Washington Metrosu
Genel | |||
---|---|---|---|
Yerel adı | Washington Metro | ||
Bölge | Washington | ||
Taşıma türü | metro | ||
Hat sayısı | 6 | ||
Hat numarası | Red Line Blue Line Orange Line Yellow Line Green Line Silver Line | ||
İstasyon sayısı | 91 (4 yapım aşamasında ve 3 planlama aşamasında) | ||
Günlük yolcu sayısı | 836.800 (2015)[1] | ||
Yıllık yolcu sayısı | 261.435.200 (2015)[1] | ||
Baş yönetici | Paul Wiedefeld[2] | ||
Merkez | 600 5th St NW Washington 20001 | ||
Web sitesi | www.wmata.com | ||
Hizmet | |||
Hizmete giriş | 27 Mart 1976 | )||
İşletmeci(ler) | Washington Metropolitan Area Transit Authority (WMATA) | ||
Karakter | Zeminde, yükseltilmiş ve yeraltında | ||
Taşıt sayısı | 1126 vagon | ||
Tren uzunluğu | 6 ila 8 vagon | ||
Teknik | |||
Sistem uzunluğu | 188 km. | ||
Yol sayısı | 2 | ||
Hat açıklığı | 1429 mm.[3] | ||
En düşük eğrilik yarıçapı | 68,6 m. | ||
Elektriklendirme | Üçüncü ray 750 V DC | ||
|
Washington Metro, (Metro ya da Metrorail[4] ABD’de Washington DC kenti ve çevresine hizmet veren metro sistemidir. Metro adı altında aynı zamanda otobüs ile toplu taşıma servisini de yürüten Washington Metropolitan Area Transit Authority (WMATA) tarafından işletilmektedir.[5] Washington’un yanı sıra Maryland ve Virginia’da bulunan çeşitli yerleşim yerlerine de hizmet vermektedir: Maryland’de Montgomery ve Prince George's ilçelerine; Virginia’da Arlington ve Fairfax ilçeleri ile Alexandria kenti. Virginia’da Falls Church ve Fairfax kentlerinin yolcuları ile de birleştiğinde Washington Metrosunun hizmet alanı Washington metropolünün iç halkasını tamamen kapsamaktadır. Sistem Loudoun County, Virginia’ya Doğru genişletilmektedir. Washington D.C.’nin içinde hemen hemen tamamen yeraltında çalışmakta iken banliyölerde zeminde ya da yükseltilmiş olarak çalışır.
1976 yılında açılan metro sisteminde günümüzde altı hat, 91 istasyon ve 188 km.'lik parkur bulunmaktadır.[6][7]
New York metrosundan sonra ABD’de taşıdığı yolcu sayısı itibarıyla ikinci en yoğun metro sistemidir.[8] 2015 mali yılında Washington metrosunda hafta içi günlük ortalama 712.843, yıllık 215,3 milyon yolcu taşınmıştır.[9] Haziran 2008’de aylık 19.729.641 yolcu ile hafta içi ortalama 798.546 yolcu sayısıyla aylık rekor kırılmıştır.[10] Metro ücreti, yolculuk yapılan uzaklığa, yolculuk saatine ve yolcu tarafından kullanılan kartın tipine göre farklılık gösterir. Yolcular “SmarTrip” adı verilen kart ile sisteme giriş-çıkış yapar. Metronun Wheaton istasyonunda bulunan 70,1 m. uzunluğundaki yürüyen merdiven Batı Yarımküre’deki en uzun tek kademeli yürüyen merdivendir.[11]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1960'larda Washington için muazzam bir otoyol sisteminin planları yapıldı. Washington D.C.’nin planlamasını yapan "National Capital Planning Commission" (Ulusal Başkent Planlama Komisyonu) başkanı Harland Bartholomew düşük yoğunluklu yerleşim alanları ve genel olarak yolcu sayısının azalması nedeniyle raylı taşıma sisteminin yeterli gelmeyeceğini düşünmekteydi.[12] Ancak bu plan yoğun tepkilere neden oldu ve sonucunda içinde Capital Beltway sistemi ile raylı taşıma sistemini de içerecek şekilde değiştirildi. The Beltway tam olarak finance edildi ve iddialı İç Halka Otoyolu sisteminin finansmanının bir kısmı Metro sisteminin kurulması için aktarıldı.[13]
1960'ta ABD federal hükûmeti hızlı raylı system taşımacılığının geliştirilmesi için National Capital Transportation Agency'i (Ulusal Başkent Ulaşım Dairesi) kurdu. 1966 yılında federal hükûmet ile District of Columbia, Virginia ve Maryland’te geçirilen yasayla WMATA kurularak[14] raylı sistemin planlama sorumluluğu NCTA'dan WMATA'ya geçti.[15]
WMATA 1968 yılında 158 km.lik bölgesel sistem için planları onayladı.[15] Ulaştırma Bakanı John A. Volpe, Washington D.C. belediye başkanı Walter Washington ve Maryland Valisi Marvin Mandel'in katıldığı 9 Aralık 1969'da Judiciary Meydanı'nda yapılan temel atma töreninden sonra inşaat çalışmalarına başlandı.[16] Washington D.C.'de Rhode Island Avenue'dan Farragut North'a kadar olan Kırmızı Hat üzerinde beş istasyonluk ve 7,4 km.'lik ilk etap 27 Mart 1976 günü hizmete açıldı.[17] Arlington County, Virginia 1 Temmuz 1977'de;[18] Montgomery County, Maryland, 6 Şubat 1978'de;[19] Prince George's County, Maryland, 20 Kasım 1978'de;[20] ve Fairfax County, Virginia ile Alexandria, Virginia, 17 Aralık 1983'te[14][21] sisteme bağlandı. Yeraltı istasyonları katedral benzeri beton kemerlerle yapılmış ve yumuşak indirekt ışıklandırma kullanılmıştır.[22] "Metro" adı, New York metrosunun haritalarını da tasarlayan Massimo Vignelli tarafından önerilmiştir.[23]
166 km. uzunluğunda olan 83 istasyonluk sistem Yeşil Hat'taki Branch Avenue istasyonunun açılmasıyla 13 Ocak 2001'de tamamlandı. Bununla birlikte sistem gelişmeye devam etti: Mavi Hat'tın Largo Town Center ile Morgan Boulevard'a 5,18 km.'lik uzantısı 18 Aralık 2004'te açıldı. Varolan istasyonlar arasında açılan ilk istasyon 20 Kasım 2004'te kırmızı hat üzerinde Union Station ile Rhode Island Avenue-brentwood arasında açılan NoMa – Gallaudet University iatasyonu olmuştur. Mart 2009'da Washington Dulles Uluslararası Havalimanına uzanan ve 2014 ila 2018 yılları arasında iki etap olarak hizmete açılacak kesimin inşaatı başlamıştır.[24] İlk etap olan East Falls Church'ü Tysons Corner ve Wiehle Avenue'ye bağlayan beş istasyonluk bölüm 26 Temmuz 2014'te açılmıştır.[25]
Metro inşaatı, 1969 yılı ABD Kongresi tarafından çıkarılan "Ulusal Başkent Ulaşım Yasası" (National Capital Transportation Act) ile sağlanan milyarlarca dolara malolmuştur. Maliyetin %67'si federal bütçeden %33'ü de yerel bütçeden karşılanmıştır. 1969 yılı yasasına 3 Ocak 1980'de yapılan ekleme ile 144 km.'lik metro sisteminin tamamlanması için 1,7 milyar daha ek ödenek sağlanmıştır. 15 Kasım 1990'da yasaya yapılan ikinci eklemeyle kalan 21,7 km.'lik kısmın tamamlanması için 1,3 milyar dolar daha ek ödenek sağlanmıştır.[26]
Bir gün içinde en çok yolcu taşıma rekoru Barack Obama'nın başkanlığa geçişi olan 20 Ocak 2009'da 1.120.000 yolcu ile kırılmıştır. Bir önceki en yüksek yolcu sayısı 866.681 yolcu ile bir önceki güne aitti.[27] 2008'in Haziran ayında ise çeşitli rekorlar kırıldı: 19.729.641 yolcu ile en çok yolcu taşınan ay, 1.044.400 yolcu ile ortalama hafta içi en yüksek yolcu sayısı, en fazla yolcu taşınan on günden beşi bu aydadır ve günlük yolcu sayısının 800.000 yolcuyu aştığı 12 hafta içi gün olmuştur[10]
Şubat 2006'da Metro yetkilileri, 1996'da Sandy Carroll tarafından kaydedilen "kapılar açılıyor", "kapılar kapanıyor" ve "ltfen kapılardan uzak durunuz, teşekkürler" gibi uyarı mesajlarının yeni kayıtlarının yapılması için açılan açık yarışmayı kazanan Woodbridge, Virginia'dan araba satış elemanı Randi Miller'ı seçti. "Doors Closing" (Kapılar Kapanıyor) yarışmasına ülkenin tamamından 1.259 yarışmacı katılmıştır.[28]
30 Ekim 2010'da "Rally to Restore Sanity and/or Fear" mitingine katılan kalabalık 825.437 yolcu ile 19 yıllık Cumartesi yolcu taşıma rekorunun kırılmasını sağlamıştır. Önceki rekor 8 Haziran 1991 tarihinde Çöl Fırtınası mitingi sırasında 786.358 yolcu ile kırılmıştı.[29][30]
Açılış tarihleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yıl | Hat | İlk istasyon | Son istasyon |
---|---|---|---|
27 Mart 1976 | Kırmızı | Farragut North | Rhode Island Avenue |
15 Aralık 1976 | Kırmızı (Gallery Place istasyonunun açılışı) | Farragut North | Rhode Island Avenue |
17 Ocak 1977 | Kırmızı | Dupont Circle | Rhode Island Avenue |
1 Temmuz 1977 | Mavi | National Airport | Stadium-Armory |
6 Şubat 1978 | Kırmızı | Dupont Circle | Silver Spring |
20 Kasım 1978 | Turuncu/Mavi | National Airport | New Carrollton |
1 Aralık 1979 | Turuncu | Ballston | New Carrollton |
22 Kasım 1980 | Mavi/Turuncu | National Airport/Ballston | Addison Road/New Carrolton |
5 Aralık 1981 | Kırmızı | Van Ness-UDC | Silver Spring |
30 Nisan 1983 | Sarı | National Airport | Gallery Place |
17 Aralık 1983 | Sarı | Huntington | Gallery Place |
25 Ağustos 1984 | Kırmızı | Grosvenor | Silver Spring |
15 Aralık 1984 | Kırmızı | Shady Grove | Silver Spring |
7 Haziran 1986 | Turuncu | Vienna | New Carrollton |
22 Eylül 1990 | Kırmızı | Shady Grove | Wheaton |
11 Mayıs 1991 | Sarı | Huntington | U Street-Cardozo |
15 Haziran 1991 | Mavi | Van Dorn Street | Addison Road |
28 Aralık 1991 | Yeşil | U Street-Cardozo | Anacostia |
11 Aralık 1993 | Yeşil | Fort Totten | Greenbelt |
29 Haziran 1997 | Mavi | Franconia-Springfield | Addison Road |
25 Temmuz 1998 | Kırmızı | Shady Grove | Glenmont |
18 Eylül 1999 | Yeşil (önceki iki bölümü birbirine bağlamıştır) | Greenbelt | Anacostia |
13 Ocak 2001 | Yeşil | Greenbelt | Branch Avenue |
20 Kasım 2004 | Kırmızı (New York Ave Station eklenmesi) | Shady Grove | Glenmont |
18 Aralık 2004 | Mavi | Franconia-Springfield | Largo Town Center |
26 Temmuz 2014 | Gümüş | Wiehle – Reston East | Largo Town Center |
2019 ya da 2020'de açılacak | Gümüş | Ashburn | Largo Town Center |
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro istasyonlarının çoğu Chicagolu mimar Harry Weese tarafından tasarlanmıştır ve 20. yüzyılın sonuna ait modern mimarlık örnekleridir. Çıplak betonun çokça kullanımı ve kendini yineleyen motif tasarımı ile Metro istasyonları brütalist tasarım özellikleri gösterir. İstasyonlar ayrıca kutu kutu panolarla kaplı tonozlu kemerleriyle Washington'un neoklasik mimarisinin etkilerini de gösterir. Weese, Cambridge, Massachusetts'ten ışıklandırma tasarımcısı Bill Lam ile birlikte sistemde kullanılan indirekt ışıklandırma için çalışmıştır.[32][33] Metro'nun özgün brütalist tasarımlı istasyonlarının hepsi şehir merkezinde ve komşu Arlington, Virginia'nın kentsel koridorlarında bulunur ancak daha yeni istasyonlar basitleştirilmiş masrafsız tasarımlara sahiptir.[34]
2007 yılında Metro'nun tonozlu tavana sahip istasyon tasarımı Amerikan Mimarlar Enstitüsü (AIA) tarafından derlenen Amerika’nın Favori Mimarlık Listesinde 106 sıraya seçildi ve halkın seçtiği ilk 150 mimari tasarım arasında yer alan tek brütalist tasarım oldu.
2014 yılının Ocak ayında AIA, Yirmi Beş Yıl Ödülünü "25 ila 35 yıl boyunca mimari mükemmeliyeti içinde barındırarak zamanın denemesine dayanan" Washington Metro sistemine "kalıcı öneme haiz mimari tasarım" olması nedeniyle vereceğini ilân etmiştir. Bildiride, çeyrek yüzyıl sonra bile maliyet nedeniyle tasarımla hafifçe değiştirilmiş olsa bile yeni Metro istasyonlarının inşası için yaptığı tasarımın kullanılması nedeniyle Weese'in oynadığı önemli rol de yer almıştır.[35]
-
1976'da açılan, ana aktarma istasyonu Metro Center'da kutu kutu panolara sahip beton tonozların kesiti.
-
Özgün tavan tasarımına sahip olan McPherson Square istasyonundan metro treni ayrılırken.
-
Canopy over entrance to 1977'de açılan L'Enfant Plaza istasyonu girişinin gölgeliği yerlatındaki kemerli tavanın yankısıdır.
-
1981'de açılan Woodley Park istasyonu değiştirilmiş tavan tonozlarına sahiptir.
-
1984'te açılan Shady Grove istasyonu tipik zemin istasyonuna örnektir.
-
2014'te açılan Spring Hill istasyonu daha yeni tipik zemin istasyonu tasarımına sahiptir.
Sistem
[değiştir | kaynağı değiştir]1976'da açıldığından beri Metro altı hat ve 91 istasyon içeren 190 km. uzunluğunda bir metro sistemine dönüşmüştür.[36] Metro şebekesi Washington D.C.'nin merkezinden banliyölere doğru uzanan hatlar şeklinde tasarlanmıştır. Aynı hat üzerinde birden fazla metro treni yoğun olarak çalışır. Çalışan altı hattı mevcuttur.[36][37] Sistemin ikonlaşmış resmî haritası tanınmış grafik tasarımcı Lance Wyman[38] ve Bill Cannan tarafından tasarlanmıştır.[39]
Metro'nun 80 km.'lik bölümü yeraltında çalışır ve 91 istasyonun 47'si de yeraltında yer alır. Metro hattı Wahington D.C. içinde ve yüksek yoğunluklu banliyölerde yeraltından gider. Hattın 74 km.si ise yüzeyden giderken 14 kmç'lik kısmı ise yükseltilmiştir.[36]
Gelirlerini artırmak amacıyla WMATA Metro istasyonlarında dükkân kiralamaya başlamıştır. Ayrıca DVD kiralama otomatları ile "Old Town Trolley Tours" için bilet otomatlarına izin veren WMATA daha fazla kiracı aramaktadır.[40]
Hat | Açılışı | İstasyonlar | Uzunluk (km) | Terminal | |
---|---|---|---|---|---|
Batı/Güney | Doğu/Kuzey | ||||
Red Line | 1976 | 27 | 51,3 | Shady Grove | Glenmont |
Blue Line | 1977 | 27 | 48,8 | Franconia–Springfield | Largo Town Center |
Orange Line | 1978 | 26 | 42,5 | Vienna | New Carrollton |
Yellow Line | 1983 | 17 | 24,25 | Huntington Franconia–Springfield (Rush+) |
Mount Vernon Square (kalabalık saatlerde) Greenbelt (Kalabalık+) Fort Totten (diğer zamanlarda) |
Green Line | 1991 | 21 | 37,08 | Branch Avenue | Greenbelt |
Silver Line | 2014 | 28 | 47,6 | Wiehle–Reston East Ashburn (açılışı 2019) |
Largo Town Center |
Finansman
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro asıl olarak yolcu biletleri satışına ve Metro'nun yönetim kurulunda yer alan Maryland, Virginia ile Washington D.C. idarelerinin sağladığı finansmana bağlıdır. Metro'nun diğer şehirlerin toplu taşıma sistemlerinin olduğu gibi kendine ayrılmış gelir akışı yoktur. Yakın geçmişte bakım ve güvenlik sorunları olması eleştiriler tarafından bu özelliğine bağlanmıştır.[41]
2015 Mali Yılı için yolcu gelirlerinin işletme masraflarına olan oranı WMATA'nın kabul edilmiş bütçesine göre %66 olarak tahmin edilmiştir.[42]
Altyapı
[değiştir | kaynağı değiştir]İstasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]District of Columbia'da 40, Prince George's County'de 15, Montgomery County'de 11, Arlington County'de 11, Fairfax County'de 11 ve Alexandria kentinde 3 istasyon vardır.[36] Gümüş Hattın ikinci etabı 2019 ya da 2020 yıllarında üçü Fairfax County'de üçü de Loudoun County, Virginia'da olmak üzere sisteme altı yeni istasyon daha ekleyecektir.[43]
Yüzeyden 60 m aşağıda bulunan Kırmızı Hat üzerindeki Forest Glen istasyonu sistemde bulunan en derin istasyondur. Yürüyen merdiveni yoktur ve yüksek hızlı asansörlerle cadde düzeyinden istasyon platformu düzeyine 20 saniyede inilebilmektedir. Forest Glen istasyonunun yanında Kırmızı Hatta bulunan Wheaton istasyonu 70 m'lik yürüyen merdiveni ile ABD ve Batı Yarımküre'de en uzun kesintisiz yürüyen merdivene sahiptir.[36][44] Turuncu/Mavi hatta en derin istasyon yüzeyden 32 m derinliği ile Rosslyn istasyonudur. Bu istasyonda bulunan 59 m'lik yürüyen merdiven sistemdeki ikinci en uzun yürüyen merdivendir ve cadde düzeyinden asma kat düzeyine yolculuk iki dakika sürer.[45]
Sistemin merkezinde tek bir istasyon bulunmaz ama Metro Center Kırmızı, Turuncu, Mavi ve Gümüş hatların kesişiminde bulunur.[46] İstasyon'da aynı zamanda WMATA'nın ana satış bürosu yer alır. Metro, yüksek yolcu trafiğine sahip beş ayrı "merkez istasyon" daha belirlemiştir:[47] Kırmızı, Yeşil ve Sarı Hatlar için aktarma istasyonu olan Gallery Place; Turuncu, Mavi, Gümüş, Yeşil ve Sarı Hatlar için aktarma istasyonu olan L'Enfant Plaza; en çok yolcu alan Union Station;[46] Farragut North; ve Farragut West.
Aktarma istasyonlarındaki yüksek yolcu sayısı ile başedebilmek için Metro yakındaki merkez istasyonlara yayayolu ile bağlantı olasılıklarını incelemektedir. Örneğin Metro Center ve Gallery Place istasyonları arasında 230 m'lik bir geçit yolcuların Kırmızı Hatta bir durak daha gitmeden Turuncu/Mavi/Gümüş hatlarla Sarı/Yeşil hatlar arasında aktarma yapabilmesine olanak sağlayabilecektir. Kırmızı ile Turuncu/Mavi/Gümüş hatlar arasında aktarmayı sağlayacak Farragut West ile Farragut North istasyonları arasındaki bağlantı Metro Center istasyonu talebini %11 azaltacaktır.[47] Farragut yaya tüneli fiziken uygulanmadıysa da 28 Ekim 2011'den itibaren virtüel şekliyle eklenmiştir. Metro'da kullanılan SmarTrip sistemi Farragut istasyonlarından birinden çıkış ile diğerine girişi tek bir yolculuk olarak algılamakta ve ikinci bir ücret uygulamamaktadır.[48]
Taşıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro’nun taşıt filosu her biri 22,86 m uzunluğunda 1.126 trenden oluşur.[49] Trenlerin en yüksek hızı 121 km/s iken durakları da katınca ortalama hızları 53 km/s olmaktadır. İşletme kuralları en yüksek hızlarını 95 km/s ile sınırlandırmıştır.[36] Tüm vagonlar tek ve çift olarak sıralı olarak numaralandırılmıştır.[50] Metro kalabalık saatlerde 850 tren çalıştırmaktadır. Aktif hizmette 814 tren bulunur; dört tren istasyonlar arası hasılatı toplamak üzere çalışmaktadır ve kalan 36 tren ise yedek olarak tutulmaktadır.[51]
Metro'nun taşıtları altı etapta alınmıştır ve her vagon versiyonu özel bir seri numarası ile tanımlanmıştır. Haziran 2009'da 290'ı kullanılmakta olan[52] ilk 300 araçlık sipariş Rohr Industries tarafından üretilmiş ve son teslimat 1978'de yapılmıştır. Bu araçlar 1000-1299 arasında numaralandırılmıştır ve 1990'ların ortasında onarımdan geçmiştir. 76 araçlık ikinci sipariş şimdi AnsaldoBredo adını taşıyan Breda Costruzioni Ferroviarie şirketi tarafından yapılmış ve 1983 ila 1984 yılları arasında teslim edilmiştir. Numaraları 2000-2075 arasında olan bu araçlar 2000'lerin başında Hornell, New York'ta Alstom tarafından onarılmıştır. Yine Breda tarafından üretilen 288 araçlık üçüncü sipariş 1984 ila 1988 yılları arasında teslim edilmiştir. Numaraları 3000-3291 arasında olan bu araçlarda 2000'lerin başında Alstom tarafından onarılmıştır. Dördüncü sipariş 100 araçlıktır ve Breda tarafından üretildikten sonra 1992 ila 1994 yılları arasında teslim edilmiş ve 4000-4099 numaraları verilmiştir. 192 araçlık beşinci sipariş ise İspanya'nın Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) şirketi tarafından üretilmiştir. 2001 ila 2004 arasında teslim edilen bu araçların numaraları 5000-5191 arasındadır. Altıncı sipariş 184 araçlıktır ve Alstom Transportation tarafından üretilmiştir. Numaraları 6000-6183 arasında olan bu araçlar 2005 ile 2007 arasında teslim edilmiştir. Araçların kasaları Barselona'da üretildikten sonra montajı Hornell, New York'ta tamamlanmıştır.[53]
Japonya Kobe'de Kawasaki Heavy Industries Rolling Stock Company tarafından üretilmekte olan 7000 serisi araçlar 2013 kışında deneme amaçlı olarak getirilmiş ve ilk olarak Mavi hatta 14 Nisan 2015'te hizmete alınmıştır. Yeni araçlar, sürücü vagonlarının ayrılabilir olması ile önceki modellerden ayrılırlar. Bu yeni tasarım sayesinde yolcu taşıma kapasitesi artmakta, gereksiz ekipmanlardan kurtulunmakta ve büyük enerji tasarrufu ile birlikte düşük bakım maliyetleri sağlanmaktadır. Metro sistem kapasitesini artırmak ve eski araçlarını değiştirmek için 748 adet 7000 serisi almayı planlamaktadır.[49][54] Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu (National Transportation Safety Board - NTSB) tarafından 22 Haziran 2009'da meydana gelmiş olan ölümcül kazanın soruşturması sonucunda 1000 serisi araçların güvensiz olduğu ve bir kaza esnasında içindeki yolcuları koruyamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bunun sonucunda 26 Temmuz 2010'da Metro 300 adet 7000 serisi araç alarak kalan 1000 serisi araçları değiştirmeyi kabul etmiştir.[55][56] Ayrıca yeni Gümüş Hatta Dulles Havalimanına hizmet etmek üzere 128 adet daha 7000 serisi araç sipariş edilmiştir. Mayıs 2013'te 100 adet daha 7000 serisi araç siparişi çeken Metro tüm 4000 serisi araçları da değiştirecektir.[57] Haziran 2015'te WMATA filosunu genişletmek için 220 adet daha 7000 serisi araç almayı düşündüğünü açıklamış ve böylece toplam 7000 serisi araç siparişi 748'e çıkmıştır.[58]
Mayıs 2015'te WMATA'nın 2000'lerin başında üretilen ve sürekli sorun çıkaran 192 5000 serisi aracı 220 yeni 7000 serisi araçla değiştirme planları, eski araçların federal bütçeden alınmış olması nedeniyle FTA onayı gerektirdiğinden ötürü riske girmiştir.[59]
Sinyal sistemi ve işletim
[değiştir | kaynağı değiştir]Trenler normal seyir esnasında, sürücü müdahalesine gerek kalmadan trenleri hızlandırıp durduran entegre Otomatik Tren İşletimi (Automatic Train Operation - ATO) ve Otomatik Tren Kontrolü (Automatic Train Control - ATC) sistemleri ile işletilmek üzere tasarlanmıştır. Tüm trenlerde kapıları açıp kapayan, istasyon anonslarını yapan ve trenleri idare eden görevliler bulunmaktadır. sistem gerektiğinde kapıların görevliler tarafından manuel olarak açılıp kapatılabilmesi için tasarlanmıştır.[60]
Haziran 2009'dan beri, ATC sisteminin bozulması nedeniyle iki Kırmızı Hat treninin çarpışmasında dokuz kişinin ölmesinden sonra tüm Metro trenleri manuel olarak idare edilmektedir.[61] Bu manuel işletme hizmetin aksamasına neden olmuştur. Hız sınırlamaları, kesin bloklamalar, platform sonu durma nedeniyle iki tren arasındaki sürenin artması, artan duraklama süresi ve zamanında gelme performansının azalmasına neden olmuştur.[62]
Tren kapalı otomatik olarak açlıp kapanmak üzere tasarlanmış olup araya bir nesnenin girip bloke etmesi sonucu kapılar yeniden açılmaktaydı. 1976'da metronun açılmasından hemen sonra bu özelliklerin güvenli ve etkin bir kullanım sağlamadığını gören Metro yetkilileri bu özellikleri devredışı bırakmıştır. Günümüzde kapılar otomatik olarak ya da manuel olarak açılabilmektedir. Eğer bir kapı kapanmaya çalışırken bir engel ile karşılaşırsa görevli kapıyı tekrar açmak zorundadır.
Çalışma saatleri ve sefer aralıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro hafta içi sabah 5'te, hafta sonu ise sabah 7'de çalışmaya başlar ve tüm günler geceyarısı kapanır.[63] Tüm hatlarda kalabalık saatlerde trenler daha sık sefer yapar. En kalabalık saatlerde Kırmızı Hatta her 3 dakikada bir sefer yapılırken diğer hatlarda 6 dakikada bir sefer yapılır. Gündüzleri, hafta içi akşamları ve haftasonları tüm gün seferlerin arası daha açıktır. Günortası altı dakikalık sefer araları her 12 dakikada bir sefer yapabilen Turuncu/Mavi ve Sarı/Yeşil hatların kombinasyonu olarak verilmiştir; Kırmızı Hatta ise Glenmont tarafına giden her tren Silver Spring istasyonunda durur. Gece ve hafta sonu sefer aralıkları 8 ila 24 dakika arasında değişir ve genellikle seferler 20 dakikada bir yapılır. WMATA yönetim kurulu kalabalık saatlerde en çok kabul edilebilir sefer aralığını 15 dakika, diğer zamanlarda da 30 dakika yapmak üzere yeni bir düzenlemeyi uygulamayı düşünmektedir.[64]
Kalabalık saatlerde diğer istasyonlara yapılan hizmette kesintiler olmaktadır. Yukarıda Silver Spring istasyonunda duruşların dışında Kırmızı Hatta Shady Grove yönünde giden trenler de Grosvenor-Strathmore'da durmaktadır. Sarı hatta da Rush+ trenleri dışında Huntington'dan kalkan ve Franconia-Springfield'e değil de Fort Totten'e giden tüm trenler Mount Vernon Square'de durmaktadır. Bu duraklamaların nedeni tren sayılarının sınırlı olması ve hat üzerinde manevra alanları yerlerinin sınırlı olmasıdır.
1999 yılına kadar Metro her geceyarısı hizmetini durdurmaktaydı ve hafta sonu sabah 8'de açılmaktaydı. 1999 yılından itibaren WMATA cuma ve cumartesileri gece 1'e kadar servis süresini uzattı. 2007'de işyerlerinden gelen teşvik ile bu süre sabah 3'e kadar uzatıldı.[65] 2011'de masraflar nedeniyle bu servisin kesilmesi planlanmıştı ancak yolculardan gelen direnö sonrasında bu planlardan vazgeçilmiştir.[66] WMATA 30 Mayıs 2016'da sistemin güvenilirliğini geliştirme çabası için hatların onarımı nedeniyle geç kapanmayı geçici olarak durdurmuştur.[67] Metro kalıcı olarak geç kapanmayı durdurmayı ve pazar günleri de saat 10'da kapanmayı önermektedir.[68]
Özel hizmet modelleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro tatillerde ve Washington'da meydana gelen olaylar fazladan hizmet gerektirdiğinde özel hizmet modelleri uygulamaktadır. Bağımsızlık Günü etkinlikleri National Mall'a olan hatlar için fazladan hizmet kapasitesi gerektirmektedir..[69] ABD başkanlarının göreve başlama törenleri gibi diğer etkinliklerde de WMATA tarafından özel düzenlemeler yapılmaktadır. Kalabalığı kontrol altına almak için Metro olağan hizmetini değiştirerek bazı istasyonları yalnızca giriş ya da çıkış olarak kullanmaktadır.[70]
Rush Plus
[değiştir | kaynağı değiştir]2012'de WMATA 18 Haziran 2012'den itibaren Rush+ (ya da Rush Plus) adını verdiği yeni geliştirilmiş kalabalık saatlerde vereceği hizmeti ilân etti. Rush Plus hizmeti yalnızca pazartesiden cumaya sabahları 6:30-9:00 öğleden sonra da 3:30-6:00 arasında verilmektedir.
Rush+ hizmeti, zaten tam kapasite çalışmakta olan Rosslyn ile Foggy Bottom arasındaki tünelde yer açmak için düzenlenmiştir. Gümüş Hat açıldığında tünelden yol verilmiş ve Largo Town Center'a giden Mavi Hat trenleri Fenwick Köprüsünden geçerek Sarı Hat treni olarak Yeşil hattın Greenbelt istasyonuna kadar gitmektedir. Güneye doğru giden bazı Sarı Hat trenleri de Mavi Hat boyunca Franconia-Springfield'e yönlendirilmiştir. Gümüş Hat başlayana kadar Rosslyn tüneli kapasitesi Mavi hat boyunca Largo'ya giden Turuncu Hat trenleri tarafından kullanılmıştır. Rush+ önemli sayıda yolcuya aktarmasız yolculuk imkânı sağlarken Mavi Hatta Pentagon ile Rosslyn arasında sefer aralıklarının artmasına neden olmuştur.
Yolcu bilgilendirme sistemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2000 yılında Metro istasyonlarında yolcu bilgilendirme sistemi devreye alınmıştır. Bilgi ekranları tüm platformlarda ve asma kat girişlerinde yer almaktadır ve yolculara gerçek zamanlı olarak sefer zamanları, gecikmeler, acil anonslar ve ilgili bilgiler vermektedir.[71] WMATA ayrıca sefer durumları ve ilgili bilgileri konvansiyonel web tarayıcıları, akıllı telefonlar ve diğer mobil araçlarla da vermektedir.[72] 2010 yılında Metro, yolcu bilgi sistemi verilerini yazılım geliştiricileri ile paylaşmaya başladı ve mobil araçlar için gerçek zamanlı uygulamalar yapılmaya başlandı. tüm ana mobil aygıt yazılım platformları üzerinde (iPhone/iPad, Android, Windows Phone, Palm) ücretsiz uygulamalar mevcuttur.[73][74] WMATA 2010 yılında aynı zamanda telefon ile gerçek zamanlı tren sefer bçilgileri vermeye başlamıştır.[75]
Taşıma ücreti yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Yolcular SmarTrip adı verilen geçiş kartları ile giriş çıkış yapar. Taşıma ücreti metrodan çıkarken geçiş kartının içindeki miktardan düşülür.[76] Metro biletleri asıl olarak her istasyondaki otomatlardan alınabilir. SmarTrip geçiş kartları ise istasyonlardaki otomatların yanı sıra çevrimiçi olarak ya da dükkânlardan satın alınabilir ve içinde 300 dolarak kadar para tutulabilir.
Metro taşıma ücretleri sisteme giriş saati ile yapılan yolculuğun uzunluğuna göre değişiklik gösterir. Kalabalık saatlerde (hafta içi açılıştan 9:30'a ve öğleden sonra 3–7 saatleri arası), taiıma ücretleri 2014'ten itibaren, gidilen mesafeye göre $2,15 ila $5.90 arasında değişiklik gösterir. Diğer zamanlarda $1,75 ila $3,60 arasında değişir. Öğrenciler, engelliler ve yaşlılar için indirimli ücret uygulanmaktadır.[77] ABD'nin federal tatil günlerinde indirimli ücret uygulanır.[78]
Yolcular geçiş kartlarını satış otomatlarından alabilirler. Geçiş kartları aynı SmarTrip kartlarına para yüklenmiş hâldedir ancak belirli bir süre boyunca sistem içinde sınırsız yolculuk hakkı sağlar. Geçerlilik süresi ilk kullanımla başlar. Dört çeşit geçiş kartı satılmaktadır:[79][80]
- Günlük Geçiş Kartı ($14,50), bir gün içine sınırsız yolculuk hakkı verir. İşletme gününün sonunda geçiş kartının süresi biter.
- Yedi Günlük Kısa Yolculuk Geçiş Kartı ($36), $3,60'a kadar tutan yolculuklar için yedi gün boyunca geçerlidir.[81]
- Yedi Günlük Hızlı Geçiş Kartı ($59.25), yedi gün boyunca sınırsız yolculuk hakkı tanır.[82]
- 28 günlük Metrorail Hızlı Geçiş Kartı yalnızca SmarTrip kartlar için geçerlidir ($237). 4 kere Yedi Günlük Hızlı Geçiş Kartı kullanmak ile aynı bedele gelir.
Ayrıca, Metro SelectPass adı ile yalnızca SmarTrip kart sahipleri için çevrimiçi olarak satılan, belirli bir ay için belirli bir değerde yolculuk için geçerli olacak şekilde bir hizmette sunmaktadır.[83] Bu geçiş kartı 18 günlük gidiş dönüş yolculuk üzerine fiyatlandırılmıştır.[84] SelectPass aşağıdaki değerlerle satılmaktadır:[85]
Yolculuk bedeli | Yalnızca Metro | Metro+Otobüs |
---|---|---|
$2,25 | $81,00 | $126,00 |
$2,50 | $90,00 | - |
$2,75 | $99,00 | - |
$3,00 | $108,00 | - |
$3,25 | $117,00 | - |
$3,50 | $126,00 | - |
$3,75 | $135,00 | $180,00 |
$4,00 | $144,00 | - |
$5,90 | $212,40 | - |
Kullanıcılar her geçiş kartına para ekleyebilir. Kullanıcılar günün hangi saati yolculuk yapıldığına ve yolculuğun uzaklığına göre para öderler. Gişelerden geçmediği sürece yolcular farklı hatlarda tek bir sefer olarak yolculuk yapabilir ancak "Farragut Crossing" Farragut West ve Farragut North istasyonları arasında gişe kapısından geçilerek yapılan ve tek sefer sayılan özel bir durumdur. Farragut Crossing'de bir istasyondan çıkan yolcular diğer istasyona 30 dakika içinde girerlerse tek yolculuk sayılır. Hem otobüs hem de metro kullanılan yolculuklarda SmarTrip kullanılıyorsa 50¢'lik indirim vardır.[77] [86]
Distric Of Columbia'nın kamu okulları öğrencileri hem otobüs hem de metroda ücretsiz yolculuk ederler.[87]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro'nun ücret toplama sistemi kontratı 1975'te Cubic Transportation Systems şirketine verilmiştir.[88] Manyetik çizgili kağıt biletlerle ücret toplama 1 Temmuz 1977'de ilk istasyonlar açıldıktan bir yıl sonra başladı. Elektronik ücret alınmasından önce tam bozuk para atılan kutular kullnılıyordu.[89]
Kağıt biletlerden SmarTrip kartlara geçiş için 2012 ila 2013 yılları arasında çeşitli ayarlamalar yapıldı. Mayıs 2014'te Metro SmarTrip kart vermek üzere 500'den fazla otomatı istasyonlara yerleştireceğini ve zamanla kağıt geçiş kartlarının kullanımını kaldıracağını duyurdu.[90] Aralık 2015'te son kağıt geçiş kartının satılmasıyla bu işlem tamamlanmıştır.[91] Gişeler 6 Mart 2016 tarihinden itibaren kağıt geçiş kartlarını kabul etmemektedir.[92][93]
Emniyet ve güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Emniyet
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro planlayıcıları sistemi yolcu güvenliği ve bakım düzenini öncelikli tutarak tasarlamışlardır. Açık tonozlu tavan tasarımı ile platformlarda sınırlı engellerin bulunması gizli kriminal etkinlikler için çok az olanak sağlamaktadır. İstasyon platformları, vandalizmi sınırlandırmak için istasyon duvarlarından uzakta inşa edilmiştir ve istasyonu endirekt ışıklandırma yapılması için duvarlardaki çıkıntılardan faydalanılır. Metro'nun suç işlenmesini azaltma çabaları ve istasyonların suç önleme düşünülerek tasarlanması[94] Metro'nun ABD'deki en emniyetli ve temiz metro sistemlerinden biri olmasına katkıda bulunmuştur.[95] Emniyeti artırmak amacıyla sistemde 6.000'e yakın gözlem kamerası kullanılmaktadır.[96]
Metro yolcuların ve çalışanların emniyetini sağlamakla yükümlü kendi polis gücü tarafından korunur. Transit polis memurları Metro sisteminde ve Metrobüslerde devriye gezerler. Metro polisi Metro hizmet alanı olan 3.900 km2'lik alanda ve Metrobüs duraklarında 46 m.'lik yarıçap içinde tutuklama yetkisine sahiptir. Metro Transit Polis Departmanı, ABD'de üç farklı "eyalet düzeyi" alanda (Maryland, Virginia ve the District of Columbia) yerel polis yetkisine sahip iki polis teşkilatından biridir. Diğeri ise U.S. Park Polisidir.[97]
Metro hizmet alanının bulunduğu her şehir ve ilçe Metro hizmet alanında satışı düzenleyen ve yasaklayan, yolcuların Metro trenleri, otobüsleri ve istasyonlarında yeme, içme ve sigara içmelerini yasaklayan benzer yasal düzenlemelere sahiptir. Transit Police bu yasaları katı bir iekilde uygulamakla ün salmıştır. Medyada yaygın olarak yer bulan bir olay Ekim 2000'de polisin Tenleytown-AU istasyonunda patates kızartması yediği gerekçesiyle 12 yaşındaki Ansche Hedgepeth'i tutuklamalarıdır.[98] 2004 yılında Washington D.C. Temyiz Mahkemesi'nde yargıç olan ve günümüzde ABD Başyargıcı olan John Roberts gerekçeli kararında tutuklama kararını desteklemiştir.[99] Bu olaydan sonra WMATA reşit olmayanları önce uyarma ve aynı yıl içinde kuralları üç kere çiğnedikten sonra tutuklama yoluna gitti.
Metro'nun yemek yeme, çöp ve diğer düzensizlikler üzerine olan sıfır tolerans politikası suç önlemede kırık camlar felsefesinin somutlaşmış hâlidir. Bu felsefe istasyonların tuvaletlerini kullanmaya kadar uzar. Yasadışı aktiviteleri önlemek adına uzun süredir devam eden bu politikaya göre istasyonlardaki tuvaletler yalnızca çalışanların kullanımına açıktır.[95] İstasyon yöneticileri küçük çocuklu yolcular, yaşlılar ve engelliler için istisna yapabilmektedirler.[100] Metro artık istasyon yöneticisinin izniyle yolcuların tuvaletleri kullanmasına izin vermektedir. Ancak terör alarmları olduğu zaman izin verilmemektedir.[101]
Rastgele çanta aramaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro Transit polis Departmanı 27 Ekim 2008'de rastgele olarak yolcuların çantalarını aramaya tabi tutacağını açıkladı. Transit polisi yolcular otobüse binmeden ya da istasyona girmeden önce rastgele olarak çantalarını arayabilirler. Ayrıca şüpheli hareket içinde olanları da durdurma niyetini açıkladı.[102] Metro, MacWade v. Kelly davasında temyiz mahkemesi kararının[103] New York metrosunda rastgele çanta aramalarını desteklemesinin Metro Transit polisinin de benzer uygulamalarına izin verdiğini savunmaktadır.[104] Metro Transit Polis Müdürü Michael Taborn eüer bir kişi geri dönüp istasyona başka bir yürüyen merdiven ya da asansörden girmeye çalışmasını şüpheli davranış olarak değerlendireceklerini açıklamıştır.[105] Güvenlik uzmanı Bruce Schneier bu kontrollerin gerçekten emniyeti artırmak için yeterli olduğuna inanmadığını belirtmiştir.[106]
Metro Kullanıcıları Danışma Konseyi WMATA yönetim kuruluna arama programı ile ilgili en azından kamuya açık bir toplantı yapılması önerdi. Aralık 2008 itibarıyla Metro çanta aramalarını durdurmuştu.[107]
2010 yılında Metro yeniden rastgele çanta aramalarına başlayacağını duyurdu ve 21 Aralık 2010'dan itibaren tekrar başladı.[108] Aramalar çantaların patlayıcı madde artığı taşıyıp taşımadığı için örnek alma ve sonuç pozitif çıktığında da X-ray cihazından geçirme ya da çantayı açmaktan ibarettir. Aramaların ilk günü yanlış pozitif sonucu çıkan bir çantaya rastlanmıştır ve Metro yetkilileri yolcunun yakın zaman içinde ateşli silahlarla temas etmiş olmasının ya da atış poligonuna gitmiş olmasının böyle sonuçlar verebileceğini ifade etmişlerdir.[109] DC Bill of Rights Coalition ve Montgomery County Civil Rights Coalition, rastgele aramaların ABD Anayasası'nın 4. değişikliğine karşı olduğu ve emniyeti artırmayacağı gerekçesiyle durdurulması için dilekça imza kampanyası başlatmışlardır.[110] 3 Ocak 2011'de Metro Kullanıcıları Danışma Konseyi'nin toplantısında Metro yetkilileri halka açık bir forum düzenledi. Bu forumda 50'den fazla Metro kullanıcısı aramalarında karşısında konuştu. Ancak Metro yetkilileri rastgele çanta aramaların "başarılı" olduğunu ve çok az yolcunun bundan şikayetçi olduğunu iddia ettiler.[111]
Güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazalar ve olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Washingtom Metro sisteminde ölüm ve yaralanma ile sonuçlanan çeşitli çarpışmaların yanı sıra çok az ya da hiç yaralanmadan olan raydan çıkmalar da olmuştur. WMATA, güvenlik uzmanlarının uyarı ve önerilerini göz ardı ettiği için eleştirilmiştir. Üç Eyalet Gözetim Komitesi WMATA'yı denetleme yetkisinde olsa da düzenleme yetkisine sahip değildir. Metro'nun güvenlik departmanı kazaları incelemekle yükümlüdür ancak Metro'nun diğer departmanlarının önerilerini uygulamasını mecbur kılamamaktadır.[112] Çeşitli güvenlik noksanlıklarının ardından Federal Ulaşım İdaresi (Federal Transit Administration - FTA) WMATA'nın denetimini üstlenmiştir.[113]
Çarpışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Ocak 1996'da kar fırtınası sırasında bir tren Shady Grove istasyonunda duramayınca bir Metro operatörü ölmüştür. Dört vagonlu tren istasyon platformunda duramayarak daha ileride bekleyen boş ve hareketsiz bir trene çarpmıştır. Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulunun (National Transportation Safety Board - NTSB) incelemesi sonucu kazanın trenin bilgisayar kontrollü frenleme sisteminin arızası sonucu olduğunu ortaya koymuştur. NTSB, Metro'ya tren operatörlerinin frenleme sistemini manuel olarak kontrol edebilmelerine olanak sağlamasını; boş ve beklemekte olan trenlerin gelmekte olan trenlerle aynı hat üzerinde park edilmesinin yasaklanmasını önerdi.[114]
3 Kasım 2004'te Kırmızı Hatta servis dışı bir tren Woodley Park istasyonunda geri geri gelerek platform durmuş olan hizmet içi bir trene çarpmıştır. Geri geri giden trenin (1077) son vagonu beklemekte olan trenin ilk vagonunun (4018) altına girmiştir. Kimsenin ölmediği kazada 20 kişi yaralanmıştır.[115] 14 aylık araştırma sonucunda geri geri giden tren operatörünün bu sırada uyaklar bir durumda olmadığı ihtimali üzerinde duruldu. Güvenlik yetkileri trenin tam dolu olmuş olması durumunda en azından 79 kişinin ölmüş olabileceği sonucuna ulaştılar. Tren operatörü işten atıldı ve Metro yetkilileri 300'den fazla trene geri gidiş koruma sistemi ekleyeceği üzerine karar aldı.[116]
22 Haziran 2009'da akşam saat 5:02'de Kırmızı Hat üzerinde iki tren çarpıştı. Güneye Shady Grove istasyonuna giden bir tren Fort Totten istasyonuna gelmeden hemen önce durdu ve yine güneye giden bir tren arkadan gelerek duran trenle çarpıştı. Arkadan gelen trenin ön vagonu (1079) öndeki trenin arka vagonunun (5066) altına girdi[117] ve alttaki vagondaki yolcular mahsur kaldılar. Kazada dokuz kişi öldü ve 70 kişi yaralı olarak hastaneye kaldırıldı, ayrıca düzinelerce kişi ufak sıyrıklarla kazayı atlattı.[118] Fort Totten ve Takoma istasyonları arasında Kırmızı Hat hizmeti durduruldu ve New Hampshire Avenue trafiğe kapatıldı.[119][120] ölenlerden birisi durmuş olan trenle çarpışan trenin operatörüydü.
29 Kasım 2009'da sabah saat 4:27'de West Falls Church tren deposunda iki tren çarpıştı. Trenlerden birisi diğer trene arkadan çarptı. Trenlerde yolcu bulunmuyordu ve tren operatörleri ile temizlik görevlileri kazayı küçük sıyrıklarla atlattılar. Ancak üç vagon (1106, 1171 ve 3216) tamir edilemeyecek düzeyde zarar gördü.[121]
Raydan çıkmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Ocak 1982'de Federal Triangle istasyonunun güneyinde bir ayrım kumanda düğmesinin çalışmaması nedeniyle bir tren raydan çıkmıştır. Treni tekrar raylara oturtmaya çalışan yetkililer başka bir trenin daha raydan çıktığını fark etmemişlerdir. Diğer tren raylardan kayarak tünel desteğine çarpmış ve sonucunda üç kişi ölmüş ve 25 kişi yaralanmıştır. Tesadüfi olarak bu kaza Air Florida 90 sefer sayılı uçağın büyük bir kar fırtınası sırasında Potomac Nehri'ne çakılmasından 30 dakika sonra olmuştur.[14]
20 Ocak 2003'te National Airport istasyonunda yeni bir gölgeliğin yapılması sırasında standart operasyonlar için inça edilmemiş olsa bile Metro'nun merkez hattan trenleri işletmesi nedeniyle bir Mavi Hat treni kavşak noktasında raydan çıkmıştır. Kaza sonucu ölüm ya da yaralanma olmamıştır ancak inşaat çalışmaları birkaç hafta ertelenmiştir.[122]
7 Ocak 2007'de yaklaşık 120 yolcu taşıyan bir Yeşil Hat treni Washington D.C.'nin merkezinde Mount Vernon Square istasyonu yakınlarında raydan çıktı. Tren güney hattan kuzey hatta geçerken oluşan kazada beşinci vagon raydan çıkmıştır. Kaza sonucu 18 kişi yaralanmış ve tünelden 60 kişinin kurtarılması gerekmiştir.[123] En azından bir kişi hayati tehlikesi olmasa da ciddi şekilde yaralanmıştır.[124]
Mount Vernon Square kazası 5000 serisi trenlerin neden olduğu beş raydan çıkma olayının ilkiydi ve diğer dört kaza trenlerin yolcu taşımadığı sırada, yan raylarda oluşmuştur.[124]
9 Haziran 2008'de 2000 serisinden bir Turuncu Hat treni Rosslyn ve Court House istasyonları arasında raydan çıktı.[125][126]
12 Şubat 2010'da sabah saat 10:13'te bir Kırmızı Hat treni Washington D.C.'nin merkezinde Farragut North istasyonundan ayrıldıktan sonra raydan çıktı. İstasyondan ayrılan tren manevra için istasyonun kuzeyindeki yan yola girdi. Bu yola devam ederken otomatik raydan çıkarma mekanizması treni raydan çıkararak yola devam edip karşıdan gelen başka bir trenle çarpışmasını önledi. Altı vagonlu trenin ilk iki vagonunun tekerleri raydan çıkarak trenin durmasına neden oldu. Tren içindeki 345 yolcu sabah 11:50'de kaza yapan trenden kurtarılmış olup NTSB'de kaza mahalline öğleye doğru varmıştır. İki hafif yaralanma bildirilmiştir ve üçüncü bir yolcu da George Washington Üniversite Hastanesi'ne kaldırılmıştır.[127] NTSB kazanın standart işletme kurallarını uygulamayan operatör nedeniyle ve WMATA yönetiminin tren operatörünü gerektiği gibi denetlememesi nedeniyle olduğuna kanaat getirmiştir. operatör tren tanımlamasını ve gideceği istasyonu yanlış yaptığı için tren manevra yoluna girmiştir.[128]
24 Nisan 2012'de akşam saat 7:15 sularında Franconia–Springfield yönünde ilerlemekte olan bir Mavi Hat treni Rosslyn yakınlarında raydan çıkmıştır. Herhangi bir yaralanma bildirilmemiştir.[129]
6 Temmuz 2012'de akşam 4:45 pm sularında Branch Avenue yününde ilerleyen bir Yeşil Hat treni West Hyattsville yakınlarında raydan çıkmıştır. Herhangi bir yaralanma bildirilmemiştir. Sıcak hava nedeniyle rayların belvermesinin kazanın muhtemel nedeni olduğu bildirilmiştir.[130]
6 Ağustos 2015'te yolcu taşımayan bir tren Smithsonian istasyonu dışında raydan çıkmıştır. Kazaya neden olan rayların durumunun bir ay önceden fark edilmiş olmasına rağmen tamiri yapılmamıştır.[131]
29 Temmuz 2016'da Wiehle-Reston East istasyonu yönüne ilerlemekte olan bir Gümüş Hat treni East Falls Church istasyonu dışında raydan çıktı. station. Turuncu ve Gümüş Hatlar üzerinde Ballston ve West Falls Church ile McLean istasyonlarında hizmet durdurulmuştur.[132]
1 Eylül 2016'da Metro, Alexandria Tren Deposunda altı vagonluk boş bir trenin raydan çıktığını duyurdu. Herhangi bir yaralanma ya da hizmet duruiu olmamıştır ve araştırma devam etmektedir.[133]
Güvenlik önlemleri
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Temmuz 2009'da WMATA, görevleri başında cep telefonu ile mesaj atarken ya da diğer mobil cihazlar kullanırken yakalanan tren ve otobüs operatörlerine karşı "sıfır tolerans" politikası başlattı. Bu yeni ve katı politika ABD'de çeşitli toplu taşım kazalarının araştırmaları sonucunda operatörlerin kaza sırasında cep telefonlarından yazılı mesaj atmalarını ortaya çıkarılmasından sonra olmuştur. Politika değişikliği bir yolcunun tren operatörünü çalışırken cep telefonuyla mesaj atarken videosunu çekmesinden bir gün sonra açıklanmıştır.[134]
Duman olayları
[değiştir | kaynağı değiştir]12 Ocak 2015'te yoğun saatlerin başında bir Sarı Hat treni L'Enfant Plaza'dan Pentagon'a doğru yol alırken tünelde durdu ve tünelde oluşan elektrik kıvılcım olayı nedeiyle ortaya çıkan duman trenin içine doldu. Trendeki herkes kurtarıldı; 84 kişi hastaneye yatırıldı ve bir kişi öldü.[135]
14 Mart 2016'da McPherson Square ve Farragut West istasyonları arasında elektrikli ray alev aldı ve Mavi, Turuncu, Gümüş hatlarda servisin aksamasına neden oldu. 15 Mart'ta metro sisteminin tamamının kapatılarak şebekenin tüm elektrikli raylarının kontrolünün yapılmasına karar verildi.[136]
Gelecek genişleme planları
[değiştir | kaynağı değiştir]WMATA 2030'da günlük ortalama bir milyon yolcu olacağını beklemektedir. Kapasite artırma ihtiyacı sisteme 220 araç ekleme ve yoğun istasyonlardaki trafiği azaltma planlarının yenilenmesini getirmiştir.[137] Bölgede görülen nüfus artışı da hizmetin genişletilmesi, yeni istasyonların inşaatı ve yeni hatların yapımı gibi çabaları canlandırmıştır.
Gümüş Hat
[değiştir | kaynağı değiştir]En önemli genişleme projesi Gümüş Hat adı verilen Turuncu Hattın Tysons Corner ve Washington Dulles Uluslararası Havalimanı yoluyla 37 km'lik ekleme ile Loudoun County, Virginia'ya genişlemesidir. Dulles Havalimanına olan genişleme metronun 1976 yılında açılmasından beri konuşulmaktadır. Günümüzdeki Gümüş Hat projesi 2002 yılında resmî olarak önerilmiş ve Federal Transit Administration tarafından 2004 yılında onaylanmıştır.[138] Birkaç ötelemeden sonra 1ç Etap için fon Aralık 2008!de ayrılabilmiştir.[139] İnşaat çalışmaları Mart 2009'da başlamıştır.[140] Hat iki etapta inşa edilmekteydi; Reston, Virginia'da bulunan Wiehle – Reston East istasyonuna kadar olan birinci etap 26 Temmuz 2014'te hizmete açılmıştır;[141] ve Dulles Havalimanının ardında Virginia Route 772 istasyonuna kadar olan ikinci etabın 2019 ila 2020'de bitirilmesi planlanmıştır.[142]
Mavi Hattın yeniden düzenlenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mavi Hat trenleri, Potomac Nehri'ni geçmek için Turuncu ve Gümüş Hat trenleri ile tek bir tüneli paylaşmaktadır. Günümüzdeki tünel her iki yöne olan trafiği sınırlandırmaktadır. 2001 yılında Mavi hattın Rosslyn ve Stadium–Armory istasyonları arasından yeniden yönlendirilerek Virginia'dan bir köprü ya da tünel yapılarak Georgetown'da yeni bir istasyona gitmesi önerilmiştir.[143] Öneri daha sonradan maliyet nedeniyle reddedilmiştir[144] ancak 2011'de Metro benzer bir senaryo üzerine çalışmaya başlamıştır.[145]
Turuncu hattın genişletilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]18 Ocak 2008'de Virginia Department of Transportation (VDOT) Farifax ve Prince William ilçelerinde I-66 yolunun çevreye etkisi üzerine bir rapor üzerine çalıştığını ilân etti. Raporda Vienna'dan sonra Turuncu Hat üzerinde dört istasyonluk bir ekleme geçtiği de iddia edilmiştir. Turuncu Hattın uzamasıyla Chain Bridge Road, Fair Oaks, Stringfellow Road ve Centreville'de yeni istasyonların yapılması öngörülmüştür.[146] 8 Hazşran 2012'de yayımlanan raporun son hâlinde ise Turuncu Hattın uzatılmasının incelenen bölgedeki trafik sıkışıklığına çözüm olmayacağı yazılmıştır.[147]
Fort Belvoir ve Fort Meade genişlemesi
[değiştir | kaynağı değiştir]2005'te Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı 2012'ye kadar 18.000 işi Virginia Fort Belvoir'a ve en azından 5.000 işi de Maryland Fort Meade'a taşıyacağını ilân etmiştir. Böyle bir plan karşısında yerel yetkililer ve askeriye Mavi ve Yeşil hatların her iki askerî üsse kadar uzatılmasını önerdiler. Yeşil Hattın uzatılmasının maliyeti km. başına 60 milyon $, Fort Belvoir hafif raylı sistem uzatılmasının da 800 milyon $ tutacağı tahmin edilmiştir. Her iki öneri için de planlama ve inşaat zaman çizelgesi belirlenmemiştir.[148][149]
Potomac Yard istasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]2008 yılında yetkililer Alexandria'da Potomac Yard civarında, Mavi ve Sarı hatlar üzerinde National Airport ve Braddock Road istasyonları arasında Potomac Yard adı verilen yeni bir istasyon açma incelemesine başladılar. 2010 yılında Alexandria Şehir Konseyi istasyonun inşası için gerek 240 milyon $'ın bir kısmını onayladı. Eğer konsey bütçenin tamamını onaylarsa inşaat 2017'de başlayacak ve 2018'in sonlarında ya da 2019'un başlarında açılabilecek.[150]
Diğer yeni hatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]2011 yılında Metro, sistemin 2040'a kadar olan gereksinimleri üzerine çalışmaya başladı.[145] Bu uzun vadeli plan içinde yapımı öngörülen yeni hatlar ve hat uzatmaları şöyledir: Capital Beltway paralelinde yeni bir hat; Friendship Heights istasyonundan White Oak, Maryland'a, District ve Silver Spring'den geçecek yeni bir hat; Yeşil Hattın Maryland'ta National Harbor'a kadar uzatılması; ve Mavi Hattın Turuncu Hat ile Yeşil hat arasında yeniden düzenlenmesi. Bu önerilerin hiçbiri henüz planlanmış ya da inşaatına başlanmış değildir.[145]
WMATA harici ilgili projeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Metro tarafından verilen hizmet alanını genişletmek için birkaç hafif raylı sistem ve şehiriçi tramvay projesi önerilmiştir. Virginia'daki Gümüş Hat gibi Maryland'daki Mor Hat 1980'lerden beri planlama aşamasındadır.[151] Proje ilk olarak Metrorail sisteminin her iki kolunun en dış istasyonlarını birleştiren metro hattı olarak öngörülmüştür.[152] Günümüzdeki proje ise Maryland'da Bethesda ve New Carrollton istasyonları arasında Silver Spring ve College Park istasyonları arasında hafif raylı sistemden oluşmaktadır. Böyle bir proje Kırmızı hattın her iki kolunu hem Yeşil hem de Turuncu hatlara bağlayacak ve Metro istasyonları arasındaki yolculuk süresini azaltacaktır.[151][153]
Corridor Cities Transitway (CCT) Montgomery County'nin kuzeyindeki Clarksburg, Maryland ile a Kırmızı Hat Shady Grove istasyonunu bağlaması önerilen 24 kilometrelik bir metrobüs projesidir.[154] Federal, eyalet ve yerel fonların sağlanması hâlinde ilk 14 kilometrelik etabın inşaatına 2018'de başlanabilecektir.[155]
2005'te Maryland'da Southern Maryland'te özellikle hızlı büyüme gösteren Waldorf kentinin Yeşil Hat üstündeki Branch Avenue istasyonuna hafif raylı sistem ile bağlanması önerilmiştir. Proje hâlâ planlama aşamasındadır.[156]
District of Columbia Department of Transportation, Distrcit içinde ulaşım bağlantılarını iyileştirmek için yeni tramvay sistemini inça etmektedir. Bolling Air Force Base'i Anacostia istasyonuna bağlayacak olan tramvay hattının başlangıçta 2010'da açılması öngörülmüştü. Tramvay rotaları Atlas District, Capitol Hill ve K Street koridoru için önerilmişti.[157] Yedi yıl süren inşaat sonrası H/Benning Street rotası olarak da bilinen Atlas District rotası 27 Şubat 2016'da hizmete açılmıştır.[158]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Transit Ridership Report Fourth Quarter 2015" (pdf). American Public Transportation Association. 2 Mart 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2016 – http://www.apta.com/resources/statistics/Pages/ridershipreport.aspx vasıtasıyla.
- ^ Duggan, Paul; Aratani, Lori (19 Kasım 2015). "For Metro's new chief executive, angry riders and stubborn problems await". The Washington Post. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2015.
- ^ "WMATA Summary – Level Rail Car Performance For Design And Simulation" (PDF). WMATA. 13 Ekim 2013. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2014.
- ^ Schrag, Zachary (2006). "Introduction". The Great Society Subway: A History of the Washington Metro. Baltimore, Maryland: The Johns Hopkins University Press. s. 9. ISBN 0-8018-8246-X.Google Books search/preview 18 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Washington Metropolitan Area Transit Authority, Frequently Asked Questions 18 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim Temmuz 2009: "What do I need to know to build near Metro property? Metro reviews designs and monitors construction of projects adjacent to Metrorail and Metrobus property..."
- ^ "About Metro". Washington Metropolitan Area Transit Authority. 2014. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2014.
- ^ "Metro launches Silver Line, largest expansion of region's rail system in more than two decades" (Basın açıklaması). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 25 Temmuz 2014. 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2014.
- ^ Dawson, Christie (4 Aralık 2008). "Heavy Rail Rapid Transit Ridership Report, Third quarter 2008" (PDF). American Public Transportation Association. 6 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ "Metrorail Average Weekly Passenger Boardings" (PDF). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 7 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ a b "215 million people rode Metro in fiscal year 2008". WMATA. 8 Temmuz 2008. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Metro Facts 9 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Washington Metropolitan Area Transit Authority. Erişim tarihi 14 Eylül 2010.
- ^ "Harland Bartholomew: His Contributions to American Urban Planning" (PDF). American Planning Association. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ Schrag, Zachary (2006). The Great Society Subway: A History of the Washington Metro. Baltimore, Maryland: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8246-X.
- ^ a b c "WMATA History" (PDF). WMATA. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ a b Schrag, Zachary M. "Planning: The Adopted Regional System, 1966–1968". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2006.
- ^ Eisen, Jack (10 Aralık 1969). "Ground Is Broken On Metro, Job Let: Earth Is Turned On Metro, Job Let". The Washington Post. s. 1.
- ^ Eisen, Jack (28 Mart 1976). "Metro Opens: Crowds Stall Some Trains". The Washington Post. s. 1.
- ^ "D.C. will open new leg of its subway today". The Baltimore Sun. Associated Press. 1 Temmuz 1977. s. D2.
- ^ Feaver, Douglas B.; Johnson, Janis (7 Şubat 1978). "Metro Section Opens: Few Flaws, Happy Riders". The Washington Post. s. A1.
- ^ "Metro's Orange Line Begins Service Today". The Washington Post. 20 Kasım 1978. s. C1.
- ^ Lynton, Stephen J. (18 Aralık 1983). "Metro Extension Opens With Flourish: Yellow Line Opened to Huntington Alexandria Welcomes Yellow Line". The Washington Post. s. B1.
- ^ Luz Lazo, "Riders: Let there be light"; Express (Washington, D.C.), 3 Aralık 2012, s. 12.
- ^ Martin, Douglas (27 Mayıs 2014). "Massimo Vignelli, a Visionary Designer Who Untangled the Subway, Dies at 83". New York Times. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2014.
- ^ "Dulles Metrorail Project Overview". WMATA. 24 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ^ "About the Silver Line". WMATA. 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2014.
- ^ Shyam (24 Şubat 2014). "Gut Check – Funding Metro 2025". planitmetro.com. Washington Metropolitan Area Transit Authority. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2014.
- ^ "Metro sets new record for highest ridership day of all time" (Basın açıklaması). WMATA. 21 Ocak 2009. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016.
- ^ Şablon:Haber kaynakları
- ^ Joanna Malloy and Corky Siemaszko (1 Kasım 2010). "Jon Stewart 'Rally to Restore Sanity' crowds set new record for DC transit with 825,437 trips". (New York) Daily News. New York. 4 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ^ "Metro sets new record for highest Saturday Metrorail ridership" (Basın açıklaması). WMATA. 31 Ekim 2010. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016.
- ^ "Evolution of Metrorail". 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016.
- ^ "William Lam, 87; architect made lighting part of design". Boston.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
- ^ Lam, Willian (1977). Perception and Lighting as Formgivers for Architecture. New York: McGraw Hill. s. 293. ISBN 0070360944. 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ^ "Metro has eleven types of station architecture. Learn them all with this one interactive map". Greater Greater Washington. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
- ^ Mortice, Zach. "2014 Twenty-five Year Award". American Institute of Architects. American Institute of Architects. 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2014.
- ^ a b c d e f "2015 Metro Facts" (PDF). Washington Metropolitan Area Transit Authority (WMATA). 2015. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
- ^ "Construction". Metropolitan Washington Airports Authority. 28 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2009.
- ^ Dana Hedgpeth, "After more than 30 years, Metro map is being redesigned by creator Lance Wyman 18 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi", The Washington Post, June 4, 2011.
- ^ "Metro". 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.
- ^ "Metro launches retail at Smithsonian Metrorail station". WMATA. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011.
- ^ Mullins, Luke, "The Infuriating History of How Metro Got So Bad 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", The Washingtonian, 9 December 2015
- ^ WMATA (2014-05-22). "FY2015 Approved Budget Effective July 1, 2014." 7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Percentage calculated from figures in Table 2.1, p. II-14; and Table 3.3, p. III-3. $696 mil./$1022.6 mil = 66%.
- ^ "Dulles Metrorail Project Overview". Metropolitan Washington Airports Authority. 24 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ Walsk, Sean Collins (1 Temmuz 2011). "For Washington, a Trek to Daylight". New York Times. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012.
- ^ "Discover A New Horizon". Rosslyn Magazine. 1 (2). Yaz 2006. s. 21.
- ^ a b "Media Guide 2008" (PDF). WMATA. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ a b "Core Stations Capacity Enhancements" (PDF). WMATA. 21 Ekim 2008. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ "Metro launches Farragut Crossing" (Basın açıklaması). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 28 Ekim 2011. 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.
- ^ a b "Tuesday Red Line service altered as a result of Monday collision". WMATA press release. 23 Haziran 2009. 17 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2009.
- ^ "Glossary". WMATA. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ "Metrorail system adds trains to fleet" (Basın açıklaması). WMATA. 9 Nisan 2009. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ "NTSB Accident Report RAR-06-01, Collision Between Two Washington Metropolitan Area Transit Authority Trains at the Woodley Park- Zoo/Adams Morgan Station in Washington, D.C. November 3, 2004" (PDF). National Transportation Safety Board. s. 56. 16 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2009.
- ^ "Railcars Semi-Annual Update" (PDF). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 8 Şubat 2007. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "7000 Series Railcar Program: Overview" (PDF). WMATA. 25 Eylül 2008. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ Scott Tyson, Ann (28 Temmuz 2010). "Red Line crash was inevitable, NTSB finds". Washington Post. s. A1.
- ^ Tuss, Adam (22 Mart 2010). "Metro's oldest rail cars will be rolling out of service". WTOP. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Washington orders more Kawasaki metro cars". Railway Gazette International. 22 Mayıs 2013. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Metro's first 7000-series train to debut April 14 on the Blue Line". 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ Duggan, Paul (27 Mayıs 2015). "Waiting for federal approval, Metro's planned purchase of rail cars at risk". The Washington Post. 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2015.
- ^ "Precision Station Stopping Progress Update" (PDF). WMATA. 21 Mart 2005. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Hohmann, James (19 Ağustos 2009). "After Fatal Crash, Metro Still Wary Of Letting Computers Control Trains". The Washington Post. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ Customer Services, Operations, and Safety Committee, "Manual vs. Automatic Operation and Operational Restrictions 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.," Information Item IV-B, Washington Metropolitan Area Transit Authority Board, March 11, 2010.
- ^ "Metro - Rail - Stations". WMATA. 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ Michael Perkins, "Metro Headway Policy Needs Clarity 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.," Greater Greater Washington, August 23, 2012.
- ^ Luke Roziak, "Metro Eyes 12 AM Weekend Closing 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.," Washington Post, February 11, 2011.
- ^ J. Freedom DuLac et al., "Metro's proposal to end late-night weekend trains rankles Washington's party crowd 22 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Washington Post, February 13, 2011.
- ^ "Metro GM releases draft 'SafeTrack' plan to local jurisdictions" (Basın açıklaması). WMATA. 6 Mayıs 2016. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "4 Temmuz 2005 Operations Plan" (PDF). WMATA. 16 Haziran 2005. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ "Several Metrorail stations to be entry/exit only on Inauguration Day". WMATA. 13 Ocak 2009. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009.
- ^ WMATA (March 26, 2004). "Metro offers enhancements for the passenger information display monitors." 20 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. News release.
- ^ WMATA. "Mobile Services." 8 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Accessed November 19, 2012.
- ^ WMATA (August 6, 2010). "Metro invites software developers to discuss new transit data feed." 20 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. News release.
- ^ WMATA. "Developer Resources." 18 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Accessed November 19, 2012.
- ^ WMATA (August 31, 2010). "Real-time next train arrival information now available by phone." 20 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. News release.
- ^ "How to Use Metrorail Faregates, Farecards, and Passes". WMATA. 25 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ a b "Metrorail Fares". WMATA. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2014.
- ^ "General Manager's Fiscal 2008 Proposed Operating and Capital Budgets" (PDF). WMATA. 14 Aralık 2006. 14 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ "Metro Pass and Farecard Options". 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "Metro fare change effective July 1, 2012". WMATA. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "Metro to launch unlimited 'short trip' Metrorail pass on SmarTrip cards" (Basın açıklaması). WMATA. 16 Mayıs 2013. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "Metro introduces unlimited 7-day rail pass on SmarTrip®" (Basın açıklaması). WMATA. 16 Nisan 2012. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "Metro - Fares - Select Pass". WMATA. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
- ^ "Metro expands SelectPass options, more than $1 million in sales since launch of pilot" (Basın açıklaması). WMATA. 22 Ağustos 2016. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "Metro Select Pass – Select. Ride. Save". WMATA. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016.
- ^ "Metro launches Farragut Crossing" (Basın açıklaması). WMATA. 28 Ekim 2011. 3 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ Hauslohner, Abigail (17 Ağustos 2015). "D.C. students will be riding Metro for free this year". The Washington Post. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015.
- ^ "40 years of Cubic transport success". Collection Point, 18. Cubic Transportation Systems. Ekim 2012. s. 18. 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
1975 Cubic wins $54 million contract to provide system for Washington DC
- ^ "Metro History" (PDF). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ "Upgrade to fare vending machines puts Metro on path to eventually eliminate paper farecards" (Basın açıklaması). WMATA. 21 Mayıs 2014. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ "Metro Sells Last Paper Farecard". NBC Washington. Associated Press. 3 Aralık 2015. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
- ^ "Metro reaches "paperless" milestone; all fare machines now selling SmarTrip® only" (Basın açıklaması). WMATA. 3 Aralık 2015. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2016.
- ^ "Paper Farecard Elimination". WMATA. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
Starting 7:00am Sunday, March 6, 2016, a SmarTrip® card is required to ride Metrorail. Metro has completed its efforts to eliminate paper farecards
- ^ La Vigne, Nancy G. (Kasım 1997). "Visibility and Vigilance: Metro's Situational Approach to Preventing Subway Crime (Research in Brief)" (PDF). National Institute of Justice, U.S. Department of Justice. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
- ^ a b La Vigne, Nancy G. (1996). "Safe Transport: Security by Design on the Washington Metro (Chapter 6)". Clarke, Ronald V. (editor) (Ed.). Preventing Mass Transit Crime. Criminal Justice Press. ISBN 1-881798-28-3.
- ^ "Metro Plans to Triple Number of Security Cameras". NBC Washington. 1 Nisan 2013. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2015.
- ^ "Metro Transit Police". WMATA. 8 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2006.
- ^ Sullivan, Emmet G. (30 Eylül 2003). "Hedgepeth v. WMATA, et al" (PDF). United States District Court for the District of Columbia.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Hedgepeth v. Washington Metropolitan Area Transit Authority 12 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 386 F.3d 1148 (D.C. Cir. 2004) (Argued September 17, 2004 decided October 26, 2004)
- ^ Layton, Lyndsey (5 Ocak 2003). "If You Have to Go, Perhaps Soon You Can Go on Metro". The Washington Post. s. C04. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "Metro steps up security as a precaution after foiled London terror plot" (Basın açıklaması). WMATA. 10 Ağustos 2006. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Lena H. Sun (28 Ekim 2008). "Metro to Randomly Search Riders' Bags". The Washington Post. s. A01. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Temyiz mahkemesi kararı: Brieant, Charles L.; Newman and Straub; Circuit Judges (11 Ağustos 2006). "Brendan MacWade and four other Plaintiffs v. Raymond Kelly, Defendant". aele.org. Americans for Effective Law Enforcement. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2009. İlk şikayet: New York Civil Liberties Foundation (4 Ağustos 2005). "MacWade v. Kelly" (PDF). FindLaw. 19 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2009.
- ^ "News Q & A: MTPD Security Inspection Program". WMATA. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Taborn, Michael (28 Ekim 2008). "Metro Transit's Top Cop Discusses New Search Policy". The Washington Post. 6 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ "Bruce Schneier Talks Metro Bag Searches". The Washington Post. 31 Ekim 2008. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Dr. Gridlock (7 Aralık 2008). "Discussion Overdue On Metrorail's Bag-Search Policy". The Washington Post. s. C02. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "Metro Begins Random Bag Searches". MSNBC. 21 Aralık 2010.
- ^ "Metro bag inspections cause minor customer annoyances". Washington Post. 21 Aralık 2010. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "Groups Launch Petition Against Metro Bag Searches". MSNBC. 20 Aralık 2010. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "Metro riders sound off on bag searches". WTOP. 4 Ocak 2011. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Becker, Jo; Lyndsey Layton (6 Haziran 2005). "Safety Warnings Often Ignored at Metro". The Washington Post. 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "Railroad Accident Report: Collision of Washington Metropolitan Area Transit Authority Train T-111 with Standing Train at Shady Grove Passenger Station, Gaithersburg, Maryland, January 6, 1996" (PDF). National Transportation Safety Board. 29 Ekim 1996. 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Layton, Lyndsey; Steven Ginsberg (4 Kasım 2004). "20 Injured in Crash of 2 Red Line Trains". The Washington Post. ss. A01. 12 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Sun, Lena H. (23 Mart 2006). "Dozing Operator Blamed in Rail Accident". The Washington Post. s. A01. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "NTSB Abstract RAR-10/02" (PDF). National Transportation Safety Board. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "Metro: Train operator not using cell phone – wtop.com". Wtopnews.com. 25 Haziran 2009. 27 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ "Photos from the scene". Myfoxdc.com. 26 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ "9 Killed, 76 Injured in Deadliest Disaster in Metro History|ABC 7 News". Wjla.com. 23 Haziran 2009. 24 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ "Two six-car trains collide inside Metro rail yard" (Basın açıklaması). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 29 Kasım 2009. 4 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2010.
- ^ Layton, Lyndsey (27 Şubat 2003). "Metro track blamed in derailment – Section not made for regular use". The Washington Post. s. A1.
- ^ Klein, Allison; Martin Well (8 Ocak 2007). "Green Line Metro Train Derails; at Least 18 Hurt". The Washington Post. ss. A01. 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009.
- ^ a b Weiss, Eric M. (9 Ocak 2007). "Federal Investigators Question Metro's Safety". The Washington Post. s. A01. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2009.
- ^ Sun, Lena H.; Daniela Dean (10 Haziran 2008). "Metro Train Derails, Causing Major Delays". The Washington Post. s. B01. 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009.
- ^ Sun, Lena H. (11 Haziran 2008). "Metro Says Operator Wasn't First to Detect Derailment". The Washington Post. s. B01. 6 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009.
- ^ "D.C. Metro train derails at Farragut North". Washington Post. 12 Şubat 2010. 24 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2010.
- ^ "Railroad Accident Brief, Accident DCA-10-FR-004" (PDF). 18 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Weil, Marin; Hedgpeth, Dana (24 Nisan 2012). "Metro delayed after Rosslyn derailment; no injuries reported". The Washington Post. 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2012.
- ^ "Investigators identify heat kink as probable cause of Friday derailment" (Basın açıklaması). WMATA. 7 Temmuz 2012. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Siddiqui, Faiz; Aratani, Lori (12 Ağustos 2015). "Cause of last week's Metro derailment had been detected in early July". The Washington Post. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ "Portions of Orange and Silver lines to remain closed following Metro derailment". WTOP-FM. 29 Temmuz 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
- ^ Mann/ABC7, Kendra. "Metro: 6-car train derails at Alexandria Yard; no passengers on-board". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016.
- ^ John Hughes (9 Temmuz 2009). "Washington Metro Train Operators Caught Texting Will Be Fired". Bloomberg.
- ^ Jaffe, Christopher (13 Ocak 2015). "1 dead after smoke shuts down D.C. metro station". CNN. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ "All Metrorail service will be suspended Wednesday, March 16, for emergency inspections" (Basın açıklaması). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 15 Mart 2016. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016.
- ^ "Metro details improvements to meet future capacity needs". WMATA. 18 Nisan 2008. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2008.
- ^ "Dulles Metrorail is Coming" (PDF). Dulles Corridor Metrorail Project. Nisan 2008. 24 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2009.
- ^ Gardner, Amy (4 Aralık 2008). "Silver Line To Dulles Wins Crucial Federal Okay". The Washington Post. s. A01. 29 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2008.
- ^ "Project Timeline". Metropolitan Washington Airports Authority. 28 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2009.
- ^ "Metro announces Silver Line opening date: Rail service to begin at noon Saturday, July 26" (Basın açıklaması). Washington Metropolitan Area Transit Authority. 23 Haziran 2014. 23 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ "Metro Long Range Planning". National Association to Restore Pride in America's Capital. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2009.
- ^ Whoriskey, Peter (15 Nisan 2005). "Choke Point Slows Orange Line Trains". The Washington Post. s. B01. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ a b c Kytja Weir (14 Haziran 2011). "Metro studies more rail lines for future". WashingtonExaminer.com. 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ^ "Northern Virginia Metrorail Extension Act of 2011". The Library of Congress. 5 Ocak 2011. 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2012.
- ^ Cambridge Systematics (8 Haziran 2012). "I-66 Multimodal Study: Inside the Beltway: Final Report" (PDF). Virginia Department of Transportation. ss. 2-6. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
extension would have a minimal impact on Metrorail ridership and volumes on study area roadways inside the Beltway and would therefore not relieve congestion in the study corridor.
- ^ Smith, Leef (20 Mayıs 2005). "Metro Studies Ft. Belvoir Extension". The Washington Post. s. B01. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ McGowan, Phillip (9 Haziran 2005). "Fort Meade proposes Metro extension". The Baltimore Sun. 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Sullivan, Patricia (23 Aralık 2010). "Alexandria chooses location for Potomac Yard Metro station". The Washington Post. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2012.
- ^ a b Shaver, Katherine (23 Ocak 2009). "Leggett Endorses Light-Rail Plan". The Washington Post. s. B03. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009.
- ^ "Where Would the Purple Line Go?". Sierra Club. 10 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009.
- ^ "About the Project". Maryland Transit Administration. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ^ Montgomery County Planning Department, Silver Spring, MD. "Corridor Cities Transitway." 5 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Accessed October 15, 2013.
- ^ Maryland Transit Administration. "Corridor Cities Transitway: Schedule." 14 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Accessed October 15, 2013.
- ^ Paley, Amit (15 Şubat 2005). "Dyson Pushes Light Rail, Expansion of Bridge". The Washington Post. s. SM01. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ Sun, Lena (13 Temmuz 2008). "Transit Plan on Track". The Washington Post. s. C01. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2008.
- ^ Malouff, Dan (29 Şubat 2016). "DC Streetcar's exuberant opening day, in photos and video". Greater Greater Washington. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2016.
İlgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zachary M. Schrag (2006). The Great Society Subway: A History of the Washington Metro. JHU Press. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Washington Metropolitan Area Transit Authority16 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. resmî sitesi
- MetroForward channel 12 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. YouTube – resmî WMATA videoları
- Metro Transit Police resmî sitesi
- Dulles Corridor Metrorail Project 14 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tri-state Oversight Committee 7 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. resmî sitesi