Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022)

Özbek Dilinin Açıklamalı Sözlüğü
Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022)
Editörler	Abduvahob Madvaliyev; Durdona Xudayberganova
Ülke	Özbekistan
Dil	Özbekçe
Yayım	2022 (özgün); daha çevirilmemiştir (Türkçe)
Sayfa	964 (I Cilt); 1036 (II Cilt); 844 (III Cilt); 824 (IV Cilt); 720 (V Cilt); 864 (V Cilt)
	ISBN 978-9943-8834-4-4 (I Cilt); ISBN 978-9943-8834-5-1 (II Cilt); ISBN 978-9943-8834-6-8 (III Cilt); ISBN 978-9943-8834-7-5 (IV Cilt); ISBN 978-9943-8 834-8-2 (V Cilt); ISBN 978-9 943-8834-9-9 (VI Cilt);

Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) (Türkçe çevirisi: Özbek Dilinin Açıklamalı Sözlüğü), Özbek dilinin Açıklayıcı sözlüğü olan ve altı ciltten oluşan bir sözlüktür. Kitap aynı zamanda Özbek Latin alfabesiyle hazırlanan ilk büyük sözlüktür. Proje, Özbek Dili Geliştirme Departmanı, Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Maneviyat ve Devlet Dili Geliştirme Dairesi ve Özbekistan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi'nin Özbek Dili, Edebiyatı ve Folklor Enstitüsü işbirliğiyle hazırlanmıştır.^[1]

Sözlük tamamen 2006-2008'de Kiril dilinde yayınlanan açıklamalı sözlüğe dayanmaktadır. Latin harfli baskı, önceki baskıları düzenleyen Abduvahob Madvaliyev ile birlikte Durdona Hudayberganova'nın editörlüğünde hazırlanmıştır. Kiril versiyonunda yer almayan yaklaşık 3.000 kelime Latin yazısındaki sözlüğe dahil edilmiştir.^[2]

Modern Özbek edebî dilinde yaygın olarak kullanılan 80 000 kelime sözlükte yer almaktadır. Sözlükte kelimeler, birleşik sözcükler, bilim, teknoloji, sanat ve kültür alanlarıyla ilgili terimler, bazı diyalektik veya tarihi ve eski kelimeler de yer almaktadır. Sözlükte kelimelerin kullanımı Özbek edebiyatından ve basınından alınan örnekleriyle verilmiştir.

Sözlükte 1990'larda benimsenen kurallardan farklı olarak Kiril alfabesindeki "Я" ve "Ё" harfleri ünsüzlerden sonra sırasıyla "ya" ve "yu" olarak yazılır. Özellikle ayların adı olan "Sentabr" (Eylül) yerine "Sentyabr" olarak yazılmıştır. Ayrıca tırnak işaretleri 1990'larda geliştirilen noktalama kurallarında olduğu gibi „...“ olarak değil, İngilizce kesme işaretlerinde olduğu gibi "..." olarak yazılmıştır.

Kitap ciltleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Cilt	ISBN	Kitaptaki makale kapsamı
I	978-9943-8834-4-4	A — D
II	978-9943-8834-5-1	E — K
III	978-9943-8834-6-8	L — P
IV	978-9943-8834-7-5	Q — S
V	978-9943-8834-8-2	T — V
VI	978-9943-8834-9-9	X — CH

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "O'zbek tilining izohli lug'ati taqdimoti o'tkazildi". Oʻzbekiston milliy axborot agentligi. 1 Haziran 2023. 22 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.
^ "6 jildli «O'zbek tilining izohli lug'ati» taqdimoti o'tkazildi". Kun. 1 Haziran 2023. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sözlük Book.uz web sitesinde 22 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "O'zbek tilining izohli lug'ati taqdimoti o'tkazildi". Oʻzbekiston milliy axborot agentligi. 1 Haziran 2023. 22 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.

[2] "6 jildli «O'zbek tilining izohli lug'ati» taqdimoti o'tkazildi". Kun. 1 Haziran 2023. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2023.

[1]

[2]