Arnavutların kovulması (1877-1878)
| Bölge | Niş Sancağı (günümüzde güney Sırbistan), İşkodra Sancağı (kısmen günümüzde Karadağ), Osmanlı İmparatorluğu |
|---|---|
| Tarih | 1877–1878 |
| Hedef | ağırlıklı olarak Arnavutlar ile onların meskenleri, evleri, mülkleri ve Müslüman dini binaları |
Saldırı türü | Etnik temizlik,[1] Kovulma, Zorunlu göç |
| Saldırganlar | Sırbistan ordusu, Karadağ ordusu |
| Savunanlar | 30,000 ile 70,000 arası Arnavut mülteci oldu. |
| Sebep | İslam düşmanlığı, Arnavut düşmanlığı, Sırp yayılmacılığı |
Arnavutların kovulması (1877-1878), 1878'de Sırbistan Prensliği ve Karadağ Prensliği'ne dahil olan bölgelerden Arnavut nüfusun zorunlu göçü olaylarını ifade eder. Bu savaşlar, daha büyük 93 Harbi ile birlikte Berlin Kongresi'nde resmiyet kazanan Osmanlı İmparatorluğu için yenilgi ve önemli toprak kayıpları ile sona ermiştir. Bu sınır dışı etme, Osmanlı İmparatorluğu'nun jeopolitik ve bölgesel çöküşü sırasında Balkanlar'daki Müslümanlara yönelik daha geniş zulmün bir parçasıydı.[2][3]
Karadağ ve Osmanlılar (1876-1878) arasındaki çatışmanın arifesinde, İşkodra Sancağı'nda önemli bir Arnavut nüfusu yaşıyordu.[4] Ardından gelen Karadağ-Osmanlı savaşında, Podgorica ve Spuz kasabalarında Karadağ güçlerine karşı güçlü direnişi, İşkodra'ya yerleşen Arnavut ve Slav Müslüman nüfuslarının kovulmasını izledi.[5]
Sırbistan ve Osmanlılar (1876-1878) arasındaki çatışmanın arifesinde, bazı şehirli Türklerin (Arnavut mirasının bir kısmı[6]) yanında önemli, zaman zaman yoğun ve çoğunlukla kırsal Arnavut nüfusu Niş Sancağı içinde Sırplarla birlikte yaşıyordu.[7][8] Savaş boyunca bölgeye bağlı olarak Arnavut nüfusu, gelen Sırp kuvvetlerine karşı direniş göstererek veya yakındaki dağlara ve Osmanlı Kosova'sına kaçarak farklı tepkiler verdi.[9] Bu Arnavutların çoğu Sırp güçleri tarafından sınır dışı edilmiş olsa da, bugün torunlarının yaşadığı Jablanica vadisinde küçük bir varlığın kalmasına izin verildi.[10][11][12] Lab'den Sırplar, 1876'daki düşmanlıkların ilk turu sırasında ve sonrasında Sırbistan'a taşındı, ardından gelen Arnavut mülteciler daha sonra 1878 köylerini yeniden doldurdu.[13] Arnavut mülteciler ayrıca kuzeydoğu Osmanlı-Sırp sınırına, kentsel alanlara ve orta ve güneydoğu Kosova'da bulunan 30'dan fazla yerleşim yerine yerleştiler.[13]
Osmanlı makamları, mültecilerin ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekiyordu ve yerel Sırp nüfusun intikam saldırıları gerçekleştirmesine karşı düşmanca davranıyorlardı.[14] Arnavut nüfusun bu bölgelerden kovulması, kurbanların sadece savaşçı değil aynı zamanda sivil olması nedeniyle bugün etnik temizlik olarak sınıflandırılabilecek şekilde yapıldı.[1] Bu Arnavut mülteciler ve onların soyundan gelen nüfus, Arnavutçada Muhaxhir (çoğul: Muhaxhirë) olarak bilinir hale geldi; Müslüman mülteciler için genel bir kelime (Osmanlı Türkçesinden ödünç alınmıştır: Muhacir).[15][14][16][17] Bu dönemin olayları, Sırp-Arnavut çatışmasının ve her iki halk arasındaki gergin ilişkilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.[14][1][18][19][3]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)
- Osmanlı-Sırp Savaşı (1876-1878)
- Prizren İttifakı
- Arnavut millî uyanışı
- Osmanlı döneminde Kosova
- Kosova Arnavutları
- Karadağ'daki Arnavutlar
- Arnavutların kovulması
- Çerkes Sürgünü
- Yugoslav colonisation of Kosovo
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ a b c Müller 2009, s. 70.
- ^ Jagodić 1998, para. 15.
- ^ a b Stojanović 2010, s. 264.
- ^ Roberts 2005, s. 22.
- ^ Blumi 2003, s. 246.
- ^ Jagodić 1998, 11.
- ^ Jagodić 1998, para. 4, 9.
- ^ Luković 2011, s. 298.
- ^ Jagodić 1998, para. 16–27.
- ^ Blumi 2013, s. 50.
- ^ Turović 2002, ss. 87-89.
- ^ Uka 2004c, s. 155.
- ^ a b Jagodić 1998, para. 29.
- ^ a b c Frantz 2009, ss. 460-461.
- ^ Blumi 2012, s. 79.
- ^ Malcolm 1998, ss. 228-229.
- ^ Uka 2004d, s. 52.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Janjetovic11isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Stefanovic469470isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
- Genel
- Anscombe, Frederick (2006). "The Ottoman Empire in Recent International Politics - II: The Case of Kosovo" (PDF). The International History Review. 28 (4): 758-793. doi:10.1080/07075332.2006.9641103. JSTOR 40109813. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Bataković, Dušan (1992). The Kosovo Chronicles. Belgrad: Plato. ISBN 978-86-447-0006-7.
- Beachler, Donald W. (2011). The Genocide Debate: Politicians, Academics, and Victims. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-33763-3.
- Blumi, Isa (2003). "Contesting the edges of the Ottoman Empire: Rethinking ethnic and sectarian boundaries in the Malësore, 1878–1912". International Journal of Middle East Studies. 35 (2): 237-256. doi:10.1017/s0020743803000102. JSTOR 3879619.
- Blumi, Isa (2011). Reinstating the Ottomans, Alternative Balkan Modernities: 1800–1912. New York: Palgrave MacMillan. ISBN 9780230119086. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Blumi, Isa (2012). Foundations of Modernity: Human Agency and the Imperial State. 18. New York: Routledge. ISBN 9780415884648. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Blumi, Isa (2013). Ottoman refugees, 1878–1939: Migration in a Post-Imperial World. Londra: A&C Black. ISBN 9781472515384. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Bytyçi, Enver (2015). Coercive Diplomacy of NATO in Kosovo. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing. ISBN 9781443876681. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Daskalovski, Židas (2003). "Claims to Kosovo: Nationalism and Self-determination". Bieber, Florian; Daskalovski, Židas (Ed.). Understanding the war in Kosovo. Londra: Psychology Press. ISBN 9780714653914.
- Cohen, Philip J.; Riesman, David (1996). Serbia's Secret War: Propaganda and the Deceit of History. College Station: Texas A&M University Press. s. 160. ISBN 978-0-89096-760-7.
- Čubrilović, Vaso (1937). The Expulsion of the Albanians (PDF). Belgrad. 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2016.
- Elsie, Robert (2010). Historical Dictionary of Kosovo. Lanham: Scarecrow Press. ISBN 9780333666128.
- Frantz, Eva Anne (2009). "Violence and its Impact on Loyalty and Identity Formation in Late Ottoman Kosovo: Muslims and Christians in a Period of Reform and Transformation". Journal of Muslim Minority Affairs. 29 (4): 455-468. doi:10.1080/13602000903411366.
- Geniş, Şerife; Maynard, Kelly Lynne (2009). "Formation of a Diasporic Community: The history of migration and resettlement of Muslim Albanians in the Black Sea Region of Turkey". Middle Eastern Studies. 45 (4): 553-569. doi:10.1080/00263200903009619.
- Gruber, Siegfried (2008). "Household structures in urban Albania in 1918". The History of the Family. 13 (2): 138-151. doi:10.1016/j.hisfam.2008.05.002.
- Janjetović, Zoran (2000). "From Foe to Friend and back. Albanians in Serbian History Textbooks 1918–2000". Balkanologie. 4 (1/2). 20 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Jagodić, Miloš (1998). "The Emigration of Muslims from the New Serbian Regions 1877/1878". Balkanologie. 2 (2). doi:10.4000/balkanologie.265. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Jagodić, Miloš (2004). "Upadi Albanaca u Srbiju 1879. godine [Albanian incursions into Serbia 1879]" (PDF). Historical Review. 51: 87-107. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016.
- Judah, Tim (2008). Kosovo: What everyone needs to know. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199704040. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Lieberman, Benjamin (2013). Terrible Fate: Ethnic Cleansing in the Making of Modern Europe. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 9781442230385. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Luković, Miloš (2011). "Development of the Modern Serbian state and abolishment of Ottoman Agrarian relations in the 19th century". Český Lid. 98 (3): 281-305. JSTOR 42640413.
- Malcolm, Noel (1998). Kosovo: A short history. Londra: Macmillan. ISBN 9780333666128. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Mann, Michael (2005). The dark side of Democracy: Explaining ethnic cleansing. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521538541. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- McCarthy, Justin (2000). "Muslims in Ottoman Europe: Population from 1800–1912". Nationalities Papers. 28 (1): 29-43. doi:10.1080/00905990050002443.
- Müller, Dietmar (2009). "Orientalism and Nation: Jews and Muslims as Alterity in Southeastern Europe in the Age of Nation-States, 1878–1941". East Central Europe. 36 (1): 63-99. doi:10.1163/187633009x411485.
- Osmani, Jusuf (2000). Kolonizimi Serb i Kosovës [Serbian colonization of Kosovo]. Era. ISBN 9789951040525. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Pllana, Emin (1985). "Les raisons de la manière de l'exode des refugies albanais du territoire du sandjak de Nish a Kosove (1878–1878) The reasons for the manner of the exodus of Albanian refugees from the territory of the Sanjak of Nish to Kosovo (1878–1878)". Studia Albanica. 1.
- Pinson, Mark (1996). The Muslims of Bosnia-Herzegovina: Their historic development from the Middle Ages to the dissolution of Yugoslavia. Cambridge: Harvard CMES. ISBN 978-0932885098. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Popovic, Alexandre (1991). "The Cherkess on Yugoslav Territory (A Supplement to the article "Cherkess" in the Encyclopaedia of Islam)". Central Asian Survey. 10 (1/2): 65-79. doi:10.1080/02634939108400735.
- Rizaj, Skënder (1981). "Nënte Dokumente angleze mbi Lidhjen Shqiptare të Prizrenit (1878–1880) [Nine English documents about the League of Prizren (1878–1880)". Gjurmine Albanologjike (Seria e Shkencave Historike). 10.
- Roberts, Elizabeth (2005). Realm of the Black Mountain: a history of Montenegro. Londra: Cornell University Press. ISBN 9780801446016. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Şimşir, Bilal N. (1968). Rumeli'den Türk göçleri. Emigrations turques des Balkans. Vol I.[Turkish emigrations from the Balkans]. Belgeler-Documents.
- Stefanović, Djordje (2005). "Seeing the Albanians through Serbian eyes: The Inventors of the Tradition of Intolerance and their Critics, 1804–1939". European History Quarterly. 35 (3): 465-492. doi:10.1177/0265691405054219. hdl:2440/124622
. - Stojanović, Dubravka (2010). Ulje na vodi: Ogledi iz istorije sadašnjosti Srbije (PDF). Peščanik. ISBN 978-86-86391-19-3. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Svirčević, Miroslav (2006). "The establishment of Serbian local government in the counties of Niš, Vranje, Toplica and Pirot subsequent to the Serbo-Turkish wars of 1876–1878" (PDF). Balcanica. 37 (37): 111-124. doi:10.2298/BALC0637111S . 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Tanner, Marcus (2014). Albania's mountain queen: Edith Durham and the Balkans. Londra: I.B.Tauris. ISBN 9781780768199. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Tošić, Jelena (2015). "City of the 'calm': Vernacular mobility and genealogies of urbanity in a southeast European borderland". Southeast European and Black Sea Studies. 15 (3): 391-408. doi:10.1080/14683857.2015.1091182.
- Turović, Dobrosav (2002). Gornja Jablanica, Kroz istoriju. Belgrad: Zavičajno udruženje. ISBN 9788675270188. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Uka, Sabit (2004a). Dëbimi i Shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit dhe vendosja e tyre në Kosovë:(1877/1878-1912)[The expulsion of the Albanians from Sanjak of Nish and their resettlement in Kosovo: (1877/1878-1912). Prishtina: Verana. ISBN 9789951864503. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Uka, Sabit (2004b). Jeta dhe veprimtaria e shqiptarëve të Sanxhakut të Nishit deri më 1912 [Life and activity of Albanians in the Sanjak of Nish up to 1912. Prishtina: Verana. ISBN 9789951864527.
- Uka, Sabit (2004c). Gjurmë mbi shqiptarët e Sanxhakut të Nishit deri më 1912 [Traces on Albanians of the Sanjak of Nish up to 1912]. Prishtina: Verana. ISBN 9789951864527. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Uka, Sabit (2004d). E drejta mbi vatrat dhe pasuritë reale dhe autoktone nuk vjetërohet: Të dhëna në formë rezimeje [The rights of homes and assets, real and autochthonous that does not disappear with time: Data given in the form of estate portions regarding inheritance]. Prishtina: Shoqata e Muhaxhirëvë të Kosovës. ISBN 9789951408097. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
- Walid, Arbid; Thobie, Jacques (2003). Méditerranée, Moyen-Orient deux siècles de relations internationales: Recherches en hommage à Jacques Thobie. Paris: Harmattan. ISBN 9782747546287. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Clewing, Konrad (2000), "Mythen und Fakten zur Ethnostruktur in Kosovo-Ein geschichtlicher Über- blick [Myths and facts about the ethnic structure of Kosovo-a historical overview]". In Clewing, Konrad & Jens Reuter (eds).Der Kosovo-Konflikt. Ursachen-Akteure-Verlauf [The Kosovo conflict. Causes-Players-History] 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Bayerische Landeszentrale für politische Bildungsarbeit. pp. 17–64. 9783851293296.
- Jagodić, Miloš (1998). "The Emigration of Muslims from the New Serbian Regions 1877/1878 11 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Balkanologie. 2 (2).
- Jagodić, Miloš (2004). "Upadi Albanaca u Srbiju 1879. godine [Albanian incursions into Serbia 1879]". Historical Review. 51.
- Geniş, Şerife, and Kelly Lynne Maynard (2009). "Formation of a diasporic community: The history of migration and resettlement of Muslim Albanians in the Black Sea Region of Turkey. 7 Mayıs 2016 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi" Middle Eastern Studies. 45. (4).
- Müller, Dietmar (2005). Staatsbürger aus Widerruf: Juden und Muslime als Alteritätspartner im rumänischen und serbischen Nationscode: ethnonationale Staatsbürgerschaftskonzepte 1878–1941 [Citizens until revoked. Jews and Muslims as partners of alterity in the Rumanian and Serb nation code. Ethnonational concepts of citizenship] 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Otto Harrassowitz Verlag. pp. 128 – 138. 978-3-447-05248-1.
- Stefanović, Djordje (2005). "Seeing the Albanians through Serbian eyes: The Inventors of the Tradition of Intolerance and their Critics, 1804–1939 9 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." European History Quarterly. 35. (3).
- Svirčević, Miroslav (2006). "The establishment of Serbian local government in the counties of Niš, Vranje, Toplica and Pirot subsequent to the Serbo-Turkish wars of 1876–1878. 28 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Balcanica. 37.
- Uka, Sabit (Prishtina 1995; reprinted 2004). Dëbimi i Shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit dhe vendosja e tyre në Kosovë:(1877/1878-1912)[The expulsion of the Albanians from Sanjak of Nish and their resettlement in Kosovo: (1877/1878-1912)] 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Verana. 9789951864503
- Uka, Sabit (Prishtina 1995; reprinted 2004) Jeta dhe veprimtaria e shqiptarëve të Sanxhakut të Nishit deri më 1912 [Life and activity of Albanians in the Sanjak of Nish up to 1912] 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Verana. 9789951864527
- Uka, Sabit (2004). Gjurmë mbi shqiptarët e Sanxhakut të Nishit deri më 1912 [Traces on Albanians of the Sanjak of Nish up to 1912] 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Verana. 9789951864527
- Uka, Sabit (2004). E drejta mbi vatrat dhe pasuritë reale dhe autoktone nuk vjetërohet: të dhëna në formë rezimeje [The rights of homes and assets, real and autochthonous that does not disappear with time: Data given in the form of estate portions regarding inheritance] 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Shoqata e Muhaxhirëvë të Kosovës. 9789951408097
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Molla e Kuqe [The red apple]". You tube (video). (documentary). Google. About expulsions of Albanians during 1877–1878, its aftermath and legacy. (in Albanian): Part 1 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Part 2 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Part 3 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Part 4 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Part 5 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Part 6 28 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Savaşlar ve çatışmalar |
|           | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uluslararası anlaşmalar | ||||||||||||
| Ayrıca bakınız |
| |||||||||||