Zelzele Adası
| Zelzele Adası زلزلہ جزیرہ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
  Zelzele Adası | |
| Koordinatlar | 25°10′58″K 62°16′16″D / 25.18278°K 62.27111°D |
| Denizi | Umman Denizi |
| Ada sayısı | 1 |
| Zirve | 20 m |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Eyalet | Belucistan |
| İl | Gvadr |
| Demografi | |
| Nüfus | Issız |
Zelzele Adası (Urduca: زلزلہ جزیرہ), Pakistan'ın Belucistan eyaletinin Gvadr şehrinde, kıyı şeridinden yaklaşık 2 kilometre açıklıkta bulunan bir ada. Ada, 24 Eylül 2013'te meydana gelen bir deprem sonucunda oluşmuştur. 2019 yılında NASA'dan gelen uydu görüntüleri sonucu adanın ortadan kaybolduğu fakat dalgaların altında hala bir miktar görülebildiği ortaya çıktı.[1][2]
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Adanın bir deprem sonucu ortaya çıkmasından dolayı Türkçede deprem adası anlamına gelen Urduca: زلزلہ جزیرہ (Zalzala Jazeera) adı seçildi. Ayrıca, deprem dağı karşılığına gelen "Zalzala Koh" diğer yaygın kullanılan isimlerden birisidir.[3][4]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1945, 1999, 2001 ve 2010 yıllarında Mekran bölgesinde meydana gelen depremler sonrasında Gvadar'ın 282 kilometre (175 mil) doğusunda, Hingol nehri deltası altında, Ormara kasabasına 1 km mesafede kıyı boyunca birçok adacık su yüzeyine çıktı.[5][6] Bu adacıklar deniz derinliğinin sadece 6-7 metre (23 ft) olması nedeniyle yaz aylarında Pakistan'ı etkileyen kuvvetli yağmur ve fırtınalardan oluşan muson yağmurları sonrasında, deniz seviyesinin yükselmesi ile ortadan kayboldu. Ayrıca sahil kasabası sakinleri 1968 yılında bir deprem sonucunda aynı yerde ada oluştuğunu ve bir yıl sonra adanın ortadan kaybolduğunu ifade ettiler.[7]
Oluşumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ada 24 Eylül 2013 tarihinde Pakistan'ın güneybatısındaki Awaran şehri yakınlarında 7.7 Ml büyüklüğündeki deprem sonucunda oluştu. NASA adanın çamur volkanı sonucu oluşabileceğini açıkladı.[8] Pakistan Ulusal Oşinografi Enstitüsü Başkanı Ali Raşid Tabriz adanın deniz dibindeki metan gazı emisyonu nedeniyle oluştuğunu açıkladı.[9]
Pakistan Jeolojik Araştırmalar Kurumu Başkanı Muhammed Daniş, Associated Press ajansına yaptığı açıklamada "Bir deprem sırasında meydana gelen kitlesel hareketlerden ve sismik aktiviteden ötürü bazı deniz tabanlarının dikey olarak yükselip, bazılarının yine dikey olarak alçalması son derece normaldir. Meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki deprem sonucunda böyle bir adanın oluşması çok da şok edici değil. Bu tip adalar kimi zaman uzun süreler su yüzeyinde kalıp, tekrar su altına gömülebilir." ifadelerine yer verdi.[10]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Zelzele Adası Hint Okyanusuna bağlı Umman Denizi'nde, Gvadar kıyı şeridi'nden yaklaşık 2 kilometre (1.2 mil) uzaklıkta yer almaktadır. NASA uydu fotoğraflarına göre adanın deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 15 ilâ 20 m (50 ilâ 65 ft), uzunluğu 175.7 m (576 ft), genişliği 160.9 m (528 ft) ve yüzölçümü 22.726 m²'dir.[8] Pakistan Ulusal Oşinografi Enstitüsü'nden Asıf İnam, bir gazeteye yaptığı açıklamada, adanın 200 metre uzunluğunda, 20 metre yüksekliğinde ve 100 metre genişliğinde olduğunu açıkladı.[11][12] Adanın yüzeyi balçık ve sert kayalardan oluşmaktadır.[5]
Ekoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF)'nin Pakistan şubesinde çalışan biyolog Abdul Rahim, ada etrafında yerel deniz biyologlarının desteği ile yaptıkları araştırma sonucunda, yeni adanın biyolojik çeşitlilik bakımından zengin olduğu sonucuna vardıklarını belirtti. Rahim, adanın su yüzüne çıkmadan önce sahilin durgun olduğunu fakat Zelzele Adası'nın ortaya çıkması ile küçük balıklar ve Acabaria Delicata cinsi mercanlar için sığınak haline geldiğini ve bunun balıkçılık endüstrine katkı sağladığını ifade etti.[4]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]|
|
 |
| Gvadr bölgesinin 17 Nisan 2013'te çekilmiş bir uydu fotoğrafı | 26 Eylül 2013'te Observing-1 tarafından çekilmiş uydu fotoğrafında adanın görünümü |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Young, Chris (12 Temmuz 2019). "Zalzala Koh: The 'Earthquake Island' Near Pakistan Has Vanished". Interesting Engineering (İngilizce). Erişim tarihi: 8 Ekim 2024.
- ^ "The Sea Takes Back a Baby Island". NASA (İngilizce). 5 Temmuz 2019. Erişim tarihi: 8 Ekim 2024.
- ^ Becky Oskin (1 Ekim 2013). "Satellites reveal new views of Pakistan's 'Earthquake Island'". NBC. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ a b Ayaz Gul (23 Kasım 2013). "New Pakistan Island Disappearing". Amerika'nın Sesi. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ a b "Zelzele adasında yerden gaz fışkırıyor". denizhaber.com. 5 Ekim 2013. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016.
- ^ Ilyas Khan (27 Eylül 2013). "Pakistan quake island off Gwadar 'emits flammable gas'". BBC. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ Ellie Zolfagharifard (25 Eylül 2013). "Massive Pakistani earthquake pushes brand new 18 metre high island up from the sea". Daily Mail. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ a b "Earthquake Births New Island off Pakistan". NASA. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ Salman Masood, Declan Walsh (25 Eylül 2013). "Toll in Quake in Pakistan Rises Past 300". The New York Times. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ Anup Kaphle (25 Eylül 2013). "Pakistan's earthquake was so violent it created this new island in the Indian Ocean". The Washington Post. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ "Pakistan'da 'deprem adası'". Deutsche Welle. 25 Eylül 2013. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Pakistan earthquake: Hundreds dead in Balochistan". BBC. 25 Eylül 2013. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.