Türkler

Anadolu ve Trakya

Türkiye Türkleri, Avrupalıların "Türkiya" (Türkiye) olarak hitap ettikleri bölgeler (eski Osmanlı Devleti'nin Rumeli ve Anadolu kısımlarında) yaşayan, Türkiye Türkçesi veya buna yakın şivelerini konuşan, ortak Türk kültürünü ve ortak kimliğini benimseyen (kendini Türk olarak tanıyan ve tanıtan) etnik gruptır.

Yapılan araştırmalarda Türkiye'de yaşayan Türklerin sayısının en fazla 55 milyon kadar olduğu belirtilmektedir.Türkiye'de yaşayan Türkler, Anadolu'ya ve Trakya'ya değişik zamanlarda göçtüğü düşünülmektedir.

Türkler'in Anadolu'ya yerleşmesi

Birinci Evre

Anadolu'ya ilk olarak Hunlar, Sibirler, Hazarlar döneminde Türk kitlelerinin göçtüğü Bizans kaynaklarında belirtilmektedir. Bu Türkler genellikle Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerine iskan edilmişlerdir. Karadeniz'in kuzeyini dolaşarak Balkanlar'a gelen Avar, Bulgar, Kıpçak, Oğuz, Peçenek Türkleri'nin pek çoğu Bizanslılar tarafından askere alınarak ve Anadolu'ya geçirilerek doğudan gelen akınlara karşı kullanıldılar ve Anadolu'ya iskan ettirildiler. Bizans kaynaklarına göre henüz Müslüman-Türk boyları Anadolu'ya gelmeden yüzbinlerce Türkçe konuşan unsur Anadolu'da yaşamaktaydı.

İkinci Evre

Selçuklu döneminde Çağrı bey döneminde yapılan ilk keşif ve akınlarda yurt arayan binlerce Türkmen aşireti Doğu Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır. 1071 Malazgirt Savaşı ve 1099 Bizansın Türk bölgelerine baskınlarında Bizans emrinde olan binlerce Türk unsuru saf değiştirerek Anadolu Selçuklu saflarına geçmiştir. Anadolu Selçuklu döneminde Orta Asya ve İran üzerinden Anadolu'ya gelen Türkmen aşiretleri Batı Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır. Beylikler döneminde 250.000 bin çadırlık Türkmen aşiretlerinin Germiyanoğulları, Karesioğulları ve Hamitoğulları'na barındığı bilinmektedir. Yine Beylikler döneminde Balkanlar üzerinden Anadolu'ya gelen ve 100.000 bin çadırlık Sarı Saltuk Türkmenleri İsfendiyaroğulları, Osmanoğulları, Karesioğulları beyliğine sığınmışlardır. 1200lü yılların başında Orta Asya'da yaşayan Harzemşah Türkmenleri Moğol baskınından kaçarak Anadolu beyliklerine sığındılar. Orta Asya'da Hotan, Semerkant, Kaşgar, Cent gibi şehirlerde yerleşik olarak yaşayan Türk boylarının pekçoğu Moğol istilasından kaçarak Anadolu'ya yerleşmişlerdir.

Üçüncü Evre

1243 yılında Anadolu'nun Moğol egemenliğine geçmesiyle ve İran'da kurulan İlhanlılar devleti aracılığıyla pekçok Türk ve Moğol unsuru Anadolu'ya yerleşmiştir. Osmanlı devletinin kurulmasıyla Orta Asya'dan gelen göçler kesilmemiştir. Akkoyunlu, Karakoyunlu Türkmenleri devletlerinin yıkılmasıyla Anadolu'ya yayılmışlardır. 1402 Ankara Savaşı sonucu pekçok Timurlu soylu Türk Anadolu'ya yerleşmiştir. Orta Asya ve diğer bölgelerden göç Safevi devletinin kurulmasına kadar sürmüştür. 1517 Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferinden sonra binlerce çadırlık Suriye, Irak, Dulkadir Türkmenleri'nin bir kısmı Batı Anadolu'ya gönderilmiştir.

İlber Ortaylı'ya göre, 1000'li yıllarda başlayan Türk göçleri esnasında Anadolu'da yaşayan Rum, Anadolu ve Ermeni tebaa ile karışım başta din olmak sebebiyle en az olmuştur. Osmanlı döneminin sonuna kadar ayrı olarak yaşamışlardır. Bundaki diğer referanslar ise göçebe bir toplumun yerleşik ve gelişmiş bir toplumu ekarte edemeyeceği ve dilini benimsetemeyeceği görüşüdür.

Dördüncü Evre

Osmanlı kayıtlarına göre, 1800 yıllarında Anadolu'nun nüfusu 12 milyon kadardı. Bu nüfusun 3 milyon kadarı Rum, 2 milyon kadarı Ermeni, 1 milyon kadarı Kürt, 5 milyon kadarı Türktü (yüzde 45). Balkanlar'da ise 10 milyon kadar insan yaşamaktaydı. Bunların 3 milyon kadarı Türktü (Boşnak-Arnavut hariç).

1856 ve 1877 Rus-Osmanlı savaşı sonucuyla Anadolu'daki Türk ve müslüman sayısı gittikçe artmaya; Rum ve Ermeni sayısı azalmaya başladı. Osmanlı kayıtlarına göre, bu dönemde Balkanlardan Anadoluya geri göç eden Türk nüfusu 2 milyon kadardı. Boşnak ve Arnavutlar 2 milyon kadardı. Doğu Cephesinde Osmanlılara yardım etmesi sebebiyle Ruslardan kaçan 1 milyon kadar Çerkez, Abhaz, Çveneburi ve Laz ahalisi Anadolu'ya sığındı.Bunun yanında kuzeydoğudaki Lazistan arazisinin çoğunluğunu Lazlar olaraktan az miktarda Türk ve Acara yaşamaktaydı.

1792, 1860-63, 1874-75, 1891-1902 yıllarında Karadeniz'in kuzeyinde Rusların baskısı artması sonucu 2 milyona yakın Kırım Tatarı ve Kazan Tatarları Anadolu'ya sığınmıştır.

Günümüzde Anadolu ve Rumeli'de yaşayan Türkler

Avşar, Yörük, Manav, Türkmen, Tahtacı,Tatar, Nogay, Pomak, Kırgız, Karapapak, Terekeme, Gacal, Azeri, Özbek, Harzem, Çepni, Oğuz, Kırımçak, Karaçay, Balkar, Kazak, Kumuk, Karakalpak, Uygur, Ahıska, Muhacır, Gagavuz, Salurlu, Yerli, Pallık, Dadaş, Gakkoş, Efe, Abdal, Aydınlı, Aşiret, Sıraç, Nalcı, Çaylak, Teber, Beydili, Barak, Şirvan, Karabağlı, Şaman, Torbeş, Oratakçı, Amuca, Bedrettinli, Karamanlı, Kırım Tatarı, Yakut, Hazar, Karakeçili, Sarıkeçili, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Torlak, Kasap, Kıvırcık, Peçenek, Kıpçak, Göçmen, Çıtak, Eybek, Zeybek, Sancaklı, Dobrucalı, Afgan Türkü gibi Türk boy ve gruplarının mensubudurlar.

Bakınız

• Oğuz Boyları
• Kıpçaklar
• Peçenekler
• Uzlar

Referanslar

Wikimedia Commons'ta People of Turkey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur