Macadamia tetraphylla
 | Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya Türkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
| Macadamia tetraphylla (Makademya tetraphylla) | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Macadamia tetraphylla ağaç yaprakları ve meyveleri
| ||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
''Macadamia tetraphylla''
L.A.S.Johnson |
Macadamia tetraphylla Proteaceae ailesinden güney Queensland ve kuzey New South Wales-Avustralya'ya özgü bir ağaçtır. Macadamia Nut (Makademya Fındığı), Bauple Nut, Prickly Macadamia, Queensland Nut, Rough-shelled Bush Nut veya Rough-shelled Queensland Nut(Sert Kabuklu Queensland Fındığı) olarak da bilinir.
Bu tür yoğun yapraklı ve 18 metre yüksekliğe ulaşır. Dişli kenarları olan yapraklar,7 ile 25 cm arası uzunluğundadır. Uzun, krem pembeden mora kayan çiçekleri, odunsu, yuvarlak 2–3 cm çapında ve yenilebilir tohumlu meyveleri içerir.[1]
Macadamia, Meksika'ya giren ve Michoacán,Jalisco eyaletlerinden yetiştirilen bu ürün ve Meksika marketlerinde önemli bir ihracat girdisi olmuştur.[2] Hawaii bu bitkinin en büyük üreticilerindendir.
Makademya'nın bu türü sert,daha kalın ve zor kırılır kabuklu ama tatlı meyveleri ve 4'lü yapıdaki yapraklarıyla, bütün yapraklı ve biraz daha az tatlı meyveli ama daha ince kabuklu ve çok az daha büyük integratifolia ve 3'lü yapıdaki yaprakları,küçük ve acı tatlı meyveleri bulunan ternifolia türünden[3][4] ayrılır. İntegratifolia türünden çok olmasa da biraz daha fazla soğuğa dayanıklı bir tür olup Avustralya'da integratifolia türüne oranla biraz daha güneye yayılım göstermektedir.
[değiştir | kaynağı değiştir]
Macadamia tetraphylla ilk Avustralya'nın avrupalılarca ticari ürün olarak yetiştirilen doğal. İlk ticari Makademya çiftliği 1880'de Rous Mill'de, Lismore'dan 12 km uzakta,Charles Staff tarafından yapıldı ve ağaçların hepsi M. tetraphylla idi.[5] Buradaki bitkiler sonrasında 20.yüzyılda modern varyeteler için anaç olarak kullanıldı. Bu orijinal çiftlik sonrasında temizlenip 1990'larda modern aşılanmış varyetelerle ağaçlar değiştirildi. Tetraphylla türü, sürekli olarak daha zor kırılır ve kalın kabukları nedeniyle kültüre alınıp, anaç olarak integratifolia türü için veya bu türle çaprazlanıp hibrit türler yaratılması için kullanılması,çevre ve orman talanı nedeniyle doğal yabani ortamında tehdit altındadır.
Tıbbi yararları[değiştir | kaynağı değiştir]
Pek çok kabuklu yemiş türü ve zeytin gibi diğer yemişler gibi Makademya tekli doymamış yağlar yönünden çok zengindir. (yaklaşık %86 oranında). Tekli doymamış yağlar kandaki kolestrolün düşürülmesine yardımcıdır.[6]
Bununla birlikte cilt bakımı için kullanılan macadamia yağı yaklaşık %22 Omega 7 palmitoleic asit içerdiğinden dolayı değerlidir[7] Bu asit mink yağında da %17 oranında bulunup,makademya onun botanik bir alternatifidir. Mink yağına nazaran daha fazla deri bakımını sağlayan palmitoleic asit içermesi ve üzerine Macadamia'nın yüksek antioksidan özelliği onun özellikle cilt bakımı için kozmetikte yoğun talep görmesine yol açmıştır. Fakat pek çok tohumun yaptığı gibi Makademya'da insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir.
Bu reaksiyonlar dudaklarda şişme, boyunda aşırı derece kaşıntı gibi semptomlar ve anafilaksi şeklinde olur. Bu sebeple özellikle bu tohumları hiç tüketmemiş çocuk ve yetişkinlerinde kullanımında dikkat etmesi gerekir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Rough-shelled Bush Nut - profile". Department of Environment & Climate Change NSW. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ Marisela Taboada & Rogelio Oliver Guadarrama. 2004. Cultivos alternativos en México. Universidad Autónoma del Estado de Morelos. Centro de Investigaciones Biológicas. AGT Editor S.A. Mexico City, Mexico. ISBN 968-463-120-0
- ^ http://www.mnmsnuthouse.com/yahoo_site_admin/assets/docs/themacadamiastory.287114127.html [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2013.
- ^ Power, J., Macadamia Power in a Nutshell, 1982, ISBN 0-9592892-0-8, p. 13.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2013.
- ^ (Almanca)/(İngilizce) [1] 18 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Federal Research Centre for Nutrition and Food (Bundesforschungsanstalt für Ernährung und Lebensmittel (BfEL)).