Arıtaş, Oltu
| Arıtaş | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Arıtaş Arıtaş'ın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Oltu |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 50 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25400 |
Arıtaş, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Arıtaş köyünün eski adı İsasor'dur. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterinde bu adla kaydedilmiştir. Köyün adı Gürcüce kaynaklarda ise, İsasori (ისასორი) olarak geçer.[4]
İsasori köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir.
İsasori, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre, Oltu livasına bağlı Anzav nahiyesinin 18 köyünden biriydi. Köyün nüfusu 11 Hristiyan haneden oluşuyordu.[4]
İsasori, Osmanlı idaresinin 1835 yılında, vergi belirleme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunun tespit ettiği sırada Oltu sancağının köylerinden biriydi. Köydeki 12 hanede 29 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 58 kişiden oluştuğu söylenebilir.[5]
İsasor köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince İsasor (Исадзоръ) adıyla kaydedilmiş olan köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlı Erük-Anzav nahiyesinin yedi köyünden biriydi. 1886 tarihli nüfus sayımında köyün nüfusu, 23'ü erkek ve 28'i kadın olmak üzere, 13 hanede yaşayan 51 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmişti.[6]
İsasor köyü, 1940 genel nüfus sayımında Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı merkez nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 159 kişiden oluşuyordu.[7] İsasor veya İsasori Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Arıtaş olarak değiştirilmiştir.[8] Nitekim Kayaaltı köyü büyük bir kayalığın dibinde kuruludur. 1965 nüfus sayımına göre Arıtaş köyünde 212 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 2 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[10]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 150 km, Oltu ilçe merkezine 40 km uzaklıktadır..[11] Mahalle, Oltu'nun kuzeybatısında olup, 
numaralı Ardahan-Muş (Oltu-Narman) devlet yoluna, Çanakpınar, Derebaşı ve Gökçedere mahalleleri üzerinden 30,4 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 50[1] |
| 2021 | 57[1] |
| 2020 | 90[1] |
| 2019 | 39[1] |
| 2018 | 44[1] |
| 2017 | 47[1] |
| 2016 | 44[1] |
| 2015 | 47[1] |
| 2014 | 48[1] |
| 2013 | 53[1] |
| 2012 | 57[2] |
| 2011 | 56[2] |
| 2010 | 66[2] |
| 2009 | 62[2] |
| 2008 | 57[2] |
| 2007 | 71[2] |
| 2000 | 145[2] |
| 1990 | 275[13] |
| 1985 | 255[14] |
| 1965 | 212[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Oltu Arıtaş Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Aritas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 77. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 81. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı", Sıra no: 753". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 247.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 685". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Arıtaş Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.