Yeşilbağlar, Olur

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yeşilbağlar
Mahalle
Harita
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Yeşilbağlar
Yeşilbağlar
Yeşilbağlar
Yeşilbağlar'ın Erzurum 'daki konumu
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeOlur
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım1276 m
Nüfus
 (2022)[1][2]
 • Toplam198
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25650

Yeşilbağlar, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeşilbağlar köyünün eski adı Norbert'tir. Norbert Ermenice bir yer adı olup "yeni kale" anlamına gelir. Bu yer adı 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Norbert (نوربرت) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Norbet (نوربت) olarak geçer.[4][5]

Norbert köyü, ortaçağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugün Köprübaşı köyünün sınırları içindeki kale ve kilise bu dönemden kalmış olmalıdır.[6] Bu iki tarihsel yapının bugün Köprübaşı köyünün sınırları içinde bulunması, eski Norbert köyünün bu yerleşimi de kapsadığını göstermektedir. Ortadan kalkmış ona Hoşvan köyünün ortaçağdan kalma kilisesi Hoşvan Kilisesi de günümüzde Yeşilbağlar köyünün sınırları içinde bulunmaktadır.[7]

Norbert köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Penek livasının Panaskerti nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Köyün nüfusu 53 Hristiyan haneden oluşuyordu. Çoğunluğu Ermeni olmak üzere bu nüfus Ermeniler ve Gürcülerden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar ve darı yetiştiriliyor, arıcılık ve şarapçılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[4][8][9]

Norbert köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması 'uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde Norpet (Норнетъ) olarak kaydettiği köy, Oltu sancağının Tausker kazasına bağlı Tausker nahiyesinin 21 köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 29'u erkek ve 33'ü kadın olmak üzere, 12 hanede yaşayan 62 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[10]

Norbert köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Norbet (نوربت) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Olur nahiyesine bağlıydı.[5] 1940 genel nüfus sayımında "Norpet" şeklinde yazılmış olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 191 kişiden oluşuyordu.[11] Norbert veya Norpet Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Köprübaşı olarak değiştirilmiştir.[12] 1965 genel nüfus sayımında Yeşilbağlar köyünün nüfusu 326 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 82 kişi okuma yazma biliyordu.[13]

Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1907 yılında, Oltu Çayı'nın her iki yakasına yayılmış olan Norpet köyünde eski bir kilisenin bulunduğunu, bu yapının toprak seviyesine kadar yıkılmış halde olduğunu yazmıştır. Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, Norpet köyünün aşağısında, Oltu Çayı'nın sağ yakasındaki büyük düzlükte terk edilmiş bir yerleşim bulunuyordu. Burada bir kayanın dibinde başka bir kilisenin yıkıntıları vardı. Bu kilisenin duvar yüzeyleri kesme taşlarla kaplanmıştı. Ancak o sırada kilise yağmalanmıştı. Halk burayı "Ahşehir", kilisenin olduğu yeri ise "Südlü-Pınar" olarak adlandırıyordu. Burada gerçekten de bir pınar vardı ve yeterli sütü olmayan kadınlar sütünün artması için bu pınarın suyundan içiyorlardı.[14] Bu kiliselerden günümüze herhangi bir iz kalmamıştır.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, Erzurum il merkezine 164 km, Olur ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.[15] Mahalle, Olur'un güneyinde olup, numaralı Artvin- Kars (Yusufeli-Olur) devlet yolu ve Oltu Çayı kenarındadır.[16]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 198[2]
2021 210[2]
2020 195[2]
2019 196[2]
2018 203[2]
2017 202[2]
2016 211[2]
2015 208[2]
2014 218[2]
2013 191[2]
2012 205[2]
2011 210[2]
2010 237[2]
2009 248[2]
2008 258[2]
2007 282[2]
2000 291[2]
1990 447[17]
1985 415[18]
1965 326[19]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Erzurum Olur Yeşilbağlar Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Yesilbaglar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023. 
  4. ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 589". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  5. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
  6. ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 271, 293. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  7. ^ Tao-Klarceti? Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 125, ISBN 978-9941-478-17-8.
  8. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 386". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023. 
  9. ^ "" 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  10. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 301". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  11. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
  12. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 733". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  13. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 260.
  14. ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 72". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023. 
  15. ^ "Yeşilbağlar Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023. 
  17. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  18. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  19. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yeşilbağlar,_Olur&oldid=31789403" sayfasından alınmıştır