Deli İbrahim (oyun)

Deli İbrahim, Turan Oflazoğlu’nun kaleme aldığı iki perdelik bir tiyatro oyundur. Yazarın, İktidar Üçlemesi başlığı altında yayımladığı 3 oyundan ikincisidir (Üçlemenin birinci yapıtı IV. Murat, üçüncü yapıtı Kösem Sultan'dır). Oyunda, tahta çıkmaya hazır olmayan bir padişahın yaşadığı dramı ve cinnet konu edinir. Yazara, 1967 yılı Türk Dil Kurumu En İyi Oyun Ödülü’nü getirmiştir.

Oyun metninden

“ Ben neyliyeyim böyle padişahlığı anne? Ülkeler, kıtalar benim olmuş neye yarar, rahat soluk alamadıktan, soluğa doyamadıktan sonra! ”

Yazarın görüşü

“ Oyun, ağabeyi IV. Murat'ın ölümünün ardından tahta geçen Sultan İbrahim`in yaşadığı dramı konu alıyor. Sultan İbrahim,ağabeyinin ölümünün ardından, yaşayan tek şehzade olarak tahta oturtulmak istediğinde buna bir türlü inanamaz, karşı çıkar. Çünkü yıllarca öldürülme korkusu ile odasından çıkmadan/çıkarılmadan yaşamıştır. Annesi Kösem ve çevresinin ısrarı ile durumu kabullenerek tahta oturur. Ama geçmişte yaşadığı sarsıntılar yüzünden güven duygusunu yitirmiştir, sürekli güvensizlik halinde yaşamakta ve hükmetmekte zorlanmaktadır. Çözüm arayışları ise yine çevresi hüzünden sonuçsuz kalır.

Zamanla tamamen çevresindeki çıkarcıların kontrolü altına girer ve deli olarak nitelenmeye başlar. Oysa deliliği, kendince bir zorunluluktan ileri gelmektedir. Çılgınca davranmak, ´cinnetinden daha çılgın´ olmak zorundadır İbrahim, bir yandan, hayvanı eğitir gibi eğitmek zorundadır cinnetini. Tehlike içerden geliyor: düşman da kendisi, savunan da. Böylesi bir durum, elbette yeni bir savaş, yeni bir varoluş biçimini gerektirecektir.

”

Oyun karakterleri

• Sultan İbrahim
• Kösem Sultan
• Şeyhülislam
• Silahdar Yusuf (Paşa)
• Kara Mustafa Paşa
• Cinci Hoca
• Soytarı
• Hobyar
• Kızlar Ağası
• Turhan Sultan
• Hümaşah Sultan
• Şeyhülislam
• Dilaşup,Cariye
• Mustafa Ağa,Yeniçeri Ağası
• Vezir Bektaş Ağa
• Vezir Müslihittin Ağa
• Vezir Mehmet Paşa
• Bostancıbaşı Cellât Kara Ali
• Cellât Hamal Ali
• Cariyeler
• İstanbullular
• Avcı Mehmet