Birinci kuşak haklar
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Eylül 2021) |
 | Bu maddenin konusu kayda değerlik yönergelerini sağlamayabilir. Konudan bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin silme politikası gereğince hızlı silinmesi, kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Birinci kuşak haklar" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Eylül 2021 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır. |
Birinci kuşak haklar, klasik haklar veya siyasal haklar olarak da adlandırılmaktadır.[1] Birinci kuşak haklar, ayrıcalıklara sahip olan aristokrasiye karşı burjuvazi sınıfının toplumsal ve siyasal hayatta olma istekleri ile haklara sahip olma taleplerinden doğmuştur. Bu nedenle klasik hakların temelinde burjuvazi sınıfı vardır. Birinci kuşak haklar, kişileri siyasi iktidara karşı korumaktadır.[2] Bu haklar karşısında devletin pasif bir tutum sergilemesi gerektiği ifade edilmektedir. Dolayısıyla birinci kuşak haklar devletin pasif bir tutum içerisinde olmasını gerektiren kişileri devlete karşı koruyan haklar olarak tanımlanmaktadır. Fakat bu haklar için devletin veya siyasi iktidarın karışmama yükümlülüğünden öte ayrıca pozitif yükümlülüklerde de bulunması gerektiği ifade edilmektedir. Birinci kuşak haklar esas olarak kişi haklarını ve siyasal hakları içermektedir.[3] Ayrıca bu haklara negatif statü hakları da denilmektedir. Birinci kuşak haklara yaşam hakkı, düşünce ve düşünceyi açıklama özgürlüğü, dilekçe hakkı, mülkiyet hakkı, seçme ve seçilme hakkı örnek olarak gösterilmektedir. Birinci kuşak haklardan bazıları 1215 tarihli Magna Carta'ya kadar uzanmaktadır.[4] Ayrıca bu haklar İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 2-21. maddelerinde de ele alınmıştır.[2][5]
Birinci Kuşak Haklara aşağıdaki haklar örnek olarak gösterilmektedir.
- Tablo
- Birinci Kuşak Haklar
| Hayat hakkı ve kişi dokunulmazlığı |
| Kişi özgürlüğü ve kişi güvenliği |
| Düşünce ve ifade özgürlüğü |
| Mülkiyet hakkı |
| Dilekçe hakkı |
| Seçme ve seçilme hakkı |
| Adil yargılanma hakkı |
| Eşitlik hakkı |
| İnanç ve ibadet özgürlüğü |
| Dernek kurma hakkı |
| Konut dokunulmazlığı |
| Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "İnsan Hakları" (PDF). T.C. Adalet Bakanlığı, Eğitim Dairesi Başkanlığı. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b Mohammad Reza Sarani, Seyed Hossein Sadeghi, Hossein Ravandeh (July 2017). "The Concept of "Right" and its Three Generations" (PDF). International Journal of Scientific Study. doi:10.17354/ijssI/2017/6. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ CEYLAN, Neslihan Aybike (2017). "KAMU HUKUKU (GENEL KAMU HUKUKU) SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR VE HAKLARIN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ", Sayı 2. Anasay. s. 217 - 226. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.
- ^ "Three generations of human rights". 5 Haziran 2021. 17 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Nations, United. "Universal Declaration of Human Rights". United Nations (İngilizce). 16 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2021.
Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 16 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.