İçeriğe atla

Camille Saint-Saëns

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Camille Saint-Saëns
DoğumCharles-Camille Saint-Saëns
9 Ekim 1835(1835-10-09)
Paris, Fransa
Ölüm16 Aralık 1921 (86 yaşında)
Cezayir, Fransız Cezayiri
MeslekBesteci, orkestra şefi, orgcu, piyanist
EvlilikMarie Laure Emile Truffot (e. 1875–1921)
Çocuk(lar)2
İmza

Charles Camille Saint-Saëns (d. 9 Ekim 1835, Paris - ö. 16 Aralık 1921, Cezayir), Fransız besteci, orkestra şefi, orgcu ve piyanist.

Romantik dönemin önemli bestecilerindendir. Yaşadığı dönemde "Fransız müziğinin Mozart’ı" olarak anılmaktaydı.[1] Piyano Konçertoları, 3. Senfonisi ve Samson ile Dalilah adlı operası, Hayvanlar Karnavalı Suiti ve Danse macabre adlı senfonik şiir en bilinen eserlerindendir.

Saint-Saëns, Fransa'da Ulusal Müzik Kurumunu Cesar Franck ile birlikte kuran bestecilerden birisi idi.[2] Müzisyenliğinin yanı sıra astronomi, hayvan bilimi, botanik, etnoloji gibi çok çeşitli konularla ilgilenmiş bir düşünce adamı idi.

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ailesi ve çocukluk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1835 yılında Paris'te doğdu. Babası Fransa İçişleri Bakanlığı'nda memur Jacques-Joseph-Victor Saint-Saëns; annesi, Françoise-Clémence idi.[3] Babası onun doğumundan kısa bir süre sonra hastalanarak öldüğünden çocukluğunu annesi ve teyzesi Charlotte Masson ile birlikte geçirdi.

Bir "harika çocuk" olduğu erken yaşta görüldü. İki buçuk yaşında okumaya başladı; üç yaşında notaları tanıdı; yedi yaşında cebir problemleri çözüp fizik deneyleri yapmaya başladı.[4]

Öğrenimi

[değiştir | kaynağı değiştir]
1846 yılındaki konserinden

İlk piyano eğitimini teyzesinden aldı. Ardından, 19. yüzyılın en tanınmış piyano öğretmenlerinden olan Camille-Marie Stamaty'nin öğrencisi oldu. 11 yaşında iken Pleyel Salonu'nda Mozart ve Beethoven konçertoları seslendirdi.[2][5] Bu konser ile büyük başarı kazandı; Hector Berlioz ve Charles Gounod'un dikkatini çekti.

1848'de Paris Konservatuvarı'na kabul edildi; önce orgcu ve besteci François Benoist ile org çalıştı; iki yıl sonra besteci Halévy'nin kompozisyon öğrencisi oldu. 1851'de konservatuvardan org birincilik ödülüyle mezun oldu. 1852'de Roma Ödülü'ne aday oldu ancak bu ödülü alamadı.

Kariyerinin ilk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1853'te ilk senfonisini besteledi ve eser aynı yıl seslendirildi.[2] Urbs Roma adını verdiği İkinci Senfoni ile 1857'de Azize Cécile Yarışması'nda birincilik ödülü kazandı.

1853'ten itibaren Paris'in Saint-Merry Kilisesi'nde dört yıl orgcu olarak çalıştıktan sonra 1857'de Paris'in büyük kiliselerinden Madeleine Kilisesi’nin orgcusu oldu, bu görevi 20 yıl sürdürdü. Bu. dönem zarfında kilise müziği dışında doğaçlamalar besteledi. Org virtüözü ve doğaçlama üstadı olarak tanındı. Artık tanınmış bir besteci olmasına rağmen, on sene önce alamadığı Roma Ödülü için 1863'te yeniden başvurdu ancak yine ödülü alamadı.

Öğrencilik yıllarından itibaren başta Franz Liszt olmak üzere, Berlioz, Bizet, Fauré, Rubinstein, Sarasate, Viardot gibi müzisyenlerle çok iyi dostluklar kurdu.[4] 1859-1861 arasında Fransa'da yaşayan besteci Wagner ile sık sık görüştü.[4] Org için yazdığı eserler günümüze gelememiştir.

Astronomi merakı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çocukluğundan itibaren müziğe olduğu kadar bilime de ilgi duyan Saint-Saëns, özellikle astronomiye meraklıydı. Paris'in birkaç noktasında kurulmuş sokak teleskoplarına sık sık gidip gözlem yapan sanatçı, 24 yaşında iken piyano ve armonyum için bestelediği 6 parçayı satmış, parasıyla Donati kuyruklu yıldızını görebilmek için bir teleskop almıştır.[6][7] Besteci, sonraki yıllarda adaşı ünlü Fransız astronom Camille Flammarion ile arkadaşlık kurdu ve Fransa Astronomi Derneği'ne üye oldu.[8] Derneğin dergisine birkaç makale yayımlayarak katkı verdi.

1860'lar: Eğitimciliği, Fransa-Prusya Savaşı, Ulusal Müzik Topluluğu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Besteciliğinin ve icracılığının yanı sıra öğretmenlik yaptı. Paris'te orgcu ve koro şefi yetiştiren ve konservatuvara alternatif bir okul olan Niedermeyer Okulu'nun kurucusu Louis Niedermeyer'in 1861'de ölümü üzerine 1861-1865 arasında okulun idaresini üstlendi.[9] André Messager, Gabriel Fauré ve Eugène Gigout gibi müzisyenler, konservatuvara alternatif bir okul olan bu kurumda yetiştirdiği öğrencilerdendir.[4]

Fransa-Prusya Savaşı çıkınca Saint-Saens, Dördüncü Ordu Ulusal Muhafız Birliği'nde askerlik yaptı. 1871'de Paris Komünü sırasında kısa bir süre Paris'i terk etmek zorunda kaldı. Londra'ya gitti ve başarılı resitaller verdi.[9]

Aynı yıl Paris'e geri döndüğünde Fransız müziğinini dış etkilerden bağımsız gelişmesi, bestecilerin eserlerinin seslendirilmesi ve müzikseverlerle bağ kurulması için kurulan Ulusal Müzik Topluluğu'nun oluşmasında rol oynadı ve kurumun başkan yardımcılığını üstlendi.

1870'ler: Senfonik şiirleri, Evliliği, Operaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk senfonik şiiri olan 'Le Rouet d'Omphale' i (Omphale'in Çıkrığı) 1871 yılında besteledii. Bunu Phateon (1873), Danse Macabre (1874) ve Herkül'ün Gençliği (1877) adlı senfonik şiirleri izledi.

Dans Macabre adlı senfonik şiirinin ilk icrasının gerçekleştiği günler, öğrencilerinden birinin kardeşi olan 19 yaşındaki Marie-Laure Truffot ile 3 Şubat 1875'teki düğününe denk gelir. Evlenen ve çocuk sahibi olan besteci, 1876'dan itibaren Madeleine Kilisesi'ndeki görevinden ayrılıp besteciliğe odaklandı. 1868 yılında bestelemeye başladığı Samson ve Dalila’yı Fransa'da sahneletmekte güçlük yaşadı. Eserin ilk seslendirilişi, 1877 yılı sonunda, dostu Fransız Liszt’in ön ayak olmasıyla, Almanca olarak Weimar’da gerçekleşti. Yarattığı olağanüstü ilgiden ötürü Alman Kültür Bakanlığı tarafından Saint-Saens’a Prusya Liyakat Nişanı’nın en üstün derecesi verildi.[1] Eser, uluslararası başarı kazansa da 1892'ye kadar Paris'te sahnelenmemiştir, Saint Saens'in 13 operasından günümüzde sahnelenmeye devam eden tek eserdir.

Marie-Laure Truffot ile evliliğinden iki oğlu olan Saint Saens'in evliliği birkaç yıl sonra büyük bir trajedi ile sonlanmıştır. 1878 yılında büyük oğulları Andre pencereden düşerek, henüz altı aylık olan ikinci çocukları ise ağabeyinin ölümünden 6 hafta sonra zatürreden öldü. Eşini oğullarının ölümünden sorumlu tutan besteci; çocuklarını kaybettikten üç yıl sonra eşinden boşandı ve bir daha onunla görüşmedi.[9] Eşinden ayrıldıktan sonra dünya üzerinde maceralı geziler yaptı ve sıklıkla da Cezayir’e uğradı.[4]

1880'ler: Konçertoları, Hayvanlar Karnavalı, 3. Senfoni

[değiştir | kaynağı değiştir]

Besteci, Fransa'da pek ilgi görmeyen konçerto türünde eserler verdi. Beş piyano, 3 keman, 2 viyolonsel konçertosu yazdı.

1886, bestecilikte zirveye çıktığı yıl oldu.[4] Hayvanlar Karnavalı adlı suitini ve orkestra, org ve dört elli piyano için 3. Senfoni’yi (Orglu Senfoni) besteledi. Hayvan seslerinin taklit edildiği mizahi bir fantezi ola Hayvanlar Karnavalı nedeniyle kendisine "ciddiyetten uzak bir besteci" sıfatının yapıştırılmasından korktu; "Kuğu" bölümü dışındaki bölümlerin sadece özel toplantılarda seslendirilmesine izin verdi. Bu eser, ölümünden sonra kamuya açık mekanlada seslendirilmeye başlamış ve onun en ünlü eseri olmuştur. 3. Senfoniyi ise Londra Kraliyet Filarmoni Derneği'nin talebi ile besteledi ve o yıl ölen arkadaşı Franz Liszt'e ithaf etti. 1866'da Londra'da ilk seslendirilişinde orkestrayı yönetti ve büyük başarı elde etti. Eser, Fransa'da ilk kez 1887'de icra edildiğinde Charles Gounod, besteciyi “Fransa’nın Beethoven'ı" olarak nitelendirdi.[4]

Seyahatleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1888 yılında çok sevdiği annesinin kaybeden besteci, Paris'i terk etti. Eşyalarını babasının memleketi Dieppe şehrindeki kuzenine gönderdi; kendisi ise kimseye haber vermeden Kanarya Adaları'na gitti. Mektuplarını, eşyalarını bağışladığı Dieppe şehrinde bir müze kuruldu.[4] Kendisi ise Sri Lanka, Kahire, İskenderiye ve ardından Cezayir'e seyahat etti. İskenderiye'de iken piyano ve orkesrta için Afrika adlı eserini besteledi. 1892'de Samson et Delila operasının Paris Operası'nda sahnelenip olağanüstü başarı kazanması ile moral buldu ancak seyahatlerine devam etti. Kanarya Adaları (1897-1898) ve Arjantin'e (1899) gitti. 1906'da ilk Amerika turnesine çıktı.

Son yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Dieppe şehrindeki müze

1908'de Guise Dükü Cinayeti adlı sessiz film için müzik besteledi. Böylece sinema için müzik yapan ilk ünlü besteci oldu.[4] Bu müziği daha sonra yaylı çalgılar, piyano ve harmonyum için bir orkestra eserine dönüştürdü.

Besteci, müziğin gelişimi konusunda endişe duymakta idi. Ravel ve Debussy'e sert eleştiriler yöneltti, 1913'te Paris'teki Şanzelize Tiyatrosu'nda Stravinsky'nin Bahar Ayini balesini izlediğinde ise girişteki fagot solosunun tiz seslerini duyunca "bu bir fagot ise ben de bir maymunum" diyerek salonu terk ettiği söylenir.[10]

Besteci, I. Dünya Savaşı yıllarında sayısız anma ve hayır konserine katıldı. Ömrünün sonuna kadar seyahatlerine devam etti. 1915'te ABD'ye, sonra Brezilya, Arjantin ve Uruguay'a gitti. 16 Aralık 1921'de Cezayir'de Hotel Oasis'te öldü. Cenazesi Noel arifesinde Paris'e getirilerek Madeleine Kilisesi'nde devlet merasimi yapıldı.[9]

Medya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Camille Saint-Saëns La-Minör Viyolonsel Konçerto No.1 Op.33

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Çakar, Doğan; Ilgar, Mehmet Korhan (20 Temmuz 2020). "Camille Saint Saens'in Samson ve Dalila Operasının "DAns Bakanal" Bölümünde Makam Müziği Unsurları". Sahne ve Müzik (11): 34-81. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023. 
  2. ^ a b c Say, Ahmet. Saint-Saens. Müzik Ansiklopedisi Yayınları. s. 412. 
  3. ^ "Camille Saint-Saëns Biyografi". tr.celeb-true.com. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023. 
  4. ^ a b c d e f g h i "Ölümünün 100. Yılında Camille Saint-Saëns". Ölümünün 100. Yılında Camille Saint-Saëns. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023. 
  5. ^ "Saint-Saëns, (Charles-) Camille | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023. 
  6. ^ "1967JBAA...78...48K Page 48". articles.adsabs.harvard.edu. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023. 
  7. ^ Aubin, David (2017). "The Moon for a twopence: street telescopes in nineteenth-century Paris and the epistemology of popular stargazing". Early Popular Visual Culture. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Camille Saint-Saëns, astronomer". Bibliolore (İngilizce). 9 Ekim 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023. 
  9. ^ a b c d Simeone, Nigel (Aralık 2021). "Saint-Saëns and Paris". Organists' Review: 24-27. [ölü/kırık bağlantı]
  10. ^ "The ballet performance that sparked a riot". sites.utexas.edu. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Camille Saint-Saëns ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Camille_Saint-Saëns&oldid=35127648" sayfasından alınmıştır