Azerbaycan-Belarus ilişkileri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Azerbaycan-Beyaz Rusya ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Azerbaijan ve Belarus

Azerbaycan
Belarus

Azerbaycan ve Belarus arasındaki ilişkiler, Beyaz Rusya Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko'nun Azerbaycan'ı Beyaz Rusya'nın bağımsızlığı ve egemenliği için "koruyucu" olarak nitelendirerek Azerbaycan-Belarus ilişkilerinde "yakın bir ilişki olmadığını" belirtmiştir.[1] Her iki ülke 1918'e kadar Rus İmparatorluğu'nun ve 1991'den önce Sovyetler Birliği'nin bir parçasıydı. Azerbaycan'ın Minsk'te ve Beyaz Rusya'nın Bakü'de bir elçiliği var.[2] Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) tam üyesidir. Azerbaycan Avrupa Konseyi'nin tam üyesidir, Beyaz Rusya adaydır. Hem Azerbaycan hem de Beyaz Rusya, Bağlantısızlar Hareketi'nin (BH) tam üyesidir. Beyaz Rusya'da 6.000'den fazla Azeri yaşıyor.[3]

Siyasi anlamda Azerbaycan, Türkiye ve ABD ile uyumlu Batı yanlısı hükûmete sahiptir (ikisi de NATO üyesidir), Beyaz Rusya ise siyasi ve ekonomik olarak Rusya ile müttefiktir. 14 Kasım 2008 tarihinde, Beyaz Rusya ve Azerbaycan askeri işbirliği konusunda anlaşma imzaladılar.[4]

Siyasi ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

İlham Aliyev, Bakü'de Aleksander Lukaşenko ile birlikte.

1993 yılında iki cumhuriyet arasındaki diplomatik ilişkiler kuruldu, ancak iki ülke son on yılda yakınlaşmaya başladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 17-18 Ekim 2006 tarihinde Azerbaycan'ın ilk üst düzey ziyaretini Beyaz Rusya'ya gerçekleştirdi.[5] Ziyaret sırasında dokuz tane ikili belge imzalandı. Lukaşenko ayrıca Bakü'yü ziyaret etti ve Azerbaycan Başbakanı Artur Rasizade ile bir araya geldi, Haydar Aliyev Vakfı'nı ziyaret etti ve Beyaz Rusya'nın Azerbaycan'daki ulusal sergisinin resmi açılış törenine katıldı.[6]

Dağlık Karabağ sorunu[değiştir | kaynağı değiştir]

Beyaz Rusya, Birleşmiş Milletler'in diğer tüm üyeleri gibi Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni tanımıyor. Aleksander Lukaşenko, Beyaz Rusya'nın Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki bu çatışmada tarafsız bir tutum içerisinde olduğunu ve barışçıl çözümü desteklediğini belirtti.[7] Bununla birlikte, bazı Belaruslu siyasi uzmanlar Belarus'un Azerbaycan'ı "açıkça taraf tuttuğunu" ve Azerbaycan'ın konumunu desteklediğini iddia ediyorlar.[8]

Ekonomik ilişkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyo-ekonomik işbirliği anlaşması, 2015 yılına kadar Azerbaycan ve Beyaz Rusya arasındaki ikili ilişkilerin perspektiflerini tanımlayan ana belgedir.[9] 2008-2010 yılları arasında Belarus-Azerbaycan ticareti 100 milyon dolardan 146 milyon dolara yükseldi. Bu ılımlı artıştan daha önemli olan, Belarus'un muazzam dış ticaret açığına karşı koymaya yardımcı olan bir ticaret fazlasına sahip olmasıdır.[10] Belarus-Azerbaycan ticareti 2011'de 800 milyon dolara ulaşabilir.

Azerbaycan, Beyaz Rusya'nın alternatif petrol kaynakları edinmesine de yardım ediyor. Minsk kısa süre önce Venezuela'dan petrol ithal etmeye başladı, ancak kara ile çevrili Belarus'a doğrudan sevkiyat yapmak zor. Bakü böylece Minsk'in Venezuela petrolü karşılığında Azerbaycan petrolüne erişim programlarını değiştirmeyi kabul etti. Temmuz ayının ortalarında, Belarus'taki Mozyr rafinerisinin düzenli olarak Azerbaycan'dan önemli miktarlarda petrol işlemeye başlaması planlanıyor. Azerbaycan petrolünün test sevkıyatları Şubat ayından bu yana Ukrayna'nın Odessa-Brody boru hattı ve Druzhba boru hattının Brody-Mozyr bölümünden devam ediyor.[11]

İnsani yardım alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan ve Beyaz Rusya'nın ortak konusu. Müzik Enstrümanları.

Kültürel ilişkiler istikrarlı bir düzeydedir. Azerbaycan ve Belarus sinematografları her iki ülkede düzenlenen film festivallerinde sürekli aktif rol almaktadır. 22-24 Mayıs 2007 tarihleri arasında Minsk ve Bobruysk'ta Azerbaycan Kültür Günleri düzenlendi. Bununla birlikte, turizm ve eğitimdeki mevcut ilişki seviyesi hala zayıftır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Azerbaijan saved our independence and sovereignty - Belarusian leader". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020. 
  2. ^ "Foreign Embassies in Azerbaijan". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Belarus Population Census 1999". 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Trend Article on Belarus, Azerbaijan Sign Agreement on Military Cooperation". 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Ilham Aliyev: Azerbaijan is interested in intensive development of the relations with Belarus - Data Minsk". 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  6. ^ "ABC News article on event". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  7. ^ ""Belarus supports the peaceful settlement of the Nagorno Karabakh conflict" Armen News". 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 
  8. ^ "Belarus Digest: "Why Belarus Sides Azerbaijan, Not Armenia"". 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. 
  9. ^ "General look on Azerbaijan-Belarus relations" (PDF). 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 
  10. ^ "Azerbaijan, Belarus define priorities to expand trade relations in 2010". 3 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Azerbaycan-Belarus_ilişkileri&oldid=31214300" sayfasından alınmıştır