Esalen Enstitüsü

Yaygın olarak Esalen olarak adlandırılan Esalen Enstitüsü, Big Sur, California'da bulunan, hümanist alternatif eğitime odaklanan, bilinç ve bilinçaltı alanları ile ilgili araştırmalar yürüten kar amacı gütmeyen bir topluluk ve araştırma merkezidir.

1960'lı yıllardan itibaren İnsan Potansiyeli Hareketi'nde önemli bir rol oynayan enstitünün araştırmaları daha sonra anaakım haline gelmiş ve yeni araştırmaları teşvik edecek pek çok gözlem, deney ve teorinin üretildiği bir yer olmuştur.

Kuruluşu ve tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Esalen, 1962'de Michael Murphy ve Dick Price tarafından, Aldous Huxley'ın tanımladığı "insan potansiyellerini" keşfetmeye yönelik yöntemleri desteklemek adına kurulmuştu.

Psikedeliklerin mistik boyutları üzerine yazan Huxley, "insan potansiyelleri" konusunda eğitim verecek bir enstitünün kurulması gerektiğini düşünüyordu. Huxley'in bu çağrısının enstitü kurucuları üzerindeki etkisi ilk Esalen broşüründe misyonlarının başlığında Huxley'den alınan ilhamla "İnsan Potansiyeli" olması olmasında da görülmekteydi.^[1] Doğu'nun mistik yöntemleri, alternatif tıp, zihin-beden müdahalelerine, transpersonal psikoloji, Gestalt Pratiği gibi daha sonra Yeni Çağ hareketini oluşturan uygulama ve inançların merkezi haline gelmiş ve ezoterik, ruhsal yöntem ve teknikleri anaakım kültüre tanıtıp topluma nüfuz etmesini sağlamıştır.^[2]

Sıkça kendisi ve enstitü üzerinde etkisinden söz ettiği Hintli bir guru olan Sri Aurobindo'nun öğretilerini Amerikanlaşmış bir kişisel gelişim ve ruhsal tatmin yaklaşımına aktaran Michael Murphy'nin üzerinde etkili olan bir diğer isim Stanford Üniversitesi'nde karşılaştırmalı dinler alanında derslerini takip ettiği Frederic Spiegelberg olmuştu. Aynı zamanda Sri Aurobindo'yu kendisine tanıtan kişi olan Spiegelberg'ın Hint felsefesi derslerine katılarak ve İntegral Yoga ve Sri Aurobindo hakkında daha fazla bilgi edinen Murphy bir taraftan da üniversitede psikoloji lisansını, askerlik dönüşü yeniden döndüğü Stanford'da başladığı felsefe eğitimini tamamlamış ve Spiegelberg'in de teşvikleriyle Hindistan'a gitmiş, Aurobindo Aşram'ında onaltı ay kalmış ve böylece Aurobindo'nun öğretilerini pratik olarak da deneyimleme imkanı bulmuştu. Aurobindo'nun Pondicherry'deki aşramında Doğu ve Batı felsefe ve pratiklerine biraraya getiren yöntemi ve kişisel/ruhsal gelişimin tüm insanlığın evrimsel gelişimine katkısına yönelik düşüncelerinden etkilenmiş ancak aşramdaki yöntemleri fazla baskıcı ve kült üretici olarak görerek aşramdan ayrılmıştı. Murphy, Dick Price ile birlikte kendi yorumuna göre ruhsal yöntemleri seküler araştırmalarla bir araya getirmek, ruhsal teknikleri herhangi bir lider ve kült oluşturmadan deneyimlemek, ruhsal teknikleri Batılılar için uygulanabilir tekniklere dönüştürmek istedi ve bunun için atölyeler kurmak ve kurslar düzenlemek için bir enstitü kurma fikrine yöneldi.^[3]

Enstitüdeki bazı çalışmalar ve etkinlikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Geştalt terapisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1964 yılında Fritz Perls 1964'te Esalen'de beş yıl süreyle kalmış ve Temmuz 1969'da ayrılana kadar enstitüde birçok Geştalt terapisi semineri vermiştir.^[4] Dick Price, Perls'ün en yakın öğrencilerinden biri oldu. Price enstitüyü yönetti ve Gestalt Uygulaması adını verdiği kendi formunu geliştirdi.^[5]

Sanat çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1964'te Joan Baez, ücretsiz bir performansın da dahil olduğu The New Folk Music (Yeni Halk Müziği) başlıklı bir atölye çalışmasına öncülük etti. Bu, dönemin birçok müzik efsanesinin yer aldığı yedi Big Sur Folk Festivallerinden (Big Sur Folk Festivals ) ilkiydi. 1969 konserinde Woodstock Festivali'nden yeni gelen müzisyenler de vardı. Bu olay, 1971 yılında vizyona giren Celebration at Big Sur (Big Sur'da Kutlama) adlı belgesel filmde de yer aldı.

Kültürel etki[değiştir | kaynağı değiştir]

Enstitü Erik Erikson, Ken Kesey, Alan Watts, John Lilly, Buckminster Fuller, Aldous Huxley, Linus Pauling, Fritz Perl, Joseph Campbell, Robert Bly ve Carl Rogers gibi çeşitli alanlarda önde gelen isimleri ağırlamış, konuşma yaptırmış ve/veya atölye çalışmalarını yönetmelerini sağlamıştır.^[6]

Ancak enstitü bazı çalışmaları sebebiyle de eleştirilere maruz kalmıştır. Örneğin tarihçi Christopher Lasch, hümanist tekniklerin narsisistik, materyalist bir ruhsallık veya kendine takıntılı düşünce ve davranışları teşvik ettiğini iddia etmiştir.^[7]

Popüler medyada enstitü[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Komedi-drama Bob & Carol & Ted & Alice'te (1969), sofistike Los Angeles sakinleri Bob (Robert Culp tarafından canlandırılmıştır) ve Carol Sanders (Natalie Wood), Esalen tarzı bir dinlence yerinde duygusal olarak kendilerini açıkça ifade edebildikleri bir hafta sonu tatili geçirirler. Daha sonra hayatlarına özgür sevgiyi ve tam dürüst bir ilişkiyi kucaklamaya kararlı olarak devam ederler.

What About Bob ? adlı filminde (1991), Bill Murray'in canlandırdığı karakter, Esalen'deki psikiyatristinin peşine düşerek kaldığı tatil evine gelir ve kendisini ne kadar kötü hissettiğinden bahseder.

Edebiyat/kurgu[değiştir | kaynağı değiştir]

Edward St Aubyn'in çizgi romanı On the Edge 'de (1998), Esalen belirgin bir şekilde öne çıkıyor.

Thomas Pynchon'un Inherent Vice (2009) adlı romanında ve Paul Thomas Anderson'ın 2014 tarihli film uyarlaması Chryskylodon Enstitüsü, Esalen Enstitüsü'nü temsil etmektedir.

Norman Rush'ın Mating (1992) adlı romanında Esalen'den "twit fabrikası" olarak söz edilir.^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Jeffrey J. Kripal, Esalen: America and the Religion of No Religion, The University of Chicago Press, 2007
Mirion Goldman, The American Soul Rush: Esalen and the Rise of Spiritual Privilege, New York University Press, 2012
Walter Truett Anderson [1983]. The Upstart Spring: Esalen and the Human Potential Movement: The First Twenty Years. Addison Wesley Publishing Company, 2004.
Jeffrey, Kripal; Shuck, Glenn W., eds. (2005). On The Edge Of The Future: Esalen And The Evolution Of American Culture. Indiana University Press, 2005.
Jeff Norman (2004). Big Sur. Images of America Series. Arcadia Publishing.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Jeffrey J. Kripal, Esalen: America and the Religion of No Religion, The University of Chicago Press, 2007, s.86
^ Mirion Goldman, The American Soul Rush: Esalen and the Rise of Spiritual Privilege, New York University Press, 2012, s.1
^ Mirion Goldman, a.g.e. s.26-31
^ Frederick Perls, In and Out of the Garbage Pail. Real People Press [1969]; Gestalt Journal Press, 1992.
^ John F. Callahan (ed)., Manual of Gestalt Practice in the Tradition of Dick Price, The Gestalt Legacy Project, 2014.
^ Debra Ollivier (ed.) (25 May 2012). "Esalen: 50 Years Ago, A 'Crazy Place On A Godforsaken Road' Launched The New Age Movement". The Huffington Post. Huffington Post.
^ Christopher Lasch. (1978). "The Culture of Narcissism". Bulletin of the Menninger Clinic. New York: W.W. Norton. 44 (5): 426–40
^ "Wikipedia İngilizce Esalen Enstitüsü". 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024.

[1] Jeffrey J. Kripal, Esalen: America and the Religion of No Religion, The University of Chicago Press, 2007, s.86

[2] Mirion Goldman, The American Soul Rush: Esalen and the Rise of Spiritual Privilege, New York University Press, 2012, s.1

[3] Mirion Goldman, a.g.e. s.26-31

[4] Frederick Perls, In and Out of the Garbage Pail. Real People Press [1969]; Gestalt Journal Press, 1992.

[5] John F. Callahan (ed)., Manual of Gestalt Practice in the Tradition of Dick Price, The Gestalt Legacy Project, 2014.

[6] Debra Ollivier (ed.) (25 May 2012). "Esalen: 50 Years Ago, A 'Crazy Place On A Godforsaken Road' Launched The New Age Movement". The Huffington Post. Huffington Post.

[7] Christopher Lasch. (1978). "The Culture of Narcissism". Bulletin of the Menninger Clinic. New York: W.W. Norton. 44 (5): 426–40

[8] "Wikipedia İngilizce Esalen Enstitüsü". 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]