17 Kasım 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2010. 
  98. ^ "American Life by Madonna". iTunes Store. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015. 
  99. ^ "albüm kitapçığı". American Life (CD). Madonna. Maverick, Warner Bros. Records. 2003. s. 9-14. 48439-2. 
  100. ^ "Madonna Album & Song Chart History" Madonna için Billboard 200. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  101. ^ "Madonna – American Life". Officialcharts.de. GfK Entertainment. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  102. ^ "Madonna – American Life" (Almanca). Austriancharts.at. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  103. ^ "Madonna – American Life" (Fransızca). Ultratop.be. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  104. ^ "Madonna – American Life". Danishcharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  105. ^ "Madonna: American Life" (Fince). Musiikkituottajat – IFPI Finland. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  106. ^ "Madonna – American Life". Lescharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  107. ^ "GFK Chart-Track Albums: Week 18, 2003". Chart-Track. IRMA. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  108. ^ "Madonna – American Life". Spanishcharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  109. ^ "Madonna – American Life". Swedishcharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  110. ^ "Madonna – American Life". Swisscharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  111. ^ "Madonna – American Life". Italiancharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  112. ^ "Madonna – American Life" (Felemenkçe). Dutchcharts.nl. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  113. ^ "Madonna – American Life". Mexicancharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  114. ^ "Top 40 album-, DVD- és válogatáslemez-lista – 2003. 18. hét" (Macarca). MAHASZ. LightMedia. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  115. ^ "Madonna – American Life". Norwegiancharts.com. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  116. ^ "Oficjalna lista sprzedaży :: OLIS - Official Retail Sales Chart". OLiS. Polish Society of the Phonographic Industry. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  117. ^ "Madonna – American Life". Charts.org.nz. Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
  118. ^ "Greek Albums Chart". IFPI Greece. 8 Haziran 2003. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  119. ^ "Top 100 Album-Jahrescharts" (Almanca). GfK Entertainment. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2015. 
  120. ^ "Jahreshitparade Alben 2003" (Almanca). IFPI Austria. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  121. ^ "Jaaroverzichten 2003 Alben" (Almanca). Ultratop. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  122. ^ "Rapports Annuel 2003 Alben" (Fransızca). Ultratop. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  123. ^ "Danish Top Alben 2003". Tracklisten. IFPI Denmark. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  124. ^ "Myydyimmät ulkomaiset albumit vuonna 2003" (Fince). IFPI Finland. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2013. 
  125. ^ "Classement Albums – année 2003" (Fransızca). Syndicat National de l'Édition Phonographique. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  126. ^ "Jaaroverzichten Album 2003" (Felemenkçe). MegaCharts. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2013. 
  127. ^ "Årslista Album – År 2003" (İsveççe). Swedish Recording Industry Association. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  128. ^ "Swiss Year-end charts 2003". Swiss Music Charts. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  129. ^ "Gli album più venduti del 2003" (İtalyanca). Federation of the Italian Music Industry. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2013. 
  130. ^ "Archívum Éves összesített listák 2003" (Macarca). Magyar Hangfelvétel-kiadók Szövetsége. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2013. 
  131. ^ "American album certifications – Madonna – American Life". Recording Industry Association of America. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.  If necessary, click Advanced, then click Format, then select Album, then click SEARCH
  132. ^ "Gold-/Platin-Datenbank (Madonna; 'American Life')" (Almanca). Bundesverband Musikindustrie. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  133. ^ "ARIA Charts – Accreditations – 2003 Albums". Australian Recording Industry Association. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  134. ^ "Ultratop − Goud en Platina - 2003". Ultratop & Hung Medien / hitparade.ch. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  135. ^ "British album certifications – Madonna – American Life". British Phonographic Industry. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.  Enter American Life in the field Search. Select Title in the field Search by. Select album in the field By Format. Click Go
  136. ^ "Brazilian album certifications – Madonna – American Life" (Portekizce). Associação Brasileira dos Produtores de Discos. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  137. ^ "Danish album certifications – Madonna – American Life". IFPI Denmark. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  138. ^ "French album certifications – Madonna – American Life" (Fransızca). Syndicat National de l'Édition Phonographique. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  139. ^ "Guld- och Platinacertifikat − År 2003" (PDF) (İsveççe). IFPI Sweden. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  140. ^ "The Official Swiss Charts and Music Community: Awards (Madonna; 'American Life')". Hung Medien. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  141. ^ "Japanese album certifications – Madonna – American Life" (Japonca). Recording Industry Association of Japan. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  142. ^ "Canadian album certifications – Madonna – American Life". Music Canada. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  143. ^ "Adatbázis – Arany- és platinalemezek – 2003" (Macarca). Mahasz. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  144. ^ "Dutch album certifications – Madonna – American Life" (Felemenkçe). Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  145. ^ "Russian album certifications – Madonna – American Life" (Rusça). National Federation of Phonogram Producers (NFPF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  146. ^ "Greek album certifications – Madonna – American Life" (Yunanca). IFPI Greece. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  147. ^ "IFPI Platinum Europe Awards – 2003". International Federation of the Phonographic Industry. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  148. ^ "American Life – Madonna". iTunes Store (ABD). Apple Inc. 21 Nisan 2003. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 
  149. ^ "American Life – Madonna". iTunes Store (BK). Apple Inc. 21 Nisan 2003. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 
  150. ^ "American Life: Madonna". Amazon.com. 22 Nisan 2003. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]