Kazakistan'ın Somut Olmayan Kültürel Mirasları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri, bir halkın gerçekleştirdiği fiziksel olmayan gelenek ve uygulamalardır. Bir ülkenin kültürel mirasının bir parçası olarak kutlamalar, festivaller, gösteriler, sözlü gelenekler, müzik ve el sanatları yapımını içerir.[1] "Somut olmayan kültürel miras", 2003 yılında hazırlanan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'nde tanımlanmaktadır.[2] Yeni miras unsurlarının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine kaydedilmesi, sözleşmeyle kurulan uluslararası Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Komitesi tarafından belirlenmektedir.[3] Kazakistan anlaşmayı 27 Mart 2006 tarihinde imzalamıştır.

Nevruz 2016 01161 Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı.
Yufka yapma ve paylaşma kültürü 2016 01181 Yufka ya da sac ekmeği baklava, börek yapımında kullanılan yufka hamurunun saç üzerinde gevreyene kadar hafifçe pişirilmesi ile elde edilir.

Yufka ekmeğinin en önemli özelliği dayanıklı olmasıdır. Türk kültüründe yardımlaşarak bir seferde komşu ve akrabaların da katılımıyla yapılır. Yapıldığı zaman ise herkes için çok miktarda yapılır. Üst üste dizilerek katman halinde stoklanır ve üzeri örtülür. Kullanılacağı zaman üzerine su serpiştirip biraz bekletilerek yumuşaması sağlanır. Yenmeye hazır hale gelen yufka, öylece yenilebildiği gibi, dürüm olarak ya da çeşitli yemek malzemesi olarak da kullanılabilir.

Nasreddin Hoca 2022 01705 Nasreddin Hoca (Osmanlıca: نصر الدین خوجه; 1208, Hortu - 1284, Akşehir), Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan efsanevi kişi ve mizah kahramanıdır.
Dede Korkut Hikâyeleri 2018 01399 Dede Korkut Kitabı (Dresden yazmasının adıyla: Kitāb-ı Dedem Ḳorḳud Alā Lisān-ı Tāife-i Oġuzân; Vatikan yazmasının adıyla: Hikâyet-i Oğuznâme, Kazan Beğ ve Gayrı), Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. Hikâyeler, göçebe Türk halklarının sosyal yaşam tarzları ve İslam öncesi inançları için önemli olan ahlak ve değerleri taşır. Kitabın efsanevi anlatımı, başta Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan olmak üzere Oğuz kökenli halkların kültürel mirasının bir parçasıdır. Aslen sözlü bir edebî ürün olup, 14. veya 15. yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazıya geçirilmiştir.
Mangala 2020 01597 Mangala, bir Türk zeka oyunu olan Köçürme; dünyadaki yaygın adıyla Mankala oyunudur. Gaziantep, Urfa, Hatay gibi illerde oynanan Köçürme oyununun adıdır. Köçürme oyunu Türkiye'de de Mangala adıyla piyasaya sürülmüştür.
Orteke, Kazakistan'ın geleneksel gösteri sanatı: dans, kukla ve müzik 2022 01878 Orteke, tiyatro, müzik ve kuklayı birleştiren yerli bir Kazak gösteri sanatıdır.
Doğancılık 2021 01708 Doğancılık, evcilleştirilmiş ve eğitilmiş doğanların kullanıldığı bir avcılık şeklidir.
Kazak at yetiştiricilerinin geleneksel bahar şenlikleri 2018 01402 Karağandı Oblastı'nın Ulytau Bölgesi'ndeki Terisakkan Köyü'nde Kazak at yetiştiricilerinin geleneksel bahar şenlikleri, eski yıllık at yetiştirme döngüsünün sonunu ve yeni yıllık at yetiştirme döngüsünün başlangıcını işaret eder.[4]
Kazak geleneksel Assık (kökpar) oyunları 2017 01086 Türkiye ve başka yerlerde kökpar ve buzkaşi olarak de bilinen assık oyunu, Orta Asya'da at binicilerinin deriden yapılma bir topu karşı takımın kale çizgisinin ötesine geçirmeyi hedeflediği bir oyun türüdür.
Kazakistan güreşi 2016 01085 Kazakistan güreşi, Kazakistan'ın ulusal güreş sporudur. Kökü Orta Asya'ya dayanan, yüzyıllardır Kazaklar tarafından yapılan bir güreş türüdür.
Aytışma, doğaçlama sanatı 2015 00997 Aytışma, Kazak ve Kırgız kültürlerinde doğaçlama şiir yarışmasıdır. İki akın (halk şairi) karşılıklı olarak şiirler söyler ve birbirleriyle yarışır. aytışma, genellikle bir dombra eşliğinde yapılır.
Kazak geleneksel sanatı Dombra Kuy 2014 00996 Dombra kuy, Kazak kültüründe önemli bir yere sahip olan geleneksel bir müzik türüdür. "Dombra" uzun saplı, armut biçimli iki telli bir çalgı aleti, "kuy" ise anlam olarak "kompozisyon" kelimesine karşılık gelir.
Kırgız ve Kazak yurtlarının (Türk göçebe çadırları) yapımında geleneksel bilgi ve beceriler 2014 00998 Yurt ya da ger, Orta Asya'da Türk ve Moğol göçebelerinin ev olarak kullandığı çadırlara verilen ad. Orta Asya bozkırlarında birkaç değişik türde göçebe grup tarafından konut olarak kullanılan ve deri ya da keçe ile kaplanmış taşınabilir, yuvarlak bir çadırdır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Aslan, Sıracettin (31 Aralık 2019). "Uluslararası Islâm Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin Sempozyumu 15-17 Şubat 2019 Diyarbakır". darulfunun ilahiyat. doi:10.26650/di.2019.30.2.0000. 
  2. ^ "Text of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage". 4 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  3. ^ "Functions of the Intergovernmental Committee for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage". 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024. 
  4. ^ "Traditional spring festive rites of the Kazakh horse breeders". UNESCO. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2024.