Tekman
| Tekman | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Erzurum |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Önder Çengel[1] |
| • Belediye başkanı | Mustafa Ergin (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2.197 km² (848 mil²) |
| Rakım | 1.950 m (6.390 ft) |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 25,969 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 25,649 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TRS) |
| Posta kodu | 25560 |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
Tekman, Erzurum iline bağlı bir ilçedir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçenin kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, tarihte yerleşimden Ermenice kökenli "Tatos" adıyla bahsedilmiştir. 1517 tarihinde Osmanlı yönetimine katılmıştır. Kaynaklarda 1535 ve 1641 yıllarında Erzurum Eyaleti' ne bağlı bir sancak olarak görülen Tekman[2], 1836' daki kayıtlar ile 1864 tarihli salnameye göre de Erzurum sancağına bağlı kaza statüsünde kaydedilmiştir.[3] 1946 yılına kadar Hınıs ilçesine bağlı bir köy iken aynı yıl ilçe yapılmıştır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Tekman ilçesi Erzurum iline 151 km mesafede olup ilin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 2197 km² dir. İlçe, Bingöl ve Muş illerine komşudur. İlçenin rakımının ortalama 1800 metrenin üzerinde olması nedeniyle yayla ve meralar geniş yer kaplamaktadır. İlçenin kuzey batısında Palandöken Dağı, kuzeyinde Kargapazarı Dağları, doğu ve güney doğusunda ise Bingöl Dağları bulunmaktadır. Türkiye'nin en önemli akarsularından Aras Nehri ilçenin sınırları içerisinden doğmaktadır.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
İklim olarak Doğu Anadolu’ya özgü, karasal iklimin hakim olduğu Tekman' da, yazlar kısa ve serin, kışları ise 7 – 8 ay gibi oldukça soğuk ve uzun geçer.
İlçe oluşu[değiştir | kaynağı değiştir]
1946 yılına kadar Hınıs ilçesine bağlı bir köy iken 1946 yılında çıkarılan bir kararnameyle ilçe statüsüne kavuşmuştur. Günümüzdeki ilçenin 71 mahallesi bulunmaktadır. Daha önce ilçeye bağlı bulunan Bayındır, Hatunan ve ve Çimenözü köyleri coğrafi konumları nedeniyle Çat ilçesine, Erduran ve Dibekli köyleri Hınıs ilçesine bağlanmış, Karayazı ilçesine bağlı bulunan Akdağ köyü ile Hınıs ilçesine bağlı, Gümüşlük, Güneşli, Çat Kale, Çağlar, Çayır dağı ve kuruca köyleri de Tekman ilçesine bağlanmıştır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1965[4] | 24.350 | 836 | 23.514 |
| 1970[5] | 27.115 | 1.048 | 26.067 |
| 1975[6] | 30.139 | 2.014 | 28.125 |
| 1980[7] | 31.614 | 2.109 | 29.505 |
| 1985[8] | 34.004 | 2.423 | 31.581 |
| 1990[9] | 34.184 | 3.150 | 31.034 |
| 2000[10] | 34.640 | 6.350 | 28.290 |
| 2007[11] | 32.090 | 4.700 | 27.390 |
| 2008[12] | 31.190 | 3.694 | 27.496 |
| 2009[13] | 30.557 | 3.957 | 26.600 |
| 2010[14] | 30.285 | 3.507 | 26.778 |
| 2011[15] | 30.032 | 3.505 | 26.527 |
| 2012[16] | 29.247 | 3.595 | 25.652 |
| 2013[17] | 28.772 | 28.772 | veri yok |
| 2014[18] | 27.775 | 27.775 | veri yok |
| 2015[19] | 26.792 | 26.792 | veri yok |
| 2016[19] | 26.248 | 26.248 | veri yok |
| 2017[19] | 25.957 | 25.957 | veri yok |
| 2018[19] | 25.969 | 25.969 | veri yok |
| 2019[19] | 25.723 | 25.723 | veri yok |
| 2020[19] | 25.649 | 25.649 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe ekonomisi daha çok hayvancılığa dayalıdır. 2011 yılı verilerine göre ilçede kırkılan küçükbaş hayvan olarak; 57700 koyun ile 4850 kıl keçisi bulunmaktadır. Tarım, ilçede ikinci sıradaki ekonomik etkinliktir. Ayrıca arıcılık da yaygın halde görülmektedir. İlçeye bağlı Geçit, Akçakoca, Keleriş, Taşkesen, Karlıca ve Gökoğlan köyleri ile Hayta komu sınırları içerisinde krom madeni, Ilıgöze köyünde de demir madeni bulunmaktadır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2020.
- ^ ""Bayburt Sancağı (1642 Tarihli Avarız Defterine Göre)"; DergiPark Akedemik;Mehmet İnbaşı". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015.
- ^ ""294 Numaralı Hınıs Livası Mufassal Tahrir Defteri ( 963/1556 )"; T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın Nu: 46; ISBN 975-19-2651-3; ANKARA - 2000" (PDF). 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2015.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Tekman Nüfusu - Erzurum". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Erzurum Tekman Nüfusu". nufusune.com.
 | Erzurum ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |