Macaristan'da izcilik

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Macar İzci Derneği (Magyar Cserkészszövetség - MCSSZ) Macaristan'ın ulusal İzcilik organizasyonu, 1912'de kurulmuş ve 1922'de Dünya İzcilik Teşkilatı'na üye olmuş, 1948 yılında İzcilik faaliyetlerinin yasaklanması sonrası, 1990'da ülkede İzciliğin yeniden doğuşu ile birlikte tekrar üye olmuştur. Derneğin başlıca kurucuları, Alajos Izsóf, Béla Megyercsy, Gyula Papp ve Sándor Sík sayılmaktadır.[1] 1 Ekim 2020 itibarıyla MCSSZ bünyesinde 13.000 üzerinde izci bulunmaktadır.[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Macaristan'daki ilk izcilik faaliyeti, 1908 yılında Vah nehrinde yapılan bir sal gezisi olarak kabul edilir.[3][4] 1909 yılında Macar gazeteleri İngiltere'de İzcilik hakkında haberler yapmış ve Scouting for Boys eserinden bazı bölümler yayınlamıştır. İlk resmi izci birlikleri 1910'da[5] okullarda ve Hristiyan gençlik derneklerinde kurulmuştur. Avusturya- Macaristan İmparatorluğu döneminde ilk İzci birlikleri arasında, 1910 yılında kurulan Piarist Lisesi, Kalvinist Gençlik Kulübü ve Regnum Marianum birlikleri sayılabilir.[6]

Macaristan'daki izciliğin en önemli öncüleri Sándor Sík, László Králik, Fritz de Molnar ve Aladar de Szillassy olarak sıralanabilir.[7] Firtz de Molnar, Scouting for Boys kitabını İsveç'ten Macaristan'a ilk getiren kişi olarak Piarist Lisesi'nde izciliğe başlamıştır.[8] Fritz de Molnar daha sonra Macar Uluslararası Komiseri[8]  ve Kamp Şefi Yardımcısı olmuştur.[9][10] Fritz de Molnar, Pál Teleki (1920'den 1921'e ve 1939'dan 1941'e kadar Macaristan Krallığı başbakanı) ile yakın ilişkilerinden dolayı Macaristan'da İzcilik konusunda en yetkili isim olmuştu.[8] Budapeşte'deki YMCA üyesi ve bir öğretmen olan Aladar de Szillassy, Scouting for Boys'un çevirisine başladı.[8] Kitabın çevirisi aynı zamanda piarist bir rahip olan Sándor Sík, tarafından bitirilmiştir.[7]

Macaristan'da İzciliğin yayılmasını sağlayan bir başka etken de, bir gençlik dergisi olan Zaszlónk (Tür. "Bizim Bayrağımız") olmuştur.[3] Macar İzciler bu dönemde Avusturya İzcileri ile yakın çalışıyorlardı. 1917'de Macar ve Avusturyalı İzciler tarafından Viyana'da bir İzci sergisi düzenlendi.[6]

20.yy başlarında izciliğin gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Birinci Dünya Savaşı sırasında Macar İzciler, savaşta yaralananlara bakmıştır.[6] Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra birçok okulda izcilik grupları kurulmuş ve ilk öğrenci İzcilik grupları ortaya çıkmaya başlamıştır. Okullar dışında Macar fabrikalarında da izci grupları oluşmaya başlamıştır.[3] 1920 yılında Macaristan'ın ilk izcilik dergisi Cserkész (Tür. "Macar İzci") yayınlanmaya başlamıştır. 1922 yılında Pál Teleki baş izci seçildi ve sonrasında da kendisine onursal baş izci unvanı verilmiştir.[11][12] Aynı dönemde Hava İzciliği kavramı tanıtılmış ve bir izci bandosu kurulmuştur.[11] Macaristan'daki ilk Wood Badge Kursu 1924'te düzenlendi.1926'da Tuna Nehri üzerinde bir Deniz İzci Eğitim Merkezi kurulmuş ve Wood Badge eğitimleri için de Hárshegy İzci Eğitim Merkezi açılmıştır.[11]

1919'da MCSSZ bünyesinde ilk Kız izciliği birliği başlatılmış ve 1926'da bu birlik Macar Kız İzciler Birliği (Mac. "Magyar Cserkészlány Szövetség") adlı ayrı bir organizasyon olarak resmi anlamda kurulmuştur. Ayrı dernekler olsa da, Erkek ve Kız izciler arasında büyük iyi bir işbirliği bulunmaktadır.

Bu dönemde Macar İzciler, uluslararası organizasyonlara da katılımlarını sürdürmüşlerdir. 1922'de Dünya İzcilik Teşkilatı kurulduğunda, Macaristan kurucu ülkeler arasında bulunmaktaydı.[5] Macaristan, 1928'de Dünya Kız İzciler Derneği'nin (WAGGGS) kurucu ülkeleri olmasının yanında, derneğin resmi kuruluş işlemleri Macaristan'ın Parád şehrinde yapılmıştır.[11] Macar izciler, 1924 dünya Jamboree etkinliğinde yapılan uluslararası yarışta, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ardından üçüncü sırayı almışlardır.[8][13]

4.Dünya Jamboree'si[değiştir | kaynağı değiştir]

Macaristan İzcileri ilk Ulusal Jamboree'sini 1926'da, 10.000 katılımcıyla Káposztásmegyer'de (Kuzey Budapeşte) düzenlemeiştir.[5] Kamp 9-23 Temmuz 1926 tarihleri arasında gerçekleşmiş ve iki Dünya Savaşı arasında yapılan tek kamp organizasyonu olması özellliğini taşımaktadır.[11] 1928 yılında Robert Baden-Powell Macaristan İzcileri'ne bir ziyaret gerçekleştirmiştir.[12] Bundan birkaç yıl sonra 4.Dünya Jamboree etkinliği için, 2-13 Ağustos 1933 tarihleri arasında Macaristan'ın Gödöllő kentinde bir araya gelmişlerdir. Etkinliğe katılan 46 ülke 25.792 izcitarafından temsil edilmişlerdir. Konuklar başkent Budapeşte'nin yaklaşık 18 km. kuzeyinde yer alan Gödöllő şehrindeki, kraliyet ormanı içerisinde yer alan kraliyet sarayında konaklamışlardır.

4. Dünya İzci Jamboree'nin rozeti, Macar mitolojisinde yer alan ve Macaristan'ın ulusal sembolü olan beyaz geyik figürü ile tasvir edilmiştir.

Eski Başbakan Pál Teleki kamp şefi; Macar Kraliyet Ordusu genelkurmay subayı Kisbarnaki Ferenc Farkas ise kamp genel müdürü olarak görev yapmışlardır.[8][13][14] 4.Dünya Jamboree etkinliği aynı zamanda Hava İzcileri'nin katıldığı ilk kamp özelliğini de taşımaktadır.[13][14]

II.Dünya Savaşı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı sırasında Macar İzciler, başta haber iletme faaliyetleri ve diğer birçok önemli görevleri yerine getirerek önemli bir rol üstlenmişlerdir. II.Dünya Savaşı arifesinde, 1939 yılında, eski başbakan ve aynı zamanda baş izci unvanları sahibi Pál Teleki, tekrar başbakan olarak göreve gelmiştir. Macaristan'ı savaştan uzak tutma çabaları başarısızı olunca, 3 Nisan 1941 yılında intihar etmiştir.

1941 ve 1945 yılları arasında ülke siyasetine yön veren aşırı milliyetçi politikalar sebebiyle, bu dönemde izcilik daha militarist ve milliyetçi bir şekle bürünmüştür.

Savaşa rağmen, 1943 yılı sonuna kadar Macar İzci Birliği, Dünya İzcilik Teşkilatı, Polonya İzciler Birliği ve dönemin İsveç kralı, İsveç baş izcisi ve Dünya İzciler Birliği üyesi olan Gustaf Adolf ile irtibat halinde olmuşlardır.[11] II.Dünya Savaşı sona ermeden hemen önce, Macar İzci Birliği'ni dönemin aşırı sağcı gençlik birliği olan Hungarista Örszem ile birleştirme kararı alınmış, fakat bu karar yürürlüğe konmamıştır.[11][15]

II.Dünya Savaşı sonrası dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

1947'de Macar İzciler, Fransa'da düzenlenen 6. Dünya İzci Jamboree etkinliğine katılmışlardır. 1945'te, II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Külföld Magyar Cserkészszövetség (Sürgünde bulunan Macar İzci Derneği), ilk olarak "Pál Teleki İzci Derneği" olarak adlandırıldı. Kısa süre sonra ise tekrar Macar İzci Derneği olarak yeniden adlandırıldı ve Almanya ve Avusturya'daki mülteci kamplarında aktif hale gelmeye başladı.[11][13] Béla H. Bánáthy, II. Dünya Savaşı sırasında Macar gençliğinin gelişimi için gönüllü ulusal direktör ve Macar İzci Derneği Ulusal Konseyi üyesi oldu. Dünya İzcilik Teşkilatı ile temas kurarak, Avusturya'nın Innsbruck kentinin güneydoğusunda, Fransız işgal bölgesi içindeki kampta izcilik hareketlerini örgütledi. Bu süreçte Zoltai Gogins, Graz yakınlarındaki İngiliz işgal bölgesinde bulunan Feffernitz mülteci kamplarında Macar izcilik hareketini örgütlemiştir.[16] Mülteci Macar İzci Derneği, kısa süre içerisinde dünya çapında aktif hale gelmeye başladı.[3][5][11] Mülteci Macar izciler, Macar izcilik geleneklerini korumuş ve diğer izci dernekleriyle sürekli temas halinde olmuşlardır.

1948 yılında Macaristan'da başlayan komünist rejim ile birlikte, izcilik faaliyetleri tamamen kaldırılmıştır. Ancak Macar izciler, aynen komşu ülke Çekoslavakya'da olduğu gibi faaliyetlerine gizli şekilde devam etmişlerdir.[11][17] Eski İzciler, hapis cezası riskine rağmen bu süre zarfında "İzcilik ruhunu" canlı tutmak için gizlice çalışmaya devam etmişlerdir.[3][11][13] 1956 Macaristan ayaklanması sırasında Macar izcilerin yeniden halk arasında aktif oldukları görülmüştür.[11] Macar Devrimi'nin sona ermesinyle birlikte, mülteci kamplarında ve Avusturya'nın bazı şehirlerinde izci grupları ktekrar kurulmaya başlamıştır.[18] 1957 yılına gelindiğinde Avusturya izcileri bünyesinde kayıtlı 450 İzci ile 11 grup bulunmaktaydı. Macar izciler 9.Dünya Jamboree etkinliğinde, Avusturya izci birliğinin üyeleri olarak[18][19] ve Sürgündeki İzci Dernekleri Konseyi'nin alt kampında yer almışlardır.[11][20]

İzciliğin yeniden doğuşu[değiştir | kaynağı değiştir]

1989'da İzcilliğin yeniden yasallaştırılmasıyla birlikte, İzcilik grupları kendiliğinden çok hızlı bir şekilde ortaya çıkmaya başlamıştır.[13] 24 Ocak 1989'da yürürlüğe giren Dernekler Yasası kapsamında Macar İzci Derneği ilk resmi kayıtlı ve tanınan dernek olmuştur.[11] Ayrıca Ocak 1989 tarihinde, Magyar Cserkészcsapatok Svövestege (Macar İzci Grupları Derneği) adında ikinci bir izci derneği daha kurulmuştur. Bu iki grup 1990 yılında bir araya gelerek Macar İzcilik konseyi (Magyar Cserészet Tanácsa) adı altında birleşmiş ve toplamda 10.300 kayıtlı üyeye ulaşmıştır.[21] 1992 yılında iç sıkıntılar nedeniyle, Macar İzcilik konseyi (Magyar Cserészet Tanácsa) dağılmış, günümüze kadar aktif olarak gelecek olan Macar İzci Derneği kurulmuştur. Dernek kurulduğu yıl, Dünya İzcilik Teşkilatı tarafından Macaristan'ın resmi izci olarak tanınmış ve tescil edilmiştir.[11] Haziran 1992'ye gelindiğinde dernek bünyesinde 462 grup ve 25.000 üzerinde üyesi bulunmaktaydı.[11] Macaristan ve Çekoslavakya, Dünya İzcilik teşkilatı üyeliğine geri dönen ilk Doğu Avrupa ülkeleri olmuştur.[11][21]

Modern dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Macar izci derneği 3 ana grupta organize edilmiştir.

  • Yavru izciler: 6-11 yaş aralığı
  • İzciler 11-16 yaş aralığı
  • Yetişkin izciler 16-21 yaş aralığı

Macar İzci Derneği bünyesinde, bir deniz izci birliği de bulunmaktadır. İzci Sloganı, Légy Résen şeklinde olup, hazırlıklı ol şeklinde tercüme edilebilir.

Macar İzci Derneği, Macaristan'daki Ekümenik Kiliseler Konseyi üyesi diğer kuruluşlar arasında yer almaktadır.[22] Macar İzci Derneği Katolik Komitesi, Uluslararası Katolik İzcilik Konferansı'nın (ICCS) tam üyesidir.[23][24]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bakay, Kornél. (1989). Ragyogj, cserkészliliom!. Budapeşte: Metrum. ISBN 963-10-8524-4. OCLC 21909389. 
  2. ^ "Magyar Cserkészszövetség | MCSSZ". www.cserkesz.hu. 26 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2021. 
  3. ^ a b c d e Franz Harangozó (October 1957). "Aus der Pfadfinderwelt-50 Jahre Pfadfinder in Ungarn". Unser Ziel-Monatsschrift für Führer und Mitarbeiter (in German). ss. 30-31. 
  4. ^ Ziegler, Horst (1999). Die Geschichte der österreichischen Pfadfinderbewegung aus steirischer Sicht (in German). Fürstenfeld. 
  5. ^ a b c d Michael Holzmann (2004). "EU-Erweiterung Die Neuen kommen-Ungarn". PPÖ-Brief (in German). Pfadfinder und Pfadfinderinnen Österreichs. Ocak 2004. ss. 7-8. 
  6. ^ a b c Pribich, Kurt (2004). Logbuch der Pfadfinderverbände in Österreich (in German). Vienna: Pfadfinder-Gilde-Österreichs. 
  7. ^ a b "Száz éves a magyar cserkészet… a világot átfogó mozgalom!" (PDF). 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ a b c d e f Wilson, John S. (1959). Scouting Round the World (first ed.) London (İngilizce). Blandford Press. 
  9. ^ "Gilwell´s Fritz de Molnar Hall-An impressive Opening Ceremony". The Victorian Scout. 11 Şubat 1964. 
  10. ^ "Aus der Pfadfinderwelt-Fritz von Molnar". Unser Ziel-Organ für Führer und Mitarbeiter der Pfadfinder Österreichs (in German). Pfadfinder Österreichs: 140. September 1961. 
  11. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Kroonenberg, Piet J. (1998). The undaunted : keeping the scouting spirit alive : the survival and revival of scouting in Central and Eastern Europe. Cenevre: Oriole International Publications. s. 248. ISBN 2-88052-003-7. OCLC 65645508. 
  12. ^ a b Ablonczy, Balázs (2006). Pál Teleki (1874-1941) : the life of a controversial Hungarian politician. Boulder, Colo.: Social Science Monographs. s. 131. ISBN 0-88033-595-5. OCLC 144377710. 
  13. ^ a b c d e f "About us". www.kmcssz.org. 26 Temmuz 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2021. 
  14. ^ a b "Bhb » Pine Tree Web Home Page". www.pinetreeweb.com. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021. 
  15. ^ "The Left Handshake: Chapter IV: Scouting in Occupied Countries: Greece, Yugoslavia & Hungary". web.archive.org. 15 Ekim 2007. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021. 
  16. ^ "DP Camps in Austria, D-G". dpcamps.org. 14 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021. 
  17. ^ Knobel, Bruno (1954). Das grosse Abenteuer, Lord Baden-Powells: sein Leben und Werk (Almanca). Polygraphischer Verlag. 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021. 
  18. ^ a b Philipp Lehar (2009). "Pfadfinderarbeit als Beitrag zur Integration?". PPÖ-Brief (in German). Pfadfinder und Pfadfinderinnen Österreichs (Almanca). Şubat 2009. 
  19. ^ "Österreichs Beteiligung am JIM". Unser Ziel-Monatsschrift für Führer und Mitarbeiter. Pfadfinder Österreichs (Almanca). 7 Eylül 1957. 
  20. ^ Roland (1957). "An einem russischen Lagerfeuer". Jungenland (in German). Christliche Pfadfinderschaft Deutschland (Almanca). s. 223. 
  21. ^ a b WOSM (1990). UPDATE -August 1990 Scouting ´Round the World. Geneva: Public Relations and Communications Department, World Scout Bureau. 
  22. ^ "Ecumenical Council of Churches in Hungary". web.archive.org. 9 Temmuz 2008. 9 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021. 
  23. ^ "CATHOLIC COMMITTEE OF THE HUNGARIAN SCOUT ASSOCIATION | ICCS EM". web.archive.org. 26 Temmuz 2011. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021. 
  24. ^ "Catholic Committee Of The Hungarian Scout Association – iccs em" (İngilizce). 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Macaristan%27da_izcilik&oldid=32558599" sayfasından alınmıştır