Sinan Cemgil

Sinan Cemgil
Doğum	Sinan Cemgil 15 Kasım 1944(1944-11-15) İstanbul, Türkiye
Ölüm	31 Mayıs 1971 (26 yaşında) Nurhak, Kahramanmaraş, Türkiye
Ölüm sebebi	Silahla vurulma
Defin yeri	Karacaahmet Mezarlığı
Milliyet	Türk
Etkin yıllar	1964-1971
Organizasyon	THKO (1970-1971)
Tanınma nedeni	Politik Aktivist
Evlilik	Şirin Yazıcıoğlu (1969-1971)
Çocuk(lar)	Taylan Cemgil (d. 1970)
Ebeveyn(ler)	Nazife Cemgil (annesi) Adnan Cemgil (babası)

Sinan Cemgil (d. 15 Kasım 1944, İstanbul – ö. 31 Mayıs 1971, Nurhak), Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu örgütünün kurucularından olan Türk, Marksist-Leninist siyasi aktivist.

Adnan Cemgil ve Nazife Cemgil’in ikinci oğulları olarak 15 Kasım 1944 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Dedesi Erzurumlu Cemal Bey Kurtuluş Savaşı sırasında Muğla Kuvâ-yi Milliye örgütünün başkanlığını yapmıştır. Öğretmen anne-babanın çocuğu olarak iyi bir eğitim aldı.

Türk Barışseverler Cemiyetinin Menderes Hükümetini, TBMM kararı olmaksızın Kore’ye asker göndermesi sebebiyle protesto etmesi üzerine Adnan Cemgil’in aldığı hapis cezası Sinan’ın henüz çocuk yaşta cezaeviyle tanışmasına sebep olur. “Komünistler Moskova’ya!” bağırışlarını ise, aynı dava yüzünden Yozgat’a sürgüne gönderilen annesinin yanında duyacaktır.

1964'te Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesine girdiğinde siyasetle etkin olarak ilgilenmeye başlar.

1965 yılında Bursa'daki TİP kongresinin yapılacağı Saray Sineması önünde babası Adnan Cemgil yaralanıp hastaneye kaldırılır. 1965 yılında çıkardıkları Dönüşüm dergisini satarken arkadaşı Şirin Yazıcıoğlu ile birlikte gözaltına alınan Sinan Cemgil, aynı yıl ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü’nün (SFK) kuruluşuna katılır, bir süre genel başkanlığını yapar ve Türkiye İşçi Partisine (TİP) de üye olur.

1967 yılında ilkokul yapma amacıyla Muş’un Korkut ilçesine giden ODTÜ kafilesinde yer alan Sinan, arkadaşlarıyla birlikte halk kültürü üzerine de incelemelerde bulunur. Bu incelemelerden geriye kalan, kafilenin diline persenk olan Çift Jandarma [1] türküsüdür.

Sinan’ın Amerikalı öğretim görevlisinin Yıllardan beri ODTÜ'de İngilizce eğitim görüyorsunuz. Nasıl İngilizce bilmezsiniz? sorusuna verdiği yanıt bugünlere kadar gelmiştir: “Biz, ODTÜ'de İngilizce üç kelime öğrendik: Yankee go home." (Turhan Feyizoğlu, Sinan: Nurhak Dağlarından Sonsuzluğa /Nurhak'ta Bir Şafaka Vakti)[2]

1968’le birlikte yoğunlaşan öğrenci eylemlerinde, üniversitedeki hareketin doğal önderi olur. ODTÜ’de Toplumcu Grup içinde yer alır. 1968’de ODTÜ’deki boykota ve 1969’daki ODTÜ işgaline önderlik eder.

Toprak reformunun gerçekleştirilmesi istemiyle hazine topraklarını işgal eden Elmalı köylülerini ziyaretinin Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Merkezi tarafından tepki ile karşılanması, TİP’ten istifasını getirir.

Sosyalist Devrim-Millî Demokratik Devrim tartışmalarında Millî Demokratik Devrim’i savunsa da Hüseyin İnan’la birlikte “Türk Solu” ve “Aydınlık” odaklı MDD yorumlarından ve bu çevredeki tartışmalardan uzak durur ve farklı bir yol açmak için arkadaşlarıyla birlikte harekete geçer.

8 Şubat 1969 yılında Şirin Yazıcıoğlu ile evlenir.

Komer’in arabasını yakanlardandır. Eylemde birlikte yer aldığı arkadaşı Mustafa Taylan Özgür’ün İstanbul’da öldürülmesi üzerine Ankara’da Atatürk Anıtı önünde toplanan kalabalığa, aranıyor olmasına karşın şöyle hitap edecektir:

"Bir devrimci kardeşimiz polis kurşunu ile kahpece öldürülmüştür. Devrimci şehitlerin matemini tutacak zamanımız yoktur. Devrimcilerin postunu ucuza satmayacağız."

28 Ocak 1970 yılında doğan oğluna söz verdiği gibi arkadaşı Taylan’ın adını verir.

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu ve eylemler

1970 yılında, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Alpaslan Özdoğan, Deniz Gezmiş ve Cihan Alptekin'le birlikte Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun kuruluş çalışmalarını yürütür. THKO'nun şehir gerillası eylemlerinde yer alan Sinan Cemgil, 12 Mart 1971 muhtırası’ndan sonra, arkadaşlarıyla birlikte Ankara'yı terkeder ve Elbistan civarındaki Nurhak Dağı'na çıkarak burada arkadaşlarıyla birlikte THKO'nun gerilla kampını kurar. Sinan Cemgil komutasındaki gerilla birliği, planlandığı gibi Kürecik Radar Üssü'nü basmak için harekete geçer.

Ölümü

Kürecik Radar Üssü’ne yapacakları baskın öncesinde Sinan Cemgil ve arkadaşları, İnekli Köyü muhtarının ihbarı üzerine kuşatılır. 31 Mayıs 1971’de Nurhak dağlarında Kadir Manga ve Alpaslan Özdoğan ile birlikte askerlerle çıkan çatışmada öldürülür. Naaşını almaya anne ve babası gelir. Annesi oradaki köylülere şunları söyler:

“	Bu oğ­lum Si­nan. Bun­lar da onun ar­ka­daş­la­rı , kar­deş­le­ri. On­lar da oğul­la­rım. Bu ço­cuk­lar, bu oğul­lar; bu ül­ke­yi, hal­kı, siz­le­ri sev­di­ler. Baş­ka bir is­tek­le­ri yok­tu. Her bi­ri bi­rer de­hay­dı. Her bi­ri üs­tün ze­ka­lı gü­zel ço­cuk­lar­dı. Di­le­se­ler­di, dü­ze­nin adam­la­rı ol­sa­lar­dı, şim­di bu­ra­da can­sız yat­maz­lar­dı. Bi­rer mil­yo­ner olur­lar­dı. Ama on­lar, hal­kı, siz­le­ri sev­di­ler. Si­zin so­run­la­rı­nı­zı omuz­la­dı­lar.	„

10 Haziran 1971 günü naaşı İstanbul'a getirilir ve Karacaahmet Mezarlığına gömülür.

Yazılarda Sinan Cemgil

Kitaplar

• Sinan: Nurhak Dağlarından Sonsuzluğa, Turhan Feyizoğlu, Ozan Yayıncılık, İstanbul, Ağustos 2000, ISBN 975-7891-29-0
• Gülünün Solduğu Akşam, Erdal Öz, Can Yayınları, İstanbul, 1997, ISBN 978-975-510-086-9
• Öldükleriyle Kalmadılar, Orhan İyiler, Ceylan Yayıncılık, İstanbul, 1996, ISBN 978-975-842-606-5

Filmler

• Hoşçakal Yarın (Sinan Cemgil'in rolünü Rıza Sönmez oynamıştır)

Diziler

• Hatırla Sevgili (Sinan Cemgil rolünü Çetin Demir oynamıştır)

Ayrıca bakınız

• Deniz Gezmiş
• Hüseyin İnan
• Yusuf Aslan
• Mustafa Yalçıner
• 12 Mart Darbesi
• Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO)
• Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi
• Mahir Çayan
• İbrahim Kaypakkaya
• Harun Karadeniz
• Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF)
• Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (DEV-GENÇ)