Getto

Getto, bir kentin herhangi bir azınlıkça yerleşilen bölümüne genel olarak verilen ad. Orta Çağ'da şehirlerde yabancılar gözlem altında ve hususi mahallerde yaşamak zorundaydılar. Yahudiler gibi gruplar kamusal haklardan mahrum olarak şehrin periferisinde (kenar mahallesinde) yaşıyordu. Esasen Venedik’te baruthanenin bulunduğu Venedik Gettosu Yahudilere ayrılan mecburi ikâmet mahallesi olduğundan, bu isim zamanla bütün Avrupa şehirlerinde Musevi mahalleleri için yaygınlaşan bir deyim oldu. Özelde Almanya ve Doğu Avrupa şehirlerinde eskiden Yahudilere ayrılan, sonra da Yahudi semtlerine verilen bir addır. Genelde kötü koşulların hakim olduğu bölgeler için kullanılır. Etimolojik kökeni açısından Venedikçe, İbranice, Yidiş, Almanca, Latince, İtalyanca ve Fransızca gibi kökenler önerilmesine rağmen kesin kabul gören bir sav yoktur.^[1]

Getto, amacı ne olursa olsun, her azınlığın sığınma veya sürülme (örneğin Varşova gettosu) yeridir. Ayrıca II. Dünya Savaşı sırasında Adolf Hitler önderliğinde üstün kabul edilen Aryan ırkını, alt ırk diye tabir edilen Yahudi ırkından ayırmak için tüm Yahudileri ayrı bir küçük mahalleye yerleştirme işidir.

Göçmen işçilerin Batı Avrupa ülkesinin bazı şehirlerinde oluşturdukları nispeten kapalı mahalleler de getto olarak nitelendirilmiştir. Yasalarda gettolar resmen kaldırılmış olmakla birlikte sanayi toplumunun getirdiği iktisadi ve sosyal şartlar, gettoların oluşmasına ve yaşamasına imkân vermiştir. Üçüncü dünya ülkelerinin pek çoğunda kırsal kesimden şehir merkezlerine olan hızlı nüfus göçü ve plansız kentleşme, bazı şehirlerin kenarlarında gettolara benzer bir gecekondu olayını ortaya çıkarmıştır. Bu sadece bir mekan farklılığını değil, kültür ve ideoloji farklılığını da ifade etmektedir.

Ayrıca getto sözcüğü genelde kavga mekanları, polis olmayan yerleri tanımlar.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Nazi gettoları

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Domonoske, Camila (27 Nisan 2014). "Segregated From Its History, How 'Ghetto' Lost Its Meaning". NPR. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017. The word "ghetto" is an etymological mystery. Is it from the Hebrew get, or bill of divorce? From the Venetian ghèto, or foundry? From the Yiddish gehektes, "enclosed"? From Latin Giudaicetum, for "Jewish"? From the Italian borghetto, "little town"? From the Old French guect, "guard"?...In his etymology column for the Oxford University Press, Anatoly Liberman took a look at each of these possibilities. He considered ever more improbable origins — Latin for "ribbon"? German for "street"? Latin for "to throw"? — before declaring the word a stubborn mystery.

Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Coğrafî terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Domonoske, Camila (27 Nisan 2014). "Segregated From Its History, How 'Ghetto' Lost Its Meaning". NPR. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017. The word "ghetto" is an etymological mystery. Is it from the Hebrew get, or bill of divorce? From the Venetian ghèto, or foundry? From the Yiddish gehektes, "enclosed"? From Latin Giudaicetum, for "Jewish"? From the Italian borghetto, "little town"? From the Old French guect, "guard"?...In his etymology column for the Oxford University Press, Anatoly Liberman took a look at each of these possibilities. He considered ever more improbable origins — Latin for "ribbon"? German for "street"? Latin for "to throw"? — before declaring the word a stubborn mystery.

[1]