Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir.Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölgede etli ve baharatlı yiyeceklere sahip olan zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.

Şehirleri

ayrıca il nüfuslarına tüik resmi sitesinden bakılabilir çünkü burada yanlış rakamlarla değiştiriliyor.

Sıra	Kent	1990 Sayımı	2000 Sayımı	2010 Sayımı	2008 tahmini	Bağlı olduğu il
1	Gaziantep	603.434	853.513	1.175.042	1.240.714	Gaziantep
2	Diyarbakır	373.810	545.963	778.000	826.000	Diyarbakır
3	Şanlıurfa	276.528	385.588	472.238	500.000	Şanlıurfa
4	Batman	147.347	246.678	293.024	301.593	Batman
5	Adıyaman	100.045	178.538	191.627	197.014	Adıyaman
6	Kayapınar	10.958	68.150	166.905	181.013	Diyarbakır
7	Kızıltepe	60.134	113.143	127.148	131.090	Mardin
8	Siirt	68.320	98.281	117.599	120.498	Siirt
9	Siverek	63.049	126.820	108.094	110.744	Şanlıurfa
10	Viranşehir	57.461	121.382	100.929	103.486	Şanlıurfa
11	Nizip	58.604	71.629	91.486	93.420	Nizip
12	Cizre	50.023	69.591	90.477	92.857	Şırnak
13	Nusaybin	49.671	74.110	88.296	90.568	Mardin
14	Mardin	53.005	65.072	82.134	83.847	Mardin
15	Silopi	23.430	51.199	70.670	73.449	Şırnak

Yeryüzü şekilleri

Güneydoğu Anadolu Bölgesi iki bölüme ayrılmıştır. Bunlar, Orta Fırat Bölümü ve Dicle Bölümü’dür. Bölgeyi bölümlere ayıran sınır Karacadağ volkan konisinden geçer. Bölgede yükseltisi fazla olmayan ova ve platolar geniş yer kaplarlar.

Bölgenin kuzey kesiminde Toros dağ sırasının güney yamaçları ile birlikte ikinci bir kıvrımlı dağ kuşağı uzanır. Bölgenin ortasında 1938 m yükseltiye sahip sönmüş Karacadağ Volkanı yer alır. Bölgenin batısında ise Gaziantep Platosu üzerinde yükselen "Kartal Dağları önemli yükseklik yapar.İç kesimlere gidildikçe iklim karasallaşır.

Karadağ’ın batısında Harran, Suruç,Ceylanpınar ve Birecik ovaları yer alır. Dicle nehri ve kollarının toplandığı Diyarbakır Havzası geniş olmayan ancak çok verimli bir ovaya sahiptir.

Karacadağ’ın batısındaki Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman platoları Fırat ve kolları tarafından derin bir şekilde yarılmıştır. Karacadağ’ın doğusu ise daha engebeli bir yapı gösterir. Bu bölümün güneyinde Mardin-Midyat Eşiği yer alır.

Bölgenin iki önemli akarsuyundan biri olan Fırat, kaynağını Doğu Anadolu Bölgesi’nden alır. Bölgede ise Toroslar’dan gelen Kahta ve Karadağ’dan gelen küçük akarsularla beslenir. Güneydoğu Toroslar’ın güneye bakan yamaçlarından birçok kol halinde çıkan Dicle Nehri ise bölgenin diğer önemli akarsuyudur. Her iki akarsu da Basra Körfezi’ne sularını boşaltırlar.

Bölgede doğal oluşumlu göl yoktur. Ancak Fırat ve Dicle üzerinde kurulmuş baraj gölleri bulunmaktadır. Bölgenin ve ülkenin 2. baraj gölü olan Atatürk Barajı bu bölge sınırları içinde yer alır.

İklim ve bitki örtüsü

Orta Fırat Bölümü

Bu bölümde Akdeniz iklimi görülür. Bölgenin içlerine doğru iklim karasallaşır. Kış sıcaklık ortalaması, Dicle Bölümü'ne göre daha yüksektir. Bölümün kış sıcaklık ortalaması 0 °C'nin altına pek düşmez. Yağış en fazla kış mevsiminde görülür. Yıllık yağış tutarı 700 mm dir. Yaz aylarında yağışların azalması ve sıcaklığın yüksek olması kuraklığı arttırmıştır.İç kesimlerde karasal iklim görülür.

Dicle Bölümü

Dicle Bölümü'nde karasal iklim etkilidir. Bölümde yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar ise soğuktur. Bölümün yüksek kesimlerinde kar yağışları görülür. Kış mevsiminde sıcaklık 0°C nin altına düşer. Bölümdeki yıllık yağış miktarı 500-600 mm' dir.

Bitki örtüsü

Bitki Örtüsü kızılçam ve makidir. Bölümün yüksek kesimlerinde yağışın artmasına bağlı olarak meşe ormanları görülür.

Dicle Bölümü

Bölümün karakteristik bitki örtüsü makidir. Bölgenin batısında bozulmuş Akdeniz iklimi görülürken, iç kesimlerde karasal iklim özellikleri görülür. En çok yağış kış aylarında düşerken yazlar sıcak ve kuraktır. Yıllık yağış miktarı 500 - 600 mm civarındadır.

Enlem, deniz etkisine kapalı ve güneyden gelen sıcak hava kütlelerine açık olduğu için yaz sıcaklığı en yüksek olan bölgedir. Buharlaşma şiddetinin fazlalığı kuraklığın çok fazla olmasına sebep olmuştur. Bu yüzden tarımda da en fazla sulamaya ihtiyaç duyulan bölgedir.

Ekonomi

Coğrafi yönden GAP'ın (güney doğu anadolu projesi giriş kapısı, sanayisi ve ticari hacmi ile de GAP kalkınmasında temel teşkil eden Gaziantep, ekonomik yönden çevresindeki 18 ili etkisi altında tutmaktadır.

Tarım ve hayvancılık

Bölge ekonomisi Gaziantep dışında tarım ve hayvancılığa dayanır. Geniş düzlüklerin olması bölgede tarım için büyük bir avantaj iken, yaz kuraklığının şiddetli olması üretimi olumsuz etkiya en çok ihtiyaç duyan bölge lös adı verilen çok verimli topraklar bulunur.Bölgenin Dünyada en bilinen tarım ürünü antepfıstığıdır.

Türkiye'de en çokyetişir. Ayrıca buğday, pamuk, keten, susam, nohut, zeytin, incir,karpuz,kırmızı mercimekte yetiştirilir. Bölgede ağırlıklı olarak küçükbaş hayvancılık yapılır. Çok az miktarda sığır da vardır.

Sanayi

Tamamen Gaziantep bölgesindedir.Diğer yerlerde sanayi üretimi yoktur.Gaziantep bölgesinde Tekstil,halı,makine,kuruyemiş,sentetik dokuma ve birçok sektör burada gelişmiştir.Pamuk ve elyaf ipliği üretiminde dünya 1.sidir.Ayrıca dünya pamuk piyasasını Gaziantep belirler.Halı üretiminde de dünya 1.sidir.Türkiyede ilk 500 e giren 15 e yakın sanayi kuruluşu vardır ve birçok yerli holding bugün türkiye piyasasında söz sahibidir.

Yeraltı zenginlikleri

Bölge yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin sayılabilir. fosfat ve linyitin yanında bölgede petrol de çıkarılır. Batman, Diyarbakır ve Adıyaman'da Türkiye'nin önemli petrol yatakları bulunur ve Batman rafinerisinin işlediği petrol bölgeden sağlanır. Kategori:Anadolu