Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu (1992)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu
Armija Bosne i Hercegovine
ARBiH logosu
Etkin15 Nisan 1992 - 14 Aralık 1995
Ülke Bosna-Hersek
Bağlılık Bosna-Hersek
SavaşlarıBosna Savaşı
Komutanlar
BaşkomutanAliya İzzetbegoviç
Savunma bakanıMunib Bisiç
KomutanlarSefer Haliloviç (1992-1993) Rasim Deliç (1993-1995)

Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu ya da ARBiH (Boşnakça: Armija Republike Bosne i Hercegovine) Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin ordusudur. Ordu 15 Nisan 1992 tarihinde kurulmuştur. Bosna Savaşı'nda Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin temsilcisi olarak savaştı. Bosna Savaşı'nın bitmesiyle birlikte ARBiH, Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu'na dönüştürüldükten sonra Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri tarafından feshedildi.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1992[değiştir | kaynağı değiştir]

ARBiH, Saraybosna'yı hafif silahlarla savunmuştu. Ordu kuşatılmıştı ve erzak nakli imkansız değilse de zordu. Bununla birlikte, Bihac cebindeki ARBiH kuvvetleri, düşman güçlerle çevrili olmasına rağmen bölgeyi sürekli olarak savunmaktaydı.[1]

1993[değiştir | kaynağı değiştir]

Sırplara karşı cephede önemli bir değişiklik görülmedi. Bunun yerine, bu yıl Orta Bosna'da ve Hersek'te, özellikle de Mostar bölgesinde Hırvat-Boşnak Savaşı'nın başlangıcı oldu Bosna-Hersek ve Hırvatistan'daki ağır silahlı Sırp kuvvetleri tarafından baskı altında tutulan ve kontrol altına alınan etnik Hırvat milis güçleri - Hırvat Savunma Konseyi (HVO) - odaklarını Bosna'nın kendi bölgelerini Sırplardan korumaktan, Bosnalıların elinde kalan toprakları ele geçirmeye çalışmaya kaydırdı.[2]

Mostar'da Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu bayrağını (solda), Bosna-Hersek bayrağını ve Bosna-Hersek Cumhuriyeti bayrağını taşıyan bir mezarlık

1994[değiştir | kaynağı değiştir]

HVO ve ARBiH arasında, çok daha güçlü ve daha donanımlı VRS ile savaşabilecek güçlü bir kuvvet oluşturmak amacıyla yenilenmiş bir ittifak üzerinde anlaşmaya varıldı. Bu, sık sık barış görüşmelerinin yapıldığı zamandı.[3]

1995[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölünmüş Anlaşmanın ardından Hırvat Ordusu, ARBiH ve HVO'nun iş birliğiyle bir dizi operasyon başlattı: Flash , Yaz '95 , Fırtına ve Mistral 2 ve Bosna kuvvetleri Sana gibi operasyonlar başlattı.[4]

Ordu teşkilatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Paramilitler ve Savunma güçleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Merkez
Bosna Hersek Vatanseverler Ligi Saraybosna
Bosna Hersek'in Bölgesel Savunması Saraybosna
Yeşil Bereliler Saraybosna
Handzar Tümeni Sisak, Draganic, Jastrebarsko & Buzim
Hırvat Savunma Kuvvetleri
Ljubuški
Hırvat Savunma Konseyi Sarajevo
Saraybosna

Kolordu ve Tümenler[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Merkez Tugaylar
1.Kolordu
Saraybosna
2.Kolordu
Tuzla
3.Kolordu
Zenica
4.Kolordu
Mostar
5.Kolordu
Bihać
6.Kolordu
Konjic
7.Kolordu Travnik
28. Podrinje Bağımsız Tümeni Srebrenitsa
81. Podrinje Bağımsız Bölümü Goražde

Polis güçleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Merkez Bilgi
İçişleri bakanlığı Saraybosna İçişleri Bakanlığı 1992 1995 halde polis güçlerinin yönetim organı oldu.
Özel Amaçlı Polis Müfrezesi "Bosna" Saraybosna Özel Amaçlı "Bosna" için Polis Müfreze büyüdü ve ilk özel polis gücü oldu.
Özel Amaçlı Polis Müfrezesi "Lasta" Saraybosna Özel Amaçlı "Lasta" için Polis Müfreze içişleri bakanlığından alınan karar ile oluşturulan ikinci özel polis gücüydü. Diğer özel polis timi Saraybosna'daki çatışmalara odaklanırken, bu tim hükûmet kontrolündeki tüm alanlarda savaşmak için erişilebilir durumdaydı.

Kolordu komutanları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Mustafa Hajrulahovic Talijan (1 Kolordu ilk komutanı)
  • Vahid Karavelić (1. Kolordu ikinci komutanı)
  • Nedžad Ajnadžić (1. Kolordu'nun üçüncü komutanı)
  • Željko Knez (2. Kolordu'nun ilk komutanı)
  • Hazim Šadić (2. Kolordu ikinci komutanı)
  • Sead Delić (2. Kolordu üçüncü komutanı)
  • Enver Hadžihasanović (3. Kolordu'nun ilk komutanı)
  • Mehmed Alagić (3. Kolordu ikinci komutanı, 7. kolordu ilk komutanı)
  • Kadir Jusić (3. Kolordu üçüncü komutanı)
  • Sakib Mahmuljin (3. Kolordu dördüncü komutanı)
  • Arif Pašalić (4. Kolordu'nun ilk komutanı)
  • Süleyman Budaković "Tetak" (4. Kolordu ikinci komutanı)
  • Ramiz Dreković (5. Kolordu birinci komutanı, 4. kolordu üçüncü komutanı)
  • Atıf Dudaković (5. Kolordu ikinci komutanı)
  • Salko Gušić (6. Kolordu'nun ilk komutanı)
  • Galib Hodzic (6. Kolordu ikinci komutanı)
  • Zaim Imamović (Bosna Paskalya Operasyonel Grubu komutanı)
  • Blaž Kraljević (HOS komutanı ve Bosna Genelkurmay Başkanları üyesi)
  • Mustafa Polutak (4'üncü Kolordu dördüncü komutanı)
  • Dino Aljić (Muhafız Tugayı "Delta" ve 117.Müslüman Tugay komutanı)[5]

Ekipmanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

28. Tümen, 281. Tugay, 1. Tank Taburuna ait T-55 tankları, Visca'da konuşlandı.
28. Tümen, 281. Tugay, 1. Tank Taburuna ait OT M-60 Zırhlı Personel Taşıyıcı, Visca'da konuşlandı.
Visca'da konuşlanmış 28. Tümen, 281. Tugay, 1. Tank Taburuna ait bir M48 76 mm dağ silahının yakından görünümü.
ARBiH'nin ana helikopterleri Mi-8 ve Mi-17 helikopterleriydi. İşte Ćoralići Havaalanında yapılan bir inceleme sırasında SFOR personeline gösterilen bir Mi-8T.
Bosna-Hersek'teki Ćoralići Havaalanında bir eser olarak sergilenen bir UTVA-75 hafif hizmet uçağı .

Makineli tüfekler ve saldırı tüfekleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Başlangıç Tür
MG42  Almanya Makineli tüfek
Zastava M53  Yugoslavya Makineli tüfek
M2 Browning  ABD Makineli tüfek
DShK  Sovyetler Birliği Makineli tüfek
NSV makineli tüfeği  Sovyetler Birliği Makineli tüfek
M48 Mauser  Yugoslavya Sürgülü tüfek
PAP M59/66  Yugoslavya Yarı otomatik tüfek
Zastava M72  Yugoslavya Saldırı tüfeği
Zastava M76  Yugoslavya Keskin nişancı tüfeği
Heckler & Koch MP5  Batı Almanya Hafif makineli tüfek
AK-47 ve türevleri  Sovyetler Birliği Saldırı tüfeği
Zastava M70  Yugoslavya Saldırı tüfeği
Škorpion vz. 61  Yugoslavya Hafif makineli tüfek
Dragunov  Sovyetler Birliği Keskin nişancı tüfeği
G3  Batı Almanya Saldırı tüfeği
Zastava M84  Yugoslavya Makineli tüfek
Zastava M80  Yugoslavya Saldırı tüfeği
Thompson  ABD Hafif makineli tüfek

Tabancalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tabanca Başlangıç Tür
TT tabancası[6]  Sovyetler Birliği Tabanca
CZ-99[6]  Yugoslavya Tabanca

Piyade tanksavar silahları[değiştir | kaynağı değiştir]

İsim Başlangıç Tür Versyonlar
M80 Roketatar  Yugoslavya Roketatar
M79 Osa  Yugoslavya Roketatar
AT-3 Sagger  Sovyetler Birliği Tanksavar füzesi
HJ-8  Çin Tanksavar füzesi Baktar-Shikan, HJ-8E
RPG-7  Sovyetler Birliği Roket güdümlü el bombası
M90  Yugoslavya Roketatar

Topçu[değiştir | kaynağı değiştir]

Topçu Başlangıç Tür Versyonlar
D-30  Sovyetler Birliği Obüs D-30J
BM-21 Grad  Sovyetler Birliği Çoklu roketatar BM-21 Grad/RM-70
M-63  Yugoslavya Çoklu roketatar M-63 Plamen
M-77  Yugoslavya Çoklu roketatar M-77 Oganj
M-87  Yugoslavya Çoklu roketatar
63 çoklu roketatar  Çin Çoklu roketatar

Ana muharebe tankları[değiştir | kaynağı değiştir]

Tanklar Başlangıç Tür
T-34[6]  Sovyetler Birliği Ana savaş tankı
M-84[6]  Yugoslavya Ana savaş tankı
T-55[6]  Sovyetler Birliği Ana savaş tankı
PT-76[6]  Sovyetler Birliği Hafif tank
M47 Patton[6]  ABD Ana savaş tankı

Zırhlı personel taşıyıcıları[değiştir | kaynağı değiştir]

ZPT Başlangıç
BVP M-80[6]  Yugoslavya
OT M-60[6]  Yugoslavya
BOV [6]  Yugoslavya
BRDM-2[6]  Sovyetler Birliği

Kendinden tahrikli uçaksavar topçusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Sistem Başlangıç
ZSU-57-2[6]  Sovyetler Birliği
M53/59 Praga[6]  Çekoslovakya

Uçaksavar topçuları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sistem Başlangıç
Bofors 40 mm[6]  İsveç
ZU-23-2[6]  Sovyetler Birliği

Kendinden tahrikli topçu[değiştir | kaynağı değiştir]

Sistem Başlangıç
2S1 Gvozdika[6]  Sovyetler Birliği
M36[6]  ABD
M18 Hellcat[6]  ABD

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Armija BiH | Hrvatska enciklopedija". 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021. 
  2. ^ "Oružane snage Bosne i Hercegovine". 3 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021. 
  3. ^ "Dan Armije RBiH: Opstanak BiH najveća pobjeda". 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021. 
  4. ^ "Operativa komanda". 16 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  5. ^ ""ARMIJA REPUBLIKE BIH - THE BOSNIAN ARMY IS BORN"". 5 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021. 
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; weaponry isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)