Mbiresaurus

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mbiresaurus
 
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Üst takım: Saurischia
Takım: Sauropodomorpha
Cins: Mbiresaurus
Griffin et al., 2022
Tür: Mbiresaurus raathi

Mbiresaurus(anlamı: Mbire kertenkelesi) Zimbabve'nin Geç Triyas yaşlı (Carnian) Pebbly Arkose formasyonundan ilkin sauropodomorpha dinozorların yok olmuş bir cinsidir. Bu cins tek bir tür içerir (M. raathi). Mbiresaurus Afrika'nın bilinen en erken tanımlı dinozorlarından biridir.[1]

Keşif ve adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Mbiresaurus holotip örneği (NHMZ 2222), 2017-2019 yılları arasında yapılan iki saha çalışmasında Zimbabve'nin Mashonaland merkez'inde Mbire ilçesinde Geç Triyas periyoduna tarihlenen Pebbly Arkose formasyonu tabakalarında keşfedilmiştir. Holotip, parçalı kafatası, mandibula; boyun, sırt, kuyruk sokumu ve boyun omurları, kaburga parçaları, parçalı göğüs ve kalça kemeri ve parçalı ön ve arka ayakları içeren kısmen düzenli bir iskeletten oluşur. Daha büyük refere edilen örnek holotiple birlikte bulundu.[1]

2022'de Griffin ve ark. Mbiresaurus'u ilkin sauropodomorphaların yeni bir cinsi ve türü olarak tanımladı. Cins adı Mbiresaurus, Zimbabve'nin Mbire ilçesini işaret eder ve Mbire sözcüğü ile Antik Yunanca kertenkele anlamına gelen sauros sözcüğünün birleşmesinden oluşur. Tür adı raathi ise fosillerin kaşiflerinden biri olan Michael Raath'ı ve Zimbabve paleontolojisine katkılarını onurlandırır.[1]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Griffin ve ark. (2022), Mbiresaurus'u filogenetik çözümlemelerinde ilkin bir sauropodomorpha üyesi olarak değerlendirmiştir. Aşağıdaki kladogram filogenetik ilişkileri göstermektedir.[1]

Saurischia

Theropoda

Sauropodomorpha

Eoraptor

Guaibasaurus

Buriolestes

Mbiresaurus

Saturnalia

Pampadromaeus

Panphagia

Bagualosaurus

Unaysaurus

Riojasaurus

Plateosaurus

Efraasia

Thecodontosaurus

Pantydraco

Coloradisaurus

Yunnanosaurus

Aardonyx

Pulanesaura

Vulcanodon

Tazoudasaurus

Gongxianosaurus

Antetonitrus

Massospondylus kaalae

Lufengosaurus

Massospondylus carinatus

Leyesaurus

Paleoçevre[değiştir | kaynağı değiştir]

Mbiresaurus Zimbabve'nin Pebbly Arkose formasyonundan bilinir. Bu formasyondan bilinen diğer canlıların içinde Hyperodapedon,[2] adlandırılmamış aetosaurlar, herrerasauridler ve sinapsitler vardır.[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e Griffin, Christopher T. "Africa's oldest dinosaurs reveal early suppression of dinosaur distribution". www.nature.com. Nature. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Raath, M. A.; Oesterlen, P. M.; Kitching, J. W. "FIRST RECORD OF TRIASSIC RHYNCHOSAURIA (REPTILIA: DIAPSIDA) FROM THE LOWER ZAMBEZI VALLEY, ZIMBABWE". citeseerx.ist.psu.edu/index;jsessionid=951033918EB775DF4ECF4EB27BD04CB4. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.