Lejyon XV Apollinaris
| Lejyon XV Apollinaris | |
|---|---|
 | |
| Etkin | MÖ 41/40 ila 5. yüzyıl |
| Ülke | Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu |
| Tipi | Roma lejyonu (Marian reformları) |
| Büyüklük | Değişiklik göstermektedir. Yaklaşık. 3.500 savaşçı erkek + savaş esnasında oluşturulan ek yardımcı birlikler |
| Karargâh | Illyricum (MÖ 48 - MÖ 6) Carnuntum (9 - 61) Suriye (61-c. 73) Carnutum (c. 73 - 117 Satala (117-5. yüzyıl) |
| Takma Adı | Apollinaris, Apollona sadık Pia Fidelis'a sadık |
| Patron | Apollo |
| Savaşları | Tiberius Marcomanni seferi (6) Birinci Yahudi-Roma savaşı (66–73) Daçya Savaşları (105-106) Trajan'ın Mezopotamya seferi (115-117) Lucius Verus'un Ermenistan seferi (162) Septimius Severus'un Part İmparatorluğu seferi (197) |
| Komutanlar | |
| Subay | Titus |
| Sefer | Trajan |
| Sefer | Lucius Verus |
| Sefer | Septimus Severus |
Lejyon XV Apollinaris, ("Apollon'a sadık") Geleceğin Roma imparatoru Octavian tarafından MÖ 41/40 arasında toplanmış olan Roma lejyonu. Lejyonun arma olarak bir apollon resmi ya da onun kutsal hayvanlarından birini kullanmış olması muhtemeldir.
XV Apollinaris zaman zaman aynı adı taşıyan diğer lejyonlarla karıştırılır: En eski birliğe Jül Sezar tarafından komuta edilmiş ve MÖ 49 yılında Kuzey Afrikada görülmüş diğeri ise İkinci Üçlü Yönetim döneminde, Filippi savaşında görülmüş ve sonra doğuya gönderilmiştir.
Tarihçe
Octavianus, (geleceğin imparatoru Augustus) XV Apollinaris Lejyonunu Sicilya adasını işgal altında tutan ve Roma kentinin tahıl tedariği için bir tehlike haline gelen Sextus Pompeius'u durdurmak için oluşturmuştur. Aktium Savaşının ardından , Lejyon MÖ 6 yılına kadar kalacağı Illyricum'a gönderildi. Lejyonun bu arada Cantabrian Savaşlarında görev almış olması muhtemeldir.
MÖ 6'da, Apollinaris Pannonia'da isyan eden Marcomanniler'e karşı Tiberius'un yürüttüğü sefere katıldı. Apollinaris'in iyi dövüştüğü ve isyanın bastırılmasında etkili olduğu bilinir. MS 9 yılı ile birlikte lejyon'un karargâhı Pannonia'da bulunan Carnuntum kentine taşınmıştır.
Lejyon burada, Nero tarafında Partlardan yeni fethedilen topraklar olan Suriye ve Ermenistana gönderileceği 61 ya da 62 yılına kadar kaldı. Partlarla savaşın sona ermesiyle birlikte lejyon İskenderiyeye gönderildi ancak kısa bir süre sonra kendini Birinci Yahudi-Roma savaşının içinde buldu ve Jotapata ve Gamla şehirlerinin fethedilmesinde görev aldı. Yahudi generali ve geleceğin ünlü tarihçisi Josephus'u ele geçiren Lejyon, XV Apollinaris'tir. Bu süre zarfında Lejyon geleceğin imparatoru Titus tarafından komuta edilmiştir.
Yahudi isyanının bastırılmasının ardından lejyon Carnuntum'a geri döndü ve müstahkem mevkilerini tahkim etti. Lejyonun bir kısmı Daçya Savaşlarında yer alırken asıl birlikler Pannonia'da kaldı.
115 yılında Partlarla yeniden savaş patlak verince lejyon XXX Ulpia Victrix'ten destek birlikleriyle takviye edilerek yeniden cepheye gönderildi. Lejyon Romalılarca fethedilecek olan Mezopotamya'da savaştı. Savaşın sona ermesinin ardından lejyonun birliklerinin bir kısmı doğuda kaldı ve yeni karargâh üssü olarak Kapadokya'nın kuzeydoğusundaki Satalayı seçti. Lejyonun asıl birliklerinin bir kısmı Karadeniz'deki Trapezus'da (Trabzon) konuşlanırken bir kısmı da Ancyra kentine yerleşti. Bu üste bulunan XV. lejyona bağlı birlikler 134 yılındaki Alan istilasına karşı mücadele etmişlerdir.
162 yılıyla birlikte Roma ve Partlar bir kez daha savaştaydı; sefer İmparator Lucius Verus tarafından yürütülmüş ve başarılı olmuştu. Lejyon Ermenistanın başkenti Artaxata'yı işgal etti. 175 yılında general Avidius Cassius imparator Marcus Aurelius'a karşı isyan etti ancak XV. lejyon imparatora sadık kaldı ve bu yüzden kendisine Pia Fidelis unvanı verildi.
Bu aşamadan sonra lejyonun tarihi konjektüre göre gelişmiştir. Orta Doğu'da konuşlu bir birlik olarak Partlara karşı yürütülen seferlerde yer alması ve Partların başkenti Tizpon'un 197 yılınd Romalılar tarafından yağmalanmasına katılmış olması neredeyse kesindir. Partların ardından bir güç olarak ortaya çıkan Sasanilerle de mücadele etmiş olması ihtimal dahilinde de olsa bu yönde kesin kayıtlar mevcut değildir. 5. yüzyıl başlarında lejyon bir kez daha tarih sahnesine çıkar: Halâ Satala ve Ancyra'da konuşludur ve Ermenistan Dux'u komutasında Trapezus yakınlarında bir yerde bir dış postasını kaybetmiştir.
Özbekistan'daki bir mağarada muhtemelen Partlar tarafından esir alınmış ve ülkenin doğu sınırlarını korumak için buraya gönderilmiş lejyonerler tarafından kazınmış olan bu lejyonla ilgili olabilecek bir yazıt bulunmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Lendering, Jona, Lejyon XV Apollinaris, livius.org 26 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce), 20-01-2009 tarihinde ziyaret edildi.