Eynesil
| Eynesil | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Giresun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Erkut Pamuk[1] |
| • Belediye başkanı | Barış Güdük (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 72 km² |
| Rakım | 88 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 13,955 |
| • Kır | 5,470 |
| • Şehir | 7.756 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 28850 |
| İl alan kodu | 0454 |
| İl plaka kodu | 28 |
Eynesil (Romeika: Ayvasil, Ágios Basílios), Giresun'un Trabzon sınırında Karadeniz'e kıyı bir ilçedir. Eynesil, kemençe ve horon kültürünün Doğu Karadeniz'de en yoğun, en otantik şekilde hissedildiği bölgelerden biridir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Eynesil'in bilinen tarihi M.Ö. 1500 yıllarına kadar dayanmaktadır. Bu dönemde Hitit İmparatorluğu'nun egemenliğinde olan Eynesil, 300 yıl kadar bu devletin yönetiminde kaldıktan sonra M.Ö. 1200 yıllarında Frigya Konfederasyonu emrine girmiştir.[3]
Yunanların yöreye gelişleri M.Ö. 756 yılına kadar dayanmaktadır. Yunanlardan sonra M.Ö. 670 yılında yöre Miletoslularla tanışmıştır. Miletoslular Eynesil'in de içinde yer aldığı Karadeniz kıyılarında 90 civarında ticaret kolonisi kurmuştur. Eynesil'deki metruk ve büyük bir bölümü yıkılmış olan kalenin de (Eynesil Kalesi) ilk olarak bu dönemde inşa edildiği sanılmaktadır.
M.Ö. 520 yılında, Eynesil Pontus Satraplığı içinde bulunmuştur. Bu dönemde Pers İmparatorluğu'nun 19. eyaleti olan Pontus Satraplığı, 200 yıl kadar sonra Kapadokya Krallığı egemenliğine girmiştir. Ancak Pontus Satraplığında çıkan karışıklıklar bitmek bilmemiş, M.Ö. 298 yılında Pontus Krallığı kurulmuştur. Bu devlet M.Ö. 91 yılında Anadolu'daki en güçlü krallık haline gelmiştir. Bu durum, Romalılar'ın Pontus ülkesine saldırmasına kadar sürmüş, Romalıların saldırıları sonucu, M.Ö. 63 yılında Pontus Krallığı ortadan kalkmıştır. Pontus Krallığı'nın yıkılması ile yöre Roma'ya bağlı Galatya egemenliği altına girmiştir. Eynesil ve tüm Doğu Karadeniz sahillerinin Roma İmparatorluğu egemenliği altındaki dönemi 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması ile sona ermiş gibi görünse de, Doğu Roma İmparatorluğu'nun ilçedeki egemenliği 1204 yılına kadar devam etmiştir.
1204 yılında Eynesil, Trabzon İmparatorluğu egemenliğine girdi. Trabzon İmparatorluğu da Ekim 1461'de yöreye Osmanlıların gelişiyle son buldu.
Ekim 1461 tarihinde, Trabzon'un Osmanlı İmparatorluğu tarafından alınmasından iki ay kadar sonra Aralık 1461 tarihinde Eynesil de Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiştir.
Yöreye ilk gelen Türk boyu Çepnilerdir. Çepniler, aynı zamanda Alevilikleri ve Hacı Bektaşi Veli'nin de müritleri olması ile bilinen bir Türk boyudur. Çepnilerin Aleviliği ve yöredeki Alevilik olgusuyla ilgili olarak, Avukat Halil İbrahim Türkyılmaz tarafından yazılan Dünden Yarına Tüm Yönleriyle Eynesil isimli kitap hayli ayrıntılı bilgi vermektedir.
Eynesil uzun bir süre Trabzon'a bağlı bir köy olarak kalmıştır. Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte Görele'ye bağlı bir köy olan Eynesil, 1953 yılında yine bu ilçeye bağlı bir bucak olmuş, 1 Nisan 1960 tarihinde de ilçe olmuştur.
Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
Giresun Türkmen Çepni'lerine özgü yöresel kültür Giyim, Kuşam (peştamal) Hıdırellez, Otçu göçü, Cenaze, imece adetleri yer yer devam etmektedir.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1960[4] | 13.831 | 4.521 | 9.310 |
| 1965[5] | 15.469 | 5.210 | 10.259 |
| 1970[6] | 16.523 | 5.738 | 10.785 |
| 1975[7] | 17.366 | 6.081 | 11.285 |
| 1980[8] | 17.369 | 6.599 | 10.770 |
| 1985[9] | 17.811 | 6.629 | 11.182 |
| 1990[10] | 16.692 | 6.713 | 9.979 |
| 2000[11] | 21.110 | 10.667 | 10.443 |
| 2007[12] | 14.244 | 7.970 | 6.274 |
| 2008[13] | 14.739 | 8.216 | 6.523 |
| 2009[14] | 14.036 | 7.876 | 6.160 |
| 2010[15] | 13.538 | 7.505 | 6.033 |
| 2011[16] | 13.237 | 7.259 | 5.978 |
| 2012[17] | 13.020 | 7.126 | 5.894 |
| 2013[18] | 13.399 | 7.324 | 6.075 |
| 2014[19] | 13.280 | 7.314 | 5.966 |
| 2015[20] | 12.928 | 7.305 | 5.623 |
| 2016[20] | 12.853 | 7.568 | 5.285 |
| 2017[20] | 12.923 | 7.645 | 5.278 |
| 2018[20] | 13.955 | 8.069 | 5.886 |
| 2019[20] | 13.293 | 7.894 | 5.399 |
| 2020[20] | 13.226 | 7.756 | 5.470 |
Coğrafi yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Giresun ilinin 15 ilçesinden biri olan Eynesil, Kuzey kıyı şeridinde ilin en doğu ucunda Trabzon'a sınır, 72 kilometre kare yüz ölçüme sahip bir ilçedir. Önemli sayılacak dağları, ovaları ve akarsuları mevcut değildir. İklim, tipik Karadeniz ikliminin bütün özelliklerini taşımaktadır. Her mevsim yağış almakta olup, yazlar serin, kışlar ılık geçmektedir. Bol yağış almasının sonucu olarak da geniş bir bitki örtüsüne sahiptir.
İlçede akarsu olarak Topallı ve Dizgine dereleri mevcuttur. Ancak göl yoktur. Arazi yapısının dağlık olması ulaşımı ve sosyal gelişmeyi önleyici bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Öte yandan denizde liman ve balıkçı barınağı gibi yapay sığınaklar olmadığı gibi doğal sığınak da yoktur.
Halkın geçim kaynağı büyük ölçüde tarıma dayalı olup, fındık ve çay en önemli ürünlerdir. Geçim kaynağı olarak balıkçılık da önemli bir yer tutar. Toprakların dar ve nüfus yoğunluğunun fazla olması nedeniyle büyük kentlere göç olayı yaşanmaktadır. Tarım aile işletmeciliği seklindedir. Her aile fındık, çay ve az da olsa sebzecilik yapabilmektedir.
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe halkının geçim kaynağı genellikle tarım ve hayvancılıktır. Bununla birlikte toprakların dar oluşu halkı başka geçim kaynakları aramaya yöneltmiştir. Bunların başında ticaret ve hizmet sektörü ve diğer sektörlerden, memuriyet ve işçilik oluşturmaktadır. Genelde ilçe’de durgun bir ekonomik hayat yaşanmaktadır.
Tarım[değiştir | kaynağı değiştir]
Halkın başlıca tarımsal faaliyetleri fındık ve çaydır. Ayrıca daha çok kendi ihtiyaçlarında kullanılmak üzere mısır, patates, salatalık ve bunların yanı sıra bazı sebzeler yetiştirilmektedir. Arazinin küçük parçalara bölünmüş olması, tarım gelirlerinin ihtiyacı karşılamamasına neden olmaktadır. Çiftlik niteliğinde geniş araziler yoktur. Toprak her türlü ürün yetiştirmeye elverişli olmakla birlikte iklim şartları, üretim üzerinde yıllara göre olumsuz etki yapmaktadır. Son yıllarda kivi üretimi oldukça verimli olup ilçe merkezlerinde satılmaya başlanmıştır
Hayvancılık[değiştir | kaynağı değiştir]
Hayvancılık gelir kaynağı olmasından çok, halkın kendi ihtiyacını temin etme amacına yöneliktir. En çok sığır mevcut olup genelde ıslah edilmiştir. Küçükbaş hayvan sayısı toprak durumuna göre yeterli miktardadır. Toprak besicilik için yeterli ve elverişli değildir. Hayvan sayısının son yapılan tespitlere göre; 1750 sığır, 1050 koyun, 35 keçi, 850 kümes hayvanı olmak üzere toplam 3685 tir. Ayrıca 990 adet fenni kovan mevcuttur.
Sanayi ve ticaret[değiştir | kaynağı değiştir]
Sanayi durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe büyük sanayi kuruluşları bulunmamakla birlikte yaş çay ürününün işlenmesine yönelik faaliyet sürdüren ve 1986 yılında kurulan 130 ton / gün kapasiteli AKFA Çay fabrikası, 60 ton / gün kapasiteli Ören Çay Fabrikası, 40 ton / gün kapasiteli Amber Çay Fabrikası 30 ton/gün kapasiteli Dilber Çay Fabrikası ve 30 ton / gün kapasiteli Kemaloğlu Çay Fabrikaları mevcuttur. Bunların dışında küçük çapta atölyeler bulunmaktadır.
Ticaret durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Tarıma dayalı ürünler arasında fındık, çay ürünleri ile hayvansal ürünlerden, tereyağı, yumurta ile arıcılıktan elde edilen bal gelir kaynakları arasındadır. Fındığın bir kısmı ilçe’de bulunan Fiskobirlik tarafından alınırken, bir kısmı da tüccar tarafından satın alınır ve pazarlanır. Üretilen çayın tamamına yakın bir kısmı İlçede bulunan özel sektör çay fabrikaları tarafından alınarak işlenmektedir.
Tüketim malları arasında manifatura, tuhafiye, inşaat malzemeleri, dayanıklı tüketim malları, sebze ve meyve toptan ve perakende ticareti yapılır.
İlçede genel idare kuruluşları dışında, Fiskobirlik ve Tarım Kredi Kooperatifi bulunmaktadır.
Bankalar[değiştir | kaynağı değiştir]
T.C. Ziraat bankası ve Görele Akbank Şubesine bağlı ATM merkezi bulunmaktadır. Ayrıca Denizbank, Halkbank ATM'leri de bulunmaktadır. 2022 yılında Halkbank bankası şubesi de açılmıştır
Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçede Eynesil Anadolu Lisesi, Eynesil Lisesi, Eynesil İmam Hatip Lisesi olmak üzere üç adet lise bulunmaktadır. 2008 yılında çocuk gelişimi ve işletme bölümleri olan 1 adet meslek yüksekokulu açılmıştır. Köylerde dokuz adet birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulu olup, bir adet ilçe merkezinde, bir de Ören beldesinde olmak üzere iki ilköğretim okulu mevcuttur. İlçede 2003 yılında açılan İşitme Engelliler İlköğretim, 2004 yılında açılan YİBO okulları mevcuttur.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2007.
- ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ "T.C. Eynesil Belediyesi - Eynesil'in Tarihi ve Adının Kökeni" (İngilizce). 29 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2024.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Eynesil Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Giresun Eynesil Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kaymakamlık Sitesi28 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
