Kûşyâr bin Lebbân
Abul-Hasan Kūshyār ibn Labbān ibn Bashahri Daylami (971–1029), Kûşyâr bin Lebbân (Farsça: کوشیار دیلمی), İran'ın Hazar Denizi'nin güneyindeki Deylem'den İranlı[1][2] matematikçi, coğrafyacı ve astronomdur.
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Başlıca çalışması muhtemelen on birinci yüzyılın başlarında yapılmıştı ve görünüşe göre trigonometrinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Örneğin, Ebu'l-Vefâ el-Bûzcânî'nin araştırmalarına devam etti ve Battânî tarafından gözlemlenen gezegensel apojelerin geliştirilmiş değerleri içeren az-Zīj al-Jamī wal-Baligh ("kapsamlı ve olgun tablolar") adlı Zic eserinde buna çok yer ayırdı.[3] Tablolar yüzyılın sonundan önce Farsçaya çevrildi. Ayrıca astrolojik bir giriş ve aritmetik bir inceleme olan Kitab fi usul hisab al-hind (Arapça ve İbranice olarak günümüze kadar ulaşmıştır) yazdı.
Ahmed Nesevi'nin hocasıydı. Bağdat'ta öldüğü sanılıyor.[4]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Hockey, Thomas (2014). Biographical encyclopedia of astronomers. New York: Springer. s. 1074. ISBN 9781441999184.
Kushyar ibn Labban was an eminent Iranian astronomer known for his work on astronomical handbooks (zijes) in addition to his work in mathematics and astrology.
- ^ Selin, Helaine (2008). Encyclopaedia of the history of science, technology, and medicine in non-western cultures. Berlin New York: Springer. s. 241. ISBN 9781402049606.
Another important early treatise that publicized decimal numbers was Iranian mathematician and astronomer Kūshyār ibn Labbān’s (fl. 1000) Kitāb fī usūl hisāb al-hind (Principles of Hindu Reckoning), a leading arithmetic textbook.
- ^ E. S. Kennedy, A Survey of Islamic Astronomical Tables, (Transactions of the American Philosophical Society, New Series, 46, 2), Philadelphia, 1956, pp. 3, 34-5.
- ^ Fazlıoğlu, İhsan (2002). "Kûşyâr b. Lebbân". TDV İslâm Ansiklopedisi. 26. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 476-477. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- H. Suter: Mathematiker und Astronomen der Araber (83, 235, 1900; 168, 1902).
- M Levey ve M Petruck (çev.), Kushyar ibn Labban, Hindu hesaplamasının İlkeleri (Madison, 1965).
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bagheri, Mohammad (2007). "Ibn Labbān, Kūshyār: Kiyā Abū al‐Ḥasan Kūshyār ibn Labbān Bāshahrī al‐Jīlī (Gīlānī)". Thomas Hockey (Ed.). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. New York: Springer. ss. 560-1. ISBN 978-0-387-31022-0. (PDF version 4 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- Laban's Bio from St Andrew's School of Mathematics website, Scotland.
