Timiș Nehri

Timiş Nehri
Pançova'da Timiş Nehri
Konum
Ülke(ler)	Sırbistan Romanya
Genel bilgiler
Kaynak	"Caraș-Severin ilçesi", Romanya'da Karpatlar güneyinde
Kaynak rakımı	2.484 m
Ağız	Pancova yakınlarinda Tuna Nehri
Uzunluk	339.8 km
Havza alanı	13.08 km²
Debi	730 m³/s

Timiş Nehri (Sırpca: Tamiš ; Almanca: Temesch ; Macarca: Temes ; Latince: Tibiscus veya Tibisis) Romanya ve Sırbistan'da bulunan bir ırmak'tir. Timiş Nehri'nin kaynağı Romanya, "Caraș-Severin ilçesi"'nde Karpatlar Siradağlari guneyinde 2190 m irtifali "Tracu Dağlari"'ndadir. Timiş Nehri Romanya'da Banat yaylasını geçip Sırbistan'da Pançova'da Tuna Nehri'ne katılır. Timiş Nehri'nin uzunluğu 339.8 km olup bunun 241 km'si Romanya'da, 118 km'si Sirbistan'dadir. Havza alanı 13.085 km²'dir.

Coğrafi konum

Timiş Nehri güzergah haritası

2005 sellerinde Jaša Tomić köyū

Timiş Nehri 241 km Romanya'da 118 km Sırbistan'da akar. Toplam havzası 13.085 km² olup bunu a 8,085 km²'si Romanya'da ve 5,000 km² Sırbistan'da kalır. Ağzı Tuna Nehri üzerindedir ve bu nedenle Karadeniz su havzasının bir kısmını kapsar.

Timiş Nehri Romanya'nın güney Karpatlar bölgesinde Caraș-Severin ilçesi'nde Brebu, Grădiștea ve Semenic adlı akarsıların "Trei Ape" Golü'nde birleşmesi ile başlar. Bundan sonra Timiş Nehri kuzeye yonelik akar Banat yaylasına girer ve çok kavisli ve yavaş akan bir akarsu şekline geçer. Sonra güney batıya ve güneye yönelir. Tuna Nehri'ne katılmadan önce nehrin güzergahı eskiden büyük bataklıklar halinde iken büyük yatırımlarla kontrol altına alınmış ve kanalaştırılmıştır. Böyle Timiş Nehri'nin son 53 km. si Tuna Nehri mavna trafiğine açılmıştır. Timiş nehri Sırbistan'da Pançova'da Tuna Nehrine katılır.

Timiş Nehri üzerinde Romanya'daki büyükçe yerleşkeler Caransebes ve Lugoj'dir. Romanya'nın büyük şehirlerinden olan tarihi Temeşvar ismini bu nehirden almakta ve tarihi olarak bu nehir etrafında bulunan bataklık arazi bu şehir kenerlarına erişmekte idi. Fakat 18. yüzyıl başlarından itibaren yapılan yatırımlarla bataklıkların çoğu kaldırılmış; bu nehir ve "Bega Nehri" kanalize edilmiş ve 1728'den itibaren Temeşvar şehri nehrinden 20 km kuzeyde kalmıştır. Bu nehir yatağı düzeltme yatırımları dolayısıyla Timiş Nehri'nin eskiden yayıldığı büyük bataklık arazilerde içlerinde balıkçılık tarımı yapılan büyükçe göl ve göletler yaratılmıştır. Sırbistan'da bulunan Pançova ve bölgesi gayet sanayileşmiş olup şehir önemli bir nehir limanıdır.

Timiş Nehri'nin Banat yaylasında genellikle yavaş ve çok kavisli bir yatağı takip etmesine rağmen zaman zaman yağmurlu yıllarda büyük şu baskınları yaratır. 20 Nisan 2005'te su seviyesi o zamana kadar hiç gözümlenmemiş 8.44 m'ye yükselmiş ve ortaya çıkan sellerde Boka ve Jaša Tomić adlı köyler sellerden büyük zarar görmüşlerdi.

Kolları

Timiş Nehri'nin Romanya'da şu kollari bulunur:: Râul Rece, Slatina, Valea Mare, Măcicaş Nehri, Pârâul Lung, Armeniş Nehri, Sebeş, Bistra, Şurgani Nehri, Timişana, Pogăniş Nehri, Timişul Mort Nehri ve Vena Mare. Timis Nehri'nin Sirbistan'da bulunan 118 km uzunlukta kisminda tek ama Timis Nehri'nin en buyuk kolu olan Brzava Nehri bulunmaktadir.

Kaynakça

• River Ingilizce Wikipedia "Timiș River" maddesi (İngilizce)

Dış bağlantılar

• Romanya'da Timis Nehri havzasi turizm rehberi (Romence)
• Jovan Đ. Marković (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije; Svjetlost-Sarajevo; ISBN 86-01-02651-6 (Sirpca)