Yukarıhanbeyi, Tekman

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yukarıhanbey
Harita
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Yukarıhanbey
Yukarıhanbey
Yukarıhanbey
Yukarıhanbey'in Erzurum 'daki konumu
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeTekman
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
Rakım2085 m
Nüfus
 (2022)[1][2]
 • Toplam105
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25560

Yukarıhanbey, Erzurum ilinin Tekman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, 1928 yılından beri aynı adı taşımaktadır.[4] 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Tekman Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[5]

Mahallenin adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi: Yukarı ve Aşağı Hanbeyi Köyleri Anadolu ya Yerleşmiş 24 Oğuz-Türkmen Boylarından; Üç-Oklara Bağlı Gökhan oğullarından Bayındır Han Soyundan; Hanbeyi Hacı Miro Ahmet ve kardeşleri tarafından kurulmuştur.... Bu köyler(Yukarı Hanbeyi ve Aşağı Hanbeyi) kuzeyden Palandöken dağlarından, güneyde Tekman ovasının tümü tuzla dahil Osmanlı Devleti zamanında 1570' lerde Yavuz Sultan Selim Han tarafından Miro Hacı Ahmet ve oğullarına Hazineden tapulu olarak verilmiş Osmanlı devletinin son dönemlerinde muhacir Müslüman grupların iskanına "Beylik" müsaade etmiş Tekman bucak yapılıp bu ve çevredeki köy ve kom'lar Tekman'a bağlanmıştır.Cumhuriyetin ilk yıllarında Erzurum dan idare edilen köy ve varlıkları giderek azalmış ciddi kavga ve kan davalarına sebep olmuştur.Bu ve çevre köyler şecereli Türk köyleridir.Akrabalık bağları güçlüdür.Geleneklerine sahiptirler. 1850 li yıllardan başlayarak Erzurum ve çevresine Kars,Karaköse ve Muş yöresine göçen ve buralarda 40-45 yıl kalan Ermeniler'in katliamlarını önlemek amacıyla, 2. Abdülhamid döneminde oluşturulan gönüllü Hamidiye Alaylarında Mahallenin beyi Hacı Miro Ahmet ve oğulları (Tahir Beğ oğulları) Şehri,Şükrü, Şakir beyler devlete önemli hizmetler vermiş,diğer kardeş ve yeğenler de farklı cephelerde şehit ve gazi olmuşlardır. Türkiye de mevcut şehirleşme köylere ilgiyi azaltmış zor tabiat şartları, zorunlu olmadığı müddetçe köylerde yaşamayı zor hale getirmiştir.Komşu köyler ve Hanbeyi köyleri birbirine Atadan akrabadır.Muhacirlerin kültürleriyle iç içe geçen temel kültür çevreden olumlu övgüler almakta Devlete Dine ve toprağa bağlılıkta farklı bir imaj sergilemektedirler.İlgili bilgi ve belgelere Osmanlı arşivlerinden ve Tapu Tahrir Defterlerinden ulaşılabilir.[6]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, Erzurum il merkezine 100 km,[7] Tekman ilçe merkezine 24 km[8] uzaklıktadır. Mahalle, Tekman'ın kuzeydoğusunda olup, numaralı Tekman-Hınıs il yoluna, Aşağıhanbeyli ve Karatepe mahalleleri üzerinden, Işıklar Mahallesi'nde 14,1 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[9]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 105[1]
2021 110[1]
2020 113[1]
2019 115[1]
2018 122[1]
2017 123[1]
2016 129[1]
2015 134[1]
2014 128[1]
2013 121[1]
2012 117[2]
2011 186[2]
2010 183[2]
2009 187[2]
2008 173[2]
2007 169[2]
2000 142[2]
1990 129[10]
1985 129[11]
1965 159[12]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Tekman Yukarıhanbey Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Yukarihanbey, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  4. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  5. ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  6. ^ Bu bilgiler; Prof. Dr. Tuncer GÜLENSOY tarafından yapılan araştırmalara dayanmaktadır. Araştırmalar, Kültür Bakanlığı Folklor Araştırma Dairesi Yayınlarından 1977 Basımı Türk Halkbilim Araştırma Yıllığında mevcuttur.
  7. ^ "Yukarıhanbey to Erzurum". Yukarıhanbey to Erzurum. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  8. ^ "Yukarıhanbey to Tekman". Yukarıhanbey to Tekman. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  9. ^ "Yukarıhanbey to Işıklar". Yukarıhanbey to Işıklar. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. 
  10. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  11. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]