Henry Gale (astrofizikçi)
Henry Gordon Gale | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 12 Eylül 1874 Aurora, Illinois |
| Ölüm | 16 Kasım 1942 (68 yaşında) |
| Milliyet |  Amerikan |
| Tanınma nedeni | Michelson–Gale–Pearson deneyi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik Astrofizik |
Henry Gordon Gale (12 Eylül 1874 - 16 Kasım 1942), Amerikalı astrofizikçi ve yazar.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gale, fizik alanındaki lisans ve doktora derecelerini sırasıyla 1896 ve 1899 yıllarında Chicago Üniversitesi'nden aldı. Ardından fakülteye katıldı ve Delta Kappa Epsilon kardeşliğinin seçkin bir üyesi oldu. Henry, çalışmaları sırasında müstakbel eşi Agnes Spofford Cook ile tanıştı ve 1901 yılında evlendiler. Kızları Beatrice 1904 yılında doğdu. 1908'den 1922'ye kadar dekan olarak görev yaptı. Astrofizik alanındaki uzmanlığını hem Chicago Üniversitesi'nde hem de Pasadena, Kaliforniya'daki Wilson Dağı Gözlemevi'nde yaptığı çalışmalarla göstermiştir. Gözlemevinde 1909 yılında geçirdiği bir elektrik kazasında ciddi yanıklar oluşmasına rağmen kararlılığını sürdürdü ve iki ay süren hastane yatışı sırasında deri nakli yapılması gerekti. 1912'den 1940'a kadar The Astrophysical Journal'ın editörlerinden biriydi ve 1916'da profesör oldu. I. Dünya Savaşı'nda Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'da görev yapmış ve yarbay rütbesine kadar yükselmiştir. 'Özellikle üstün ve göze çarpan hizmeti' General John J. Pershing tarafından takdir edildi ve Fransız yetkililer tarafından Légion d'honneur ile ödüllendirildi.[1]
Avrupa'dan döndükten sonra sırasıyla; 1922-1930 yılları arasında Ogden Lisansüstü Bilimler Okulu Dekanı, 1925-1940 yılları arasında Fizik Bölümü Başkanı, 1931-1940 yılları arasında Fizik Bilimleri Bölümü Dekanı ve Chicago Fizik Kulübü'nün Başkanlığını görevlerini üstlendi. Gale, düzinelerce makale ve kitap yazmıştır. 1906'dan 1936'ya kadar yazdığı fizik ders kitapları arasında A First Course in Physics, A First Course in Laboratory Physics for Secondary Schools, Practical Physics ve New Elementary Physics yer almaktadır.[2]
1938 yılında Otto Struve ile üniversitede, aralarında geleceğin Nobel Ödülü sahibi Hintli Subrahmanyan Chandrasekhar'ın da bulunduğu Yerkes Gözlemevi çalışanları tarafından verilecek bir astronomi kursu düzenlemesinin ardından Gale'in ırkçılığı önemli bir konu haline geldi. Struve, Chandrasekhar'ı başkan Robert Hutchins'in de desteğiyle üniversiteye katılması için teşvik etmişti. Gale, Chandrasekhar'a beyaz olmadığı için karşı çıktı ve fakülte dekanı olduğu sürece hoş karşılanmayacağını açıkça belirtti. Halefi Arthur Compton, Gale'in emekliliği üzerine Chandrasekhar'ı açıkça kabul etti.[3][4][5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Guide to the Henry Gordon Gale Papers 1889-1948". www.lib.uchicago.edu. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024.
- ^ The Astrophysical Journal 1914: Vol 40 Table of Contents (İngilizce). Internet Archive. 1914.
- ^ Parker, Eugene N. (1997). "Biographical Memoirs". National Academy of Sciences. 72: 39.
- ^ Osterbrock, Donald E. (1998). "Subrahmanyan Chandrasekhar (19 October 1910-21 August 1995)". Proceedings of the American Philosophical Society. 142 (4): 659-665. ISSN 0003-049X. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024.
- ^ "Statement from the President". Caltech Inclusion, Diversity, Equity, and Accessibility (İngilizce). 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024.
