Dijital şiddet

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dijital şiddet, dijital iletişim araçları aracılığıyla uygulanan psikolojik, cinsel, ekonomik zarar vermeyi amaçlayan saldırılarıdır. Dijital şiddetin faili/failleri, kişinin tanımadığı insanlar olabileceği gibi, tanıdığı insanlar da olabilir.[1]

Dijital şiddet, dijital iletişim araçlarının bir kişiyi kontrol etmek, baskılamak, korkutmak, yıldırmak, aşağılamak, tehdit etmek, hedef göstermek amaçlı kullanılmasıdır.[2]

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dijital şiddetin çeşitli türleri vardır. Bu türler şu şekilde sıralanabilir.

Sexting[değiştir | kaynağı değiştir]

Etekaltı Görüntü Kaydı[değiştir | kaynağı değiştir]

Etek altı görüntü kaydı veya etek altı fotoğrafçılığı, bir kişinin eteği altından rıza dışı fotoğraflarının çekilmesi, kasık bölgesi, iç çamaşırı ve bazen de cinsel organın görüntüsünün alınması suçudur.[3]

Slut-shaming[değiştir | kaynağı değiştir]

Slut-shaming ya da sürtük utandırma , cinsellikle ilgili konularda davranış ve görünüm beklentilerini/kalıplarını ihlal ettiği düşünülen insanları, özellikle kadınları ve kızları cinsiyetleri üzerinden suçlama ve aşağılama eylemidir.[4][5][6]

Slut-shaming, doğum kontrolüne erişim hakkı [7],[8][9] evlilik dışı cinsel ilişkiye girme,[10][11] çıplaklık içeren görüntülerin varlığı gibi pek çok farklı gerekçeyle gerçekleştirilebilir ve tecavüz, cinsel taciz ve hatta yaşam hakkının elinden alınması suçlarının aklanması adına bir mağdur suçlayıcılık aracı olarak kullanılabilir.[12][13]

Body Shaming[değiştir | kaynağı değiştir]

Hoax[değiştir | kaynağı değiştir]

Hoax, kasıtlı olarak gerçek gibi görünmek için uydurulmuş bir yalandır. İnananlar tarafından iyi niyet ile veya şaka olarak aktarılan gözlem veya muhakeme,[14] söylentiler, şehir efsaneleri, sahte bilimler ve 1 Nisan Şaka Günü olaylarındaki hatalardan ayırt edilebilir.[15]

Hoax Haber[değiştir | kaynağı değiştir]

Hoax haber (sahte haber olarak da anılır[16][17]), doğru olmayan veya yanlış olan ancak gerçek olarak sunulan gerçekleri içeren bir haberdir.[18] Bir hoax haber, halkı yanıltmak için kasıtlı olarak kullanılan bir yarı gerçeği aktarır.[19]

Hoax, propaganda veya dezenformasyon amacına hizmet edebilir - web trafiğini artırmak ve etkilerini artırmak için sosyal medyayı kullanabilir.[20][21][22] Haber hicivinin aksine, sahte haber siteleri, mali veya siyasi kazanç elde etmek için okuyucuları eğlendirmek yerine yanıltmaya çalışır.[21][23]

Hoax haber genellikle bir kurumu, bireyi veya kişiyi yanıltmak ve/veya finansal veya politik olarak fayda sağlamak amacıyla, bazen sansasyonel, aldatıcı veya basitçe icat edilmiş manşetlerden yararlanarak okuyucu sayısını en üst düzeye çıkarmak amacıyla yayınlanır. Aynı şekilde, tıklama tuzağı raporları ve bu işlemden gelen makaleler reklam geliri elde etmektedir.

Israrlı Takip[değiştir | kaynağı değiştir]

İntikam Pornosu[değiştir | kaynağı değiştir]

İntikam pornosu veya siber tecavüz,[24] bireyin rızası olmadan genellikle eski eşi ya da partneri tarafından cinsel içerikli görüntülerinin dağıtılmasıdır. Bu dağıtım, genellikle çevrimiçi paylaşımlar veya özel olarak tasarlanmış intikam pornosu sitelerine yükleyerek olabildiği gibi, elden ele yayılması şeklinde de görülebilir.[25][26] Görüntülere, küçük düşürücü betimlemelerle birlikte mağdurun kişisel bilgileri eklenebilir.[27] Mağdurların %59’unun ad ve soyadının, %49’unun sosyal medya bilgisinin, %26’sının telefon numarasının ve %16’sının ev adresinin, görüntülerle birlikte paylaşıldığı tespit edilmiştir. İntikam pornosu mağdurlarının %90’ı kadındır.[28]

Doxing[değiştir | kaynağı değiştir]

Mağdur Suçlayıcılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Mağduru suçlayıcılık, bir suç veya herhangi bir yanlış eylemden tamamen veya kısmi olarak mağdurun sorumlu tutulması ve suçlanmasına denir.[29] Mağduroloji çalışması, mağdurlara yönelik önyargıyı ve suçluların eylemlerinden mağdurların herhangi bir şekilde sorumlu olduğu algısını hafifletmeyi amaçlar.[30]

Nefret Söylemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sanal Linç[değiştir | kaynağı değiştir]

Siber Taciz[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapay Montaj (Deep Fake) Pornografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Deepfake pornografi veya yapay montaj pornografi, porno aktör veya aktrislerinin yüzlerine deepfake teknolojisi uygulanarak başka birinin yüzünü yerleştirmek suretiyle üretilen pornografik görüntülerdir. Bu teknoloji, yüzü yerleştirilen kişinin rızası alınmadan kullanılarak şantaj aracına dönüştürülebilir.[31]

DeepNude[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2019'da, kadınların görüntülerinden kıyafetleri çıkarmak üzere GAN teknolojisini kullanan DeepNude adlı indirilebilir bir Windows ve Linux uygulaması yayınlandı.[32] 27 Haziran'da içerik oluşturucular uygulamayı kaldırdı ve tüketicilere para iadesi yaptı, ancak uygulamanın hem ücretsiz hem de ücretli çeşitli kopyaları var olmaya devam ediyor.[33][34] Bu programın açık kaynak sürümü olan ve daha sonra GitHub'dan silinen[35] "open-deepnude",[36] çıplak görüntünün doğruluk düzeyini artırmak için çıplak görüntülerin daha büyük bir veri kümesi üzerinde eğitilmesine izin verme avantajına sahipti.[37]

Sextortion & Web Kamerası Şantajı (Webcam Blackmailing)[değiştir | kaynağı değiştir]

Sextortion, bir kişiyi cinsel bir eylemde bulunmak için tehdit ederek zorlamaktır.[38]

Web kamerası kullanımıyla yapılan sextortion, özellikle web kameralarını flört etmek ve siber seks için kullananlar için büyük bir endişe kaynağıdır.[39][40] Genellikle bu, bir siber suçlunun bir başkası gibi davranması - çekici bir kişi gibi - ve kurbanla cinsel nitelikte iletişim başlatmasıyla gerçekleşir (kurbanların yaklaşık %95'i erkektir).[40] Genellikle siber suçlu, kurbana, canlı olarak kendisini gösteriyormuş süsü vererek daha önceden kaydedilmiş bir kişinin videosunu gösterir ve mağdura videodaki kişinin klavyede yazı yazıyor gibi göründüğü noktalarda mesaj gönderir. Videodaki kişinin mağdura mesaj gönderdiği yanılsamasından faydalanarak videonun gerçekliğiyle ilgili mağduru ikna eder.[41] Kurban daha sonra bir web kamerası önünde soyunmaya ve mastürbasyon gibi cinsel davranışlarda bulunmaya ikna edilir.[41] Video, siber suçlu tarafından kaydedilir ve daha sonra mağdur, videoyu YouTube ya da PornHub gibi platformlarda herkese açık olarak yayınlamakla ya da mağdurun yakınlarıyla paylaşmakla tehdit edilerek şantaj yoluyla para ya da başka hizmetler talep edilir.[42]

Dijital Sansür[değiştir | kaynağı değiştir]

(düzenleme devam ediyor)

Platform ve Algoritmaların Rolü[değiştir | kaynağı değiştir]

(düzenleme devam ediyor)

Facebook, Twitter ve Google gibi çevrimiçi iletişime aracılık eden BigTech kuruluşları, kullanıcılarını online zorbalık ve şiddetten korumak adına kendi kullanım sözleşmelerini geliştirerek kullanıcıları bir dizi kurala tabi tutarlar.[43][44][45] Ancak; ideal olarak sosyal medya platformlarındaki nefret söylemi, zorbalık, şiddet eylemi gibi istenmeyen içerikleri tanımlamak ve sınırlandırmak için eğitilmiş olan algoritmaların geliştiriciler tarafından öngörülemeyecek bir şekilde dijital şiddete katkı da sağlayabildiği pek çok kez keşfedilmiştir.

(düzenleme devam ediyor)

Dijital Şiddet Eylemleri ve Hukuki Düzenlemeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'deki kanunlar çerçevesinde dijital şiddet eylemleri ve olası yaptırımlarını gösteren tablo[46]
Dijital Şiddet İlgili Yasa/Suç Nedir? Olası Sonuçları
Israrlı Takip TCK Madde 123 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek
Örnek Örnek Örnek

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Upskirting: know your rights". GOV.UK (İngilizce). 12 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Slut Shaming". The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender. Sage Publications. 2017. doi:10.4135/9781483384269. ISBN 978-1-4833-8426-9. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. 
  5. ^ What You Really Really Want: The Smart Girl's Shame-Free Guide to Sex and Safety. Da Capo Press. 2011. s. 200. ISBN 978-1-58005-430-0. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. As we explored in chapter 2, 'slut-shaming' is an umbrella term for all kinds of language and behaviors that are intended to make women and girls feel bad about being sexual. 
  6. ^ Girls' Feminist Blogging in a Postfeminist Age. Routledge. 2015. s. 93. ISBN 978-1-317-62776-0. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. The phrase [slut-shaming] became popularized alongside the SlutWalk marches and functions similarly to the 'War on Women,' producing affective connections while additionally working to reclaim the word 'slut' as a source of power and agency for girls and women. 
  7. ^ Lamb (27 Haziran 2008). "The 'Right' Sexuality for Girls". Chronicle of Higher Education. 54 (42): B14-B15. ISSN 0009-5982. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. In Dilemmas of Desire: Teenage Girls Talk About Sexuality (Harvard University Press, 2002), Deborah L. Tolman complained that we've 'desexualized girls' sexuality, substituting the desire for relationship and emotional connection for sexual feelings in their bodies.' Recognizing that fact, theorists have used the concept of desire as a way to undo the double standard that applauds a guy for his lust, calling him a player, and shames a girl for hers, calling her a slut. 
  8. ^ Albury (18 Mayıs 2012). "Sexting, consent and young people's ethics: Beyond Megan's Story". Continuum: Journal of Media & Cultural Studies. 26 (3): 463-473. doi:10.1080/10304312.2012.665840. Certainly the individualizing admonishment to 'think again' offers no sense of the broader legal and political environment in which sexting might occur, or any critique of a culture that requires young women to preserve their 'reputations' by avoiding overt demonstrations of sexual knowingness and desire. Further, by trading on the propensity of teenagers to feel embarrassment about their bodies and commingling it with the anxiety of mobiles being ever present, the ad becomes a potent mix of technology fear and body shame. 
  9. ^ Legge (2012). ""He sounded like a vile, disgusting pervert..." An Analysis of Persuasive Attacks on Rush Limbaugh During the Sandra Fluke Controversy". Journal of Radio & Audio Media. 19 (2): 173-205. doi:10.1080/19376529.2012.722468. It is also possible that the Limbaugh incident has turned "slut-shaming", or other similar attacks on women, into a "Devil-term". It may be possible that Limbaugh's insults were so thoroughly condemned that he and others (such as Bill Maher) will have a more difficult time insulting women who are not virgins, or attacking them in other sexist ways. 
  10. ^ Tesla, Carrasquillo (1 Ocak 2014). "Understanding Prostitution and the Need for Reform". Touro Law Review. 30 (3). ISSN 8756-7326. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  11. ^ Chateauvert, Melinda (7 Şubat 2014). Sex Workers Unite: A History of the Movement from Stonewall to Slutwalk (İngilizce). Beacon Press. s. 49. ISBN 978-0-8070-6139-8. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. It encouraged women to be angry about whore stigma and slut shaming for pursuing sexual pleasure or trading sex for money 
  12. ^ McCormack, Clare; Prostran, Nevena (2012). "Asking for it: a first-hand account from slutwalk". International Feminist Journal of Politics. 14 (3): 410-414. doi:10.1080/14616742.2012.699777. 
  13. ^ Chateauvert, Melinda (7 Ocak 2014). Sex Workers Unite: A History of the Movement from Stonewall to SlutWalk (İngilizce). Beacon Press. ISBN 978-0-8070-6140-4. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. Slut-shaming implies that victims of sex violence "asked for it" because they were sexually promiscuous or dressed provocatively. 
  14. ^ MacDougall, Curtis Daniel (1958). Hoaxes. [2d ed.] New York,: Dover Publications. ISBN 0-486-20465-0. OCLC 3081289. 
  15. ^ Brunvand, Jan Harold (2001). Encyclopedia of urban legends. Randy Hickman. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-076-X. OCLC 45917005. 
  16. ^ "Hillary Clinton Warns About Hoax News On Social Media" (İngilizce). 9 Aralık 2016. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  17. ^ "Facebook's Sheryl Sandberg says people don't want 'hoax' news. Really?". Washington Post (İngilizce). 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  18. ^ Zannettou, Savvas; Sirivianos, Michael; Blackburn, Jeremy; Kourtellis, Nicolas (16 Temmuz 2019). "The Web of False Information: Rumors, Fake News, Hoaxes, Clickbait, and Various Other Shenanigans". Journal of Data and Information Quality (İngilizce). 11 (3): 1-37. doi:10.1145/3309699. ISSN 1936-1955. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  19. ^ Floridi, Luciano; Illari, Phyllis, (Ed.) (2014). The Philosophy of Information Quality (İngilizce). Cham: Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-07121-3. ISBN 978-3-319-07120-6. 
  20. ^ Watts, Andrew Weisburd,Clint (6 Ağustos 2016). "How Russia Dominates Your Twitter Feed to Promote Lies (And, Trump, Too)". The Daily Beast (İngilizce). 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  21. ^ a b "Snopes' Field Guide to Fake News Sites and Hoax Purveyors". Snopes.com (İngilizce). 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  22. ^ Welle (www.dw.com), Deutsche. "'Divide Europe': European lawmakers warn of Russian propaganda | DW | 11.10.2016". DW.COM (İngilizce). 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  23. ^ Chen, Adrian (2 Haziran 2015). "The Agency". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021. 
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021. 
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021. 
  29. ^ "Victim Blaming" (PDF). Canadian Resource Centre for Victims of Crime. 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018. 
  30. ^ Fox (November 2011). "Is Knowledge Power? The Effects of a Victimology Course on Victim Blaming". Journal of Interpersonal Violence. 26 (17): 3407-3427. doi:10.1177/0886260511403752. PMID 21602202. 
  31. ^ "Deepfake Porn Is Still a Threat, Particularly for K-Pop Stars". Rolling Stone (İngilizce). 7 Ekim 2019. 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  32. ^ "This Horrifying App Undresses a Photo of Any Woman with a Single Click". Vice. 26 Haziran 2019. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019. 
  33. ^ "DeepNude AI copies easily accessible online". 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  34. ^ "pic.twitter.com/8uJKBQTZ0o". 27 Haziran 2019. 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  35. ^ Cox (9 Temmuz 2019). "GitHub Removed Open Source Versions of DeepNude". Vice Media. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  36. ^ "open deepnude as open-source version of DeepNude". 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  37. ^ "DeepNude is back". 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  38. ^ "sextortion". dictionary.cambridge.org. 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  39. ^ "Sextortion (webcam blackmail)". 21 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2019. 
  40. ^ a b "Webcam blackmail cases have doubled, police say". BBC News. 30 Kasım 2016. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017. 
  41. ^ a b "The Skype sex scam - a fortune built on shame". 27 Ekim 2016. 27 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2017. 
  42. ^ "Blackmail fraudsters target webcam daters". BBC. 14 Eylül 2012. 17 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  43. ^ "Topluluk Standartları | Facebook". www.facebook.com. 20 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  44. ^ "About Google's Community Guidelines - Google". about.google (İngilizce). 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  45. ^ "The Twitter rules: safety, privacy, authenticity, and more". help.twitter.com (İngilizce). 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijital_şiddet&oldid=32507472" sayfasından alınmıştır