Tunca Yönder

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tunca Yönder
Doğum24 Şubat 1938(1938-02-24)
Ankara, Türkiye
Ölüm4 Şubat 2020 (81 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriÜmraniye Hekimbaşı Mezarlığı
MilliyetTürk
MeslekYönetmen, yapımcı ve oyuncu
Çocuk(lar)(2) Erenus Yönder, Nisan Akman (üvey kızı)
Ebeveyn(ler)Rukiye ve Nazmi Yönder

Tunca Yönder (24 Şubat 1938, Ankara - 4 Şubat 2020, İstanbul), Türk oyuncu, yapımcı ve yönetmen.

1998-2000 yılları arasında yayınlanan Üvey Baba dizisinde canlandırdığı Avukat Nazmi rolüyle akıllarda kalmıştı.

Hakkında[1][değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversite lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamladı. 1955'te Hukuk Fakültesinde okurken Türkiye Millî Talebe Federasyon tiyatrosunda Tuncel Kurtiz’in sahneye koyduğu “5 Gün” adlı oyunla tiyatro hayatına başlamıştır. Aynı tiyatroda Orhan Asena’nın “Korku” adlı oyununda rol almış, daha sonra İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosu'na geçmiştir.

1961 yılında Haldun Dormen Tiyatrosu'nda profesyonel olarak çalışmaya başlayan Yönder, bu tiyatroda Sokak Kızı İrma müzikalinde oynadıktan sonra, Ankara Meydan Sahnesi'ne konuk oyuncu olarak gitmiş, 1962 sonbaharında Asaf Çiyiltepe yönetiminde kurulan Arena Tiyatrosu'na katılmıştır. 1963 yılı baharında Arena Tiyatrosu'nun dağılmasından sonra Ankara'da kurulan Ankara Sanat Tiyatrosu'nun kurucu kadrosunda yer almıştır.[2] Sermet Çağan'ın, AST'ın bütün yurtta tanınmasını sağlayan Ayak Bacak Fabrikası oyununda “Öküz” kompozisyonuyla Ankara Sanatseverler Derneği En İyi Aktör ödülüne aday gösterilmiştir.

1964-66 yılları arasında askerlik görevini yedek subay olarak yaparken Ankara Radyosuna “Arkası Yarın”, ”Çocuk Bahçesi” ve “Radyo Tiyatrosu” saatleri için Balzac, Dostoyevski, Gonçarov gibi ünlü yazarların romanlarını uyarlamıştır.

1968 yılında AST'tan ayrılarak Halk Oyuncuları'nın Ankara Sahnesi'nin kuruluşunda bulunmuştur. Ertesi yıl Vasıf Öngören, Halil Ergün, Mustafa Alabora ve Erdoğan Akduman’la birlikte Ankara Birliği Sahnesi'nin kuruluşuna katılan Yönder aynı yıl tiyatroyu bırakmıştır.

1967 yılında TRT'nin açtığı sınavla Ankara Televizyonu'nun ilk kadrosunda yer alan Tunca Yönder, BBC uzmanlarından ve hocalarından eğitim aldıktan sonra, 31 Ocak 1968 günü açılan TRT Ankara Televizyonu'nun ilk drama yayını olan ve Şinasi’nin 6 Şubat 1968 gecesi yayınlanan Şair Evlenmesi adlı oyununu televizyona uyarlamış ve yönetmiştir. TRT Ankara Televizyonu'nda başta dramalar olmak üzere çeşitli programlara yönetmen olarak imza atan Yönder, 12 Mart muhtırasından sonra askerî yönetim tarafından önce Erzurum Radyosu emrine verilmiş, Danıştay’ın vermiş olduğu “yürütmeyi durdurma” kararı üzerine görevine dönmüş, bu defa da bizzat TRT genel müdürü Musa Öğün'ün ısrarlı baskıları sonucunda istifa etmek zorunda kalmıştır.

1970'te başlayan çağdaş Türk reklamcılığının ilk üç yönetmeninden biri olan Yönder'in yönetmen ve yapımcı olarak binin üzerinde reklam filmi vardır.

1972 yılında İstanbul'a gelen Yönder burada reklam dünyasına girmiş, metin yazarı, yapımcı ve yönetmen olarak çalışmıştır. Yönder bu dönemde Cenajans, Fulmar, Manajans, Yeni Ajans, İlancılık Reklam Ajansı, Güzel Sanatlar Reklamcılık, Pars McCann gibi Türkiye'nin büyük ajanslarının reklam kampanyalarına metin yazarı ve yönetmen olarak imza atmıştır.

1983 yılında Turgut Özal’ın Başbakan oluşuyla birlikte yapımını Manajans'ın üstlendiği “İcraatın İçinden” adlı programın yapımında yönetmen olarak 3 yıl süreyle görev almıştır.

Özel televizyonların açılmasıyla birlikte yeni drama uyarlamaları da yapmıştır. Bunlardan, Kemalettin Tuğcu'nun Üvey Baba ve Küçük Besleme eserlerinin uyarlamaları büyük beğeni toplamış, uzun süre yayında kalmıştır.

1995'te 7. Ankara Uluslararası Film Festivali'nde iki ayrı filmle ödüller kazandı: Yönettiği "Bir Aşk Uğruna" ile En İyi Film, oynadığı "Çözülmeler" ile En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu.

Muğla Datça'da yaşamını sürdürürken rahatsızlanan Tunca Yönder, Kocaeli'deki bir rehabilitasyon merkezinde tedavi gördü. Tedavisinin ardından 18 Ekim 2012 tarihinden itibaren İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Kartal Yakacık’ta bulunan Sanatçı Yaşam Evi'nde kalmaya başladı.[3] 19 Şubat 2019'da genel durum bozukluğu sebebiyle İBB Darülaceze Müdürlüğü Kayışdağı Yerleşkesi’ne sevki yapıldı. Parkinson rahatsızlığı da bulunan Tunca Yönder, 82 yaşında kalp ve solunum durması sonucu öldü.[4]

Tunca Yönder'in oğlu Erenus Yönder ve üvey kızı Nisa Yönder (Akman) cenaze törenine katılmadı.[5]

Sahip olduğu ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Rol aldığı tiyatro oyunları[1][10][değiştir | kaynağı değiştir]

Yazdığı tiyatro oyunu & senaryo[değiştir | kaynağı değiştir]

Yönettiği filmler[13][14][15][değiştir | kaynağı değiştir]

Rol aldığı sinema filmleri, TV dizileri, TV filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Tunca Yönder Biyografi". Tunca Yönder. 30 Ağustos 2007. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "AST Emeği Geçenler - Tunca Yönder". Ankara Sanat Tiyatrosu. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Tunca Yönder Sanatçı Yaşamevi'ne yatırıldı". Magazin Sortie. 29 Ekim 2012. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Ünlü oyuncu ve yönetmen Tunca Yönder hayatını kaybetti". 5 Şubat 2020. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Tunca Yönder İçin Son Görev". Milliyet gazetesi. 6 Şubat 2020. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "14. Uluslararası İstanbul Film Festivali". İKSV. 1995. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "7. Ankara Uluslararası Film Festivali". Ankara Film Festivali. 1995. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Gelecek Yıl 'Uluslararası' Niteliğe Dönüşecek Olan Altın Portakal Ödülleri, Son Kez Ulusal Filmlere Verildi". Cumhuriyet gazetesi. 7 Ekim 1994. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "2. Ankara Uluslararası Film Festivali". Ankara Film Festivali. 1989. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "AST Dünden Bugüne Oyun Arşivi". Ankara Sanat Tiyatrosu. 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "İki Asırlık Komedi". Türkiye gazetesi. 12 Ekim 2003. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "'İlginçlik' merakı nelere kadir?". Evrensel gazetesi. 17 Ekim 2003. 22 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "imdb". 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "Sinemalar". 25 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "SinemaTürk". 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Bizim Sokak". 1999. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Bir Hoş Seda". Ekşi Sözlük. 20 Haziran 2003. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Yağmuru Beklerken". imdb. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Yeşilçam huzurevinde". Sabah gazetesi. 8 Şubat 2015. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.