Kızılkaya, Bucak
| Kızılkaya | |
|---|---|
 | |
 | |
 Burdur'un konumu | |
  Kızılkaya Kızılkaya'nın Burdur'daki konumu | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Burdur |
| İlçe | Bucak |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | İlkay Güngör (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 51,75 km² |
| Rakım | 794 m |
| Nüfus (2019) | |
| • Toplam | 2.743 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 248 |
| İl plaka kodu | 15 |
| Posta kodu | 15310 |
Resmî site kizilkaya.bel.tr | |
Kızılkaya, Burdur ilinin Bucak ilçesine bağlı bir beldedir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılkaya'nın tarihi MÖ 1295 Etiler zamanında Pisidya Cumhuriyeti devrine gitmektedir. Pisidya Cumhuriyeti, Eti imparatorluğu'na bağlı, içişlerinde bağımsız bir devlet idi. Pamiiya, Karyalıkya gibi diğer küçük devletlerle komşu bulunuyordu. Pisidya'nın çevresinde Komabe (bugün Garipçe), Kratopolis (bugün Kızılkaya), Legost (bugün Büyükköy), Pogla (bugün Çomaklı), Vebre (bugün Bozova) gibi küçük devletçikler bulunmaktaydı.
Kızılkaya tarihi daha sonra Roma-Bizans Devri, Selçuklular Devri, Beylikler Devri, Osmanlılar Devri olmak üzere 5 ana bölümden oluşmuştur.
Osmanlı Araştırmaları Vakfı'nın yaptığı incelemelerde Kızılkaya, Osmanlılar devrinde Konya eyaletinin Antalya sancağının Kızılkaya kazası olarak geçmektedir.
O dönemlerde Kızılkaya'da vergi defterleri tutulmaktaydı. Osmanlı Araştırmaları Vakfı'ndan Kızılkaya ile ilgili şöyle bir yazıya rastlanmaktadır:
Defterlerden çoğu tek sütun üzerine tanzim edilmiştir. Pek az da olsa zaman zaman çift sütun üzerine tanzim edilen defterlere de rastlanır. 1296 no'lu Yörükan-ı Ankara Defteri bu tarzda tutulan defterlerden biridir. 1256 tarihli Antalya'ya tabi Kızılkaya kazası defteri ise vergi mükellefinin sahip olduğu malları satır satır ve alt alta kaydetmektedir
1256 sayımında defterlerin başında, defterin nereye ait olduğuna dair zaman zaman geniş bilgilere yer vermektedir. Antalya Kızılkaya kazası köylerine ait defterin başındaki açıklama şöyledir:
Bu def'a Tanzimat-ı Hayriye usulünce müceddeden tahririlerine irade-i şahane ta'alluk eden kazalardan Teke sancağında Antalya'ya tabi Kızılkaya kazasının kuralarından Bademağacı'nda kain ahalilerin emlak ve arazi kıymet-i hakikiyelerine mübeyyin defteridir" diye geçmektedir
İncelemelerden de anlaşıldığına göre Osmanlı Devri'nde Kızılkaya önemli ve adı bilinen bir yerdi. Emekli öğretmen Abdullah Ulusan'ın 1960 yılında yaptığı Pazaravdan köyü incelemesinde köyün tarihçesini anlatırken, Kızılkaya ile ilgili bilgilere rastlanmaktadır.[3]
Kasabaya dönüşüm süreci[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılkaya, küçük tarım ve hayvancılık köyü iken son 20-30 yıl içerisinde özellikle Antalya ilinden çok fazla göç aldı. Köy aldığı bu hızlı göç nedeniyle, 28 Ağustos 1972 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[4] Akpazar'ın belediye statüsü, nüfusunun 2000 kişinin altına düşmesi üzerine 2013 yılında sona erecekti.[5] Yuva köyünün 2012 yılında yapılan referandum ile Kızılkaya'ya mahalle olarak bağlanması neticesinde yıl sonunda nüfusu 2045'e yükselen belde kapanmaktan kurtuldu.[6]
Tarım[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılkaya ekilebilir 12000 dekar arazisiyle Burdur ilinin önde gelen tarım merkezlerinden birisi olmayı başarmıştır. Kasabanın tarımdaki bu başarısını bilimsel tarım uygulamalarıyla da sürmektedir. Akdeniz Üniversitesinden Prof. Dr. M. İlhan ÇAĞIRGAN bölgenin tarım alanındaki başarısını görerek burada çeşitli çalışmalar yürütmüştür. Kızılkaya'da kuraklığa dayalı arpa ıslahı konusunda yapılan çalışmalarda komu oyunda Kızılkaya Arpası olarak bilinen arpa türü geliştirilmiş ve dünya çapında ses getirmiştir. Ancak Kızılkaya arpası olarak bilinen arpa türü bölgede yaşayan çiftçilerin tohum satışı yapmaması nedeniyle üretim alanı sadece Kızılkaya kasabası olarak kalmıştır. Çiftçiler üretim alanını sınırlı tutarak üretimi sadece Türkiye içerisinde yapmayı ve arpanın fiyatını sürekli kontrol altında tutup en yüksek fiyattan satmayı amaçlamışlardır. Proje dünyada büyük yankı getirmesine rağmen sadece Kızılkaya kasabasında uygulanmaktadır. Fakat benzer şekilde İngiltere, Portekiz, Çin, Tayland gibi ülkelerde Kızılkaya arpası gibi bir arpa üretmek için çalışmalar yapmaktadırlar.[7] Tarım alanında bu denli başarılı olan belde de 1371 sayılı Kızılkaya tarım kredi kooperatifi çalışmalarını tarım alanında sürdürmektedir.[8]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Burdur iline 60 km
Antalya iline 59 km
Muğla iline 265 km
Fethiye ilçesine 165 km
Marmaris ilçesine 300 km
Bodrum ilçesine 370 km
Döşemealtı ilçesine 40 km
Isparta iline 94 km
Bucak ilçesine 23 km uzaklıktadır.[9]
Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılkaya beldesinde lise,[10] ilköğretim[11] ve orta öğretimi[12] veren eğitim kuruluşları bulunmaktadır. Bunun yanı sıra öğrenciler yakın olmasından dolayı Bucak, Burdur ve Antalya illerinde de eğitim alabilmektedirler.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Beldenin iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Bitki örtüsü makidir. Beldenin iklimi çok yakın konumda bulunmasından dolayı Antalya ile aynıdır.
| Ortalama Sıcaklık Verileri | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Arl | |
| Ortalama °C | 9.6 | 9.9 | 12.2 | 15.8 | 20.3 | 25.3 | 28.3 | 27.8 | 24.3 | 19.5 | 14.2 | 10.8 | |
| Ort.En Yüksek °C | 15.0 | 15.3 | 17.9 | 21.4 | 25.9 | 31.3 | 34.4 | 34.3 | 31.3 | 26.9 | 20.8 | 16.3 | |
| Ort.En Düşük °C | 5.6 | 5.7 | 7.4 | 10.6 | 14.5 | 19.0 | 22.1 | 21.8 | 18.6 | 14.5 | 9.8 | 6.8 | |
| Ort. Güneşlenme Süresi (saat) | 5.3 | 6.1 | 6.9 | 8.0 | 9.9 | 11.6 | 12.0 | 11.6 | 10.0 | 8.1 | 6.3 | 4.9 | |
| Ortalama Yağışlı Gün Sayısı | 12.4 | 10.4 | 9.0 | 7.3 | 5.4 | 2.9 | 1.5 | 1.5 | 2.0 | 5.6 | 7.8 | 11.5 | |
| Kaynak: meteor.gov.tr | |||||||||||||
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2019 | 2743 |
| 2012 | 2036 |
| 2011 | 1960 |
| 2010 | 2212 |
| 2009 | 1882 |
| 2008 | 2010 |
| 2007 | 1660 |
| 2000 | 2836 |
| 1990 | 2687 |
Coğrafi konum[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılkaya, Burdur ile Antalya sınırında kuruludur.
|
Ürkütlü, | Kızılcaağaç, Yuva Mahallesi | Uğurlu köyü, |
| |||
| Ürkütlü ve Çukurca | 
|
Uğurlu Köyü, Burdur Fethiye yol ayrımı | |||||
 KIZILKAYA 
| |||||||
| |||||||
| Çukurca Köyü (Antalya) | Antalya-Burdur ili sınırı | Bademağacı Beldesi (Antalya) |
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyün sınırları içerisinde çimento fabrikası bulunmaktadır. Kasabada bulunan çimento fabrikası 4.3 milyon ton klinker üretme, 6.5 milyon ton çimento öğütme kapasitesine sahiptir.[13]
Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızılkaya Korkuteli, Burdur, Bucak, Antalya ve Fethiye'nin arasında kalmasından dolayı tüm ulaşım hatları buradan geçmektedir. Muğla Antalya, Burdur istikametine giden tüm otobüsler Kızılkaya istikametini kullanırlar.[14]
Altyapı bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyde, ilköğretim okulu ve lise vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi vardır,[15] PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı[16] ve sağlık evi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik, internet ve sabit telefon vardır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Kızılkaya: 34,98 km² + Yuva: 16,77 km² Arıbaş, Kenan; Öcal, Tülay (2007). "Bucak İlçesinin Nüfus Coğrafyası". Doğu Coğrafya Dergisi. 12 (17). dergipark.org.tr. s. 337. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2020.
- ^ "Kizilkaya, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2015.
- ^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 13 Eylül 1972. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ "İşte Kapatılacak 559 Belde !". kamudan.com. 10 Ekim 2012. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020.
- ^ "Uyanık Yozgatlılar 8 belde belediyesini kurtardı!". sgkrehberi.com. 12 Aralık 2012. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022.
- ^ http://www.kanal15.com.tr/newsdetail.asp?NewsID=9101
- ^ http://antalya.tarimkredi.org.tr/index.php/kooperatiflerimiz/burdur-ili-kooperatifleri/195-1371-sayili-kizilkaya-tarim-kredi-kooperatifi
- ^ http://www.illerarasimesafe.com/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.
- ^ http://www.bucakseyahat.com/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kızılkaya Belediyesi1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.