Repenomamus

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Repenomamus
Yaşadığı dönem aralığı: 125-123,4 myö
Apsiyen-Albiyen 
Tip tür, R. giganticus, Paleozoological Museum, Çin
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Cins: †Repenomamus
Li et al., 2000
Tip tür
†Repenomamus robustus
Li et al., 2001[1]
Tür
†Repenomamus robustus Li et al., 2000
†Repenomamus giganticus Hu et al., 2005

Repenomamus (Latince: "sürüngen" (reptilis), "memeli" (mammalis)[2]) iki tür, Repenomamus robustus ve Repenomamus giganticus, içeren opossum ve porsuk boyutlu gobiconodontid[3] memeli cinsidir. Her iki tür de Çin'de bulunan ve yaklaşık 125-123,2 milyon yıl öncesine, erken Kretase dönemine ait fosillerden bilinmektedir. R. robustus, dinozorlar da dahil olmak üzere omurgalılarla beslendiğine dair iyi kanıtlar bulunan birkaç Mezozoik memeliden[7] biridir. Bu hayvanların öncelikle canlı dinozorları mı avladıkları yoksa leşlerle mi beslendikleri tam olarak net olmasa da, birincisinin kanıtı, büyük olasılıkla R. robustus tarafından dinozor Psittacosaurus lujiatunensis'in bir örneğine yönelik bir yırtıcılık girişiminin sonuçlarını sergileyen fosilleşmiş kalıntılarda mevcuttur.[8] R. giganticus, Mezozoik dönemden bilinen en büyük memeliler arasındadır.

Sınıflandırma ve keşif[değiştir | kaynağı değiştir]

Psittacosaurus yavrularıyla beslenen bir R. robustus .

Fosiller, olağanüstü derecede iyi korunmuş tüylü dinozor fosilleriyle ünlü Çin'in Liaoning eyaletindeki Yixian Formasyonu'nun lagerstätte'sinden çıkarıldı. Erken Kretase dönemine, özellikle 125-123,2 milyon yıl öncesine tarihlendiler.

Repenomamus, çağdaş akrabaları olmayan bir grup erken memeli olan triconodontların bir cinsidir. R. robustus 2000 yılında Li, Wang, Wang ve Li tarafından, R. giganticus ise 2005 yılında Hu, Meng, Wang ve Li tarafından tanımlandı. Bilinen iki tür, 2000 yılında aynı makalede tanımlanan Repenomamidae familyasının tek üyeleridir. Ara ara alternatif olarak Gobiconodontidae ailesinin bir üyesi olarak listelenir; bu atama tartışmalı olsa da, bu aile ile yakın bir ilişki sağlam temellere dayanmaktadır.

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

R. giganticus'un fosil kafatası

Repenomamus'ta bilinen türlerin bireyleri, epey eksiksiz fosillerle temsil edilen,[9][10] bilinen en büyük Mezozoik memelilerdir[9][10][11][12][13] (gerçi Kollikodon daha büyük olabilir,[14] ve Schowalteria, Oxlestes, Khuduklestes ve Bubodens daha büyük olmasa da benzer boyutlara ulaştı[15][16]). R. robustus'un yetişkinleri, bir opossum büyüklüğündeydi. Kuyruksuz vücut uzunluğu 10,6 cm'lik tahmini kafatası uzunluğu olan tam bir örnek için 41,2 cm idi, her ne kadar 11,2 cm'lik kafatasına sahip daha parçalı bir örnek olmasına rağmen. R. robustus'un tahmini kütlesi 4–6 kg'dır. R. giganticus'un bilinen yetişkini; 68,2 cm vücut uzunluğu, 1 m üzerinde toplam uzunluğu (16 cm'ye ulaşan kafatası; 52,2 cm'lik gövde ve 36,4 cm uzunluğunda korunmuş kuyruk) ve 12-14 kg'lık tahmini kütlesiyle R. robustus'tan yaklaşık %50 daha büyüktü.[17] Bu buluntular, Mezozoik memelilerin bilinen beden ölçüleri aralığını önemli ölçüde genişletiyor. Aslında Repenomamus, Graciliraptor gibi aynı ortamdaki birkaç küçük dromaeosaurid dinozordan daha büyüktü.[9][17] Omuz ve bacak kemiklerinin özellikleri, yaşayan küçük ile orta boyutlu doğuran memelilerin çoğunda olduğu gibi, tüm ayak tabanlarına basarak uzuvları yayan bir duruşu gösterir. Doğuran memelilerinin tersine, Repenomamus orantılı olarak daha uzun bir gövdeye ve daha kısa uzuvlara sahipti.

Dentisyon başlangıçta 3.1.2.42.1.2.5 olarak yorumlandı, ancak daha yeni bir çalışma bunun yerine 3.1.1.52.1.2.5 olduğunu gösteriyor.[18]

Paleobiyoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Midesinde Psittacosaurus kalıntıları olan R. robustus örneği, Çin Paleozooloji Müzesi

Dişlerin ve çenenin özellikleri, Repenomamus'un etobur olduğunu ve midesinde korunan yavru bir Psittacosaurus'un parçalı iskeletiyle keşfedilen bir R. robustus örneğinin, en azından bazı Mezozoik memelilerin etçil olduğuna ve dinozorlar dahil diğer omurgalılarla beslendiğine dair ikinci doğrudan kanıtı temsil ettiğini ileri sürmektedir;[17] bir Deltatheridium tarafından bir teropod olan Archaeornithoides'e yapılan fosil kayıtlara geçmiş bir saldırı, tanımlanmasından önceye tarihlenir.[19] Repenomamus'un yırtıcı bir yaşam tarzına uygun olduğunu gösteren daha fazla kanıt, sonradan yetişkin bir Psittacosaurus'un yanında bir R. robustus örneği bulunduğunda ortaya çıktı. Moğolistan'daki Dövüşen Dinozorlar fosiline benzer şekilde, fosilin iç içe geçmiş doğası, memelinin büyük olasılıkla devam eden bir yırtıcılık girişimiyle başlayan iki hayvan arasındaki bir kavganın sonucu olabilirdi. Bu, Repenomamus'un dinozoru ısırırken kolları ve bacaklarıyla Psittacosaurus'a tutunması temelinde belirlendi.[8] Etobur türler bir bütün olarak ötrikonodontlarda bilinmektedir ve benzer şekilde Gobiconodon, Jugulator ve hatta Triconodon'un kendisinin[20] oransal olarak büyük avlarla mücadele ettiği düşünülmektedir; leşçil beslenme kanıtı bile birincisine atfedilir.

Diğer pek çok plasentalı olmayan memeli gibi, Repenomamus'un epipubik kemikleri vardı, bu da modern keseli hayvanlar ve monotremler gibi onun gelişmemiş yavrular doğurduğunu veya yumurtladığına işaret ediyor.[17]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Li (2001). "A new family of primitive mammal from the Mesozoic of western Liaoning, China". Chinese Science Bulletin. 46 (9): 782-785. Bibcode:2001ChSBu..46..782L. doi:10.1007/bf03187223. 
  2. ^ "Glossary. American Museum of Natural History". 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Marisol Montellano, James A. Hopson, James M. Clark (2008). "Late Early Jurassic Mammaliaforms from Huizachal Canyon, Tamaulipas, México". Journal of Vertebrate Paleontology. 28 (4): 1130-1143. doi:10.1671/0272-4634-28.4.1130. 
  4. ^ Wilson Gregory P, Riedel Jeremy A (2010). "New Specimen Reveals Delta Theroidan Affinities of the North American Late Cretaceous Mammal Nanocuris". Journal of Vertebrate Paleontology. 30 (3): 872-884. Bibcode:2010JVPal..30..872W. doi:10.1080/02724631003762948. 
  5. ^ Christian DE MUIZON, Brigitte LANGE-BADRÉ (2007). "Carnivorous dental adaptations in tribosphenic mammals and phylogenetic reconstruction". Lethaia. 30 (4): 353-366. doi:10.1111/j.1502-3931.1997.tb00481.x. 
  6. ^ Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo (2004). "Chapter 12: Metatherians". Mammals from the Age of Dinosaurs: origins, evolution, and structure. New York: Columbia University Press. ss. 241-243. ISBN 978-0-231-11918-4. 
  7. ^ Other eutriconodonts and deltatheroidean metatherians have adaptations towards specialised carnivory[4][5][6]
  8. ^ a b "An extraordinary fossil captures the struggle for existence during the Mesozoic". Scientific Reports (İngilizce). 13 (1): 11221. 18 Temmuz 2023. doi:10.1038/s41598-023-37545-8. ISSN 2045-2322. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ a b c Donald R. Prothero (15 Kasım 2016). The Princeton Field Guide to Prehistoric Mammals. Princeton University Press. s. 33. ISBN 9780691156828. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  10. ^ a b Frank Zachos, Robert Asher (22 Ekim 2018). Mammalian Evolution, Diversity and Systematics. De Gruyter. s. 224. ISBN 9783110341553. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  11. ^ Paul Selden, John Nudds (19 Eylül 2012). Evolution of Fossil Ecosystems. Secont edition. Academic Press. s. 178. ISBN 9780124046290. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  12. ^ Kenneth D. Rose (2006). The Beginning of the Age of Mammals. Johns Hopkins University Press. s. 62. ISBN 9780801884726. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  13. ^ Zofia Kielan-Jaworowska (2013). In Pursuit of Early Mammals. Indiana University Press. s. 115. ISBN 9780253008244. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2022. 
  14. ^ Clemens et al., 2003
  15. ^ Fox R. C., Naylor B. G. (2003). "A Late Cretaceous taeniodont (Eutheria, Mammalia) from Alberta, Canada". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie. 229 (3): 393-420. doi:10.1127/njgpa/229/2003/393. 
  16. ^ Wilson R. W. (1987). "Late Cretaceous (Fox Hills) multituberculates from the Red Owl local fauna of western South Dakota". Dakoterra. 3: 118-122. 
  17. ^ a b c d Hu ve diğerleri. (2005). "Large Mesozoic mammals fed on young dinosaurs" (PDF). Nature. 433 (7022): 149-152. doi:10.1038/nature03102. PMID 15650737. 20 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  18. ^ Alexey Lopatin, Alexander Averianov, Gobiconodon (Mammalia) from the Early Cretaceous of Mongolia and Revision of Gobiconodontidae, First online: 12 July 2014
  19. ^ Elzanowski (1993). "Skull of Archaeornithoides from the Upper Cretaceous of Mongolia" (PDF). American Journal of Science. 293: 235-252. doi:10.2475/ajs.293.A.235. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  20. ^ "Triconodon | fossil mammal genus". 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Repenomamus&oldid=32009577" sayfasından alınmıştır