Marsilya: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Iojhug (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
89. satır: 89. satır:
| dipnotlar =
| dipnotlar =
}}
}}
'''Marsilya''' ([[fransızca]]: ''Marseille [{{IPA|maʀˈsɛj}}]'', [[oksitanca]]: ''Marselha'' veya ''Marsiho''), [[Fransa]]'nın güneydoğu'sunda bulunan, [[Bouches-du-Rhône]] ilinin ve [[Provence-Alpes-Côte d'Azur]] bölgesinin merkez şehridir.
'''Marsilya''' ([[Fransızca]]: ''Marseille [{{IPA|maʀˈsɛj}}]'', [[Oksitanca]]: ''Marselha'' veya ''Marsiho''), [[Fransa]]'nın güneydoğu'sunda bulunan, [[Bouches-du-Rhône]] ilinin ve [[Provence-Alpes-Côte d'Azur]] bölgesinin merkez şehridir.
2009 nüfus sayımı'na göre 850.602 nüfusuyla Fransa'nın 2. en büyük kentidir. Ayrıca 1.715.096 nüfusuyla [[Fransa]]'nın 3. en büyük metropolitin yerleşim alanıdır. [[Avrupa]]’da en büyük kara alanına sahiptir.
2009 nüfus sayımı'na göre 850.602 nüfusuyla Fransa'nın 2. en büyük kentidir. Ayrıca 1.715.096 nüfusuyla [[Fransa]]'nın 3. en büyük metropolitan yerleşim alanıdır. [[Avrupa]]'da en büyük kara alanına sahiptir.


MÖ 6.yy'da [[Foça]]' (Phokaia) denizcilerin sayesinde Massalia adı altında kurulan Marsilya, [[Fransa]]'da ve [[Akdeniz]]'de birinci, [[Avrupa]] genelinde dördüncü limanı olarak gösterilmektedir.
MÖ 6. yüzyılda [[Foça]]lı denizcilerin sayesinde Massalia adı altında kurulan Marsilya, [[Fransa]]'da ve [[Akdeniz]]'de birinci, [[Avrupa]] genelinde dördüncü limanı olarak gösterilmektedir.


== Coğrafi konum ==
== Coğrafi konum ==
Fransa’nın [[Provence-Alpes-Côte d'Azur]] sınırları içindedir. [[Calanques Dağları|Calanques Dağ kitlesininde]] aralarında bulunduğu bir dağ zinciriyle çevrili olan Marsilya, Akdeniz sahil şeridi boyunca 70 km kıvrıla kıvrıla uzanır... Güneş ışığı en önemli servetidir. [[Mistral]] yeliyle gelen Provence yöresine has bu doğal ışık, aralarında Cezanne, Braque, Dufy, Derain, Marquet'inde bulunduğu birçok tanınmış ressamın ilham kaynağı olmuştur.
Fransa’nın [[Provence-Alpes-Côte d'Azur]] sınırları içindedir. [[Calanques Dağları|Calanques Dağ kitlesininde]] aralarında bulunduğu bir dağ zinciriyle çevrili olan Marsilya, Akdeniz sahil şeridi boyunca 70 km kıvrıla kıvrıla uzanır. Güneş ışığı en önemli servetidir. [[Mistral]] yeliyle gelen Provence yöresine has bu doğal ışık, aralarında Cezanne, Braque, Dufy, Derain, Marquet'inde bulunduğu birçok tanınmış ressamın ilham kaynağı olmuştur.


Fransa'nın [[Akdeniz]] kıyısında yeralan şehir, Akdeniz'in en büyük ticari limanına sahiptir.
Fransa'nın [[Akdeniz]] kıyısında yer alan şehir, Akdeniz'in en büyük ticari limanına sahiptir.


Şehir merkezine 30 km uzaklıktaki Marsilya havaalanından her 20 dakikada bir hareket eden otobüsler, yolcuları [[Saint Charles Garı]]'na getiriyor. Oradan taksi ya da metro ile gideceğiniz yere ulaşıyorsunuz. Başta [[Marcel Pagnol]]'un filmleri olmak üzere birçok Fransız filmine mekân olan St. Charles Gar'ı, şehrin yüksek tepelerinden biri üzerinde kuruludur. Garı şehrin merkezine bağlayan Boulevard d’Athenes caddesine doğru alçalan toplam sayısı 104 olan merdivenlerin en üst basamağından aşağıya bakınca tüm şehrin ayaklarınızın altında olduğu hissi veriyor. Bazıları şehrin merkezi olarak, St Charles Garı'nı bazıları ise ‘Le Vieux-Port’ denilen eski limanı kabul ediyor.
Şehir merkezine 30 km uzaklıktaki Marsilya havaalanından her 20 dakikada bir hareket eden otobüsler, yolcuları [[Saint Charles Garı]]'na getiriyor. Oradan taksi ya da metro ile gideceğiniz yere ulaşıyorsunuz. Başta [[Marcel Pagnol]]'un filmleri olmak üzere birçok Fransız filmine mekân olan St. Charles Garı, şehrin yüksek tepelerinden biri üzerinde kuruludur. Garı şehrin merkezine bağlayan Boulevard d’Athenes caddesine doğru alçalan toplam sayısı 104 olan merdivenlerin en üst basamağından aşağıya bakınca tüm şehrin ayaklarınızın altında olduğu hissi veriyor. Bazıları şehrin merkezi olarak, St Charles Garı'nı bazıları ise ‘Le Vieux-Port’ denilen eski limanı kabul ediyor.


== Tarihi ==
== Tarihi ==
[[Dosya:Marseilles by Piri Reis.jpg|thumb|250px|sol|Marsilya ve yakındaki Akdeniz kıyıları, [[Piri Reis]] haritası]]
[[Dosya:Marseilles by Piri Reis.jpg|thumb|250px|sol|Marsilya ve yakındaki Akdeniz kıyıları, [[Piri Reis]] haritası]]
Tarihte ilk olarak MÖ 6.yy'da 12 İon şehrinden biri olan Phokaia (bugünkü adıyla Foça)'lı denizcilerin kurduğu Marsilya şehri, zamanla eski liman denilen [[Vieux Port]] (Eski Limanı) etrafında genişleyerek bugünkü halini almış... Phokaialılar [[İzmir]] yakınlarındaki bugünkü Eski [[Foça]] şehrini kaybetmelerinden sonra kendilerine koloni yaptıkları bir şehir olarak da biliniyor. [[Cosquer Mağarası]] duvarı üzerindeki yazılar Marsilya da geçtiğimiz 28 bin yıl boyunca insan yerleşimi olduğunun kanıtı. Ayrıca Marsilya 2 bin 600 yıl ile Avrupa'nın en eski şehri unvanına sahip... Bu eskilik sokaklarında kolayca farkediliyor. Birbirine bitişik sıralanan yüzlerce apartmanın dar bir koridor görünümü oluşturduğu Arnavut kaldırımlı sokaklarında yeni yapı hemen hemen hiç yok. Asırlar öncesinin yüksek tavanlı, uzun pencereli evleri yıkılmamış ve korunarak bugüne kadar gelmiş. Tarihi geçmişiyle yüksek mimari değer taşıyan bu apartmanlar bugün hala halkın kullanımında... Marsilya Kültür Varlıkları Atölyesi'nin (Atelier du Patrimoine) yöneticisi [[Daniel Dracourt]]'un şehrin tarihi yapısının korunmasına yönelik çalışmalarının bunda büyük payı olmuş. Akdeniz çevresinde bulunan ülkelerde tarihi kent dokularıyla öne çıkan yerleşimlerin gelişim ve koruma planları yapılmış. [[İstanbul]]'a benzer özellikler taşıyan Marsilya çok kültürlülüğün ve kültür varlıklarının korunması ve yerel yönetimler açısından önemli bir örnek.
Tarihte ilk olarak MÖ 6. yüzyılda 12 İon şehrinden biri olan ''Phokaia''lı (bugünkü adıyla Foça) denizcilerin kurduğu Marsilya şehri, zamanla eski liman denilen [[Vieux Port]] (Eski Limanı) etrafında genişleyerek bugünkü halini almıştır. Phokaialılar [[İzmir]] yakınlarındaki bugünkü Eski [[Foça]] şehrini kaybetmelerinden sonra kendilerine koloni yaptıkları bir şehir olarak da biliniyor. [[Cosquer Mağarası]] duvarı üzerindeki yazılar Marsilya da geçtiğimiz 28 bin yıl boyunca insan yerleşimi olduğunun kanıtı. Ayrıca Marsilya 2 bin 600 yıl ile Avrupa'nın en eski şehri unvanına sahiptir. Bu eskilik sokaklarında kolayca fark ediliyor. Birbirine bitişik sıralanan yüzlerce apartmanın dar bir koridor görünümü oluşturduğu Arnavut kaldırımlı sokaklarında yeni yapı hemen hemen hiç yok. Asırlar öncesinin yüksek tavanlı, uzun pencereli evleri yıkılmamış ve korunarak bugüne kadar gelmiş. Tarihi geçmişiyle yüksek mimari değer taşıyan bu apartmanlar bugün hala halkın kullanımındadır. Marsilya Kültür Varlıkları Atölyesi'nin (Atelier du Patrimoine) yöneticisi [[Daniel Dracourt]]'un şehrin tarihi yapısının korunmasına yönelik çalışmalarının bunda büyük payı olmuş. Akdeniz çevresinde bulunan ülkelerde tarihi kent dokularıyla öne çıkan yerleşimlerin gelişim ve koruma planları yapılmış. [[İstanbul]]'a benzer özellikler taşıyan Marsilya çok kültürlülüğün ve kültür varlıklarının korunması ve yerel yönetimler açısından önemli bir örnek.


MÖ 49 yılında [[Jül Sezar|Sezar]] tarafından istila edilince [[Romalılar]]ın [[ticaret]] merkezi haline getirilen Marsilya, limanlarının [[jeopolitik]] avantajıyla bugünde denizcilik alanında önemli bir yere sahip... [[Haçlı Seferleri]]nde aktif olarak önemli bir rol oynamışsa da bugün egemen bir din yok ve çok çeşitli kültürel yapısı içinde her dinden insana rastlanıyor. 13. yüzyılda kısa süreli yaşanan [[Cumhuriyet]] dönemine, 1423 yılında [[Aragone Hanedanlığı]] tarafından son verilmiş. [[Kral Rene]]'nin yaptığı çıkartmanın sembolü olarak diktirdiği kule, bugün hala limanın girişinde görülebilir. Marsilya, 1481'de [[Fransız Krallığı]]'na dahil olmuşsa da halkının liberal yanı tarih boyunca ağır basıyor. 1720 yılında nüfusunun yarısı olan 45 bin kişiyi kaybettiği [[veba]] salgının yaraları kısa sürede sarılırken, 1792'de Marsilya halkı asiliğiyle ünlenir. Altı bin gönüllüden oluşan [[Ren Ordusu]], [[Claude Joseph Rouget de Lisle]]'in bestelediği savaş marşı ‘[[Chant de guerre pour l'armée du Rhin]]'ı söyleyerek, [[Fransız Devrimi]]ne katılmak için [[Paris]]'e doğru yürüyüşe geçer. 1795'te Fransa'nın [[milli marşı]] kabul edilen bu marş ‘[[La Marseillaise]]’ olarak bilinir.
MÖ 49 yılında [[Jül Sezar|Sezar]] tarafından istila edilince [[Romalılar]]ın [[ticaret]] merkezi haline getirilen Marsilya, limanlarının [[jeopolitik]] avantajıyla bugünde denizcilik alanında önemli bir yere sahiptir. [[Haçlı Seferleri]]nde aktif olarak önemli bir rol oynamışsa da bugün egemen bir din yok ve çok çeşitli kültürel yapısı içinde her dinden insana rastlanıyor. 13. yüzyılda kısa süreli yaşanan [[Cumhuriyet]] dönemine, 1423 yılında [[Aragone Hanedanlığı]] tarafından son verilmiş. [[Kral Rene]]'nin yaptığı çıkartmanın sembolü olarak diktirdiği kule, bugün hala limanın girişinde görülebilir. Marsilya, 1481'de [[Fransız Krallığı]]'na dahil olmuşsa da halkının liberal yanı tarih boyunca ağır basıyor. 1720 yılında nüfusunun yarısı olan 45 bin kişiyi kaybettiği [[veba]] salgının yaraları kısa sürede sarılırken, 1792'de Marsilya halkı asiliğiyle ünlenir. Altı bin gönüllüden oluşan [[Ren Ordusu]], [[Claude Joseph Rouget de Lisle]]'in bestelediği savaş marşı ‘[[Chant de guerre pour l'armée du Rhin]]'ı söyleyerek, [[Fransız Devrimi]]ne katılmak için [[Paris]]'e doğru yürüyüşe geçer. 1795'te Fransa'nın [[milli marşı]] kabul edilen bu marş ‘[[La Marseillaise]]’ olarak bilinir.


== Ekonomi ==
== Ekonomi ==
19. yüzyılda [[Modern Dönem]]e girmesinin yanı sıra [[Fransız]] [[sömürge]]leri, altyapı sistemi projeleri ve [[Süveyş Kanalı]]'nın açılmasıyla gelişmesi hız kazanan Marsilya, ham maddeleri işlemeye dayalı ekonomisiyle kısa zamanda gelişmesini tamamlamış. [[Deniz]] ürünleri zenginliğinin yanı sıra Dünya'nın en kaliteli [[kiremit]]leri burada üretiliyor. Bugün Marsilya'nın tek amacı ‘[[Euroméditerranée]]’ projesini gerçekleştirmek. Ekonomi ve endüstri metropolisi olan Marsilya 1995 yılında başlatılan bu projeyle Güney Avrupa’nın iş alanında başkenti olmayı amaçlıyor. Bunu gerçekleştirmek için şehir, yabancı sermayeye yatırım yapması için her imkânı ve kolaylığı sağlıyor. Aynı zamanda Fransa'nın en yüksek öğrenme oranına sahip olduğu 45 bin üniversite öğrencisiyle kente gelen sermaye ile doğan iş imkânlarından Marsilya halkının faydalanması için kalifiye eleman yetiştiriliyor.
19. yüzyılda [[Modern Dönem]]e girmesinin yanı sıra [[Fransız]] [[sömürge]]leri, altyapı sistemi projeleri ve [[Süveyş Kanalı]]'nın açılmasıyla gelişmesi hız kazanan Marsilya, ham maddeleri işlemeye dayalı ekonomisiyle kısa zamanda gelişmesini tamamlamış. [[Deniz]] ürünleri zenginliğinin yanı sıra Dünya'nın en kaliteli [[kiremit]]leri burada üretiliyor. Bugün Marsilya'nın tek amacı ‘[[Euroméditerranée]]’ projesini gerçekleştirmek. Ekonomi ve endüstri metropolisi olan Marsilya 1995 yılında başlatılan bu projeyle Güney Avrupa'nın iş alanında başkenti olmayı amaçlıyor. Bunu gerçekleştirmek için şehir, yabancı sermayeye yatırım yapması için her imkânı ve kolaylığı sağlıyor. Aynı zamanda Fransa'nın en yüksek öğrenme oranına sahip olduğu 45 bin üniversite öğrencisiyle kente gelen sermaye ile doğan iş imkânlarından Marsilya halkının faydalanması için kalifiye eleman yetiştiriliyor.


Bugün Marsilya artık Fransa'nın en kalabalık varoşlarından birine sahiptir.
Bugün Marsilya artık Fransa'nın en kalabalık varoşlarından birine sahiptir.


Fransa'da abartmaları ile tanınan Marsilyalılar tarafından Dünya'nın en güzel şehri olduğu söylenir. Marsilya'nın içinde olduğu kadar civarında da gidilecek çok yer vardır. Marsilya, sosyetik tatil beldeleri [[Cannes]], [[Nice]], [[St. Tropez]]'ye yakın olmasına rağmen Güney Fransa’nın diğer şehirlerine hiç benzememektedir. [[Kuzey Afrika]] kökenlilerin çoğunlukta olduğu, 1 milyondan fazla çok çeşitli etnik nüfusuyla bir metropol görünümündedir. Herkesin değişik bir aksanı olduğu için Fransızca'yı az veya aksanla konuşsanız bile kimse yadırgamamaktadır. [[Akdeniz iklimi]]nin getirdiği yumuşak hava akımıyla soğuk ülke vatandaşları için çekici olsa da, yüksek suç oranı ve [[uyuşturucu]] trafiğinin yoğun olduğu iddia edildiğinden turistlerin çok rağbet ettiği bir şehir değildir.
Fransa'da abartmaları ile tanınan Marsilyalılar tarafından dünyanın en güzel şehri olduğu söylenir. Marsilya'nın içinde olduğu kadar civarında da gidilecek çok yer vardır. Marsilya, sosyetik tatil beldeleri [[Cannes]], [[Nice]], [[St. Tropez]]'ye yakın olmasına rağmen Güney Fransa’nın diğer şehirlerine hiç benzememektedir. [[Kuzey Afrika]] kökenlilerin çoğunlukta olduğu, 1 milyondan fazla çok çeşitli etnik nüfusuyla bir metropol görünümündedir. Herkesin değişik bir aksanı olduğu için Fransızcayı az veya aksanla konuşsanız bile kimse yadırgamamaktadır. [[Akdeniz iklimi]]nin getirdiği yumuşak hava akımıyla soğuk ülke vatandaşları için çekici olsa da, yüksek suç oranı ve [[uyuşturucu]] trafiğinin yoğun olduğu iddia edildiğinden turistlerin çok rağbet ettiği bir şehir değildir.


Eski liman ‘Le Vieux-Port’dan ‘Château d'If ’ adasına, ‘Port de Commerce’den de [[Korsika]] Adası'na günlük turlar düzenleniyor. Şehir içi tur yapmak için ise iki seçenek var. İlki, bir gün için kişi başına 16 Euro olan otobüslerle şehri dolaşmak. İkincisi ise yollardaki kırmızı çizgileri takip ederek yürümek. İki saat süren kırmızı çizgiyi takip turuyla şehrin gezilip görülecek tüm tarihi ve turistik yerlerini görüyorsunuz. [[Alexandre Dumas]]’nın romanı ‘[[Monte Kristo Kontu]]’yla üne kavuşan ‘[[Château d'If]]’ şehrin en güzel manzaralarından birine sahip. 1524 yılında inşa edilen bu şato, 17. yüzyılda devlet [[hapisane]]sine dönüştürülmüş.
Eski liman ‘Le Vieux-Port’dan ‘Château d'If’ adasına, ‘Port de Commerce’den de [[Korsika]] adasına günlük turlar düzenleniyor. Şehir içi tur yapmak için ise iki seçenek var. İlki, bir gün için kişi başına 16 Euro olan otobüslerle şehri dolaşmak. İkincisi ise yollardaki kırmızı çizgileri takip ederek yürümek. İki saat süren kırmızı çizgiyi takip turuyla şehrin gezilip görülecek tüm tarihi ve turistik yerlerini görüyorsunuz. [[Alexandre Dumas]]’nın romanı ‘[[Monte Kristo Kontu]]’yla üne kavuşan ‘[[Château d'If]]’ şehrin en güzel manzaralarından birine sahip. 1524 yılında inşa edilen bu şato, 17. yüzyılda devlet [[hapisane]]sine dönüştürülmüş.


Lavanta tarlalarıyla çevrili Marsilya da eski ve yeni içiçe yaşıyor... Hangi tepesinden baksanız dağlarla çevrili muazzam bir liman manzarasıyla karşılaşıyorsunuz. Marsilya, tarih ve kültür karışımı bir gezi için ideal bir şehir.
Lavanta tarlalarıyla çevrili Marsilya'da eski ve yeni iç içe yaşıyor. Hangi tepesinden baksanız dağlarla çevrili muazzam bir liman manzarasıyla karşılaşıyorsunuz. Marsilya, tarih ve kültür karışımı bir gezi için ideal bir şehir.


== Kardeş şehirler ==
== Kardeş şehirler ==
135. satır: 135. satır:
* {{Kardeş şehir|Erivan|Ermenistan}}
* {{Kardeş şehir|Erivan|Ermenistan}}


== Resimler ==
== Fotoğraflar ==
[[Dosya:Marseille Vieux Port Night.jpg|thumb|center|700px|Marsilya'nın eski liman bölgesinin gece manzarası]]
[[Dosya:Marseille Vieux Port Night.jpg|thumb|center|700px|Marsilya'nın eski liman bölgesinin gece manzarası]]
<Gallery>
<Gallery>
145. satır: 145. satır:
Dosya:Marseille Fort Saint Nicolas.jpg|Fort Saint Nicolas, solda liman
Dosya:Marseille Fort Saint Nicolas.jpg|Fort Saint Nicolas, solda liman
Dosya:Vallon_des_Auffes.jpg| Vallon des Auffes, Korniş yakınında
Dosya:Vallon_des_Auffes.jpg| Vallon des Auffes, Korniş yakınında
Dosya:NotreDameDeLaGarde_Statue1.jpg|Notre Dame de la Garde Kilisesi uzerindeki Meryem Ana heykeli
Dosya:NotreDameDeLaGarde_Statue1.jpg|Notre Dame de la Garde Kilisesi üzerindeki Meryem Ana heykeli
Dosya:Église des Réformés.jpg|''Église des Réformés'' kilisesi
Dosya:Église des Réformés.jpg|''Église des Réformés'' kilisesi
Dosya:Musée des Beaux Arts Marseille.jpg|Marsilya Güzel Sanatlar Müzesi
Dosya:Musée des Beaux Arts Marseille.jpg|Marsilya Güzel Sanatlar Müzesi
157. satır: 157. satır:
Dosya:Cathedralmajormarseille.jpg|Katedral de la Major
Dosya:Cathedralmajormarseille.jpg|Katedral de la Major
Dosya:Fort-Saint-Jean.jpg|Fort St Jean burcu
Dosya:Fort-Saint-Jean.jpg|Fort St Jean burcu
Dosya:Eglise-saint-laurent-moussechan.jpg|St Laurent Kilisesi
Dosya:Eglise-saint-laurent-moussechan.jpg|St. Laurent Kilisesi
Dosya:Palais-du-Pharo-moussechan.jpg|Pharo
Dosya:Palais-du-Pharo-moussechan.jpg|Pharo
Dosya:Stairway of Hôtel-Dieu in Marseille 3.jpg|Hôtel-Dieu hastanesi merdivenleri
Dosya:Stairway of Hôtel-Dieu in Marseille 3.jpg|Hôtel-Dieu hastanesi merdivenleri

Sayfanın 21.11, 7 Şubat 2017 tarihindeki hâli

Marsilya
Marseille
Vieux Port, arka planda ise Notre-Dame-de-la-Garde
Marsilya bayrağı
Bayrak
Marsilya mührü
Mühür
Marsilya arması
Arma
Slogan:
Actibus immensis urbs fulget Massiliensis.
BölgeProvence-Alpes-Côte d'Azur
DépartementBouches-du-Rhône
İdare
 • Belediye başkanıJean-Claude Gaudin (UMP)
 • ValiAlain Gardère
Yüzölçümü
 • Toplam240.62 km²
En yüksek nokta640 m (2.090 ft)
En alçak nokta0 m (0 ft)
Nüfus
 (2013)
 • Yoğunluk3.555/km²
 • Kent
855,393
 • Metropol
1,734,277
Zaman dilimiCET (GMT +1)
Alan kodu04
Resmî site
marseille.fr

Marsilya (Fransızca: Marseille [Lua hatası 23 satırında Modül:Dil: Girilen dil kodu veritabanında bulunamadı. Lütfen Modül:Dil/veri'yi kontrol edin..], Oksitanca: Marselha veya Marsiho), Fransa'nın güneydoğu'sunda bulunan, Bouches-du-Rhône ilinin ve Provence-Alpes-Côte d'Azur bölgesinin merkez şehridir. 2009 nüfus sayımı'na göre 850.602 nüfusuyla Fransa'nın 2. en büyük kentidir. Ayrıca 1.715.096 nüfusuyla Fransa'nın 3. en büyük metropolitan yerleşim alanıdır. Avrupa'da en büyük kara alanına sahiptir.

MÖ 6. yüzyılda Foçalı denizcilerin sayesinde Massalia adı altında kurulan Marsilya, Fransa'da ve Akdeniz'de birinci, Avrupa genelinde dördüncü limanı olarak gösterilmektedir.

Coğrafi konum

Fransa’nın Provence-Alpes-Côte d'Azur sınırları içindedir. Calanques Dağ kitlesininde aralarında bulunduğu bir dağ zinciriyle çevrili olan Marsilya, Akdeniz sahil şeridi boyunca 70 km kıvrıla kıvrıla uzanır. Güneş ışığı en önemli servetidir. Mistral yeliyle gelen Provence yöresine has bu doğal ışık, aralarında Cezanne, Braque, Dufy, Derain, Marquet'inde bulunduğu birçok tanınmış ressamın ilham kaynağı olmuştur.

Fransa'nın Akdeniz kıyısında yer alan şehir, Akdeniz'in en büyük ticari limanına sahiptir.

Şehir merkezine 30 km uzaklıktaki Marsilya havaalanından her 20 dakikada bir hareket eden otobüsler, yolcuları Saint Charles Garı'na getiriyor. Oradan taksi ya da metro ile gideceğiniz yere ulaşıyorsunuz. Başta Marcel Pagnol'un filmleri olmak üzere birçok Fransız filmine mekân olan St. Charles Garı, şehrin yüksek tepelerinden biri üzerinde kuruludur. Garı şehrin merkezine bağlayan Boulevard d’Athenes caddesine doğru alçalan toplam sayısı 104 olan merdivenlerin en üst basamağından aşağıya bakınca tüm şehrin ayaklarınızın altında olduğu hissi veriyor. Bazıları şehrin merkezi olarak, St Charles Garı'nı bazıları ise ‘Le Vieux-Port’ denilen eski limanı kabul ediyor.

Tarihi

Marsilya ve yakındaki Akdeniz kıyıları, Piri Reis haritası

Tarihte ilk olarak MÖ 6. yüzyılda 12 İon şehrinden biri olan Phokaialı (bugünkü adıyla Foça) denizcilerin kurduğu Marsilya şehri, zamanla eski liman denilen Vieux Port (Eski Limanı) etrafında genişleyerek bugünkü halini almıştır. Phokaialılar İzmir yakınlarındaki bugünkü Eski Foça şehrini kaybetmelerinden sonra kendilerine koloni yaptıkları bir şehir olarak da biliniyor. Cosquer Mağarası duvarı üzerindeki yazılar Marsilya da geçtiğimiz 28 bin yıl boyunca insan yerleşimi olduğunun kanıtı. Ayrıca Marsilya 2 bin 600 yıl ile Avrupa'nın en eski şehri unvanına sahiptir. Bu eskilik sokaklarında kolayca fark ediliyor. Birbirine bitişik sıralanan yüzlerce apartmanın dar bir koridor görünümü oluşturduğu Arnavut kaldırımlı sokaklarında yeni yapı hemen hemen hiç yok. Asırlar öncesinin yüksek tavanlı, uzun pencereli evleri yıkılmamış ve korunarak bugüne kadar gelmiş. Tarihi geçmişiyle yüksek mimari değer taşıyan bu apartmanlar bugün hala halkın kullanımındadır. Marsilya Kültür Varlıkları Atölyesi'nin (Atelier du Patrimoine) yöneticisi Daniel Dracourt'un şehrin tarihi yapısının korunmasına yönelik çalışmalarının bunda büyük payı olmuş. Akdeniz çevresinde bulunan ülkelerde tarihi kent dokularıyla öne çıkan yerleşimlerin gelişim ve koruma planları yapılmış. İstanbul'a benzer özellikler taşıyan Marsilya çok kültürlülüğün ve kültür varlıklarının korunması ve yerel yönetimler açısından önemli bir örnek.

MÖ 49 yılında Sezar tarafından istila edilince Romalıların ticaret merkezi haline getirilen Marsilya, limanlarının jeopolitik avantajıyla bugünde denizcilik alanında önemli bir yere sahiptir. Haçlı Seferlerinde aktif olarak önemli bir rol oynamışsa da bugün egemen bir din yok ve çok çeşitli kültürel yapısı içinde her dinden insana rastlanıyor. 13. yüzyılda kısa süreli yaşanan Cumhuriyet dönemine, 1423 yılında Aragone Hanedanlığı tarafından son verilmiş. Kral Rene'nin yaptığı çıkartmanın sembolü olarak diktirdiği kule, bugün hala limanın girişinde görülebilir. Marsilya, 1481'de Fransız Krallığı'na dahil olmuşsa da halkının liberal yanı tarih boyunca ağır basıyor. 1720 yılında nüfusunun yarısı olan 45 bin kişiyi kaybettiği veba salgının yaraları kısa sürede sarılırken, 1792'de Marsilya halkı asiliğiyle ünlenir. Altı bin gönüllüden oluşan Ren Ordusu, Claude Joseph Rouget de Lisle'in bestelediği savaş marşı ‘Chant de guerre pour l'armée du Rhin'ı söyleyerek, Fransız Devrimine katılmak için Paris'e doğru yürüyüşe geçer. 1795'te Fransa'nın milli marşı kabul edilen bu marş ‘La Marseillaise’ olarak bilinir.

Ekonomi

19. yüzyılda Modern Döneme girmesinin yanı sıra Fransız sömürgeleri, altyapı sistemi projeleri ve Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla gelişmesi hız kazanan Marsilya, ham maddeleri işlemeye dayalı ekonomisiyle kısa zamanda gelişmesini tamamlamış. Deniz ürünleri zenginliğinin yanı sıra Dünya'nın en kaliteli kiremitleri burada üretiliyor. Bugün Marsilya'nın tek amacı ‘Euroméditerranée’ projesini gerçekleştirmek. Ekonomi ve endüstri metropolisi olan Marsilya 1995 yılında başlatılan bu projeyle Güney Avrupa'nın iş alanında başkenti olmayı amaçlıyor. Bunu gerçekleştirmek için şehir, yabancı sermayeye yatırım yapması için her imkânı ve kolaylığı sağlıyor. Aynı zamanda Fransa'nın en yüksek öğrenme oranına sahip olduğu 45 bin üniversite öğrencisiyle kente gelen sermaye ile doğan iş imkânlarından Marsilya halkının faydalanması için kalifiye eleman yetiştiriliyor.

Bugün Marsilya artık Fransa'nın en kalabalık varoşlarından birine sahiptir.

Fransa'da abartmaları ile tanınan Marsilyalılar tarafından dünyanın en güzel şehri olduğu söylenir. Marsilya'nın içinde olduğu kadar civarında da gidilecek çok yer vardır. Marsilya, sosyetik tatil beldeleri Cannes, Nice, St. Tropez'ye yakın olmasına rağmen Güney Fransa’nın diğer şehirlerine hiç benzememektedir. Kuzey Afrika kökenlilerin çoğunlukta olduğu, 1 milyondan fazla çok çeşitli etnik nüfusuyla bir metropol görünümündedir. Herkesin değişik bir aksanı olduğu için Fransızcayı az veya aksanla konuşsanız bile kimse yadırgamamaktadır. Akdeniz ikliminin getirdiği yumuşak hava akımıyla soğuk ülke vatandaşları için çekici olsa da, yüksek suç oranı ve uyuşturucu trafiğinin yoğun olduğu iddia edildiğinden turistlerin çok rağbet ettiği bir şehir değildir.

Eski liman ‘Le Vieux-Port’dan ‘Château d'If’ adasına, ‘Port de Commerce’den de Korsika adasına günlük turlar düzenleniyor. Şehir içi tur yapmak için ise iki seçenek var. İlki, bir gün için kişi başına 16 Euro olan otobüslerle şehri dolaşmak. İkincisi ise yollardaki kırmızı çizgileri takip ederek yürümek. İki saat süren kırmızı çizgiyi takip turuyla şehrin gezilip görülecek tüm tarihi ve turistik yerlerini görüyorsunuz. Alexandre Dumas’nın romanı ‘Monte Kristo Kontu’yla üne kavuşan ‘Château d'If’ şehrin en güzel manzaralarından birine sahip. 1524 yılında inşa edilen bu şato, 17. yüzyılda devlet hapisanesine dönüştürülmüş.

Lavanta tarlalarıyla çevrili Marsilya'da eski ve yeni iç içe yaşıyor. Hangi tepesinden baksanız dağlarla çevrili muazzam bir liman manzarasıyla karşılaşıyorsunuz. Marsilya, tarih ve kültür karışımı bir gezi için ideal bir şehir.

Kardeş şehirler

Marsilya'nın şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:[1]

Fotoğraflar

Marsilya'nın eski liman bölgesinin gece manzarası

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Marseille resmi websitesi - Kardeş şehirler (Erişme:26.11.2008) (Fransızca)

Dış bağlantılar