Genç İtalya
| Giovine Italia Genç İtalya | |
|---|---|
 | |
| Slogan | Birlik, Güç ve Özgürlük |
| Kuruluş | Temmuz 1831 |
| Kuruluş yeri | Fransa |
| Tür | Komplo organizasyonu |
| Amaç | İtalya'nın birleşmesi |
| Önemli kişiler | Giuseppe Mazzini |
Genç İtalya (İtalyanca: La Giovine Italia) 1831 yılında Giuseppe Mazzini tarafından İtalyan gençliği (40 yaş altı) için kurulan siyasi bir hareketti.
Hareket birçok İtalyanı bağımsızlık mücadelesine çekerek, Risorgimento (Yeniden Yükseliş) hareketinin başarıya ulaşmasında önemli bir rol oynamıştır.[1]
Haziran 1831'de İtalya'dan ayrıldıktan birkaç ay sonra Mazzini, Sardunya Kralı Charles Albert'e bir mektup yazdı ve ondan İtalya'yı birleştirip ulusu yönetmesini istedi. Bir ay sonra taleplerinin krala ulaşmadığına ikna olunca, hareketi Marsilya'da kurdu. Hareket daha sonra Avrupa'daki diğer uluslara da yayılacaktı.[2] Hareketin amacı, İtalyan tutucu devletlerinde ve Avusturya İmparatorluğu tarafından işgal edilen topraklarda genel bir ayaklanmayı teşvik ederek birleşik bir İtalyan Cumhuriyeti yaratmaktı. Mazzini'nin inancı, bir halk ayaklanmasının birleşik bir İtalya yaratacağı yönündeydi.[3] Hareketin amacını tanımlayan slogan "Birlik, Güç ve Özgürlük" idi. İfade, ülkenin birliğini temsil eden üç renkli İtalyan bayrağında da görülmektedir.[4]
Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]
Hareketin lideri Giuseppe Mazzini, İtalyan milliyetçisi, siyasetçi, avukat, aktivist, gazeteci, yazar ve masondu.
Giovine Italia, Temmuz 1831'de Mazzini sürgünde iken Fransa'da kuruldu. Birçok İtalyanı bağımsızlık mücadelesine çekerek, Risorgimento (Yeniden Yükseliş) hareketinin başarıya ulaşmasında önemli bir rol oynamıştır.[1]
Marsilya'da sürgünde bulunan Mazzini başlıca muhalefet odağı Carboneria'nın uğradığı başarısızlıklar üzerine yeni bir örgüt oluşturmaya yönelmişti. Carboneria'nın sıkı gizliliğe ve dış desteğe dayalı eylem çizgisinden farklı olarak İtalyan halkını mücadeleye kazanmayı temel alan örgüt, halkçı bir özellik taşıyacak ve öncelikle halkı siyasal açıdan bilinçlendirmeye ağırlık verecekti. Simge olarak yeşil, kırmızı ve beyaz renkli bayrağı kullanan Genç İtalya, açıkça cumhuriyetçi bir yönetim biçimini savunuyordu. Ancak Mazzini, Katolikliğe de sıkıca bağlıydı, bu nedenle örgüt programında, "Hem Tanrı, hem de insanlık yasalarına göre bütün İtalyanlar eşit ve kardeştir" ibaresi yer alıyordu. Ayrıca "Birlik olmadan güç kazanılamaz, dolayısıyla tam anlamıyla ulus da olunamaz" ifadesiyle üniter bir devlet anlayışı vurgulanıyordu, bu yönden Vincenzo Gioberti'nin federasyoncu görüşünden farklı bir çizgideydi.[5]
Hareketin üyeleri, İtalyan Orta Çağ figürlerinden alınan takma adları benimsedi. Kardeşliğin her üyesi, İtalya'yı herkesin eşit kabul edileceği birleşik, özgür, bağımsız, cumhuriyetçi bir ulus yapma sözü verecekleri bir Yemin okumak zorundaydılar.[6] Hareket 1833 yılı civarında yaklaşık 60.000 kadar üye topladı.[7] Aynı yıl, Savoie ve Piyemonte'de bir isyan planlayan üyelerin çoğu, Sardinya polisi tarafından tutuklandı ve idam edildi. Avusturya'da ise, hareketle bağlantılı olmak, vatana ihanet olarak görülüyordu. Suç, ölümle cezalandırılıyordu.[8]
Şubat 1834'te Piedmont ve Savoy'da bir Mazzini isyanı daha gerçekleştirdiler, hatta Mazzini taraftarları, Şubat ayı içinde Cenova’da bir geçici hükûmet bile kurdular.[9] Fakat yine sonuç başarısız oldu ve ardından hareket bir süre ortadan kayboldu ve 1838'de İngiltere'de yeniden ortaya çıktı. Sicilya, Abruzzo, Toskana, Lombardiya-Venetya, 1841 ve 1845 yıllarında Romana ve 1843 yılında Bologna'da başka ayaklanmalar da olduysa, tümü başarısızlıkla sonuçlandı. Ayrıca Papa Pius IX tarafından yardım çağrısı yapan bir Fransız Ordusu tarafından ezilen 1848-49 yıllarındaki Roma Cumhuriyeti de kısa ömürlü olabildi. Bu Papa, başlangıçta Mazzini tarafından İtalya'nın özgürce birleşmesini şövalyevari biçimde olumlu karşıladı, ancak sonunda tutucuların liderliğini yapmaya başladı.
Mazzini'nin bizzat faaliyetleriyle Avrupa'da benzer hareketler kuruldu. La Giovine Italia, Junges Deutschland (Genç Almanya), Młoda Polska (Genç Polonya), Jön Türkler ve Giovine Svizzera (Genç İsviçre) gibi benzer hareketlerle birlikte uluslararası odaklı bir dernek olan 1835'te oluşturulmuş Giovine Europa (Genç Avrupa) hareketine katıldı. Ayrıca, işgal altındaki Bosna-Hersek'teki 20. yüzyılın başlarında Sırp devrimci hareketi olan Mlada Bosna'ya (Genç Bosna) da ilham verdi.[10]
Mazzini'nin hareketi, 1853'te Milano'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na karşı son bir kez daha başarısız bir isyan girişimi oldu. Piyemonte monarşisi Savoie Hanedanı için demokratik bir İtalya'nın umutları yıkıldıktan sonra, Genç İtalya hareketi genel olarak tasfiye oldu. 1860 yılında Cavour Kontu Camillo Benso'nun önderliğinde ulusal birleşme sağlandı.
Genç İtalya'nın en ünlü üyesi Giuseppe Garibaldi'dir (1807–1882). Cenevre'de sosyal ve siyasi reformlar yoluyla Mazzini ile tanıştıktan sonra 1833 civarında harekete katıldı. Ek olarak, Piyemonte'de Mazzini liderliğindeki başarısız bir isyanın da parçası oldu. Sonuç olarak, ölüm cezasına çarptırıldı. Kaderini öğrendikten sonra Garibaldi, Marsilya'ya kaçtı.[11]
Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Daha sonra, 19. yüzyılın ortalarından 20. yüzyılın sonlarına kadar süren dekolonizasyon dönemine kadar Avrupa'nın çeşitli Asya ve Afrika ülkelerindeki kolonilerinde gençliğe yönelik benzer milliyetçi hareketler ortaya çıktı.[12]
Giuseppe Mazzini 1864 yılında Giuseppe Garibaldi ile birlikte İstanbul'da İtalyan İşçi Cemiyeti'ni (Societa' Operaia) ve yine İstanbul'daki ilk İtalyan Mason Locasını da kurmuştur.[13][14]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Encyclopædia Britannica.
- ^ "La Scuola per i 150 anni dell'Unità d'Italia – I movimenti, i valori, i libri" (İtalyanca). www.150anni.it. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2018.
- ^ William Lloyd Garrison and Giuseppe Mazzini: Abolition, Democracy, and Radical Reform (İngilizce). LSU Press. 2013. ss. 57-63. ISBN 978-0-807-15207-2.
- ^ "Italy 1848 – italian revolutionary developments" (İngilizce). www.age-of-the-sage.org. 6 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2018.
- ^ Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi.
- ^ Joseph Mazzini: his life, writings, and political principles (İngilizce). New York: Hurd and Houghton. 1872. ss. 71-74.
- ^ "Giuseppe Mazzini. Italian revolutionary". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2018.
- ^ "Giuseppe Mazzini biography : Young Italy Risorgimento" (İngilizce). www.age-of-the-sage.org. 4 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2018.
- ^ Atabay, Mithat (2004). Aydınlanma Çağı ve Avrupa. Ankara: Nobel yayınevi. s. 145.
- ^ The Young America Movement and the Transformation of the Democratic Party, 1828–1861 (İngilizce). Cambridge UP. 2007. s. 94. ISBN 978-1-139-46669-1.
- ^ "Giuseppe Garibaldi" (İngilizce). pub1.andyswebtools.com. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2018.
- ^ Fabrizio De Donno; Neelam Srivastava (2006). "Colonial and Postcolonial Italy". Interventions: International Journal of Postcolonial Studies (İngilizce). 8 (3). ss. 371-379.
- ^ Grassi, Fabio L. (2014). "Türk-İtalyan İlişkilerinde Az Bilinenler". Tarih İncelemeleri Dergisi. 30 (2). Sadriye Güneş tarafından çevrildi. İstanbul: Tarihçi Kitabevi. s. 591 - 594. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ Bornovalı, Sedat. "SOCIETA' OPERAIA–İTALYAN İŞÇİ CEMİYETİ BİNASI / Societa' Operaia - Italian Workers' Association Building / Societa' Operaia Italiana di Mutuo Soccorso in Costantinopoli". Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
Konu hakkındaki eserler[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mazzini. Yale UP. 2008. s. passim. ISBN 978-0300177121. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "The New International Encyclopædia/Young Italy". en.wikisource.org. 4 Ekim 2011. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.