Kopus
Kopus (Belarusça: Копысь - Kopıś, Rusça: Копысь - Kopıs, Yidiş: קאָפּוסט - Kopust), Belarus'un Vitsebsk ilinin (voblastının) Orşa ilçesinde, Dinyeper Nehri'nin sol kıyısında olan ve bir iskele görevi gören kent tipi yerleşimdir. 2023 yılı itibarıyla nüfusu 628'tir.[1]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Kopys, Dinyeper Nehri'nin sol kıyısında, Orşa'nın 23 km güneybatısında, Vitebsk'in 97 km güneyinde ve Minsk'in 184 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Rakımı 150 metredir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Kopus hakkında bilinenler 1059 yılına kadar dayanmaktadır. Kopus, ilk olarak Polotsk Prensliği'ne, daha sonra Smolensk Prensliği'ne aitti. Bazı tarihçiler, Smorkovka Nehri'nin birleştiği yerde, Dinyeper'in yüksek sol kıyısındaki tepelerden birinde bulunan bu kasabayı Eski Rus kasabası olarak adlandırmaktadır. Yüksekliği 5 metreye varan halka şeklinde bir surla çevriliydi.[2]
14. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Litvanya Büyük Dükalığı'nın Vitsebsk voyvodalığında kalmıştır.
14-18. yüzyıllar arasında Kopus'ta bir kale vardı. Kalenin 1726 kayıtlarına göre 4 burcu, ahşap duvarları ve bir giriş kulesi vardı. 1772'den sonra kale restore edilmemiştir.
16. yüzyılda Kopus, Ostrogski ailesinin ve daha sonra Radziwill'lerin idaresindeydi.
1654-1667 Rus-Polonya savaşı sırasında Kopus, savaşın merkezindeydi. Ağustos 1654'te kasaba Çarlık birlikleri tarafından işgal edildi. 1655'in başında Büyük Dükalık birlikleri şehre tekrar girdi. Çarın voyvodaları şehre girerken vatana ihanetten dolayı şehri kısmen yaktığında, kale düşürme olayı 1659'da tekrarlandı. 1660 yılında kasaba halkı, kasaba kapılarını açarak Polonya-Litvanya Birliği'nin askerlerinin kasabaya girmesine izin verdi. 1662 yılında Avusturyalı diplomat ve seyyah Augustin Meyerberg kasabadan geçmiş, Kopus'un mimarisi, sakinlerinin yaşamı ve çevresi hakkında bir açıklama bırakmıştır.
Rus çarı I. Petro, Kuzey Savaşı sırasında Kopus'ta kalmıştır.
Kopus büyük bir çömlekçilik merkezidir, 15. yüzyıldan beri "Kopus kafli" olarak adlandırılan kırmızı kilden fayans ve eşsiz seramikler yapılmasıyla ünlüdür. Kops çinileri Moskova'daki Kremlin Sarayı'nın kraliyet odalarındaki ocakları süslemek için kullanılmış ve Moskova'nın Izmaylovo bölgesindeki Aziz Basil Katedrali'nin yapımında kullanılmıştır.
Kopus 1772'den beri Rus İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. 1777-1796 ve 1802-1861 yılları arasında Mogilyov Guberniyası'nın bir kasabasıydı. Şehrin genel planı 1778'de, arması ise 16 Ağustos 1781'de onaylanmıştır.
1789 yılında Kopus'ta bir devlet okulu açılmıştır. 19. ve 20. yüzyılların başında Kopus'ta 17 küçük fabrika vardı. 18. ve 19. yüzyılların başında Kopus Hasidizm'in merkeziydi. 20. yüzyılın ortalarında Kopus Hasidik hareketi burada doğmuştur.
1812'deki Vatanseverlik Savaşı sırasında Fransız birlikleri tarafından işgal edilmiştir. 12 Kasım'da Kopus bölgesinde Dinyeper nehri zorlandı. Kutuzov ve Davydov Kopus yakınlarında bir Fransız süvari birliğini imha etti.
1914 yılında Kopus, St. Petersburg - Orşa - Kopus - Kiev - Petersburg rotasında Sikorsky İlya Muromets uçağının duraklarından biriydi.
1924-1930 yıllarında Kopus, Beyaz Rusya SSC'nin ilçe merkeziydi. 1930'dan itibaren Vitebsk bölgesinin Orşa rayonunun bir parçasıydı. 1938'den itibaren kentsel bir yerleşim yeridir.
Vatanseverlik Savaşı sırasında Kopus[değiştir | kaynağı değiştir]
1939 nüfus sayımına göre Kopus'taki Yahudilerin sayısı 405 kişiydi, bu da toplam nüfusun %9,91'i ediyordu. Ekim 1941'de Fransızlar, Yahudi nüfusunu bir gettoya sürüp 14 Ocak 1942'de hepsini öldürdüler.[3]
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kopus'ta inşaat malzemeleri fabrikası, süt fabrikası ve peynir üretim atölyesi, makine yapımı ve inşaat malzemeleri fabrikaları, bir seramik dükkanı, bir fırın ve çeşitli ormancılık işletmeleri bulunmaktadır.
Aynı zamanda bölgede tüketici hizmetleri merkezinin bir şubesi, bir postane, bir banka, ticari işletmeler, bir otel ve bir restoran bulunmaktadır.
Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
Orşa'ya 35 km, Orşa'ya kara yoluyla bağlanan Orşa - Mogilyov hattı üzerindeki Kopus tren istasyonuna 2 km uzaklıkta yer almaktadır.
20 Ağustos 2007'de Dinyeper üzerinde iki yerleşim birimi olan Kopus ve Mogilyov'un bir kasabası olan İskenderiye'yi birbirine bağlayan yeni bir köprü açıldı.
Tanınmış Kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Aleksandr Lukaşenko (1954 - ), Belarus'un ilk cumhurbaşkanı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kopus nüfusu" (PDF). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2023.
- ^ [Авраменко С. М. Военно-инженерные укрепления на Смоленщине. // Военно-исторический журнал. — 2017. — № 8. — С.37—43. Авраменко С. М. Военно-инженерные укрепления на Смоленщине. // Военно-исторический журнал. — 2017. — № 8. — С.37—43.]
|url=değerini kontrol edin (yardım). Eksik ya da boş|başlık=(yardım) - ^ https://web.archive.org/web/20160721030854/http://www.statearchive.ru/. 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım)