Oxia Palus dörtgeni

Koordinatlar: 15°00′N 22°30′W / 15°K 22.5°B / 15; -22.5
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Oxia Palus dörtgeni
Mars Orbiter Lazer Altimetresi (MOLA) verilerinden Oxia Palus dörtgeninin haritası. En yüksek noktalar kırmızı, en alçak noktalar ise mavidir.
Koordinatlar15°00′N 22°30′W / 15°K 22.5°B / 15; -22.5
Oxia Palus dörtgeninin (MC-11) görüntüsü. Bölge güneydoğuda, kuzeybatıdaki Chryse havzasının nispeten pürüzsüz düzlüklerinde sona eren birkaç büyük çıkış kanalıyla kesişen, yoğun kraterli dağlık alanlar içerir.

Oxia Palus dörtgeni, Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) Astrojeoloji Araştırma Programı tarafından kullanılan Mars'ın 30 dörtgen haritasından biridir. Oxia Palus dörtgeni aynı zamanda MC-11 (Mars Chart-11) olarak da adlandırılır.[1]

Oxia Palus dörtgeni, Mars üzerinde 0° ile 45° batı boylamı ve 0° ile 30° kuzey enlemini kapsar. Bu dörtgen; Chryse Planitia, Arabia Terra, Xanthe Terra, Margaritifer Terra, Meridiani Planum ve Oxia Planum bölgelerinin bir kısmını içerir.

Mars Pathfinder, 4 Temmuz 1997 tarihinde Tiu Valles ve Ares Vallis kavşağında 19,13°K 33,22°B koordinatlarında Oxia Palus dörtgenine indi.

Oxia Palus içindeki birçok krater ünlü bilim insanlarının adını taşır. Galilei ve da Vinci'nin yanı sıra atomu ve radyasyonu keşfeden Curie, Becquerel ve Rutherford gibi bazı bilim insanları da bu bölgede isimleri verilerek onurlandırılmıştır.[2]

Mawrth Vallis, NASA'nın Mars Bilim Laboratuvarı Curiosity keşif aracı için iniş bölgesi olarak ciddi şekilde düşünüldü.[3] Bu bölge, NASA'nın ExoMars 2020 Rover görevi için en iyi iki yer arasına girdi. Bu iniş için önerilen tam konum 22,16° Kuzey ve 342,05° Doğu'dur.[4]

Mawrth Vallis bölgesi, hakemli yayınlarda yayınlanmış 40'tan fazla makaleyle iyi bir şekilde çalışılmıştır. Mawrth kanalının yakınında, birçok katmanı açıkta olan 200 metre yüksekliğinde bir plato bulunur. Spektral çalışmalar, katmanlar şeklinde görünen kil minerallerini tespit etmiştir.[5][6][7][8][9][10][11][12][13] Kil minerallerinin muhtemelen Erken ila Orta Noachian döneminde biriktiği düşünülmektedir. Daha sonraki hava koşulları kaolin, alunit ve jarosit gibi çeşitli mineralleri açığa çıkardı. Akabinde bölgeyi volkanik malzeme kapladı. Bu volkanik malzeme, muhtemel organik materyalleri radyasyondan korumuş olabilir.[14]

EXoMars 2020 inişi için Oxia Palus dörtgeninde seçilen başka bir bölge 18,14° Kuzey ve 335,76° Doğu'dur. Bu bölge bir delta, olası biyolojik imzalar ve çeşitli kil içeren uzun ömürlü sulak bir sistem olması nedeniyle ilgi çekicidir.[4][15][16]

Bu dörtgen geçmişte nehir vadileri, göller, su kaynakları ve yer altından akan suyun çıktığı karmaşa alanları gibi suyun varlığına dair kanıtları içerir. Oxia Palus'ta çeşitli kil mineralleri bulunmuştur. Kil, suda oluşur ve olası antik yaşamın mikroskobik kanıtlarını korumak için uygundur.[17] Son zamanlarda bilim insanları, Oxia Palus dörtgeninde bulunan ve Shalbatana Vallis'ten drenaj alan bir göl olduğuna dair güçlü kanıtlar bulmuştur. HiRISE görüntüleri ile yapılan bir çalışma, suyun 48 km (30 mi) uzunluğunda bir kanyon oluşturduğunu, bir vadide çökelti biriktirdiğini ve bir delta oluşturduğunu göstermektedir. Bu delta ve havzanın etrafındaki diğer deltalar, büyük ve uzun ömürlü bir gölün varlığına işaret eder. Özellikle ilginç olan, gölün sıcak ve ıslak dönemin sona erdiği düşünülen dönemden sonra oluştuğunun kanıtlarıdır. Bu nedenle göller, daha önce düşünüldüğünden çok daha uzun süre var olmuş olabilir.[18][19] Ekim 2015'te, Oxia Planum ovasının yakınlarındaki 18°16′30″N 335°22′05″E / 18.275°K 335.368°D / 18.275; 335.368 koordinatları[20] ExoMars Rosalind Franklin keşif aracı için tercih edilen iniş yeri olarak bildirildi.[21][22]

Diğer Mars dörtgenleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Mars dörtgenleri haritası
Mars dörtgenleri haritası
Yukarıdaki resim tıklanabilir bağlantılar içeriyorUSGS tarafından tanımlanan Mars'ın 30 kartografik dörtgeninin tıklanabilir görüntüsü.[23][24] Dörtgen numaraları ("Mars Haritası" için MC ile başlayan)[25] ve adlar, ilgili makalelere bağlantı verir. Kuzey en üstte; 0°K 180°B / 0°K 180°B / 0; -180 ekvatorun en solundadır. Harita görüntüleri Mars Global Surveyor tarafından elde edilmiştir.
(
)

İnteraktif Mars haritası[değiştir | kaynağı değiştir]

Map of MarsAcheron FossaeAcidalia PlanitiaAlba MonsAmazonis PlanitiaAonia PlanitiaArabia TerraArcadia PlanitiaArgentea PlanumArgyre PlanitiaChryse PlanitiaClaritas FossaeCydonia MensaeDaedalia PlanumElysium MonsElysium PlanitiaGale krateriHadriaca PateraHellas MontesHellas PlanitiaHesperia PlanumHolden krateriIcaria PlanumIsidis PlanitiaJezero krateriLomonosov krateriLucus PlanumLycus SulciLyot krateriLunae PlanumMalea PlanumMaraldi krateriMareotis FossaeMareotis TempeMargaritifer TerraMie krateriMilankovič krateriNepenthes MensaeNereidum MontesNilosyrtis MensaeNoachis TerraOlympica FossaeOlympus MonsPlanum AustralePromethei TerraProtonilus MensaeSirenumSisyphi PlanumSolis PlanumSyria PlanumTantalus FossaeTempe TerraTerra CimmeriaTerra SabaeaTerra SirenumTharsis MontesTractus CatenaTyrrhen TerraUlysses PateraUranius PateraUtopia PlanitiaValles MarinerisVastitas BorealisXanthe Terra
Yukarıdaki resim tıklanabilir bağlantılar içeriyorMars'ın küresel topografyasının etkileşimli haritası. 60'tan fazla öne çıkan coğrafi özelliğin adlarını görmek için farenizi resmin üzerine getirin ve sayfa bağlantıları için tıklayın. Temel haritanın renkleri, NASA'nın Mars Global Surveyor'undaki Mars Yörünge Aracı Lazer Altimetresinden elde edilen verilere dayanarak göreceli rakımı gösterir. Beyazlar ve kahverengiler en yüksek rakımları (+12 ila +8 km) gösterir; bunu pembeler ve kırmızılar (+8 ila +3 km) takip eder; sarı 0 km'dir; yeşiller ve maviler alçak rakımlardır (-8 km'ye kadar). Eksenler enlem ve boylamdır; Kutup bölgeleri belirtilmiştir.


Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Davies, M.E.; Batson, R.M.; Wu, S.S.C. "Geodesy and Cartography" in Kieffer, H.H.; Jakosky, B.M.; Snyder, C.W.; Matthews, M.S., Eds. Mars. University of Arizona Press: Tucson, 1992.
  2. ^ U.S. department of the Interior U.S. Geological Survey, Topographic Map of the Eastern Region of Mars M 15M 0/270 2AT, 1991
  3. ^ http://www.space.com/missionlaunches/mars-science-laboratory-curiosity-landing-sites-100615.htm[ölü/kırık bağlantı]
  4. ^ a b https://www.hou.usra.edu/meetings/lpsc2018/eposter/2177.pdf 5 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Poulet (2005). "Phyllosilicates on Mars and implications for early martian climate". Nature. 438 (7068): 623-627. Bibcode:2005Natur.438..623P. doi:10.1038/nature04274. PMID 16319882. 
  6. ^ Bishop (2008). "Phyllosilicate Diversity and Past Aqueous Activity Revealed at Mawrth Vallis, Mars". Science. 321 (5890): 830-3. Bibcode:2008Sci...321..830B. doi:10.1126/science.1159699. PMC 7007808 $2. PMID 18687963. 
  7. ^ Michalski, Noe Dobrea. 2007. Geol. 35, 10.
  8. ^ Loizeau (2010). "Stratigraphy in the Mawrth Vallis region through OMEGA, HRSC color imagery and DTM" (PDF). Icarus. 205 (2): 396-418. Bibcode:2010Icar..205..396L. doi:10.1016/j.icarus.2009.04.018. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Eylül 2023. 
  9. ^ Farrand (2009). "Discovery of jarosite within the Mawrth Vallis region of Mars: Implications for the geologic history of the region". Icarus. 204 (2): 478-488. Bibcode:2009Icar..204..478F. doi:10.1016/j.icarus.2009.07.014. 
  10. ^ Wray (2010). "Identification of the Ca-sulfate bassanite in Mawrth Vallis, Mars". Icarus. 209 (2): 416-421. Bibcode:2010Icar..209..416W. doi:10.1016/j.icarus.2010.06.001. 
  11. ^ Bishop (2013). "What the Ancient Phyllosilicates at Mawrth Vallis can tell us about Possible Habitability on Early Mars". PSS. 86: 130-149. Bibcode:2013P&SS...86..130B. doi:10.1016/j.pss.2013.05.006. 
  12. ^ Michalski (2013). "Multiple working hypotheses for the formation of compositional stratigraphy on Mars: Insights from the Mawrth Vallis region". Icarus. 226 (1): 816-840. Bibcode:2013Icar..226..816M. doi:10.1016/j.icarus.2013.05.024. 
  13. ^ Michalski (2010). "The Mawrth Vallis Region of Mars: A Potential Landing Site for the Mars Science Laboratory (MSL) Mission". Astrobiology. 10 (7): 687-703. Bibcode:2010AsBio..10..687M. doi:10.1089/ast.2010.0491. PMID 20950170. 
  14. ^ Gross, C. et al. 2016. MAWRTH VALLIS – PROPOSED LANDING SITE FOR EXOMARS 2018/2020. 47th Lunar and Planetary Science Conference (2016) 1421.pdf
  15. ^ Quantin C. et al. (2014) ExoMars LSSW#1
  16. ^ "ESA - Robotic Exploration of Mars". 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ http://themis.asu.edu/features/marwrthvillis[ölü/kırık bağlantı]
  18. ^ "CU Researchers Find First Definitive Evidence for Ancient Lake on Mars | News Center | University of Colorado at Boulder". 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2009. 
  19. ^ "Evidence Found for Ancient Mars Lake". Space.com. 21 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2009. 
  20. ^ Bridges, John (1 Temmuz 2015). "Clay-Rich Terrain in Oxia Planum: A Proposed ExoMars Landing Site". Arizona Üniversitesi. 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015. 
  21. ^ Amos, Jonathan (21 Ekim 2015). "ExoMars rover: Landing preference is for Oxia Planum". BBC News. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2015. 
  22. ^ Atkinson, Nancy (21 Ekim 2015). "Scientists Want ExoMars Rover to Land at Oxia Planum". Universe Today. 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2015. 
  23. ^ Morton, Oliver (2002). Mapping Mars: Science, Imagination, and the Birth of a World. New York: Picador USA. s. 98. ISBN 0-312-24551-3. 
  24. ^ "Online Atlas of Mars". Ralphaeschliman.com. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 
  25. ^ "PIA03467: The MGS MOC Wide Angle Map of Mars". Photojournal. NASA / Jet Propulsion Laboratory. 16 Şubat 2002. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Dörtgenin güneybatı kısmındaki Mars Express görüntülerine dayalı olarak, Tiu Valles ve Chryse Chaos'un bazı bölgelerinin yaklaşık olarak ortasında Mojave krateri üzerinden güneyden kuzeye uçuşunu gösteren Seán Doran tarafından hazırlanan video
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Oxia_Palus_dörtgeni&oldid=30407334" sayfasından alınmıştır