Rüzgâr Gibi Geçti (film)
Gone with the Wind | |
Yönetmen | Victor Fleming |
---|---|
Yapımcı | David O. Selznick |
Senarist | Roman: Margaret Mitchell Uyarlama: Sidney Howard |
Oyuncular | Clark Gable Vivien Leigh Leslie Howard Olivia de Havilland Hattie McDaniel |
Müzik | Max Steiner |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Dram, romantik, savaş |
Renk | Renkli (Technicolor) |
Yapım yılı | 15 Aralık 1939, ABD |
Süre | 222 dakika |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 3,9 milyon $ |
Rüzgâr Gibi Geçti, orijinal adıyla Gone with the Wind, Margaret Mitchell'ın Pulitzer Ödüllü aynı adlı romanından sinemaya uyarlanmış 1939 ABD yapımı bir filmdir.
Film 14 dalda Oscar'a aday olmuş ve 10 dalda bu ödülü kazanmıştır. Zamanında Türkiye sinemalarında da gösterime girmiş, defalarca televizyonlarda oynamıştır.
Amerikan Film Enstitüsü'nün hazırladığı tüm zamanların En İyi Filmleri listesinde (AFI'nın 100 Yılı... 100 Film) dördüncü sıradadır. Zamanında tüm dünyada toplam 400.176.459$ hasılat yapmış olup[1] enflasyona göre düzenlenen tabloya göre film tüm zamanların en çok gişe hasılatı yapan filmidir[2]
1993 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]İrlandalı Scarlett O'Hara (Vivien Leigh), Tara isimli çiftlikte yaşamaktadır. 12 Meşeler Çiftliği'nin varisi Ashley Wilkes'e (Leslie Howard) âşık olduğunu düşünmektedir. Ashley'nin, kuzeni Melanie (Olivia de Havilland) ile evlenme kararı aldığını öğrenir.
Scarlett, Ashley'nin evinde Rhett Butler (Clark Gable) ile tanışır. Ashley ve Melanie'nin evlenmesine engel olamayan Scarlett, çevresindeki erkeklerden biriyle acele bir evlilik yapar. Bu sırada Kuzey-Güney Savaşı patlak vermiştir. Melanie ve Scarlett'in kocası savaşa gider. Scarlett'in kocası savaşta ölür.
Savaş, Güney'in şartlarını çok ağırlaştırır. Scarlett annesini kaybeder. Babası ise aklını yitirmiştir. Melanie ve Scarlett, Tara'da birlikte yaşamaya başlarlar. Ashley'den haber alınamamaktadır. Savaş biter ve Ashley geri döner. Tara'nın vergilerini ödeyemeyen Scarlett, kızkardeşinin nişanlısı ile evlenir ve çiftliği kurtarır. Scarlett'in yeni özgür olmuş fakir zenciler tarafından saldırıya uğraması üzerine Rhett, Ashley ve Scarlett'in kocası intikam almaya giderler. Scarlett'in ikinci kocası da çatışma sırasında ölür.
Scarlett'in Ashley'e olan takıntısı devam etmektedir. Ancak, Rhett Buttler ile üçüncü evliliğini yapar. Bir kızları olur. Rhett, Ashley'i kıskanmaktadır. Bir gün kızını alır ve Londra'ya gider. Ancak kızın annesini özlemesi nedeniyle üç ay sonra geri dönerler. Bu arada Scarlett ikinci çocuğuna hamiledir. Dönüşte yaşanan tartışma sonucu Scarlett bebeğini kaybeder. Bebeğin ardından kızlarının da ölümü ilişkilerini iyice sarsar.
Melanie ölümcül şekilde hastalanır. Scarlett'ten Ashley ve oğluna bakmasını ister. Bu arada Scarlett Rhett'e âşık olduğunu fark etmiştir. Melanie'nin evinde Scarlett'in Ashley ile ilgilenmesi Rhett'in Scarlett'i terk etmesine neden olur.
Bu trajik aşk dörtgeninin fonunda, Kuzey-Güney Savaşı ve Güney'in yeniden yapılandırılması, Atlanta'nın yanışı, yaralı Güney eyaletleri federasyonu üyeleri ile dolu tarlalar da kullanılmıştır. Titizlikle hazırlanmış sahneler, gün batımı görüntüleri, dramatik ve romantik müzik, trajik savaşı somut hale getirmek için kullanılan güney halk şarkıları, nükteli diyaloglarla Rüzgâr Gibi Geçti, sinema tarihindeki büyük epik dramlardan biri olarak kabul edilir.
Irkçılık
[değiştir | kaynağı değiştir]Film bazı eleştirmenlerce Güney'in değerlerini övmesi ve kölelik düzenini romantik dille anlatması gerekçeleriyle eleştiriye uğramıştır. Ancak, gerek filmin çekildiği yıl gerekse daha sonra filmi izleyenlerin çoğu bu eleştiriyi paylaşmamıştır.
Hattie McDaniel tarafından canlandırılan Mammy karakteri köleliğin en güzel örneği eleştirisine uğrasa da Mammy'nin Scarlett'in yetişmesinde oynadığı rol ve katı tavırları bu eleştirilerin sönük kalmasına yol açmıştır.
Hattie McDaniel, 1930 ve 1940'lı yıllardaki zencilere yönelik tavır nedeniyle filmin Atlanta, Georgia'daki ilk gösterimine katılamamıştır. Buna karşın, aldığı "En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü" ile Afro-Amerikalılar için bir gurur kaynağı olmuştur.
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Clark Gable - Rhett Butler
- Vivien Leigh - Scarlett O'Hara
- Leslie Howard - Ashley Wilkes
- Olivia de Havilland - Melanie Hamilton
- Thomas Mitchell - Gerald O'Hara
- Barbara O'Neil - Ellen O'Hara
- Evelyn Keyes - Suellen O'Hara
- Ann Rutherford - Carreen O'Hara
- Fred Crane - Stuart Tarleton
- George Reeves - Brent Tarleton
- Hattie McDaniel - Mammy
- Oscar Polk - Pork
- Butterfly McQueen - Prissy
- Victor Jory - Jonas Wilkerson
- Everett Brown - Koca Sam
Yapım ekibi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yönetmen: Victor Fleming
- Yazan: Margaret Mitchell
- Senaryo: Sidney Howard
- Kurgu: Hal C. Kern, James E. Newcom
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Oscar Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Rüzgâr Gibi Geçti 14 dalda (En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında iki oyuncuyla) Oscar'a aday olmuş ve 9 dalda ödül kazanmıştır. Film ayrıca Oscar Onur Ödülü'nü de almıştır.
- En İyi Kadın Oyuncu Ödülü: Vivien Leigh
- En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü: Hattie McDaniel
- En İyi Sanat Yönetmeni Ödülü: Lyle R. Wheeler
- En İyi Renkli Sinematografi Ödülü: Ernest Haller, Ray Rennahan
- En İyi Yönetmen Ödülü: Victor Fleming
- En İyi Kurgu Ödülü: Hal C. Kern, James E. Newcom
- En İyi Film Ödülü: David O. Selznick
- En İyi Senaryo Ödülü: Sidney Howard
- Teknik Başarı Ödülü: Don Musgrave
Onur Ödülü: William Cameron Menzies (Renklerin filmdeki dramatik havayı artırmak için kullanmaktaki başarısı nedeniyle)
Oscar adaylıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]- En İyi Erkek Oyuncu: Clark Gable
- En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu: Olivia de Havilland
- En İyi Efekt/Özel Efekt: Jack Cosgrove (fotoğraf), Fred Albin (ses), Arthur Johns (ses)
- En İyi Film Müziği: Max Steiner
- En İyi Ses Kaydı: Thomas T. Moulton
Diğer ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- New York Film Eleştirmenleri Ödülleri (1939): En İyi Kadın Oyuncu Ödülü -Vivien Leigh
- Photoplay Ödülleri (1939): Onur Ödülü - David O. Selznick
- ABD Halkın Seçimi (People's Choice) Ödülleri (1989): Tüm zamanların en beğenilen motion picture'ı ödülü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ödüller | ||
---|---|---|
Önce gelen You Can't Take It with You |
En İyi Film Akademi Ödülü 1939 |
Sonra gelen Rebecca |
- 1939 çıkışlı filmler
- 1930'larda savaş filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri romantik dram filmleri
- Amerikan İç Savaşı filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri romanlarından uyarlanan filmler
- En İyi Film Akademi Ödülü sahipleri
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi filmleri
- Max Steiner'in müziğini yaptığı filmler
- 1930'larda dramatik filmler
- İntikam teması içeren Amerika Birleşik Devletleri filmleri
- Kölelik ile ilgili filmler
- Metro-Goldwyn-Mayer filmleri
- Kaliforniya'da çekilmiş filmler
- Victor Fleming'in yönettiği filmler
- Amerika Birleşik Devletleri epik filmleri
- Amerika Birleşik Devletleri romantik tarihî filmleri
- Gerçek olaylara dayanan epik filmler
- Konusu Londra'da geçen filmler
- Konusu Atlanta'da geçen filmler
- 1930'larda tarihî filmler