Mars'taki dörtgenlerin listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
30 dörtgeni gösteren Mars haritası.

Mars'ın yüzeyi, Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu tarafından otuz kartografik dörtgene bölünmüştür. Her bir dörtgen, Mars'ın yüzeyinde belirli bir enlem ve boylam aralığını kapsayan bir bölgedir. Bu dörtgenler klasik albedo özelliklerine göre adlandırılmış ve "MC" öneki ("Mars Haritası" için) ile birlikte kuzeyden güneye ve batıdan doğuya doğru birden otuza kadar numaralandırılmışlardır.[1]

Dörtgenler, silindirik harita projeksiyonuna dayalı haritalarda dikdörtgenler gibi görünse de,[1] Mars'ın kavisli yüzeyindeki gerçek şekilleri, daha karmaşık olan Saccheri dörtgenleridir. On altı ekvatoral dörtgenin her biri 4.500.000 kilometrekare (1.700.000 sq mi) yüzey alanına sahip olan en küçükleridir, on iki orta enlem dörtgenlerinin her biri ise 4.900.000 kilometrekare (1.900.000 sq mi) yüzey alanını kaplar. İki kutupsal dörtgen ise her biri 6.800.000 kilometrekare (2.600.000 sq mi) yüzey alanı ile en büyük olanlardır.[2][3]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1972'de NASA'nın Mariner 9 görevi, Mars yüzeyinin %80'den fazlasını kapsayan binlerce fotoğraf getirdi. Aynı yıl ve bir sonraki yıl, NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı, Mariner'in fotoğraflarını Mars'ın ilk detaylı foto mozaik haritalarına dönüştürmek için Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu'nun (USGS) Astrojeoloji Araştırma Programı ile işbirliği yaptı. Bu çalışmayı düzenlemek ve alt bölmelere ayırmak için USGS gezegenin yüzeyini, her biri ilgili bölgelerdeki klasik albedo özelliklerine göre adlandırılan otuz kartografik dörtgene bölmüş ve çeşitli dörtgenler USGS ve Amerikan üniversitelerindeki jeologlara haritalama ve çalışmalar için tahsis edilmiştir.[4]

Mars'a yönelik devam eden görevlerle giderek daha doğru haritaların kullanılabilir hale gelmesiyle birlikte, Uluslararası Astronomi Birliği gezegenin yüzey bölgelerine gerçek yüzey özelliklerini ve jeolojisini yansıtan isimler belirledi. Bu isimler aynı zamanda genel olarak klasik albedo özelliklerinden ilham alınarak verilmiştir. Bu nedenle, genellikle USGS'nin rastgele dörtgenlerinin adlarına karşılık gelir, fakat daha büyük IAU özellikleri sıklıkla birden fazla dörtgeni kapsar.[2]

Dörtgenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki haritalar, Mars Global Surveyor'ın Mars Yörünge Aracı Lazer Altimetresi tarafından üretilmiştir; daha kırmızı renkler daha yüksek rakımları göstermektedir. Ekvatoral dörtgenlerin haritaları Mercator projeksiyonunu kullanırken, orta enlem dörtgenlerinin haritaları Lambert konformal konik projeksiyonunu, kutup dörtgenlerinin haritaları ise kutupsal stereografik projeksiyonunu kullanır.[1]

Numara İsim Enlemler Boylamlar Özellikler Harita
MC-01 Mare Boreum 65–90° K 180° B – 180° D Özellikler
MC-02 Diacria 30–65° K 120–180° B Özellikler
MC-03 Arcadia 30–65° K 60–120° B Özellikler
MC-04 Mare Acidalium 30–65° K 0–60° B Özellikler
MC-05 Ismenius Lacus 30–65° K 0–60° D Özellikler
MC-06 Casius 30–65° K 60–120° D Özellikler
MC-07 Cebrenia 30–65° K 120–180° D Özellikler
MC-08 Amazonis 0–30° K 135–180° B Özellikler
MC-09 Tharsis 0–30° K 90–135° B Özellikler
MC-10 Lunae Palus 0–30° K 45–90° B Özellikler
MC-11 Oxia Palus 0–30° K 0–45° B Özellikler
MC-12 Arabia 0–30° K 0–45° D Özellikler
MC-13 Syrtis Major 0–30° K 45–90° D Özellikler
MC-14 Amenthes 0–30° K 90–135° D Özellikler
MC-15 Elysium 0–30° K 135–180° D Özellikler
MC-16 Memnonia 0–30° G 135–180° B Özellikler
MC-17 Phoenicis Lacus 0–30° G 90–135° B Özellikler
MC-18 Coprates 0–30° G 45–90° B Özellikler
MC-19 Margaritifer Sinus 0–30° G 0–45° B Özellikler
MC-20 Sinus Sabaeus 0–30° G 0–45° D Özellikler
MC-21 Iapygia 0–30° G 45–90° D Özellikler
MC-22 Mare Tyrrhenum 0–30° G 90–135° D Özellikler
MC-23 Aeolis 0–30° G 135–180° D Özellikler
MC-24 Phaethontis 30–65° G 120–180° B Özellikler
MC-25 Thaumasia 30–65° G 60–120° B Özellikler
MC-26 Argyre 30–65° G 0–60° B Özellikler
MC-27 Noachis 30–65° G 0–60° D Özellikler
MC-28 Hellas 30–65° G 60–120° D Özellikler
MC-29 Eridania 30–65° G 120–180° D Özellikler
MC-30 Mare Australe 65–90° G 180° B – 180° D Özellikler

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "PIA03467: The MGS MOC Wide Angle Map of Mars". Photojournal. NASA / Jet İtki Laboratuvarı. 16 Şubat 2002. 8 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  2. ^ a b Morton, Oliver (2002). Mapping Mars: Science, Imagination, and the Birth of a World. New York: Picador USA. s. 98. ISBN 0-312-24551-3. 
  3. ^ "Online Atlas of Mars". Ralphaeschliman.com. 5 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 
  4. ^ *Schaber, Gerald G. (2005). "USGS Open-File Report 2005-1190: The U.S. Geological Survey, Branch of Astrogeology—A Chronology of Activities from Conception through the End of Project Apollo (1960–1973)" (PDF). Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu. s. 314. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mars%27taki_dörtgenlerin_listesi&oldid=30408518" sayfasından alınmıştır