Elif Hacıyev
| Elif Hacıyev | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Elif 24 Haziran 1953 Hocalı, Azerbaycan SSC, SSCB |
| Ölüm | 25 Şubat 1992 (38 yaşında) Hocalı, Azerbaycan |
| Defin yeri | Bakü, Azerbaycan |
| Çatışma/savaşları | Karabağ savaşı |
| Ödülleri |  |
Elif Hacıyev (24 haziran 1953, Hocalı - 25 Şubat 1992, Hocalı) - Azerbaycan Ulusal Kahramanı.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Elif Hacıyev 24 haziran 1953 yılında Hocalı şehrinde doğmuştur.[2] O, ailenin üçüncü çocuğuydu.Erken yaşlardan itibaren eve ekmek getiren Elif balık tutarak ailesini geçindiriyordu.
1970 yılında liseyi bitirerek, Khankendi (Hankendi) şehrinde sürücülük mesleğine törpülenmişti. 1971'lı yılında ordu sıralarına çağrılmıştır. Askeri hizmetini Minsk şehrinde yapmıştır. 1973'lı yılında ordudan terhis edilerek, Khankendi (Hankendi) Taşımacılık Şirketinde şoför olarak işe başlamıştır. 1974-1984'lı yıllarda Belarus DİN-nin ve Azerbaycan SSC DKÖV-nin içişleri organlarında çeşitli görevlerde çalışmıştır. 1976'lı yılında SSCB DİN-nin Frunze adına Özel Orta Polis Okuluna başlamış. 1979'lı yılında aynı okulu bitirmiş, 1981 yılından öğrenimini SSCB DİN-nin Akademisi'nde devam ettirmiştir.
DGMV-de çalışırken uzun süre faaliyet gösteren gizli milliyetçi merkezi deşifre etmeye çalışmıştır. Bu yüzden de ermeni milliyetçileri onu sahte suçlamalarla suçlayarak, 10 yıl hapis cezasına mahkûm etmişlerdi. Ermeniler onun sırmanın cebine sahte para koyarak, operasyon grubu teşkil edip kendi kurulunda hapsettiler. Cezasını çekmek için Rusya'nın Nijni Tagil şehrine gönderilmiştir. 1987 yılında onun işine yeniden bakılmış, 10 yıl hapis cezası 6 yıla indirilmişti. O, 1989 yılının şubat 20'de özgürlüğüne kavuştu.
Karabağ savaşı ve savaşlarda katılımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Hacıyev 1990 yılında Khojalı (Hocalı)'ya dönüyor, dağlık Karabağ üzre Organizasyon Komitesinde, Karabağ'a Halk Yardımı Komitesinde faaliyet göstererek ermeni milliyetçilerine karşı mücadelesini yeniden devam etdirir.[3] O, 1990 yılının aralık ayında içişleri organlarına yeni restore ediliyor ve Khojalı (Hocalı) havaalanı hattı içişleri bölümüne müdür tayin edilir. Aynı zamanda Khojalı(Hocalı) havaalanının komutanı oluyor. Yaptığı işler için1991yılının aralık ayında ona Binbaşı rütbesi veriliyor. Hocalı havaalanının stratejik önemini anlayan ermeniler havaalanını zor gücüyle ele geçirmeye çalışırlar. Bunun için Hankendi içerisinde 100'a yakın ermeni savaşçısının olduğu iki otobüs geliyor. Haydutlar havaalanını ablukaya alıyor ve akşam saat 10'a kadar orayı boşaltmak için azerbaycanlılara zaman sunuyorlar. O zaman Khojalı(Hocalı) havaalanında önce toplam 30'a yakın çalışan vardı. Havaalanını elden vermemek için Elif Hacıyev atik yöntem kullanıyor. O, havaalanı binasındaki odaların birinde hoparlörün karşısına geçiyor ve emir vererek "falan tabur falan savaşa falan tabur falan cepheye vs. geçsin". Ermeniler öyle anlıyor, burada azerbaycanlılardan oluşan büyük bir alay var.Bu nedenle havaalanını terk etmek zorunda kalırlar.[4][5]
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
25 Şubat 1992 yılında Elif Hacıyev ve ekibi sabah saat beşe kadar düşmana ciddi direnç gösteriyorlar. Ama savaşlar eşit güçler arasında gitmiyordu. O, bu gece ormanda sakinleri uğurlayıp geri döndüğünde, küçük bir oğlan çocuğuna şapkasını hediye edib, söylemişti:
"Dönsem, şapkamı geri verirsin. Yok, eğer dönmezsem, şapkamı benden bi hatıra olarak saklarsın."
Elif Hacıyev yine gücüne, kişilerin itibarına ve itimadına inanıp geri çekilmedi. Öncelikle sivil halkını nispeten güvenli yere ulaştırmaya gayret gösterdi. Kanlı savaş gecesinde kişilerin bir bölümünü Ağdam Şelli köyüne iletmeyi başardı.Ama hala tehlikede hayli adam vardı ve bu kişiler Elif Hacıyev'in yolunu bekliyordu. Böyle bir durumda Hacıyev bir an bile huzur bulmuyor, kararlılıkla yeniden geriye döndü. Tüfeğin tarağını değiştiğinde düşman,kurşunu Elif Hacıyev'in kalbine saplar.
Onun cesedi Hocalı'da 5 gün böğürtlen çalısının dibinde kalmışdı.Onun Nazım adında işçisi, Hacıyev vurulunca böğürtlen çalısının dibinde onun yerini rahatladı, sırmalıda üstüne örtmüşdü. Nazim oradan Elif Hacıyev'in cesedini aldığında ermenilerden biri söyledi: "Eğer bilseler bu Elif'in cesedi ermeniler onu size vermeyecekler". Bu yüzden Hacıyev'in cesedini makinede öbür cesetlerin altında gizleyip taşımışlardı.[6]
Bakü şehrinde bulunan Şehitlikde toprağa verilmiştir.[7]
Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1981 yılında Elif Hacıyev Galina hanım ile aile hayatı kurmuş ve ömrünün sonuna kadar onunla evliydi. Zerine ve İrade adlı kızları yadigar kaldı.[8]
Mirası[değiştir | kaynağı değiştir]
Bakü'nün Nizami ilçesindeki sokaklardan biri onun adını taşıyor.
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Azerbaycan Cumhubaşkanı'nın 6 haziran 1992'lı tarihli 831 sayılı kararnamesi ile binbaşı Elif Latif oğlu Hacıyev ölümünden sonra "Azerbaycan'ın Milli Kahramanı" unvanına layık görülmüştür.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Elman Mammadov (Sonbahar 1999). "Running For Our Lives. Massacre and Flight From Khojali". Azerbaijan International. ss. 54-56. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010.
- ^ Mammadova, Havva (2005). Ходжалы: шехиды и шахиды : армянский терроризм как составная часть международного терроризма [Khojaly: martyrs and princes: Armenian terrorism as an integral part of international terrorism] (Rusça). Dom skazki. s. 191. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010.
- ^ Musaqizi, Lala. "Düşmənlərin qənimi". anl.az. anl.az. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2016.
- ^ Pope, Hugh (2005). Sons of the conquerors: the rise of the Turkic world. Michigan: Overlook Duckworth. s. 59. ISBN 1-58567-804-X. 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010.
- ^ Goltz, Thomas (1999). Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-Rich, War-Torn, Post-Soviet Republic. Michigan: M.E. Sharpe, Inc. ss. 122-129. ISBN 0-7656-0244-X. 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010.
- ^ Список жертв армянского террора в Ходжалы [List of victims of armenian terror in Khojaly] (Rusça). Nash Vek. 23 Şubat 2007. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010.
- ^ "The Independent (London), 12 June 1992". Justice for Khojaly. 5 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010.
- ^ ""Qayıtsam papağımı qaytararsan"". karabakhinfo.com. karabakhinfo.com. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
- ^ "Azərbaycan Respublikası daxili işlər orqanlarının bir qrup əməkdaşına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adı verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidenti İsa Qəmbərovun 6 iyun 1992-ci il tarixli 831 nömrəli fərmanı" (Azerice). www.e-qanun.az. 1992-06-06. 15 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2018.
