İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı

İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın 1984'ten 2021'e kadar kullanılan eski binası

İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, İstanbul Üniversitesi'ne bağlı sanat ve müzik okuludur.

Osmanlı döneminde resmî müzik okulu olarak kurulan Darülelhan'ın 1927'de yeniden düzenlenmesiyle oluşturulmuştur. Opera, tiyatro, bale, kompozisyon, müzik, müzikoloji, caz, müzikal tiyatro, Türk müziği, gibi bölümlerde eğitim vermektedir. Okul öncesi, ilk öğretim (5. 6. 7. ve 8. sınıflar ), orta öğretim (9. 10. 11. 12. sınıflar ), lisans (üniversite 1. 2. 3. ve 4. sınıflar ), yüksek lisans ve doktora seviyesine kadar sanatçı ve uzman yetiştirir.

1984 yılının ikinci sömestrinden 2021'e kadar Kadıköy sahilindeki tarihî hâl binasında eğitimini sürdürmüştür. 2021'de Maltepe ilçesinin Gülsuyu mahallesindeki yeni binasına taşınmıştır.

Tarihi

Türkiye Cumhuriyeti'nin Osmanlı İmparatorluğu'ndan devraldığı iki büyük sanat kurumundan biri Darülbedayi (Güzellikler Evi) yani bugünkü Şehir Tiyatroları, diğeri ise Darül-Elhan (Melodiler/Nağmeler Evi), daha sonra İstanbul Belediye Konservatuvarı ve bugünkü adıyla İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’dır.

1914 yılında Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'da tiyatro eğitimi için Darülbedayi adlı okul kuruldu, İstanbul şehremini Cemil Paşa'nın girişimi ile İstanbul'a getirilen, Paris'teki Odeon Tiyatrosu müdürü Andre Antoine'ın kurduğu Darülbedayi'nin bünyesinde bir de müzik bölümü yer alıyordu. Bu kurum, Dârülelhan'ın da hazırlayıcısı oldu.

Dârülelhan, Maarif-i Umûmiye Nezareti'ne bağlı okullarda müzik öğretmenliği yapmak üzere hem Türk, hem Batı müziğini bilen öğretmenler yetiştirmek amacı ile 1917'de kuruldu. 1927'den itibaren İstanbul Belediye Konservatuvarı adı altında faaliyet gösterdi. 1986 yılında İstanbul Üniversitesi bünyesine dahil edildi.

İstanbul Belediye Konservatuvarı nefesli sazlar bölümü öğrencilerinden oluşan şehir caz bandı,1930

İstanbul Belediye Konservatuvarı, Darülelhan'ın 1927'de yeniden düzenlenmesiyle oluşturulmuş, İstanbul Belediyesi'ne bağlı konservatuvardır. 1927’den itibaren teorik ve uygulamalı olarak çeşitli derecelerde Batı müziği eğitimi veren bir kurum oldu. Solfej ve musiki nazariyatı, armoni, kontrpuan, füg, kompozisyon, enstrümantasyon-orkestrasyon, koro, şan, genel musiki tarihi ve enstrüman dersleri (piyano, arp, yaylı, nefesli ve vurmalı sazlar) başlıca verilen derslerdi. Şehzadebaşı’ndaki ahşap konakta sürdürülen dersler ile birlikte Cemal Reşit Rey, Muhittin Sadak ve Ekrem Besim’den oluşan üçlü ile başlayan oda müziği konserleri büyük ilgi gördü. Cemal Reşit Bey yönetiminde konservatuvar öğretmen ve öğrencilerinden oluşan orkestranın uzun yıllar ilgi ile izlenen düzenli konserleri, İstanbul halkına çok sesli müzik kültürü aşılayan önemli etkinlikler olmuştur.

İstanbul Konservatuvarı’nda 1930 yılından itibaren çok önemli sanatçılar yetişti, yetişen bu sanatçılar aynı zamanda İstanbul Şehir Orkestrası ve Devlet Senfoni Orkestrasının çekirdek kadrolarını oluşturdular.

1943-1948 arasında müdürlük yapan Hüseyin Sadettin Arel, Türk müziği bölümünü yeniden açıp, Batı müziği bölümünü yeniden düzenleyerek Avrupa konservatuvarları düzeyine yükseltmeye çalıştı. Arel'in yönetimi sırasında şehir orkestrası ve şehir korosundan sonra Türk musikisi icra heyeti de kuruldu.

1950’lerin başlarında tiyatro bölümü açılarak müfredata ahenk jimnastikleri, sahne dersleri kondu, Azade Selim Hanım ve Muhsin Ertuğrul öğretmen olarak getirildi. İlerleyen yıllarda kuruma bale bölümü de eklendi.

Şehir Bandosu, 1955’ten itibaren konservatuvara bağlı kadrolu sanat kuruluşları arasında Şehir Armoni Orkestrası adıyla yer aldı.

Kurum 1986 yılında İstanbul Üniversitesi’ne bağlanarak İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı adını aldı. Nefesli Sazlar Topluluğu, Türk Müziği İcra Heyeti ve Halk Müziği Topluluğu kurumun bünyesinde çalışmalarını devam ettirmektedir. 2003 yılında Müzik ve Bale İlköğretim Okulu kuruldu.

Başta Türk Beşleri'nin istisnasız tümü olmak üzere her kuşaktan pek çok müzisyenin öğretmen ya da öğrenci olarak bulunduğu İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın yetiştirdiği sanatçılar arasında Necil Kazım Akses, İlhan Usmanbaş, Leyla Gencer, Güher-Süher Pekinel ve Ayşegül Sarıca ilk akla gelenlerdendir.

Kurumun 1984'ten beri eğitim verdiği hal binası hakkında 2006 yılında çürük raporu çıktı ve İBB tarafından kurumun yönetimine binayı boşaltmaları için defalarca uyarı yapıldı. 2021 yılında Kadıköy'deki bina İBB tarafından restorasyon amacıyla boşaltıldı.

2021'in Haziran ayında İBB tarafından söz konusu kurum için Göztepe 60. Yıl Parkı'ndaki bir proje İstanbul Üniversitesi rektörlüğüne bedava olarak teklif edildi. İstanbul Üniversitesi mimarlarına proje çizdirildi fakat sonrasında proje İstanbul Üniversitesi rektörlüğü tarafından imar sorunu, yetersiz alan gibi nedenlerle reddedildi.

Söz konusu kurum için 2021 yılının Ağustos ayında Maltepe'deki Gülsuyu Mahallesinde, Türkan Saylan Kültür Merkezi'nin arkasında bulunan, 4250 metrekare kapalı ve 1000 metrekare açık alana sahip bir bina bulundu. Kurumun bu binaya taşınacağı kesinleşti.

6 Eylül 2021'de tüm okullar yüz yüze eğitime başlarken İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın öğrencileri 2021-2022 eğitim-öğretim yılına online eğitim ile başlamak zorunda kaldı.

Yeni binanın tadilatının 15 Ekim 2021'de biteceği, 15 Ekim 2021'den 15 Kasım 2021'e kadar taşınma işlemlerinin gerçekleşeceği ve 15 Kasım 2021'den itibaren yüz yüze eğitime hazır olacağı belirtildi. Binanın yüz yüze eğitime hazır olacağı söylenen günden tam 5 gün önce ise binanın 4 Şubat 2022'de eğitime hazır olacağı, sınavların ve derslerin 4 Şubat'a kadar internet üzerinden devam edeceği kurumun resmi internet sitesi üzerinden duyuruldu.

Binanın çürük raporu olduğunun 15 sene boyunca öğrencilerden saklandığı ve tehlikeli bir binada eğitim verildiği için, yeni bina fiziki şartlar olarak öğrencilere hiç uygun olmadığı için, kurumun eğitime başlamaması sonucu T.C. anayasasının 42. maddesinde de belirtilen öğrencilerin eğitim hakkı ihlal edildiği için ve bale bölümü öğrencilerinin eğitim gördüğü stüdyonun kirası bile kurum tarafından karşılanmadığı için söz konusu kurumun öğrencileri ve velileri duruma tepki gösterdi. Kurumun yöneticileri veliler tarafından mahkemeye verildi.

7 Şubat 2022'de yüz yüze eğitime başlamıştır.

Dış bağlantılar

• İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nın çevrimiçi sitesi 29 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.