Mikoyan MiG-29
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| MiG-29 Fulcrum | |
|---|---|
 MiG-29 bir gösteri uçuşu sonrasında park halinde iken, Abbotsford Havacılık Fuarı 1989 | |
| Türü | Avcı uçağı, çok maksatlı uçak |
| Ulusal köken |  Sovyetler Birliği  Rusya |
| Üretici | Mikoyan |
| İlk uçuş | 6 Ekim 1977 |
| Hizmete giriş | Ağustos 1983 |
| Durumu | Etkin hizmette |
| Ana kullanıcı | Rus Hava Kuvvetleri |
| Diğer kullanıcılar | Hindistan Hava Kuvvetleri Ukrayna Hava Kuvvetleri Azerbaycan Hava Kuvvetleri |
| Üretim aralığı | 1982- |
| Üretim sayısı | 1,600+ |
| Birim maliyeti | 11 milyon US$ (MiG-29B, 1984, 1999) |
| Değişimleri | Mikoyan MiG-29M Mikoyan MiG-29K Mikoyan MiG-35 |
Mikoyan MiG-29 (Rusça: Микоян МиГ-29; NATO rapor adı: Fulcrum), Sovyetler Birliği'nde geliştirilen çift motorlu bir avcı uçağıdır. Mikoyan tasarım bürosu tarafından 1970'li yıllarda, bir hava üstünlüğü avcı uçağı olarak tasarlandı. MiG-29, daha büyük boyutlu Suhoy Su-27 ile birlikte, Amerikan yapımı McDonnell Douglas F-15 Eagle ve General Dynamics F-16 Fighting Falcon gibi savaş uçaklarına karşı geliştirildi.[1] Uçak, 1983 yılında Sovyet Hava Kuvvetleri envanterine resmî olarak katıldı.
Başlangıçta yalnızca düşman hava araçlarıyla mücadele amacıyla tasarlanan MiG-29, zamanla çok amaçlı görevler üstlenecek şekilde uyarlandı. Bu kapsamda birçok MiG-29, çeşitli havadan karaya füze ve hassas güdümlü mühimmat sistemleriyle donatıldı. Uçak, MiG-29M gibi çok rollü versiyonlar ile uçak gemilerinde görev yapabilen MiG-29K gibi uçak gemisi konuşlu modeller dâhil olmak üzere çeşitli varyantlarla üretildi. Serinin bugüne kadarki en gelişmiş modeli ise Mikoyan MiG-35'tir. Daha sonraki modellerde, önceki sürümlere kıyasla daha güçlü motorlar, HOTAS uyumlu cam kokpitler, modern radar sistemleri, kızılötesi arama ve takip sensörleri ve ciddi ölçüde artırılmış yakıt kapasitesi yer almaktadır. Ayrıca bazı varyantlar, havadan yakıt ikmali yapabilecek şekilde geliştirildi.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, çok sayıda eski Sovyet ülkelerinin orduları MiG-29'u kullanmaya devam etti ve bunların en büyüğü Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri oldu. Rusya, elindeki MiG-29 filosunu modernize ederek MiG-29SMT konfigürasyonuna yükseltmeyi hedefledi, ancak yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle bu sürecin kapsamı sınırlı kaldı. MiG-29 aynı zamanda uluslararası alanda da yaygın olarak ihraç edildi; bugüne dek 30'dan fazla ülke tarafından kullanıldı ya da hâlen kullanılmaktadır. Flight Global tarafından 2024 yılı itibarıyla yayımlanan verilere göre, tüm varyantları dâhil olmak üzere dünya genelinde 809 adet MiG-29 aktif görevde bulunmakta olup, bu sayıyla MiG-29, en yaygın beşinci avcı uçağı konumundadır.[2]
Güncel kullanıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Azerbaycan: 9
Bangladeş: 6 MiG-29B ve 2 MiG-29UB toplamda 8 adet
Belarus: 31 MİG-29 ve 13 MİG-29BM toplamda 44 adet
Bulgaristan: 16 MiG-29 VE 3 MiG-29UB toplamda 19 adet
Çad: Ukrayna tarafından verilen 3 MİG-29
Eritre: 4 MİG-29
Hindistan: 65 MİG-29UPG ve Hint Deniz Hava Kolunda 36 MİG-29K toplamda 101 adet
İran: 19
Kazakistan: 23
Kuzey Kore: 35 MiG-29B ve 5 MiG-29UB toplamda 40 adet
Malezya: 10 MİG-29N ve 2 MiG-29NUB toplamda 12 adet
Myanmar: 6 MİG-29SE, 20 MİG-29SM VE 5 MİG-29UB toplamda 31 adet
Özbekistan: 30
Peru: 8 MİG-29, 3 MiG-29SE, 6 MiG-29SMP ve 2 MiG-29UBP toplamda 19 adet
Polonya: 25 MİG-29A ve 6 MİG-29UB toplamda 31 adet
Rusya: 256
Sırbistan: 3 MiG-29B ve 1 MiG-29UB toplamda 4 adet
Slovakya: 10 MiG-29AS ve 2 MiG-29UBS toplamda 12 adet
Sudan: 24
Suriye: 46
Türkmenistan: 20
Ukrayna: 70
Yemen: 20 MiG-29SMT ve 5 MiG-29UBT toplamda 25 adet
Eski kullanıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Doğu Almanya
Almanya: Doğu Almanya ile Batı Almanya birleşince Doğu Almanya'dan kalan MİG-29'lar bir süre kullanıldı. Daha sonra hizmetten ayrıldı.
Çekoslovakya- Çekya
Macaristan
Irak: 1991 Körfez Savaşı'ndan önce 41 tane MİG-29'a sahipti. Körfez Savaşı'nda 18 tane MİG-29 vuruldu. 1995'te ambargodan dolayı yaşanan yedek parça sorunu yüzünden hizmet dışı bırakıldı.
Moldova
Romanya
Sovyetler Birliği: 1991 yılında Sovyetler Birliği yaklaşık 1000 MİG-29 vardı. 1991'de Belarus (50), Ukrayna (220), Kazakistan (40), Özbekistan (30), Türkmenistan (20) ve 600'den fazla MİG-29 Rusya'ya verildi.
Yugoslavya: 1987 ve 1988 yıllarında 14 MiG-29B adlı ve 2 MiG-29UB elde etti. Yugoslavya dağıldıktan sonra MİG-29'lar Sırbistan'a kaldı.
Genel özellikler[3]
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mürettebat: 1
- Uzunluk: 17.32 m (57 ft 10 in)
- Yükseklik: 4.73 m (15 ft 6 in)
- Kanat açıklığı: 11.36 m (37 ft 3 in)
- Kanat Alanı: 38 m² (410 ft²)
- Boş ağırlığı: 11,000 kg (24,251 lb)
- Yüklü ağırlığı: 14,900 kg (32,849 lb)
- Azami Kalkış Ağırlığı: 18,000 kg (39,683 lb)
- Motor: 2 × Klimov RD-33 Artyakıcı turbofan, 8,300 kgf (81.4 kN, 18,300 lbf) her biri
Performans
[değiştir | kaynağı değiştir]- Azami hız: 2.25 Mach (2,400 km/s, 1,490 mph), alçak irtifada: 1.25 Mach (1,500 km/s, 930 mph)
- Menzil: 1,430 km (770 nmi, 890 mi) (dahili yakıt ile birlikte)
- Azami irtifa: 18,000 m (59,000 ft)
- Tırmanış değeri: ilk: 330 m/s, ortalama: 109 m/s 0–6000 m (65,000 ft/dk)
- Kanat yüklemesi: 403 kg/m² (82 lb/ft²)
- İtici Güç/Ağırlık oranı: 1.09
Uçakta;
1 Adet 30 mm top
AAM (Hava Hava) görevleri için:
AA-8, AA-10, AA-11 füzelerini kullanmaktadır.
AGM (Hava Yer) görevleri için:
AS-12, AS-14 füzeleri vardır.
İlgili içerik
[değiştir | kaynağı değiştir]Benzer gelişimdeki uçaklar
Benzer rolde, dönemde ve yetenekte olan uçaklar
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gordon & Davison 2005.
- ^ 2024 World Air Forces, Flight Global, s. 10.
- ^ "MiG-29 Fulcrum Fighter Bomber". AIRFOCE TECHNOLOGY. 16 Nisan 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.