Beşkaya, Olur
| Beşkaya | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Beşkaya Beşkaya'nın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Olur |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 79 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25650 |
Beşkaya, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Beşkaya'nın eski adı Parasori (ფარასორი) veya Parasor'dur. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Parasor (پراصور) olarak geçer. Bu yer adı Gürcüceden girmiş olmalıdır.[4]
Parasori, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'daki yerleşim yerlerinden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Oltu livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Parasor-i Süfla (پراصور سسفلا) ve Parsor-i Ulya (پراصور علیا) olmak üzere iki ayrı birim olarak kaydedilmişti.[5] Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit etti 1835 yılında Parasori köyünde 40 hanede 94 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 192 kişiden oluştuğu söylenebilir.[6]
Parasori, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Oltu sancağının Tausker kazasının köylerinden biriydi. 1886 nüfus sayımında tek köy olarak Parasor (Парасоръ) adıyla kaydedilmiş olan köyde 23 hanede, 62'si erkek ve 45'i kadın olmak üzere 107 kişi yaşıyordu. Bu tarihte köyün nüfusu "Türk" olarak kaydedilmiştir.[7] Parasor köyünün nüfusu 1896 yılında 216 kişiye, 1906 yılında 211 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Parasor, 1940 genel nüfus sayımında "Parisor" olarak kaydedilmiştir. Bu sırada köy Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı Olur nahiyesinim köylerinden biriydi ve nüfusu 330 kişiden oluşuyordu.[9] Parasori veya Parisor "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Beşkaya olarak değiştirilmiştir.[10] Beşkaya köyünün nüfusu 1965 yılında 409 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 111 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[12]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 211 km, Olur ilçe merkezine 40 km uzaklıktadır.[13] Mahalle, Olur'un kuzeybatısında olup, 
numaralı Ardanuç-Olur il yoluna, Eğlek Mahallesi üzerinden 16,3 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[14]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 79[1] |
| 2021 | 77[1] |
| 2020 | 84[1] |
| 2019 | 88[1] |
| 2018 | 91[1] |
| 2017 | 85[1] |
| 2016 | 84[1] |
| 2015 | 88[1] |
| 2014 | 94[1] |
| 2013 | 94[1] |
| 2012 | 93[2] |
| 2011 | 95[2] |
| 2010 | 100[2] |
| 2009 | 111[2] |
| 2008 | 110[2] |
| 2007 | 124[2] |
| 2000 | 139[2] |
| 1990 | 268[15] |
| 1985 | 332[16] |
| 1965 | 409[17] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Olur Beşkaya Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Beskaya, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. cilt 375, III. cilt s. 595". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. cilt 375, III. cilt s. 584". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 71. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 800". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 122, ISBN 9786052100271.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 249.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 739". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Beşkaya Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.