Göring Telgrafı
Göring Telgrafı, 23 Nisan 1945'te Adolf Hitler'in halefi Hermann Göring tarafından gönderilen ve çökmekte olan Üçüncü Reich'ın liderliğini üstlenmek için izin isteyen bir mesajdı. Telgraf, Hitler'in seçilmiş halefini görevden almasına ve yeni siyasi halefler Joseph Goebbels ve Karl Dönitz'in atanmasına neden oldu.
Hitler'in siyasi varisi olarak görülmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Hermann Göring, Hitler 1933'te iktidara gelmeden önce bir süredir Nazi Partisi'nin en güçlü ikinci adamı olmuştu. Hitler rejiminin ilk yıllarında Göring, Reichstag Başkanı, Prusya Başkanı ve Reichsstatthalter (vali) vekili ve Reich Havacılık Bakanı ve Luftwaffe Başkomutanı da dahil olmak üzere, istediği zaman unvanlar kazanmaya devam etti.
1 Eylül 1939'da Almanya'nın Polonya'yı işgaliyle İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesi üzerine Hitler, "başıma bir şey gelirse" Göring'in onun yerine geçeceğini belirten bir konuşma yaptı. Bu statü, Göring'i Reichsmarschall des Grossdeutschen Reiches (Büyük Alman Reich'in Reich Mareşali) olarak adlandıran 1941 kararnamesinde, Hitler'in Yüce Komutan pozisyonundan yalnızca ikinci sırada özel olarak oluşturulmuş bir rütbe olarak vurgulandı.
29 Haziran 1941'de, Barbarossa Operasyonunun bir haftasında, Hitler, Göring'i ölümü durumunda resmen halefi olarak adlandıran gizli bir kararname yayınladı. Hitler'in ehliyetsizlik, kaybolma veya kaçırılma yoluyla hareket özgürlüğünü kaybetmesi halinde, Göring, Hitler'in adına hareket etme yetkisine ulaşarak Hitler'in yardımcısı olarak hareket edecekti.
Göring'in "görevi"[değiştir | kaynağı değiştir]
Kızıl Ordu'nun 21 Nisan 1945'te Berlin'e ilerlemesinin ardından Hitler, özel sekreteri Martin Bormann ve Joseph Goebbels, başkentin Sovyetlere karşı savunmasına liderlik etmek için Führerbunker'de kaldı. Göring, Berlin'den ayrılarak güneye gitti ve 22 Nisan'da Obersalzberg'deki mülküne ulaştı. Aynı gün, Hitler generallerine karşı uzun bir konuşma yaptı ve savaşın kaybedildiğini ilk kez herkese açıkladı. Hitler, sonuna kadar Berlin'de kalmayı ve ardından intihar etmeyi planladığını söyledi.[1][2] Ayrıca Göring'in bir barış anlaşması için pazarlık yapmak için daha iyi bir konumda olduğunu belirtti.[3]
Luftwaffe'nin genelkurmay başkanı Karl Koller, Hitler'in OKW'nin operasyon şefi Alfred Jodl'un açıklamasını duyduğunda, haberi Göring'e bildirmek için hemen Obersalzberg'e uçtu. Göring barış müzakerelerine liderlik edecekse, Koller kaybedilecek zaman olmadığını düşünüyordu. Ek olarak, Müttefiklerin bir radyo mesajına müdahale etmesini önlemek istedi.
Göring, Hitler'in yerine geçeceği günü bir süredir dört gözle beklemesine rağmen, bu gelişmeye şaşırmıştı. Göring, iktidarı ele geçirmeye çalıştığında hain olarak damgalamaktan korkuyordu, ancak hiçbir şey yapmazsa görevi ihmal etmekle suçlanmaktan da korkuyordu. Göring, elinde bulunan 1941 kararnamesinin nüshasını inceledi. Bu kararname sadece Hitler'in halefi olarak belirlemekle kalmıyor, aynı zamanda Hitler'in hareket özgürlüğünü kaybetmesi halinde Hitler adına hareket etme yetkisi de veriyordu. Göring, Koller ve Reich Şansölyeliğinin devlet bakanı Hans Lammers ile görüştükten sonra, Berlin'de kalarak kesin ölümle yüzleşmekle olan Hitler'in kendisini iktidardan mahrum bıraktığı sonucuna vardı. Hepsi, kararname hükümleri uyarınca, Hitler gerçekten de hareket özgürlüğünü kaybetmiş olsaydı, Hitler'in yerine iktidarı ele geçirmenin Göring'e düşeceği konusunda hemfikirdi.[4]
23 Nisan'da Göring, Hitler'den 1941 kararnamesine göre gerçekten Almanya'nın lideri olacağını doğrulamasını isteyen dikkatle yazılmış bir telgraf gönderdi. Göring, eğer Hitler o gece saat 22:00'ye kadar kendisine cevap vermezse, Hitler'in hareket özgürlüğünü kaybettiğini varsayacağını ve böylece Reich'ın liderliğini Hitler'in yardımcısı olarak üstleneceğini de sözlerine ekledi.[5]
Hitler'in tepkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
23 Nisan 1945 günü saat 00:56'da Obersalzberg'den telgrafın ulaşması üzerine, Hitler'e erişimi kontrol eden Martin Bormann, bunu "vatana ihanet" ve Göring'in darbe girişiminin kanıtı olarak ele aldı. Bormann, telgrafın kararnameye göre iktidarı üstlenmek için bir talep değil, istifa ya da devrilme talebi olduğunu iddia etti. Joachim von Ribbentrop'un irtibat görevlisi ve Hitler'in kişisel arkadaşı Walther Hewel, sığınağın iletişim sisteminin her an başarısız olabileceğini ve böylece komuta yapısını bozabileceğini söyleyerek Göring'in eylemini haklı çıkarmaya çalışırken Goebbels, Bormann'ın bir darbe kokusu olduğunu kabul ederek argümanını güçlendirdi. Hitler telgrafı bir darbe girişimi olarak gördü.
Albert Speer'e göre Göring'in Telgrafı, Hitler'in psikolojik çöküşü şeklinde bir kriz başlattı ve bu, Nazi Almanyası'nın yıkılmasının nihai aşamasında askeri komuta ve kontrolün siyasi olarak parçalanmasını hızlandırdı. Göring'den gelen bu telgraf Hitler'i öfkelendirdi.
25 Nisan'da Hitler, Göring'e "vatana ihanet" ettiğini söyleyen bir telgraf gönderdi ve ona hayatı karşılığında "sağlık nedenleriyle" tüm görevlerinden istifa etme seçeneği verdi. Göring daha sonra istifa etti.[6] Ancak Martin Bormann çok geçmeden Obersalzberg'deki SS'e Göring'i tutuklama emri verdi. 28 Nisan'da Hitler, Heinrich Himmler'in Batı Müttefikleri ile teslim koşullarını da görüşmeye çalıştığını öğrendi.[7] Himmler'in tutuklanmasını emretti ve Himmler'in Hitler'in Berlin'deki sığınağında birkaç gün önce kaçmaya çalışırken yakalanan temsilcisi Hermann Fegelein'i vurdurarak infaz ettirdi.[8][9]
Adolf Hitler'in son vasiyeti 29 Nisan'da yazıldı ve Hitler'in Göring'den telgraf alması, Himmler'in Batı Müttefikleri ile teslim olma girişiminde bulunduğuna dair haberler ve Kızıl Ordu birliklerinin Reich Şansölyeliği'nin bir veya iki bloğunda olduğunu bildiriyordu.[10] Belgede Hitler, Göring'i tüm görevlerinden kovdu, miras haklarını iptal etti ve Nazi Partisi'nden ihraç etti. Hitler vasiyetini Eva Braun'la evlendiği gün Berlin Führerbunker'da sekreteri Traudl Junge'a yazdırdı. Yeni evliler ertesi gün intihar etti.[11]
Yeni siyasi mirasta iktidar, başbakan olarak Goebbels ile Nazi Almanyası devlet başkanı (Reichspräsident) olacak Deniz Kuvvetleri Komutanı ve Deniz Kuvvetleri Yüksek Komutanı Büyük Amiral Karl Dönitz arasında paylaştırıldı.[12]
Savaş sonrası keşif[değiştir | kaynağı değiştir]
Göring Telgrafı, Führerbunker'de alındıktan sonra, bir karbon kopyasıyla bir Marinenachrichtendienst (Deniz İstihbaratı) formuna yazılmış ve "Geheim!" (Gizli!).
Sovyetlerin Berlin'i ele geçirmesinden sonra, Amerikalı yetkililer Führerbunker'e girdiler ve tarihçiler tarafından analiz edilen belgeleri ve belgeleri götürdüler.
Temmuz 1945'te, Yüzbaşı Benjamin M. Bradin, Führerbunker'e girdi ve Göring Telegram'ın, Hitler'in bir grup makalesinde 'F' ile işaretlenmiş orijinal bir karbon kopyasını keşfetti, daha sonraki yıllarda bir tarih profesörü olan Robert W. Rieke'ye verildi.[13]
Trevor-Roper'ın çevirisi[değiştir | kaynağı değiştir]
İngiliz tarihçi Hugh Trevor-Roper, The Last Days of Hitler adlı kitabında Göring Telegram'ın ilk İngilizce çevirisini yayınladı:
Führer'im:
General Koller bugün bana, Albay General Jodl ve General Christian tarafından kendisine verilen iletişimler temelinde bir brifing verdi. Buna göre bazı kararları bana iletmiştiniz ve müzakerelerin gerekli olması durumunda, Berlin'de sizden daha kolay bir konumda olduğumu vurgulamışsınız. Bu görüşler benim için o kadar şaşırtıcı ve ciddiydi ki, saat 22:00'a kadar sizden hiçbir yanıt gelmezse, hareket özgürlüğünüzü kaybetmiş olduğunuzu varsaymak zorunda hissettim. Daha sonra kararnamenin koşullarını yerine getirilmiş olarak göreceğim ve Ulus ve Anavatan'ın iyiliği için harekete geçeceğim. Hayatımın bu en zor saatlerinde sizin için ne hissettiğimi biliyorsunuz ve bunu kelimelerle ifade edemem. Tanrı sizi korusun ve her şeye rağmen bir an önce buraya gelmenize izin versin.
Sadık Hermann Göring.[14]
Satın alınması[değiştir | kaynağı değiştir]
7 Temmuz 2015'te, Stamford, Connecticut'daki Alexander Historical Auction'da isimsiz bir alıcı telgrafı 54.675 $ 'a satın aldı.[15]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Beevor 2002, ss. 255, 256, 278.
- ^ Evans 2008, s. 723.
- ^ Shirer 1960, ss. 1115–1116.
- ^ Shirer 1960, s. 1116.
- ^ "Goering telegram picture". Boston.com. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015.
- ^ Evans 2008, s. 724.
- ^ Kershaw 2008, ss. 923–925, 943–945.
- ^ Joachimsthaler 1996, s. 276.
- ^ Kershaw 2008, ss. 943–947.
- ^ Kershaw 2008, ss. 943-949, 953.
- ^ Kershaw 2008, ss. 953–955.
- ^ Kershaw 2008, ss. 949–950.
- ^ Dr. Robert W. Rieke, "Goering Telegram," unpublished
- ^ Hugh Trevor-Roper, The Last Days of Hitler, 1947
- ^ "Goering Telegram sold at auction". NY Daily News. NY Daily News. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2015.
Bibliyografi
- Beevor, Antony (2002). Berlin – The Downfall 1945. New York: Viking-Penguin Books. ISBN 978-0-670-03041-5.
- Evans, Richard J. (2008). The Third Reich at War. New York: Penguin. ISBN 978-0-14-311671-4.
- Joachimsthaler, Anton (1996). The Last Days of Hitler. Bögler, Helmut tarafından çevrildi. Londra: Arms and Armour. ISBN 1-85409-380-0.
- Kershaw, Ian (2008). Hitler: A Biography. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-06757-6.
- Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-62420-0.