MEB 100 temel eser listesi (ilköğretim)
İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığının ilköğretim kurumlarındaki öğrencilere hem Türkçe dersi müfredatı ile ilişkilendirilerek okutulması hem de boş zamanlarını değerlendirmek üzere öncelikle başvurabilecekleri kaynak eserler olarak tavsiye edilmesi için 2005 yılında yayımladığı bir edebi eser listesidir.[1]
Yaklaşık bir yılda hazırlanan bu liste, Millî Eğitim Bakanı Doç. Dr. Hüseyin Çelik tarafından 15 Temmuz 2005'te kamuya açıklanmış, 4 Ağustos 2005'te yayımlanan bir genelgeyle de 81 ilin valiliklerine duyurulmuştur.[1][2][3]
Esasen 5, 6, 7 ve 8. sınıflara yönelik olarak ve "Türk edebiyatı", "Hazırlatılacak eserler" ve "Dünya edebiyatı" başlıkları altında derlenmiş olan kitapların seçiminde, aynı bakanlığın ortaöğretim için yapmış ve 19 Ağustos 2004'te bir genelgeyle kamuya duyurmuş olduğu 100 Temel Eser çalışmasında olduğu gibi, tartışma konusu olmaması için "Türk Edebiyatı" başlığı altında yaşayan yazarların eserlerine yer verilmemiştir.[1][2][3] Ayrıca, kamuya ilk açıklanan listede sonradan değişikliğe gidilmiştir.[4]* "Dünya Edebiyatı" kitapları arasında yer alan, Antoine de Saint-Exupery'nin Küçük Prens ve "Türk Edebiyatı" kitapları arasında yer alan ve İbrahim Zeki Burdurlu'nun listede yer alan iki eserinden biri olan Anılardan Öyküler çıkarılmıştır. Çıkarılanların yerine, "Mehmet Âkif Ersoy’dan Seçmeler" ve "Necip Fazıl Kısakürek’ten Seçmeler" adlı eserler eklenmiştir.
- "Türk Edebiyatı" kitapları arasında yer alan Barbaros Hayreddin Geliyor adlı kitap, 2012 yılında bir Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenin başvurusu değerlendirilerek "müstehcen ifadelerin yer aldığı, çocukları şiddete özendirdiği" gerekçesiyle 2012'de listeden çıkarılmıştır.[5]* "Türk Edebiyatı" kitapları arasında yer alan Yonca Kız adlı kitap, Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneğinin de içinde yer aldığı Sivil Toplum Kamu Diyalog grubunun girişimleriyle,[6][7] içeriğinde öğrenci seviyesine uygun olmayan davranış ve olumsuz ifadelerin yer aldığı gerekçesiyle listeden çıkarılmıştır.
Tartışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]MEB'in ücretsiz dağıtmayacağı ve piyasadan temin edilecek olan İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser'in kamuya açıklanmasının ardından, eserlerin listeye dahil edilme kriterleri, dahil edilen ve ilköğretime yönelik olarak hazırlanan (çeviri vb.) eserlerin nitelikleri vb. konularda çeşitli tartışmalar yaşanmış ve yaşanmaktadır. Bunlar şöyle özetlenebilir:
- Listedeki eserleri çok sayıda yayınevinin hazırlaması ve piyasaya sürmesiyle birlikte, standart olmayan içeriğe sahip çok sayıda sürümün ortaya çıkması ve bunlardan
- çeviri eserlerde eksiltme, indirgeme ya da ideolojik uyarlama ve/veya söylem bulunabiliyor.[8][9][10][11]::* bilmece, deyim ve mâni içerenlerde ise küfür ve argo kullanılabiliyor olması:[12][13][14][15]* Listenin hazırlanması sırasında, bu çalışma için oluşturulmuş olan kurula MEB tarafında baskı yapıldığına yönelik iddiaların ortaya çıkması:[16][17][18][19]* Listede, "polemik konusu olmaması için", "Türk Edebiyatı" başlığı altında yaşayan yazarların eserlerine yer verilmemesi[18]
Bu tartışmalara MEB, basın açıklama ve duyurularıyla katılmıştır.[20][21]
Eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kamuoyuna ilk açıklandığı haliyle eserlerin listesi şöyledir:
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "meb.gov.tr>nin İlköğretim Genel Müdürlüğü bölümünde, 04.08.2005 tarih ve İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser konulu genelge" (PDF). 2 Haziran 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ a b "meb.gov.tr'de, 15.07.2005 tarih ve 100 Temel Eser'in Tam Listesi başlıklı haber". 10 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ a b "NTVMSNBC'de, 28.06.2005 tarih ve İlköğretim için "100 Temel Eser" başlıklı haber". 14 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "NTVMSNBC'de, 08.08.2005 tarih ve İlköğretim için 100 temel eser başlıklı haber". 27 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "Barbaros Müstehcen Bulundu!, Radikal gazetesi, 09.06.2012". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
- ^ "Romanları üzen "Yonca Kız" çıkarıldı, Edirne Son Haber Gazetesi, 17.02.2014". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
- ^ "Nilay Vardar, Öğrenciler "Çingeneler Çocuk Kaçırır" Yalanını Artık Okumayacak, Bianet Haber Merkezi, 28.02.2014". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
- ^ "Radikal-çevrimiçinde, 19.08.2006 tarih ve Hayırlı sabahlar Hans! başlıklı haber". 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Hürriyet e-gazetede 20.08.2006 tarih ve 100 temel esere 'İslami' makyaj başlıklı haber". 24 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "Radikal-çevrimiçinde, 30.08.2006 tarih ve Masumiyetini tamamen kaybeden seçki: 100 temel eser başlıklı yorum". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "haber7comda, 03.09.2006 tarih ve '100 Temel Eser' tartışması trajikomik başlıklı haber". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "Radikal-çevrimiçinde, 20.08.2006 tarih ve Devlet tavsiyeli küfür sözlüğü başlıklı haber". 28 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "Türkei.Netde, 26.08.2006 tarih ve '100 Temel Eser'e Çelik el koydu başlıklı haber". 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "ZAMAN ONLINEda, 30.08.2006 tarih ve 100 Temel Eser tartışmasının ardında argo maniler değil, rant kavgası var başlıklı haber". 8 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ aktifhaber.com EğitimGazetesinde, 11.09.2006 tarih ve 100 Temel Eser Toplantı(sı)na Katılmadı başlıklı haber[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Hürriyet Agoranın Doğan Hızlana ait BlogNot bölümünde, 22.08.2006 tarih ve Tek sahtekárlık çeviri değil başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "Hürriyet Agora'nın Doğan Hızlan'a ait BlogNot bölümünde, 23.08.2006 tarih ve MUSTAFA RUHİ ŞİRİN'DEN AÇIKLAMA başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ a b "Hürriyet Agora'nın Doğan Hızlan'a ait BlogNot bölümünde, 25.08.2006 tarih ve '100 Temel Eser'le ilgili yazıma MEB Müsteşarı Prof. Dr. Necat Birinci'nin yanıtı başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "Hürriyet Agora'nın Doğan Hızlan'a ait BlogNot bölümünde, 29.08.2006 tarih ve 100 TEMEL ESER tartışmaları başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "meb.gov.trde 26.08.2006 tarih ve "100 Temel Eser İle İlgili İddialara Cevap" başlıklı basın açıklaması". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
- ^ "meb.gov.trde 28.08.2006 tarih ve "'Bakan tavsiye etmiş' ve 'Çelik kendini tekzip etti' Haberlerine Cevap" başlıklı basın duyurusu". 22 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hayırlı sabahlar Hans!, Radikal, 19 Ağustos 200615 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- MEB tavsiyeli korsan kitap serisi, Radikal, 27 Mart 20088 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.